واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
مذاکرات در نقطه تفاهم - سعید آقاعلیخانی برای آن دسته از منتقدان دولت که تصورشان از مذاکره، به مثابه مراسم خواستگاری است که در نهایت با «بله و خیر» می توان به میزان موفقیتش حکم داد، مذاکرات عصر چهارشنبه گذشته ایران و 1+5 نیز تکرار مذاکرات بی نتیجه ای است که طی آن، غرب بازهم نشان داد که زیر بار پذیرش ایران هسته ای نمی رود.
اما برای آنانی که جلسه اخیر را مرحله ای از فرایند طبیعی یک مذاکره می دانند، آغاز مرحله نگارش «پیش نویس یک توافقنامه جامع» برای حل و فصل پرونده هسته ای، با در نظر داشتن ارزیابی های بدبینانه آغاز مذاکرات، موفقیتی غیرقابل انکار است.
اگر بخواهیم نگاهی منصفانه و به دور از هیاهو به آخرین جلسه این مذاکرات داشته باشیم و به این گفته عباس عراقچی که نتیجه این مذاکرات را «خوب و سازنده» دانسته است، بسنده نکنیم، با این واقعیت روبه رو خواهیم شد که هم اکنون، محوری ترین موضوع مورد اختلاف طرفین، تعیین میزان ظرفیت ایران برای استفاده از سانتریفیوژهایی است که برای غنی سازی اورانیوم به کار گرفته می شوند. معنای دیگر این سخن، آن است که اکنون، اصل غنی سازی - که تا چندی پیش، بسیاری از مخالفان مذاکره مدعی بودند که از سوی امریکا به رسمیت شناخته نشده است- به عنوان اصلی غیرقابل خدشه، پذیرفته شده و حتی نقطه تمرکز مذاکرات هم از موضوع راکتور آب سنگین اراک، فاصله گرفته است. این امر نشان می دهد که دو طرف در گام نخست، علاوه بر تفاهم بر سر مفاهیم مد نظر خود و قبول اصل غنی سازی و نیز تداوم مذاکرات، به مرحله حساسی رسیده اند که البته اختلاف نظر بر سر حدود و ثغور آن، اگرچه قابل توجه است اما چیزی غیر متعارف تر از سایر موانع پیشین -که اکنون به نقطه تفاهم دو طرف رسیده اند - نیست.
اکنون 1+5، از ایران می خواهد که به ظرفیتی محدود از غنی سازی رضایت دهد. نپذیرفتن این شرط از سوی ایران با تأکید بر حق بومی سازی غنی سازی به عنوان حقی موازی با اصل غنی سازی است. استدلال طرف غربی اما از جنس همان دغدغه هایی است که پیش از این در دایره بی اعتمادی غرب توجیه می شد زیرا غرب هم اکنون با این استدلال که محدود نساختن ظرفیت غنی سازی ایران، مترادف با تأمین کامل سوخت یک نیروگاه هسته ای و توانایی ساختن بمب هسته ای است، بر محدود ساختن آن اصرار می ورزد. استدلال ایران برای سختگیرانه دانستن این شرط البته سخن درستی است، زیرا پایان بخشیدن به غنی سازی 20درصدی از سوی ایران دست کم باید این حق را برای ایران به دنبال داشته باشد که غنی سازی 5/3 تا 5 درصدی در قالب ظرفیت چندصد سانتریفیوژی مورد نظر غرب، محدود نشود اما این که در این مسیر تا چه میزان می توان اعتماد غرب را جلب و منطق اقناعی را بر روند مذاکرات حکمفرما کرد، امری است که بی تردید با توقف مذاکرات حاصل نخواهد شد. بجز این وجه فنی که ممکن است همچون موارد حل شده پیشین، بهانه لازم را برای مخالفان همیشگی مذاکرات فراهم کند، موضوع امیدوارکننده دیگری به نام: «لغو تحریم ها» هم وجود دارد که کلیت آن همچون اصل غنی سازی مورد توافق و اجماع طرفین مذاکره است. ایران از ابتدای مذاکرات تأکید کرده است که توافق نهایی منوط به لغو همه تحریم هاست و هرچند تاکنون بر سر جدول زمانی آن توافق مشخصی صورت نگرفته است اما لغو تدریجی این تحریم ها که با توافق طرفین رفع همه تحریم ها را در دورنمای خود قرار داده است به خوبی نشان می دهد که تصور مذاکره به عنوان یک فرایند مؤثر اما تدریجی آن هم در میان جو سنگین مخالفت ها و کارشکنی ها، تصوری اشتباه نبوده است.
* یادداشت روزنامه ایران
اول**1104
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
31/03/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 29]