تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834882994
قرار داد رويتر با شبيخون بين المللي (قسمت سوم)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
قرار داد رويتر با شبيخون بين المللي (قسمت سوم) تهيه کننده:هادي محمديمنبع:راسخون قرارداد رويتر شبيخون بين المللي بکارهاي ديگر مثل استخراج معادن و غيره نيز اقدام کرده باشند و حال آنکه براي اين امور هيچ اقدامي بعمل نيامده بود.بالاخره بعد از خاتمه تاريخ فربور سپهسالار شفاها بمستر کولينز نماينده ي رويتر عدم اجراء شرايط امتياز نامه و بالنتيجه بطلان آنرا اعلام مي کند.ملاقات سپهسالار با وزير مختار انگليس:سپهسالار در دنباله اقدامات خود در ا6ماه رمضان 1290مسترطامسن وزير مختار انگليس را به منزل خود دعوت ميکند و موضوع فخ امتياز نامه رويتر را با او در ميان مي گذارد جريان اين مذاکرات را خود سپهسالار بناصرالدين شاه چنين گزارش مي دهد:«قربان خاکپاي جواهرآساي اقدس همايون مبارک شوم.روز دوشنبه16شهر حال برحسب امر قدر قدر همايون شاهنشاهي روحناه فداه مسترطامسن وزير مختار انگليس را نزد خود احضار نمودم دو ساعت به غروب مانده آمد.به مشاراليه گفتم سرکار اقدس همايون ملوکانه روحناه فداه از آنجائيکه دولت انگليس را حقيقه دوست صميمي واقعي خودشان مي دانند و شخص شما را خير خواه و صديق مي شمارند به من فرمودند که شما را نزد خود خواسته فرمايشات آتيه را به شما بگويم و جواب تحصيل نموده بعرض آستان مبارک برسانم.مي فرمايند هيچکس بقدر خود من فطرتا طالب انتظام و اصلاح در امور و ترقي دولت نيست و باز هيچکس بقدر من نمي داند که وسيله ي ترقي پيروزي به همان قواعدي است که در ممالک فرنگستان از روي علم و بصيرت و حکمت مجري نموده اند که اعظم آنها راه آهن و تلگراف و تسهيل تجارت و مراودات و اجراي عدل و انصاف و تامين مال و جان است قبل از آنکه به سفر فرنگستان بروم و اين همه اعمار و ثروت و انتظام را براي العين مشاهده نمايم.هميشه طالب و راغب اين امور بودم چنانچه قرارنامه راه آهن قبل از عزيمت فرنگستان انعقاد يافت حالا که خود همه آنها را مشاهده نمودم و بدقت حکمت همه را مطالعه کردم بمراتب ميل و شوق من دراجراي قواعد حسنه بالمضاعف شده است و با چه خيالات عاليه معاودت ميکردم که بعد از ورود به مقر سلطنت فوراً در صدد اجراي آنها برآيم در اول ورود بخاک ايران اين مقدمه روي داد و ما را مجبور کرد که چندي خيالات خود را تاخير انداخته با تدبير در اصلاح امور داخله برآئيم از جمله مقدمه راه آهن را بقدري در اذهان علما و عموم ملت مضر و مخرب دين و دولت و تمامي ملت به قلم داده اند که قدر بخواهيم اينفقرات را از ذهن آنها بيرون بياوريم و محسنات و منافع اينکار را تعداد دهيم عجالة امکان نخواهد داشت تنها به اختلال افکار علماي دارالخلافه اکتفا نکرده اند بجميع علماي ولايات شروحات نوشته اند و بر آنها يقين نموده اند که اينعمل مخرب جميع قواعد دينيه و قديمه دولت است و هر روزه ازحکام ولايات را پورتهاي موحشه ميرسد.از براي رفع و دفع اين خيالات و تصحيح افکار عامه عجالة چاره بجز الغا و ابطال قرارنامه چيزي بنظر مبارکشان نمي رسد.در صورتيکه شرايط خود قرارنامه اين حق را بطور تصريح بدولت مي دهد و صاحبان امتياز به آنچه وعده نمودند وفا نکردند و باز فرمودند که بشما اطمينان بدهم که در محسنات راه آهن به هيچ وجه تغيير اعتقاد نفرموده اند و مي دانند که قوه و قدرت آتيه دولت منوط براه آهن است پس از آنکه اين قرارنامه حاضرکه موجب اينهمه گفتگو شده است لغو وباطل شد و اذهان آرام گرفت آنوقت بفاصله دو يا سه ماه باهمين بارون رايتر يا کمپاني ديگر مضايقه ندارند سهل است اصرار خواهند فرمود که قرار مجددي از روي اساس تازه در ايجاد راه آهن بدهند حالا راي وسليقه شما در آنچه از اول تا آخر گفتم چه چيز است بيان کنيد تا عرضه دارم گفت از روزي که گفتگو و مذاکره راه آهن با بارون را يتر به ميان آمده است دولت انگليس کليه ي بيطرف مانده است.يعني که تا امروز يک کلمه ي با دولت ايران مذاکره در اينفقره نکرده است نه اعانت و تشويق و نه اهانت و ممانعت کرده است.رسماً من هم بايد خود تأس نموده بيطرف و ساکت بمانم گفتم البته در نظر داريد که دولت شما در مجلس پارلمنت حمايت خود را از اين امتياز نامه به بارون رايتر دريغ داشت و امروز در اين مسئله بارون رايتر در تحت حمايت انگليس نيست گفت از جميع مذاکرات در پارلمنت و جوابي که به رايتر دادند اطلاع دارم بعد شرح مفصلي از وخامت نتيجه حرکت که بوقوع رسيده است وسوء تأثير او در جمع فرنگستان خاصه در انگليس بيان کرد و گفت حقيقة امررا محرمانه به تو ميگويم.اعليحضرت شاهنشاهي آن قبول عامه که در لندن تحصيل فرموده بودند غيب کردند و دولت انگليس امروز از دولت ايران مايوس است وچه قدر بانيت خوب حاضر شده بود که تقويت ها و معاونت هايي کليه از دولت ايران نمايد.در جواب او گفتم:بهترين و بزرگترين صفت ملت انگليس در دنيا انصاف و حقانيت است اما در اين موقع چه بحثي بر شخص همايوني مي توانيد وارد آورد که قبول عامه در لندن را غيب فرموده باشند امر ناگواري برخلاف ميل و رضاي مبارک ايشان بوقوع رسيد و هر قدر تصور نمائيد متغير شدند و راه خبر را به اردوي متوفقين دارالخلافه مسدود نمودند و هر چه نوشتند انحصار بخودشان داشت و کار را بقدري بزرگ قلم دادند که باز مي توان گفت سرکار اقدس همايوني کمال قوت قلب را بعمل آوردند.گفتم:يک فقره بشما مي گويم يقين بدانيد که در مسائل داخليه ايران و استعمال تدابير لازمه به جهت تحصيل مقصود هيچکس را بقدر ذات اقدس ملوکانه روحنافداه تامه ندارند و خدا مي داند خيلي خوب و با تدبير و عقل کامل حرکت مي فرمايند و آنچه شما منظور داريد که استقلال کليه اوامر سلطنتي باشد بعمل آمده و عنقريب تکميل خواهد شد.بعد فصلي راجع به شخص فدوي خانزاد و خيالات و پولتيک عاقلانه خانزاد بقول او بيان و اظهار تاسف و ملامت زياد از پاره حالتها بيان کرد که عرض آنها از طرف خانه زاد به هيچ وجه مناسب نيست خوبست به وسايل ديگر بعرض خدام آستان مبارک برسد همين قدر فدوي در جواب گفتم که من کمال تشکر و خاکساري را از آنچه تابحال درباره من فرموده اند دارم و خود براي العين مشاهده مي نمايم که جميع اوقات مبارکشان مصروف تقويت و اصلاح کار من است که از آن جمله همين فقره راه آهن و اصراري که مي فرمايند باز جزء اعظم او از براي خود من است.حالا اگر واقعاً شما بطوري که مي گوئيد وجود نابود مرا از براي پيشرفت خدمات و اوامر همايوني لابد مند مي دانيد پس تقويت و معاونت نمائيد تا اينفقره راه آهن لغو و باطل شود و امورات بر وفق مرام صورت گيرد گفت در آخر فصل هشتم من يکقدري اشتباه دارم.به اين معني که اگر در رأس وعده يا نزد ماه شروع به کار نکنند.شما حق ضبط آن چهل هزار ليره انگليسي را داريد لکن بعد اگر او باز ميل هاي آهني از رشت الي طهران را آورد.آنوقت باز مي تواند مشغول کار بشود فدوي خانه زاد قرار نامه را آورد و فصل هشتم را مجدداً مطالعه نمود رفع اشتباه از او کردم بعد خود او بفدوي گفت فصل 23قرار نامه هم مقوي خيال و راي شما مي تواند شد او را هم مراجعت کردم.ديدم واقعاً اسلحه خوبي است گفت حالا که ميل همايوني براين است و شما هم ميگوئيد الغاء ابطال اينفقره موجب تقويت شماست شخصاً آنچه در قوه داشته باشم معاونت روحاني در تقويت خيال شما خواهم نمود گفتم عجالة بزرگ ترين تقويت ها عدم حمايت از صاحب امتياز است.گفت آنفقره را در پارلمنت جواب داده اند تا امروز هم من به هيچ وجه مداخله و اظهار حمايتي از کمپاني فربور نکرده ام بعد گفت آيا سرکار اعليحضرت شاهنشاهي تجويز مي فرمايند که در ميان فرنگستان امروز خيوه را مقدم تر و با تربيت تر از ايران تصور نمايند گفتم چنين امري به تصوير احدي نيامده و نخواهد آمد گفت در خيوه از برکت قشون روس اساس اسارت و بنده فروش موقوف کردند و دولت ايران از اين فقره بهتر و بيشتر از همه نفع برد و اسراي چندين ساله او از خيوه آزاد شدند و آمدند و بلکه چند سال است که در خصوص منع اسارت سياه ها سعي و اهتمام دارد و با جميع دول و امارت ها عهد نامه منعقد کرده است.مثل دولت عثماني و خديو مصر و امير زنگبار و امام مسقط و غيره غيره.لکن دولت ايران هنوز داخل عهدنامه نشده است.اين اوقات سواد عهدنامه بسيار مختصر از دولت به من رسيده است که ترجمه ننموده.نزد شما مي فرستم که به ملاحظه همايوني برسانيد.گفتم:مطلبي که هنوز اظهار ننموده ايد و نمي دانيد رد مي شود يا قبول هيچ حق نداشتيد و نداريد که اسباب گله و شکايت خود قرار بدهيد يا خيوه را بجهت تربيت مستعدتر از ايران بگوئيد همينقدر به شما مي گويم نه خودتان تغيير اعتقاد درباره ايران بالخاصه درباره ذات مقدس همايوني روحناه فداه بدهيد و نه بگذاريد براي دولت و ملت خودتان تغيير اعتقادي بشود زيرا که عظمت و قدرت و درست قولي و حسن وفاي دولت انگليس بخوبي بالاتر از آنچه شما ميل داشته باشيد مشهود خاطر مبارک گشته و اطمينان تمام بشما دارند و با سايرين مماشاة مي فرمايند چنانکه خود شما هم مماشاة مي کنيد خلاصه صحبت خيلي زيادتر از اين شد که به عرض خاکپاي مبارک،روحناه فداه رسانيدم.در حضور انور مشهود است که از برکت تربيت همايوني در صحبت و مذاکره امکان ندارد،که اهالي خارجي بتوانند بر فدوي تفوق حاصل کنند.الامرالاشرف الاقدس الاعلي مطاع غلام خانه زاد حسين اعلان بطلان امتياز نامه:بعد از اين ملاقات و اقدامات ديگر و خواستن نظر مأمورين ايران مقيم کشورهاي بيگانه مخصوصاً ملکم وزير مختار ايران در لندن چون ناصرالدين شاه ميل داشت براي آرامش مردم و آسايش فکر خود هر چه زودتر موضوع لغو امتياز نامه اعلان و در مجامع عمومي براي مردم خوانده شود.مجلسي با صوابديد سپسالار مرکب از کامران ميزرا نايب السلطنه-ميرزا يوسف خان مستوفي الممالک-حسام السلطنه مرادميرزا-اعتضادالسلطنه و خود سپهسالار تشکيل مي شود و موضوع را مطالعه و سپس گزارش به شرح ذيل براي ناصرالدين شاه تهيه مي نمايد:«بتاريخ شب چهارشنبه بيستم شهر رمضان المبارک(1290)حسب الامر الاقدس الاعلي در مجلس خاص دربار اعظم دستخط همايون در باب اعلان بطلان و فخ امر راه آهن زيارت شد.صورت منظورات ملوکانه در اين مساله بيان شد بالضرور.تفصيل اقدامات باين امر هم که موافق امر ملوکانه جناب جلالتمآب مشيرالدوله متصدي بوده اند.براي مزيد اطلاع اعضاي مجلس شرح داده هيأت امروزه اينکار را که در چه نقطه است توضيح نموده اند معلوم شد که عجالة در ملاقات سفير انگليسي و سوال و جوابها که با ميزرا ملکم خان وکلنس وکيل رايتر شده است تنها دلايل نسخ و ابطال قوتي يافته است نه اينکه هنوز از ختم و قطع کار اطمينان حاصل شده باشد و اگر در اين حالت با اعلان و انتشار امر،اقدام شود شايد باز زحمتي حادث شود و وسيله ي حرف و ادعايي بدست رايتر و وکلاي او بيفتد صلاح در اين است که اولاً چند روز تامل شود تا جواب تلگرافها که بلندن گفته شده است برسد و يکباره از اسکات و ياس رايتر مطمئن شويم.ثانياً:بعد از اختتام امر و اطمينان از گذشته کار و بطلان راه آهن را لازم نيست فرمان بنويسند و در مجمع عوام بالاي منبر خوانده شود همين قدر باشرح مقدمات مساله بطوريکه قصور و کوتاهي را منحصراً برايتر و وکلاي او بگذارند.شرحي بر روزنامه هاي دولتي چاپ شود و به بعضي ولايات هم مختصراًً با تلگراف اخبار کنند بيش از اين ضرورت ندارد.راي مجلس اين است که معروض افتاد تا مقتضيات راي آسمان آساي اعليحضرت همايون اروحناه فداه باشد.نايب السلطنه امير کبير-يوسف بن محمدبن حسن-حسام السلطنه اعتضاد السلطنه-غلام خانه زاد حسين و براي اطلاع مردم در روزنامه هاي رسمي ايران مورخ19رمضان1290اين اعلان منتشر مي گردد.«مطالعه کنندگان روزنامه ايران البته دانسته اند که سابقاً فيما بين اولياي دولت ايران و بارون ژوليس رايتر در امتداد راه آهن از رشت ببوشهر شده قرارنامه منعقد شده بود و چون تا اين تاريخ که قريب يکماه از موعد شروع حقيقي بنصب و امتداد راه آهن منقضي شده و علامات قصور و عدم تمکن بارون فربور بوفاي عهد و حفظ اصول قرارنامه خود شايع و معلوم بود.آنچه بر ما محقق و معلوم شد دولت ايران قرارنامه فربور را کان لم يکن فرض کرده و رأي خود را بواسطه تلگراف بخود بارون رايتر و بموجب تحريرات رسميه بوکيل مشار اليه دردارالخلافه اعلام نمودند که ديگر قرارنامه فربور لغو و باطل و از درجه اعتبار ساقط است.»وچند روز بعد از آن طرف حسنعلي خان وزير فوايد عامه بطلان امتيازنامه رسماً به کولينز نماينده رويتر و از طرف وزارت امور خارجه به سفارت انگليس اطلاع داده مي شود و نيز اعلان رسمي بشرح زير صادر مي شود:هواعلان رسمي چون بارون ژوليس رايتر در ماه قرارنامه راه آهن که با دولت عليه ايران منعقد کرده بود وفاي به وعده هاي صريحه مندرجه در قرارداد خود ننموده و شروع بعمل در مدت معينه نکرد لذا دولت عليه ايران بموجب حقيکه بمدلول فصول قرار نامه به جهت خود باقي گذارده بود قرار نامه فربور الغاء و ابطال نموده و در حکم کان لم يکن گذارد و اين رأي ثابت خود را به موجب تحريرات رسميه بوکيل مشار اليه دردارالخلافه معلوم ساخت و از تاريخ امروز قرارنامه راه آهن منعقده با بارون مشاراليه و امتيازاتيکه به او داده شده بود عاطل و باطل و از درجه اعتبار ساقط است.و هم چنين در تاريخ پنجم دسامبر1873(جمعه14شوال1290هجري)تلگرافي بشرح ذيل به سفارتخانه هاي ايران در لندن و پاريس و پطرزبورغ و استانبول مخابره مي کنند.«چون بارون رويتر از عهده تعهدات خود بر نيامد و مخصوصاً شرايطي که در فصل هشتم و بيست و سه مقرر است بيش از انقضاي مدت مجري نشد دراينصورت که امتيازي باقي نمي ماند و مثل اين است که کان لم يکن است براي آگاهي خودتان اطلاع داده شد.»در تلگراف به سفارت لندن اين مطلب هم اضافه شده است.«وجهي که برسم ضمانت در بانک گذاشته شده بايد ضبط نمائيد به هيچ وجه اجازه نداريد در باب قرارنامه مخصوص راه آهن گفتگو نمائيد.«طهران پنجم دسامبر1873»اقدامات رويتر بعد از لغو امتيازنامه:بعد از آنکه بطلان امتيازنامه از طرف دولت ايران اعلان مي گردد با وجود مکاتبات و مذاکرات مسترکولينز چون نتيجه اي نمي گيرند رويتر و نمايندگان او در کشورهاي مختلف اروپا با وسائلي که در اختيار داشتند سروصداي زيادي در روزنامه هاي اروپا انداختند و دولت ايران را به بدقولي و بي اعتباري متهم کردند.در تهران نماينده ي رويتر به دولت ايران اخطار مي کرد که امتياز نامه بقوت خود باقي است و هر خسارتي که به واسطه انتشار خبر لغو امتيازنامه متوجه آنها گردد.به عهده دولت ايران است.پس از لغو امتياز نامه مهمترين اقدام جوليوس رويتر مسافرت به روسيه بود ظاهراً منظور رويتر از اين سفر آن بود که قسمتي از امتيازنامه را به عده اي از سرمايه داران روسي بفروشد و آنها را در اينکار شرکت دهد.تا ضمن تهيه سرمايه اي شايد بدين وسيله بتواند موافقت دولت روسيه را هم براي اجراء امتياز نامه در ايران جلب نمايد.اختلاف بارون جوليوس رويتر و دولت ايران قريب هفده سال بطول انجاميد و در اين مدت رويتر با تثبيت به دولت انگلستان اقدامات زيادي براي اثبات دعاوي بي اساس خود بعمل آورد و با مکر و حيله نقشه هايي طرح کرد و پيشنهاد هايي به دولت ايران داد و در نهايت در سال 1889رويتر در برابر لغو امتيازي که به دست آورده بود،پاداش و غرامتي مطالبه نکرد و او مبلغ چهل هزار ليره را که به عنوان سپرده به شاه ايران داده بود،هنگام دريافت امتياز تاسيس بانک با سود آن از شاه دريافت نمود.ناصرالدين شاه براي جبران اقدام خود در مورد لغو امتياز رويتر،امتياز تاسيس بانک شاهي ايران(1)(بانک شاهنشاهي)را به رويتر داد(1307قمري مطابق با 1889ميلادي).بانک جديد با سرمايه ي يک ميليون ليره استرلينگ تشکيل شد و به زودي حق انحصاري نشر اسکناس و تاسيس شعب در شهرستانها و خارج از کشور ايران را به دست آورد و کمي بعد ناصرالدين شاه امتياز استخراج کليه ي معادن ايران،غير از طلا و نقره و احجار کريمه را نيز به بانک مزبور اعطاکرد.1-سهامداران عمده ي بانک کساني بودند که نظم جديد بين المللي را به شدت تحت تأثير قرار داده اند کساني چون(1)خانواده ي ساسون ها که معروف به يهوديان بغداد بودند اين خانواده از بغداد به هند رفته و تشکيل تجارت خانه ها دادند که مهمترين اين تجارت خانه ها ترياک بود از جمله افراد معروف اين خانواده آلبرت عبدالله بود که به لندن رفت 2-روچيلر:اين خانواده تشکيل دهنده تر است مستعمراتي يهود بود 3-ساموئل ها (شرکت نفتي شل در دنيا باقي مانده همان دوران است)تشکيل شرکت نفتي باکو و برمه بود که در آغاز در کار تجارت صدف بودند4-گلد اسميت اين خانواده سيستان را از ايران جدا کردند5-شرودرها اين خانواده ها هيئت مديره بانک را تشکيل مي دادند و مهمترين کار اين بانک دادن وام به ايران بود.منابع:1-تاريخ تحولات سياسي ايران/دکتر موسي نجفي ص 132تا1342-تاريخ ايران/پيرنيا(از آغاز تا انقراض پهلوي)ص9653-تاريخ ايران در دوره سلطنت قاجارص249 4-عصر بي فبري ص97تا1435-ايران بين دو انقلاب يرواند آبراهاميان ص726-تاريخ ايران از آغاز تا انقراض قاجاريه حسن پيرنيا-عباس اقبال آشتياني ص9727-زرسالاران پارسي و يهود عبدالله شهبازي جلد 2
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2891]
-
گوناگون
پربازدیدترینها