واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: توصیه شهید مطهری به اعتدالگرایان چه بود؟
شهید مطهری چندین سال پیش، بحث اعتدال را در جامعه مطرح کرد، ولی متأسفانه به دلیل عدم شناخت کامل از کلام این استاد بزرگ و مباحث ایشان همچنان درگیر گرههایی هستیم که آن انسان فرهیخته سالها پیش آنها را برای ما باز کرد، ولی ما به آن توجهی نکردیم.
کد خبر: ۳۹۷۵۲۶
تاریخ انتشار: ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۱:۲۹ - 03 May 2014

دوازدهم اردیبهشت ماه با نام بزرگمردی عجین شده که امام خمینی (ره) وی را حاصل عمر و پاره تن خود خوانده بود. هر ساله در این روز که بحق به نام «معلم» مزین شده است، از زوایای گوناگون به بازخوانی آرا و نظریات این بزرگ معلم معاصر پرداخته میشود.
به گزارش «تابناک»، آنچه اثرات این نظریه پرداز اسلامی قابل تامل جلوه می دهد دیدگاه های ایشان به برخی مسائلی است که تا به امروز هم پاسخگوی بسیار مناسبی به برخی از مفاهیم اساسی مورد توجه سیاستمدران بوده است.امروزه یکی از این مفاهیم که بسیار مورد استفاده و نقد و بررسی قرار می گیرد مفهوم «اعتدالگرایی» است.
همین چند روز پیش بود که حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم برای گرامیداشت یاد و خاطره مجاهدتها، ایثارگریها و تلاشهای استاد شهید، مرتضی مطهری، در جمع خانواده ایشان حضور یافت. در این دیدار سخنانی بیان کرد که شاید بیانگر یکی از مهمترین نیازمندیهای دولت تدبیر و امید وی باشد.
رئیس دولت تدبیر و امید در دیدار با خانواده استاد مطهری گفت: شهید مطهری شخصیتی با ابعاد گوناگون علمی، اجتماعی، روشنفکری و اعتدالگرایی بود و بیان استدلالی محکم و منطقی وی همواره همراه با اعتدال بود.
رئیس جمهوری با بیان اینکه عقلانیت و اعتدال سراسر زندگی شهید مطهری را در بر گرفته بود، افزود: امروز جای شهید مطهری خالی است و با وجود خدمات ارزشمند و والایی که در حوزهها و دانشگاهها ارائه میشود، اما وجود شخصیت جامعی همانند استاد مطهری در حوزهها و دانشگاهها برای دفاع از اسلام و انقلاب کم است.
دکتر روحانی با بیان اینکه شهید مطهری به خوبی مشکلات فکری و نظری جامعه و جوانان را برای آنها تبیین میکرد، گفت: ملت ایران نسبت به بزرگان خود حقشناس است؛ هرچند شهید مطهری زود هنگام از دست رفت، شهادت وی باعث شد تا اندیشه و تفکرات ایشان به سرعت در جامعه منتشر شود و در حقیقت خون شهید مطهری به رگهای جامعه و جوانان ما رفت.
حسن روحانی در جمع خانواده استاد ضمن بیان اینکه شخصیت ایشان همراه با عقلانیت و اعتدال گرایی بود، به درستی بر جای خالی ایشان برای بیان «اعتدال» گویی تأکید میکند.
اما با بررسی آثار استاد مطهری میتوان دریافت که ایشان اعتدال را یکی از خاصیتهای بزرگ دین اسلام میدانستند. شهید مطهری میگفتند، بنا بر بیانات کلام الله مجید، اسلام مسلمانان را امت وسط معرفی کرده است. بیشتر مفسران امت وسط را معتدل و میانه رو ذکر کردهاند. امتی که از افراط و تفریط به دور است. بنابراین اعتدال یک شعار سیاسی و دیدگاهی که به صورت اقتضایی در یک برش تاریخی بیان شود نیست. بلکه یک حقیقت دینی است. شهید مطهری میگویند اعتدال در قرآن و سیره ائمه (ع) ما ترسیم شده است اگر ما نمیتوانیم به اعتدال و میانه روی برسیم از جهالت و جمود ماست.
اما شهید مطهری دریکی از درس گفتارهای خود درباره مفهوم اعتدال نکتهای را بیان میکنند که یکی از مهمترین نیازهای اعتدالگرایان امروزی است. استاد مطهری باور دارد که برای اینکه در امور اجتماعی کسی را متصف به افراط یا تفریط یا اعتدال کنیم، اول باید دید مقیاس چیست.
ایشان معتقد است کسی را که میگوییم «معتدل»، نسبت به افراطی و تفریطی معتدل است. این به خاطر این است که ما این سه را با هم در نظر میگیریم، والاّ همین افراطی نسبت به افراطیتر، میشود معتدل، و همین طور معتدل و تفریطی.
استاد مطهری تأکید دارند برای موضوع «اعتدال» بحث مقیاس و شاخص نکتهای اساسی است و باید شاخص های آن به وضوح بیان شود. برای اینکه بدانیم آیا موضع اتخاذ شده با اعتدالگرایی همخوانی دارد یا خیر شاخص ها و مقیاس ها هستند که برای تعیین جناح های افراط گرا، تفریط گرا و اعتدالگرا کمک خواهند کرد و اگر این مهم انجام نشود در شناخت افراط و تفریط هم عاجز خواهیم ماند.
پس آنچه باید مورد توجه ویژه طرفداران و منتقدان بحث بنیادی اعتدال قرار گیرد همین توصیه استاد شهید است که لازمه اعتدالگرایی، شناخت و دریافت درست از موضوعات به دور از ملاحظات سیاسی است، چرا که این مفهوم با توجه به اینکه در همسایگی مصلحت گرایی و محافظه کاری قرار دارد ، در صورت رعایت نکردن این پیش زمینهها به سمت آنها سوق پیدا خواهد کرد.
شهید مطهری چندین سال پیش، بحث اعتدال را در جامعه مطرح کرد، ولی متأسفانه به دلیل عدم شناخت کامل از کلام این استاد بزرگ و مباحث ایشان همچنان درگیر گرههایی هستیم که آن انسان فرهیخته سالها پیش آنها را برای ما باز کرد، ولی ما به آن توجهی نکردیم.
در همین زمینه مجتبی مطهری فرزند استاد شهید، درباره اعتدالگرایی بر این باور است که در مباحث شهید مطهری تعادل حرف اول را میزند و اعتدال یک مسأله کاملا فرهنگی است که باید همواره آن را بررسی کرد. این دعواهای سیاسی که امروز در جامعه دیده میشود، نشان از عدم تعادل جامعه است. اگر هر چیزی در جامعه تعادل داشته باشد، دیگر دچار مشکلات این چنینی نمیشویم.
وی درباره نگاه استاد مطهری به اعتدال میگوید، استاد مطهری عقلانیت را جزو دین میدانست و برای آن ارزش زیادی قائل بود. پیروی از عقلانیت نیز برگرفته از اعتدال است. اعتدال یک مسأله کاملا فرهنگی است که باید همواره آن را بررسی کرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]