تور لحظه آخری
امروز : جمعه ، 23 شهریور 1403    احادیث و روایات:  امام سجاد (ع):خدايا به تو پناه مى برم از اين كه باطل را بر حق ترجيح دهم.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815304165




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

جنگ سرد دوم ‏یا ‏جنگ جهانی چهارم؟


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:

جنگ سرد دوم ‏یا ‏جنگ جهانی چهارم؟ تهران - ایرنا - در یادداشتی که روز یکشنبه با عنوان « جنگ سرد دوم یا جنگ جهانی چهارم ؟» در روزنامه اطلاعات منتشر شد آمده است : جنگ سرد هرگز منجر به جنگ گرم مستقیم و رو در رو بین دو بلوک نشد اما ده ها جنگ نیابتی از سوی دو طرف در جای جای جهان رخ داد که تلفات و خساراتی بسیار بیشتر از دو جنگ قبلی روی دست مردم جهان قرار داد.


در این مطلب که به قلم « علی اکبر عبدالرشیدی» است می خوانید: با اتمام جنگ جهانی اول که به روایتی درنوامبر 1918 رسماً پایان یافت، پیمان ورسای در ژوئن 1919 به منظور تحمیل نظر فاتحان آن جنگ بر بازنده یعنی آلمان‎ ‎و متحدانش به امضا رسید.
مهمترین بند این پیمان یعنی بند 231 متضمن تحقیر کامل آلمان بود؛ یعنی عبارت از مجبور کردن آلمان به پذیرش مسئولیت جنگ جهانی اول و همه خسارات ناشی از آن بود. خلع سلاح آلمان، گرفتن امتیازات ارضی فراوان از این کشور و تحمیل خسارت 442 میلیارد دلاری بر آلمان از جمله این بندها بود.‏
در تقسیم غنائم جنگ هم، سهم متحدان به طور مساوی و یا به نحو کامل پرداخت نشد. مثلا ملتهایی از جمله ایتالیائی‏ها با این سوال روبرو شدند که به چه قیمتی تن به جنگی خانمانسوز به نفع انگلستان داده اند؟ ‏
آلمان ها و متحدانشان برای امضای این پیمان با این تهدید روبرو شدند که اگر پیمان را امضا نکنند جنگ از سر گرفته خواهد شد. به اصطلاح امروزی‏ها متفقین تهدید می کردند که در صورت استنکاف آلمان از تن دادن به مفاد پیمان ورسای گزینه نظامی روی میز خواهد ماند. ‏
عده ای از مورخان قرن بیستم پیمان ورسای را عامل جریحه دار شدن احساسات ملی در آلمان و بروز واکنش های تند در این کشور و بین آلمانی زبان ها و همچنین در ایتالیا و بین ایتالیایی زبان ها دانستند که در نهایت به بروز فاشیسم در ایتالیا و سپس نازیسم در آلمان منجر شد.
فاشیسم در آغاز چه بود؟ شعار اصلی فاشیسم در ایتالیا متحد کردن ایتالیائی‏ها و سرزمین های تجزیه شده دارای ایتالیایی زبان بود که در نتیجه جنگ پراکنده و آزرده شده بودند. این اندیشه در آلمان منجر به ظهور نازیسم شد که آن نیز داعیه بازسازی غرور جریحه دار شده آلمانی‏ها را داشت.
به نظراین مورخان جنگ جهانی دوم احتمالا نتیجه «منطقی» تند روی و اشتباه تاریخی متفقین پیروز جنگ جهانی اول در تحمیل یکسویه نظرات سرمستانه خود بر شکست خوردگان آن جنگ بود.‏
شاید به دلیل همین شناخت و اعتراف بود که در پایان جنگ جهانی دوم پیمان های ناظر بر پایان جنگ روحی متفاوت از پیمان ورسای داشتند و در برخورد با شکست خوردگان به اصطلاح کمی ملایم تر و شاید منطقی تر ظاهر شدند.
دست بر قضا یکی از مهمترین این پیمان ها پیمان یالتا بود که در فوریه 1945 در شهر یالتا در شبه جزیره کریمه که امروز موضوع خبرهای روز در بحران اوکراین است به امضا رسید.‏
هدف از تحریر و امضای پیمان یالتا و پیمان های دیگر مانند پیمان پوتسدام، بازسازی اروپای بعد از جنگ جهانی دوم بود. اتفاقاً در همین پیمان ها تجزیه آلمان و حوزه های نفوذ متفقین در شرق و غرب اروپا به رسمیت شناخته شد.
قرار گرفتن دو حوزه نفوذ در غرب و شرق اروپا بلافاصله غرب و شرق را وارد جنگ دیگری کرد که جنگ سرد نامیده شد. غرب و شرقی که در جریان جنگ جهانی دوم در وضعیت اتحاد بودند بعد از جنگ به حالت تخاصم رو آوردند. ‏
جنگ سرد در حقیقت جنگی بود عقیدتی- سیاسی مبتنی بر تنش نظامی دو بلوک تا دندان مسلح مدعی پیروزی در جنگ اما سازمان یافته در دو پیمان نظامی متخاصم ناتو و ورشو.‏
اما این بار دعوا بر سر حقوق آلمان یا ایتالیا جای خود را به دعوای بین حقوق شرق و غرب داد که هر دو طرف گزینه نظامی را علیه طرف مقابل روی میز باقی گذاشتند به این امید که هر یک از طرفین روزی بتواند بخشهای دیگری از اروپا را که حق خویش می دانست به اردوگاه خود ملحق کند. به نظر دو طرف انگار در تقسیم اروپا و شاید جهان کم فروشی شده بود و سهم مشارکت متفقین در نابود کردن آلمان نازی و ایتالیای فاشیسم مطابق با میزان هزینه طرفین تقسیم نشده بود.
جنگ سرد هرگز منجر به جنگ گرم مستقیم و رو در رو بین دو بلوک نشد اما ده ها جنگ نیابتی از سوی دو طرف در جای جای جهان رخ داد که تلفات و خساراتی بسیار بیشتر از دو جنگ قبلی روی دست مردم جهان قرار داد. ‏
عده ای از مورخان، دوران جنگ سرد را اتفاقاً دوران جنگ جهانی سوم میدانند که به زعم آنان به مراتب جهانی تر از دو جنگ قبلی بود. تشکیل جنبش عدم تعهد نیز یکی از واکنش ها به جنگ های جهانی اول و دوم بود.‏
اما جنگ سرد در سال 1989 اتفاقاً پشت دیوارهای برلین متوقف شد. یعنی در همانجا که جنگ جهانی دوم شروع و سپس تمام شده بود، و در همان نقطه ای که تحقیر تجزیه بر ملت آلمان تحمیل شده بود. ‏
با فروپاشی دیوار برلین در سال 1989 و متعاقب آن ظهور آلمان متحد و با فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991، در یک فرایند تدریجی و خزنده بخشی از اروپای شرقی از کنترل مسکو خارج شد. روسیه به عنوان میراث دار اتحاد شوروی به منظور کاهش هزینه ها و تعهدات مالی و نظامی خود از برگشتن به درون مرزهای خویش خشنود هم بود و به عبارتی عرصه را به طرف غربی واگذار کرد.‏
اما رهبران سیاسی و نظامی غرب بی اعتنا به هشدار متفکران و مورخان نسبت به تحقیر ملتهای دیگر از جمله تحقیر روسیه، از «پایان تاریخ» سخن راندند و نظام نوین جهانی را در قالب یک نظام تک قطبی به رهبری آمریکا طراحی کردند.
اصطلاح نظام نوین جهانی بعد از جنگ جهانی اول از سوی وودرو ویلسون و بعد از جنگ جهانی دوم از سوی وینستون چرچیل به کار رفته بود. اما هر دو بار مشخص شده بود که این نظام آنگونه که مورد نظر رهبران آمریکا و انگلیس بود شکل نگرفت. در پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد شوروی جرج بوش رئیس جمهور آمریکا برای بار سوم از نظام نوین جهانی یاد کرد.
این بار نیز رهبران غرب همان تحقیرهای تاریخی را بر برخی ملت های بازنده جنگ سرد تحمیل کردند. در غیاب پیمان ورشو، نیروهای پیمان ناتو تا پشت مرزهای روسیه و چین پیش رفتند به گونه ای که روسیه عملاً از غرب و جنوب غرب در محاصره و چین از مرزهای افغانستان در تیررس قرار گرفت.
از سال 1991 تا به حال آمریکا و متحدانش به منظور ایجاد یک نظام تک قطبی و شکل دادن به نظام نوین جهانی مطلوب خود، جنگ های فراوانی را چه به صورت مستقیم و رویارو و چه به شکل نیابتی و از طریق متحدان خود در نقاط مختلف جهان آغاز کرده‏اند که هنوز هم بعضی از آنها ادامه دارد. اما انگار آرزوی آمریکا و متحدانش یعنی اتحاد پیروزمندان جنگ سرد برای شکل دهی دلخواه نظام نوین جهانی محقق نشده است. ‏
گرمای جنگ ها، هیجان مداخلات و تلاطم انقلاب های رنگین تاثیر پذیرفته از غرب که با هدف تصرف جغرافیایی و سیاسی سرزمین های متعلق به اتحاد شوروی سابق طراحی شده است اینک به نزدیکی شاهرگ روسیه رسیده است.
بحران جاری در اوکراین، نیروهای ناتو را به پشت دیوار پایگاه های نظامی روسیه در سواحل شمالی دریای سیاه کشانده است.
در سال های بعد از جنگ جهانی دوم سی و هشت پیمان مختلف و ده ها سند دیگر برای تضمین صلح در اروپا و جلوگیری از بروز جنگ مجدد در اروپا به امضا رسید که اتحاد شوروی به مرکزیت و محوریت روسیه در بسیاری از آنها حضور فعال داشت.
در نظام نوین مورد نظر واشینگتن گویا این پیمان ها و اسناد نادیده گرفته شده و تنها شعار باقیمانده از دوران های گذشته تکرار شده که همانا روی میز بودن گزینه نظامی است. نتیجه تحولات اوکراین و کریمه از یک سو و نتیجه تحولات در شمال آفریقا و خاورمیانه یعنی بخش های تجزیه شده امپراتوری عثمانی شاید تا حدی تکلیف تحلیلگران را در تشریح آینده جهان روشن تر کند. ‏
اگر باور داشته باشیم:
* روسیه در دو دهه گذشته بخشی از غرور و حیثیت مخدوش شده خود را بازسازی کرده است، ‏
* روسیه از لاک دفاعی بیرون آمده و به مطالبه بخشی از ادعاهای منطقه ای خود رو آورده است،
* روسیه می تواند با اهرم قدرتمند انرژی، غرب را به چالش بکشد، ‏
* روسیه با متحدان تازه نفس در حال ظهور و بالقوه خود نقش جهانی جدیدی را برای خود تعریف کرده است که به قدرت اقتصادی، سیاسی، تجاری و حتی نظامی متکی شده است؛ ‏
باید در اندیشه این نکته باشیم که رفتار جدید ناتو در قبال روسیه و منافع روسیه در شرق اروپا و به خصوص در دریای سیاه می تواند یکی از همان واکنش های قبلی بعد از سه جنگ گذشته قرن بیستمی را موجب شود؟ ‏
و اگر چنین باشد در یک دورنمای قابل مشاهده باید منتظر چه باشیم؟ ‏
جنگ سرد دوم یا جنگ جهانی چهارم؟ ‏
اول**س.ن1744**1104
انتهای پیام /*
Contact the editor:

[email protected]




24/01/1393





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن