واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
پشت صحنه منازعات در شورای همکاری خلیج فارس
با فراخوانی سفرای عربستان، امارات و بحرین از قطر توسط دولت های متبوع آنان، اختلافات در شورای همکاری خلیج فارس بیش از پیش آشکار شد و از شش کشور عضو این شورا ( عربستان، قطر، امارات، کویت، عمان، بحرین) سه کشور عضو آن وارد تقابل با یک عضو دیگر شدند.
به گزارش نامه نیوز به نقل از بی باک، سه کشور عربی که اکنون قطر را در نقطه مقابل خود قرار داده اند، دلیل فراخوانی سفرای خود از دوحه را دخالت قطر در امور داخلی دیگر کشورها عنوان کرده اند، اما به نظر می رسد این دلیل بیشتر جنبه اعلامی داشته و دلیل واقعی را در جای دیگر باید جست، به ویژه این که عربستان علاوه بر رویارویی با قطر، اخوان المسلمین مصر را به همرا داعش، النصره، حوثی های یمن و حزب الله در لیست گروه های تروریستی قرار داده است.
رفتار عربستان در بحران سوریه و حمایت های آشکار وی از داعش و النصره علیه نظام سوریه و نیز علیه دولت مالکی در عراق، جای تردید باقی نمی گذارد که افزودن این گروهک ها به لیست گروه های تروریستی مورد نظر ریاض، یک اقدام نمایشی و خنده داری بیش نیست، اما قرار دادن اخوان المسلمین در لیست گروه های تروریستی توسط ریاض در کنار فراخوانی سفرای سعودی، امارات و بحرین از دوحه، منازعات شدید درون شورای همکاری خلیج فارس را بیش از گذشته آشکار می کند. این اقدام نشان دهنده این امر است که عربستان به شدت در مقابل همراهی قطر و اخوانی ها احساس خطر کرده و فعالیت این جنبش در خاک خود را تهدیدی جدی علیه امنیت وجودی خود می داند.
در واقع بحرین و امارات را نمی توان در اقدام اخیرشان علیه قطر چندان مورد توجه قرار داد، زیرا کاملا مشخص است که این دو کشور تحت فشار ریاض دست به این اقدام زده اند. از این رو در اینجا به مهم ترین دلایل عربستان برای رویارویی با قطر می پردازیم:
یکی از مسائلی که سعودی ها را همواره در معرض فشار قرار داده و باعث هراس آن ها شده است، محور مقاومت است. آن ها از هر فرصتی برای ضربه زدن به منافع این محور و تضعیف آن بهره برداری می کنند. اخیرا شاهد دیدار مقامات قطری با رهبران حزب الله در لبنان بودیم. آن طور که رسانه ها اعلام کرده اند قطری ها سعی دارند اشتباهات خود در مورد حزب الله و بی توجهی به این گروه مقاومت را کنار گذاشته و بار دیگر با آن ها ارتباط برقرار کنند.
این در حالی است که عربستان سعودی تمام تلاش خود را به کار برده تا کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، حزب الله لبنان را تحریم و از ورود اعضای آن ها به خاک خود ممانعت به عمل آورند. لذا اقدام اخیر قطر چندان با برنامه ها و اهداف سعودی ها هماهنگ نبوده و آل سعود را نسبت به قطر به شدت عصبانی کرده است.
اما مهم تر از این اقدام، چرخش قطر در مورد موضوع سوریه است. قطری ها که از شروع بحران سوریه همراه با عربستان حمایت های مالی و معنوی زیادی از تروریست های مستقر در سوریه به عمل آوردند، در ماه های اخیر دچار اختلافات زیادی با ریاض شده اند.
بعد از شکست تلاش های زیاد عربستان برای وادار کردن آمریکا و ناتو به جنگ با سوریه، به تدریج شاهد دوری قطر از عربستان در این موضوع بوده ایم. از زمانی که احمد الجربا که گرایشات نزدیک به سعودی داشت، جانشین معاذ الخطیب با گرایشات اخوانی و نزدیک به قطر، در ائتلاف ملی مخالفان سوریه شد، شکاف این دو کشور در سوریه بیشتر آشکار گردید.
مقامات قطر در دوران شیخ تمیم جوان به دنبال آن هستند تا روابط خود با دمشق را بازسازی کنند و این امری نیست که ریاض به آن واکنش نشان ندهد. بشار اسد نیز در دیدار با جمعی از فعالان اردنی بر این نکته تاکید می کند که قطر در حال نزدیک شدن به سوریه و جبران اشتباهات خود است و از این رو عربستان در مقابل این کشور موضوع خصمانه گرفته است.
حمایت قطر از حوثی ها در یمن نیز مسئله دیگری است که باعث رویارویی ریاش و دوحه شده است. عربستان سعودی که در مرزهای جنوبی خود با حوثی های یمن مرز مشترک دارد و آن ها را تهدیداتی علیه امنیت ملی خود می داند، تاکنون بارها با آن ها وارد جنگ شده اند. حمایت قطر ولو به صورت پنهانی از حوثی ها، باعث شده که سعودی ها بیش از پیش نسبت به دوحه خشمگین شوند.
در واقع عربستان سعودی نگران آن است که قطر با اقدامات اخیر خود هرچند ناخواسته موجبات تسلط بیشتر محور مقاومت و حزب الله بر منطقه را فراهم کند. لذا به صورت کاملا جدی وارد فاز تنبیهی شده و سفیر خود را از دوحه فراخوانده است. همچنین فعالیت های شبکه الجزیره قطر را نیز در خاک خود پایان داده است.
از سوی دیگر حمایت قطر از جنبش اخوان المسلمین نیز باعث جدایی هرچه بیشتر این دو کشور از یکدیگر شده است. به قدرت رسیدن اخوانی ها در مصر باعث شد قطر با حمایت هایی که از آن ها به عمل آورد برای خود در این کشور جایگاهی به دست بیاورد و نقش آفرینی کند، در حالی که عربستان در مقابل احساس خطر کرد و جانب سلفی ها و سکولارها را در این کشور گرفت.
با وقوع کودتای نظامی ارتش مصر علیه دولت اخوان، سیل کمک های عربستان به مصر واریز شد، چرا که بزرگترین دشمن آل سعود در جهان اهل سنت شکست خورد. در مقابل قطر همچنان حمایت خود را از اخوانی ها حفظ کرده و به طرق مختلف به آن ها کمک می کند.
از همین رو عربستان در واکنش به سیاست های واگرایانه قطر در منطقه، اخوان المسلمین را در لیست گروه های تروریستی قرار داد و ورود اعضای این جنبش را به خاک خود ممنوع اعلام کرد. این اقدام عربستان به خوبی نشانگر جنگ بین دوحه و ریاض است که چند ماهی است اختلاف های پنهانی آن ها آشکار شده است.
این شکاف ها در شورای همکاری خلیج فارس می تواند آینده این شورا را با خطر انحلال مواجه کند. ضمن این که عربستان در تلاش است تا با همراهی بحرین و امارات مانع از حضور قطر در اجلاس سران شورای همکاری شوند.
در واقع این شورا که برای مقابله با نفوذ انقلاب اسلامی ایران در سال 1981 تشکیل شده بود، به نظر می رسد اکنون با افزایش قدرت منطقه ای ایران و نفوذ روز افزون آرمان های انقلاب اسلامی در منطقه، فلسفه وجودی خود را از دست داده و صرفا به یک اتحاد ناهمگن از کشورهایی با بیشترین اختلافات با یکدیگر تبدیل شده است. لذا باید در آینده شاهد گروه بندی های جدید در منطقه خلیج فارس بود که دیگر عربستان محوریت آن را در دست نخواهد داشت.
1392/12/24
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]