تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815179494
"فچین دچین" چیست؟
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۰:۲۰
با آمدن ماه اسفند، بوی خوش بهار به مشام می رسد. بهاری که به همراه خود عید و عیدی دادن و بهتر از آن عیدی گرفتن، شکوفه درختان، سرسبزی، دیدار اقوام، شیرینی و آجیل، لباس نو و ... را به ارمغان می آورد. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه گیلان، گیلان همه ساله در ایام نوروز پذیرای خیل عظیمی از گردشگران و مسافران داخلی و خارجی است، همین کافی است که انسان فقط یک بار فصل بهار در گیلان را دیده باشد، به طور حتم دیدار دوباره از این طبیعت بکر و بودن در این فضا را آرزو خواهد کرد و چه زمانی بهتر از عید و تعطیلات نوروز. استان گیلان با مردمانی مهمان نواز و خونگرم همه ساله با نزدیک شدن عید باستانی به مانند دیگر نقاط کشور به خانه تکانی که در زبان گیلکی و با لهجه شرق گیلانی به آن فچین، دچین می‌گویند، مشغول می‌شوند. فچین، دچین با کمک همه اعضای خانواده انجام می‌گیرد به نحوی که کارهای سنگین مانند جابجایی فرش و انداختن آن بر روی دیوار برای خشک شدن و کارهایی از این قبیل را مردان انجام می‌دهند، این در حالیست که در گذشته و در بیشتر روستاهای گیلان، فرش، گلیم و ... را برای شستشو به رودخانه‌ها می‌بردند، اما این کار سالهاست که منسوخ شده البته می‌توان آلودگی آب رودخانه‌ها از دلایل مهم آن برشمرد. گیلانیان معتقدند که گرد و غبار خانه باید قبل از چهارشنبه سوری و تحویل سال از خانه بیرون رود. از جمله کارهای مهمی که در گذشته با فرا رسیدن اسفند ماه و نزدیکی بهار انجام می‌شد(گل کار) خانه‌های گلی به خصوص در روستاها بوده، روستاییان گیلانی مقداری گل را به همراه ساقه شلتوک و آب مخلوط می‌کردند و آنقدر پابرهنه آن را لگد می‌زدند تا حالت چسبندگی به خود بگیرد، سپس با ماله چوبی آن را برای ترمیم قسمت‌هایی از کف و دیواره اتاق‌هایشان استفاده می‌کردند، ناگفته نماند(گل کار) کاری مشکل است و همه نمی‌توانند این کار را انجام دهند، در نتیجه افرادی بودند که در انجام این مهم بسیار توانمند بوده‌اند و در واقع استاد این کار شناخته می‌شدند، البته امروزه با کم شدن خانه‌های گلی در روستاها انجام این کار نیز کاهش یافته، اما هنوز هم در ییلاقات و بسیاری از روستاهایی که خانه گلی در آن وجود دارد(گل کار) به ویژه در ایام پایانی سال انجام می‌شود. حضور نوروزی خوان‌ها در روستاها با فرا رسیدن ماه اسفند و به مشام رسیدن عطر بهار نیز جلوه‌ای خاص از رسومات سرزمین گیلان است، نوروزی خوانی یا خواندن ترانه‌های بهاری از مراسم قدیمی گیلان است که قدمت آن به پیش از اسلام باز می‌گردد. البته امروزه نیز در برخی از روستاهای شهرستانهایی نظیر رشت، آستارا، تالش و رودسر نوروزی خوانی رواج دارد. نوروزی خوان‌ها در گروه‌های چند نفره ترانه‌ها و اشعاری را برای بهار می‌سرایند، البته پس از اسلام، ابیاتی در وصف امامان نیز به آن افزوده‌اند. ناگفته نماند تعداد زیادی از نسل امروز نوروزی خوان‌ها را ندیده‌اند. نوروزی خوان‌ها در دسته‌های چند نفری به منازل مردم رفته و آواز سر می‌دهند تا صاحب خانه هدیه‌ای را به آنان بعنوان عیدی بدهد. هدایا معمولا تخم مرغ، برنج، آرد، پول نقد و ... بوده، نکته جالب اینکه در گذشته پسران و دختران دم بخت اعتقاد داشتند که اگر گروه نوروزی خوان درب خانه آنان را بزند به زودی راهی خانه بخت خواهند شد. باد بهاران آمده گل به گلستان آمده و ... پا زدن خانه، عیدی گردش، جیج، پخت شیرینی خانگی، عیدی گردش کودکان، مراسم مخصوص سیزده بدر، خوردن سبزی پلو با ماهی و... از دیگر رسم‌هایی است که برخی هنوز به انجام آن پایبندند و برخی نیز آنها را فراموش کرده‌اند. پا زدن خانه... یکی از رسوماتی که هنوز در بسیاری از نقاط استان گیلان پابرجاست (پا زدن) خانه است، به طوری که یکی از افراد خانواده یا فامیل که به خوش قدمی شهرت دارد، چند دقیقه‌ای را قبل از سال به بیرون از خانه می‌رود و به محض تحویل سال نو با در دست داشتن آب و سبزه و قرآن وارد خانه شده و برای اولین بار در سال نو به همه اتاق ها قدم می گذارد و به عبارتی خانه را (پا) می‌زند. قدیمی‌تر‌ها معتقدند کسانی‌که روز به دنیا آمده‌اند، بیشتر صلاحیت پا زدن خانه را دارند. عیدی گردش... از دیگر رسومات مردم گیلان در ایام نوروز دیدار از اقوام و دوستان بوده که به(عیدی گردش) معروف است. در گذشته چند نفر از جوانان روستا پای پیاده به خانه‌های هم محلی‌ها می‌رفتند و پس از عرض تبریک و خوردن شیرینی و ... در حیاط آن خانه، مرد ساکن در آن خانه را به همراه خود به خانه بعدی می‌بردند و به این ترتیب تعداد آنان لحظه به لحظه بیشتر می‌شد و کم کم به تمام منازل محله رفته و پیغام بهار را با (عید شما مبارک) به گوش اهالی محل می‌رسانند. البته این رسم سالهاست که از میان رفته و تنها تعداد اندکی از روستاییان این سنت زیبا را حفظ کرده‌اند. عیدی گردش کودکان نیز در گیلان بسیار جالب و دیدنی بوده و شاید جوانان 25 تا 30 ساله امروزی جزو آخرین کسانی باشند که به عیدی گردش کودکانه رفته‌اند. کودکان و نوجوانان با در دست داشتن پلاستیک خالی در دسته های 2 تا 4 نفره به خانه های مردم می‌رفتند و همه با هم فریاد می‌زدند "عید شما مبارک - عید شما مبارک"، بعد از تکرار این پیام صاحب خانه بیرون می‌آمد و به شوخی می‌گفت "قشنگ وچن، سبیل شما سه چارک"(وچه یعنی پسر و چارک به معنی وجب است) و سپس نخود، کشمش، شکلات، تخم مرغ و گاهی نیز پول نقد را به آنان می‌داد، بچه‌ها نیز شاد و خوشحال از آن خانه به خانه‌ای دیگر می‌رفتند. متاسفانه این رسم به مرور زمان از بین رفته است. جیج یا جنگ تخم مرغ‌ها... یکی دیگر از کارهایی که در گذشته توسط کودکان و نوجوانان و بعضا جوانان انجام می‌شد و حتی امروزه نیز کم و بیش پا برجاست(جیج) نام دارد. (جیج) جنگ تخم مرغ‌ها‌ست. قاعده بازی بدین شکل است، 2 نفر با 2 تخم مرغ رودر روی هم قرار گرفته و سر دو تخم مرغ را به هم می‌کوبند و بعد همین کار را با ته تخم مرغ انجام می‌دهند، تخم مرغ شکسته شده، بازنده است و آن را به طرف برنده تحویل می‌دهد، نکته جالب اینکه بعضی از افراد یک تخم‌مرغ را چند هفته قبل از عید داخل برنج می‌گذاشتند تا سفت و محکم شود و بعضا یک تخم مرغ 10 تا 15 تخم مرغ را شکست می‌داد، این بازی جالب و دیدنی فقط در ایام نوروز انجام می‌شود. شیرینی خانگی با تنور نانوایی... پخت شیرینی خانگی در گیلان از جمله کارهایی است که همه ساله انجام می‌گیرد. در گذشته نه چندان دور زنان خمیر شیرینی را در خانه آماده و آن را به نانوایی‌ها می‌بردند، اما امروزه کمتر کسی شیرینی را به نانوایی می‌برد، هرچند که مزه واقعی شیرینی خانگی گیلان با پخت در تنور نانوایی معنی پیدا می‌کند. دختران گیلانی نیز در این ایام به چیدن بنفشه و دسته کردن آن، رنگ زدن تخم مرغ، سبز کردن گندم و عدس روی کوزه های گلی و همچنین پخت شیرینی به مادران خود کمک می‌کنند. تازه لباس دکونن... پوشیدن لباس نو (تازه لباس دکونن) نیز پیغام دیگر بهار است. در گذشته و در روستاها، بزرگتران خانه سالی یک بار و آن هم در ایام نوروز برای فرزندان خود لباس می‌دوختند یا می‌خریدند، اما امروزه و حداقل در این یک مورد بیشتر به بچه‌ها خوش می‌گذرد، چون سالی چند بار لباس تازه می‌خرند. به گفته پدربزرگان و مادربزرگان؛ در گذشته دو مطرب با ساز و نقاره به خانه‌های مردم می‌رفتند و با نواختن آهنگ‌های محلی و شاد عید را تبریک می‌گفتند و شور و حال خاصی را به وجود می‌آوردند. نخستین وعده غذایی سال نو نیز باید سبز باشد که معمولا سبزی پلو با ماهی است، متاسفانه همه مردم به دلیل شرایط خاص معیشتی و بالا بودن قیمت ماهی قادر نیستند، این غذا را بر سر سفره‌هایشان داشته باشند و به کوکو سبزی و یا سبزی پلو خالی بسنده می‌کنند. آب دوته کونوس و آب دوته خوج... حالا که صحبت از خورد و خوراک عیدانه شد بهتر است که بگوییم خوردن (آب دوته کونوس و آب دوته خوج) را از یاد نبرید. خوردن این میوه‌های فرآوری شده در اکثر روستاهای شرق گیلان در ایام نوروز رایج بوده و امروزه نیز برخی مادران کدبانو این مهم را از یاد نبرده‌اند. ناگفته نماند آب دوته کونوس به ازگیل در آب و سرکه و نمک نگهداری شده و آب دوته خوج به گلابی محلی در آب و سرکه و نمک نگهداری شده می‌گویند. برخی از مردم نیز در زمان تحویل سال بر سر مزار عزیز از دست رفته خود حاضر می‌شوند و سال نو را در کنار آنان جشن می‌گیرند. سیزده بدر سال دیگر... سیزده بدر نیز در استان گیلان از حال و هوای خاصی برخوردار است، میلیون‌ها مسافر از اقسی نقاط کشور به مناطق دیدنی استان می‌آیند و شادی و نشاط و زیبایی منحصر به فردی را ایجاد می‌کنند، البته از ریختن آشغال نیز دریغ نمی‌کنند. چند خانوار از گیلانیان باهم در روزسیزده بدر به دشت و صحرا و کوه و دریا می‌روند و غذا را در کنار هم با شادی و نشاط میل می‌کنند، از جمله رسم‌های گیلانیان در روز سیزده بدر انداختن 13 سنگ و همچنین انداختن سبزه به داخل آب روان و رودخانه‌هاست، مردم با انداختی هر سنگ می‌گویند "سیزده بدر سال دیگر". جالب اینکه زوج‌های جوان با انداختن هرسنگ به شوخی به یکدیگر می‌گویند "سیزده بدر سال دیگر بچه بغل" و به این امید تعطیلات عید در گیلان به پایان می رسد. در پایان شعر گیلکی... در پایان چند بیتی از شعر گیلکی بهرام گلعلی پور بی بالانی شاعر توانای شرق گیلان درباره عیدی گردش: ماره بی یر می‌تازه رخت ماره می وضع و اوضاع ماره تخت ماره عیدی بشوم مشدی مامورضا خونه نخود و کشمش هگیرم،مرغونه شمسه و شمسعلی و شمسوله شون الان بشون عیدی هگیتن اوشان آزار نکن ورس بی یر می رخته اول سال لقد نزن می بخته زودتر بی یر می کفش می جورابه عیدی گردش ثواب داره ثوابه عیدی گردش صلارحیم ماره صلارحیم امر کریم ماره علی الخصوص فامیل و همسایه ور عمه ور و خاله ور و دایی ور کدورت و کینه بره از تی دل گل چه جوری بیرون هنه از ای گل ز داغ یانوس بمونسه ای داب ای سنت از قدیم، ایاب ذهاب انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]
-
گوناگون
پربازدیدترینها