واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پرونده جديد سوريه در رياض
اكنون مشخص شده كه عربستان پرونده جديدي براي سوريه تنظيم كرده كه اختلاف اساسي با پرونده قبلي دارد. پرونده قبلي از اويل بحران سوريه و به خصوص با ظهور گروههاي مسلح در اين كشور و با مديريت بندر بن سلطان تشكيل شد كه با خودداري باراك اوباما، رئيسجمهور امريكا، براي حمله نظامي به سوريه دچار مشكل اساسي شد. بن سلطان انتظار داشت كه امريكا با حمله نظامي به سوريه پرونده او را به سرانجامي برساند، اما اين اتفاق نيفتاد و همين موضوع خشم او را برانگيخت. خشم بن سلطان آن قدر بود كه در آن موقع بيپروا از تغيير روابط عربستان با امريكا بگويد و به اين صورت امريكا را تهديد كند، اما اين خطاي بزرگ او بود، زيرا اين نحو رفتار در كشوري مثل عربستان با وابستگي بيقيد و شرط به امريكا بدون هزينه نيست. جان كري، وزير خارجه امريكا، بعد آن بيپروايي بن سلطان به عربستان آمد و در نهايت موفق شد پرونده را از دست او بگيرد و به محمد بن نايف، وزير كشور عربستان بدهد كه از سر اتفاق روابط دوستانهاي هم با او دارد. در كنار بن نايف، نام متعب بن عبدالله، پسر پادشاه عربستان نيز ذكر شده و اين نكته نشان ميدهد كه كنار گذاشتن بن سلطان تا اندازهاي از اختلاف و رقابت بين شاهزادگان عربستان نيز ناشي ميشده و تنها منوط به فشار امريكا بر رياض نبوده است. به هر حال، بن نايف و متعب پرونده سوريه را به دست گرفتند و اكنون نشانههاي بازبيني اين دو در اين پرونده و سياست جديد عربستان براي دخالت در سوريه آشكار شده است. نشانههاي آشكار تغيير سياست عربستان در مورد سوريه را ميتوان در اين موارد ديد: حكم ملك عبدالله پادشاه عربستان، در مورد مجازات زندان براي جنگجويان سعودي در خارج از كشور، تهديد رئيس پليس مذهبي عربستان در برخورد با افراطگرايي، بركناري سليم ادريس از فرماندهي ارتش آزاد و تعيين سرهنگ عبدالله البشير به جاي او، سفر مقامات ارشد عربستان به پاكستان و انتشار اخباري مربوط به اين سفرها و در نهايت، تهديد جبهه النصره عليه داعش به اقدام نظامي در برابر اين گروه. مجموع اين نشانهها حكايت از آن دارد كه نايف در سرفصل پرونده خود سياست بن سلطان در حمايت از گروههاي تكفيري- سلفي را كنار گذاشته و به جاي آن سعي دارد تا نفوذ خود در ارتش آزاد را به عنوان گروهي ميانهرو بسط دهد. نايف از سوي ديگر سعي دارد تا آنجا كه ميشود دست قطر را از مداخله در سوريه كوتاه و به جاي آن نقشي براي پاكستان به عنوان متحد جديد در سوريه تعريف كند. حضور گروههاي افراطي و وابسته به القاعده در سوريه از نگرانيهاي اصلي امريكا و متحدين غربي آن بوده است كه در زمان بن سلطان چندان جدي گرفته نميشد، اما نايف به اين نحو به دنبال برطرف كردن اين نگراني است، جداي از اينكه خود سابقه طولاني در مبارزه با القاعده به ويژه در يمن داشته است. اين احتمال وجود دارد كه نايف با تغيير آرايش ميان گروههاي معارض در سوريه و تضعيف گروههاي وابسته به القاعده امريكا را براي مداخله جديتر در سوريه ترغيب كند كه اين مداخله ميتواند به صورت مداخله مستقيم نظامي امريكا يا حمايت جديتري مالي- نظامي از گروههاي معارض باشد. يك وجه ديگر در اين ميتواند باشد كه سياست بن سلطان در استفاده از حلقههاي مرتبط به القاعده هزينههاي سياسي سنگيني بر عربستان وارد كرد و اكنون، رياض سعي دارد تا با دور شدن از اين سياست هزينههاي آن را نيز كاهش دهد. اين سياست در مورد سوريه به معناي دوري عربستان از اين حلقهها و نزديك شدن به گروههاي ميانهرو است. عربستان با اين سياست حتي اگر به دنبال خط مداخله نظامي در سوريه هم نباشد حداقل ميتواند نقش بيشتري در ديپلماسي سياسي بر سر بحران سوريه داشته باشد تا با حمايت از آن حلقهها در عمل خود را به حاشيه كشانده باشد. در هر صورت، نايف در پرونده خود جريان وابسته به القاعده در سوريه را به نحو قابل توجهي به كناري رانده و مشخص است كه او در اين مورد خواسته امريكا را اجابت كرده، اما معلوم نيست كه همانند اين جريان، بتواند بر گروههاي ميانهرو نيز تسلط تمام داشته باشد. سليم ادريس بركناري خود از فرماندهي ارتش آزاد را نپذيرفته چنان كه جداي از البشير، سليم ادريس هنوز خود را فرمانده بخش قابل توجهي از اين ارتش نميداند. اين تشدد در فرماندهي ارتش آزاد حداقل اين موضوع را نشان ميدهد كه عربستان نميتواند با خيال راحت كنترل آن را به دست بگيرد، جداي از اينكه نفوذ آن در ائتلاف مخالفين سوريه با توجه دستهبنديهاي موجود در آن چندان تضمين شده نيست. به هر حال، عربستان با پرونده جديد تلاش دارد رويه خود در مورد سوريه را تغيير دهد، اما بايد ديد اين تغيير رويه در جهت خشونت بيشتر است يا كمكي است براي پيشبرد ديپلماسي و راهحل سياسي.
نویسنده : نعيم رحماني
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 09 اسفند 1392 - 21:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]