واضح آرشیو وب فارسی:سیری در ایران: پیش از آغاز تشکیل رسمی کشور ایران، در دوران کورش بزرگ فرمانروای هخامنشی، حکومتهای در جایجای ایرانزمین فرمانروایی داشتند. (پادشاهی در پرده ابهام) کیانیان در شرق، اورارتوها و ماناناییها در شمالغرب، تمدن جیرفت در مرکز، قبایل نیمه مستقل ماد در غرب و ایلامیان در جنوب غرب و کرانههای خایج فارس. این حکومتها در دوران هخامنشیان هسته اصلی یک امپراتوری شکوهمند از کشورهای مشترکالمنافع را پایهگذاری نمودند
فرمانروایان ماد خلیج فارس را تحت فرمان داشتند و کشتیهای ایشان بر آن دریاپویی مینموده است. اما از آنجا که در آن زمان کشور ایران درگیر جنگهای بزرگ با همسایگان متجاوز غربی به ویژه آشوریان بود، بدیهی است که تاریخ نگاران کمتر به دریاپیمایی ایشان اشاره کرده باشند. البته در مقایسه با نیروی دریایی ایران در دوران هخامنشی، نیروی دریایی ایران در دوران ماد بسیار نوپا و ساده مینمایاند. اما همین نیروی دریایی کوچک هسته اصلی نیروی دریایی توانمند ایران در زمان هخامنشیان گردید که رزمناوهای آن لرزه بر اندام هر متجاوز خام اندیشی میانداخت. موخان یونانی تا مدتها هخامنشیان را به نام مادها (مَدیا) مینامیدند و به جنگهای ایران و یونان جنگهای مَدی میگفتند. به گفته برخی مورخان، واژه مدیترانه به معنای دریای مادها یا دریای ایرانیهاست.
اسب در ایران همواره موقعیت و منزلت ویژهای داشته است. بسیاری از نامهای ایرانی واژه اسب را در خود نهان دارند. نامهایی مانند ساتاسپ، گشتاسب، ویشتاسپ، گرشاسپ، بیوراسپ، سیاووش و بسیاری دیگر از اهمیت و گرامیداشت اسب در ایران حکایت دارد. مادها، بهويژه در منطقة نسا و ارمنستان كوچك، بزرگترين پرورشگاههاي اسب را در جهان باستان در اختيار داشتند و به سواره نظام نيرومندي مجهز بودند. تجارت اسب مادي و ارمني در آسياي صغير و جزيرههای درياي مديترانه، بطور غير مستقيم رواج دريانوردي را در اين دوران نشان ميدهد.
در منابع یونانی از تابعیت ایرانی مردمان دريانورد سواحل كرمان و جزيرههای خليج فارس، ناحية سكاها (سيستان) و منطقة پاريكانيان و دراويديان (مكران و بلوچستان) زمان ايختو ويگو (آستياگ شاهِ ماد) صحبت شده است. همچنین مادها در معماری چوب سدر، چوب سرو و قیر، که مواد پایه کشتیسازی هستند را به کار میبردند. همزمان فنيقيها، بابليها، هنديان، مصريان و يونانيان بازرگانی دريايي جهان را در دست داشتند. فعاليت هاي كاخ سازي اورارتوها در كنار درياچة وان، با توجه به ارتباطات رودخانهاي آنجا با جهان پیرامون، نيز در استورههای ارمني ياد شده است.
“آگاثارخيدس” مورخ يوناني مينويسد:« اريثراسپ، كه حاكم بخشي از سواحل خليج فارس بوده است، نخستين بار به دنباله گله اسبان خود كه از شيري ترسيده و از تنگة هرمز گذشته و به جزيرة قشم گريخته بودند، به آنجا قدم گذاشته است» . این داستان با وجود اینکه واقعی به نظر نمیرسد، اما بیانگر این حقیقت است که ایرانیان دریای پارس را در حاکمیت داشتند و گلههای خود را برای چرا به جزیرههای آن میبردند.
تنیچند از مورخان یونانی نوشتهاند که كه آرامگاه اريثراسپ در جزيرة اُراكتا oracta (يا اگوريس ogyris = جزيره قشم) قرار دارد. و از آن رو خليج فارس را درياي اريتره ميناميدند. اما آگاثارخيدس مينويسد كه «اريثراسپ زمستانها را در پاسارگاد ميگذرانده است». البته لازم به توضیح است که منظور وی از پاسارگاد منطقه تحت حاکمیت قبایل پاسارگاد و نه پاسارگاد کنونی بوده که در زمان کورش بزرگ ساخته شده است.
به گفته مورخان یونانی، در آن زمان زندگی جامعه ایرانی دریای پارس بر پایه ماهیگیری، صید مروارید، بازرگانی و دریانوردی بوده است. در بندرهای آن روز ایران هم کالا و خدماتی همچون ساخت و تعمیر بادبان، تعمیر کشتی، طناببافی و … به کشتیهای رهگذر ارائه میشده است.
در زمان اژیدهاک یک کشتی ایرانی حامل مقادیر فراوانی طلا در خلیج فارس غرق شد. ماموریت بیرون آوردن طلاها بر عهده چند غواص خبره ایرانی خلیج فارس گذارده شد. اژیدهاک خود در عرشه کشتی بر این عملیات نظارت دشت. نویسنده : جعفر سپهری / مدرس دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه جامع علمی کاربردی مراجع:
برگرفته از کتابهای هرودوت، گزنفون، کتزیاس، استرابون
دريانوردي ايرانيان اسماعيل رايين
تاريخ مهندسي در ايران مهدي فرشاد
تاريخ علم در ايران مهدي فرشاد
تاريخ علم جورج سارتون
تاريخ صنعت و اختراعات موريس داماس
متفكران اسلامي كارون دوو
این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید" rel="nofollow">این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیری در ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]