تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834015968
خالق بزرگ آثار هنری آذربایجان رخ در نقاب خاک کشید سمفونی عاشقانه خاک و رنگ در آثار تجسمی «بهتونی»
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: خالق بزرگ آثار هنری آذربایجان رخ در نقاب خاک کشید
سمفونی عاشقانه خاک و رنگ در آثار تجسمی «بهتونی»
هنرمند برجسته آذربایجانی بعد از حدود 5 دهه تلاش هنری و ساخت مجسمه‌های ابتکاری، بالاخره آخرین تندیس عاشقانه خویش را با شعر بلند ابدیت جاودانه کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، بهتونی که خود عمری را با «خاک» و رنگ، آثاری زیبا و خلاقانه خلق کرده بود این بار پیکر بی جانش در دل «خاک» آرام گرفت اما روح بلندش ره به سوی جاودانگی و ابدیت پیمود. گزارش زیر حاصل سه بار دیدار ما از موزه استاد بهتونی در 20 سال گذشته است که در مقاطع مختلف انجام شد. گفتگوی ما را با استاد زنده یاد محمد حسین بتونی در زیر می‌خوانید. استاد بهتونی این تندیس تلاش و عشق و ایثار سی‌ام بهمن ماه 92 جان به جان آفرین تسلیم کرد. **** حدود چهار دهه پیش او یک مغازه کوچک در یکی از محلات قدیمی تبریز داشت. از همان‌ها که امروز اصطلاح خارجی «سوپر مارکت» را به جای نام ایرانی‌اش به کار می‌برند! او در اوقات بیکاری و خلوت خویش، افکار و اندیشه و احساسات خویش را در آسمان هنر پرواز می‌داد و با گچ آثاری برای تفریح می‌کرد. در مقابل مغازه بقالی‌اش مردی هندوانه می‌فروخت. حس کنجکاوی و هنری او از همین جا شکل گرفت و یا به عبارتی بهتر «گل» کرد. از همان گچ و سیمان، اثری به شکل هندوانه ساخت. آن را رنگ کرد چنان هنرمندانه و توام با ذوق و نشاط که همسایه‌ها هم از دیدن آن به انبساط خاطر رسیدند و انگشت حیرت به دهان گرفتند. برای آنکه بدانند این اثر، تا چه اندازه مقبول و شبیه مشابه واقعی خود است، نقشه‌ای با هم پی‌ریزی کردند. یکی از همسایه‌ها، سر هندوانه فروش را مشغول کرد و دیگری آن هندوانه گچی را در بین هندوانه‌ها جا داد. پس از مدتی یکی از همان همسایه‌ها به سراغ آن هندوانه رفت و آن را روی ترازو گذاشت. بیچاره هندوانه فروش!! اگر برای یک هندوانه طبیعی و معمولی، وزنه 3 یا 4 کیلویی را در کفه قرار می‌داد برای این هندوانه تا 10 کیلو وزنه هم نمی‌توانست شاهین ترازو را هم طراز کند! فروشنده چندین بار خم شد و ترازوی کهنه خود را وارسی کرد تا مبادا، به جایی گیر کرده باشد. اما واقعیت داشت. این هندوانه تا 10 کیلو هم وزن داشت. چیزی که تا حالا سابقه نداشت. نه او و نه هیچ یک از مشتریان نتوانستند راز این کار را بدانند. اما وقتی او، از هندوانه فروش و مشتریان خواست تا از نزدیک هندوانه تقلبی را بغل کنند، تازه به سیمانی و گچی بودن آن پی بردند. همه بر این هنر و ذوق «محمد حسین» آفرین گفته و او را به ادامه کار و هنرش تشویق کردند. و چنین بود که او به خلق آثار هنری بدیع و منحصر به فرد دلگرم شد. چنان غرق در این حرفه و فن و هنر شد که در مغازه بقالی را تخته کرد و تمام وقت، انرژی، توان و هزینه خویش را صرف این کار نمود. 43 سال کار مداوم و پرورش اندیشه‌های ناب هنری و شور و شوق و عشق و علاقه به سرزمین مادری: ایران، آذربایجان، تبریز! موزه آثار «بهتونی» اکنون نگین موزه‌های آذربایجان است. موزه‌ای منحصر به فرد که نمونه آن را تنها در شهر «اولین‌ها» می‌توان یافت. موزه‌ای با بیش از 10 هزار اثر خلاقانه که همگی آنها را این پیر فرزانه و این آشپز ماهر با عشق و شور، به مدد نور دیدگان و شهر آشوبی دستان پرتوان در طی چهار دهه ساخته و پرداخته کرده و مهمان چشمان سیری ناپذیر زیبا پسند کرده است. موزه‌ای به زیبایی گل‌های وحشی ارسباران، به رنگ چشم نواز رنگین کمان طبیعت آذربایجان، به طعم سحر کننده کوفته تبریزی و کباب بناب! به طراوت سیب و انگور و آلوی آذربایجان، به شیرینی قرابیه و ریس و نوقای تبریز و به ارزش عمر 80 ساله یک انسان عاشق پیشه و بی ادعا! هنرمندی به نام استاد «بهتونی»!
قبای اطلس هنر بر قامت «استاد بهتونی» «محمدحسن بهتونی» به سال 1305 در تبریز متولد شد. او نه دانشگاهی رفت و نه دوره ی خاص هنری را گذراند. اما نسیم هنر، در درون او طوفانی به پا کرده و چونان فولادی آبدیده از او استادی متبحّر و تمام عیار در عرصه هنرهای تجسمی و پیکرتراشی ساخت. او سبک خاصی در هنر خویش داشت. با الهام از طبیعت زنده و محیط اطراف میوه‌ها، خوراکی‌ها و حتی اشیاء را نه بر روی بوم نقاشی، که در شکل سه بعدی و ملموس و شبیه به واقعیت، ساخته و پرداخته کرده و حس تشخیص و تعقّل هر بیننده را به اشتباه وامی‌دارد. و اینجاست که آن شعر معروف به اذهان خطور می‌کند: قلندران حقیقت به نیم جو نخرند قبای اطلس آنکس که از هنر خالی است! به گفته استاد، ساخت هر یک از این آثار، بسته به کوچکی و بزرگی، ظرافت و رنگ آن، 5 تا 15 روز زمان برده است. اما او با حوصله و پشتکار، در خلق آنها همت گمارده تا آنجا که بعید است تماشاگری، بعد از دیدن نمایشگاه آثار او آب لب و لوچه‌اش از دیدن آلوچه، هندوانه و کباب سلطانی جاری نشود! از دلمه برگ انگور گرفته تا «بورانی بادمجان» از خورشت فسنجان تا دیزی و آبگوشت و مهمتر از همه کوفته تبریزی که اکنون شهرتی جهانی به خود گرفته. امروزه دیگر از 15 نوع کوفته معروف تبریزی در سفره زنان و بانوان جوان نمی‌توان اثری یافت. چرا که زحمت تهیه آنها از حوصله جوانان امروزی خارج است و بیشتر زنان کدبانو و پا به سن گذاشته، این زحمت را به جان میخرند. اما آشپز کار کشته و ماهر ما همه را در این مطبخ خانه کوچک تهیه کرده و برای آیندگان به یادگار گذاشته است. انواع سوپ و آش رشته، شله زرد و چلو کباب بختیاری، با دو سیخ گوجه نیم سوخته پخته شده بر روی ذغال، و درنهایت غذاهای امروزی نظیر پیتزا، ماکارونی و ژله و انواع مرباها. استاد بهتونی خود می‌گفت: "شما ممکن است اینجا یک بشقاب برنج دم کرده را مشاهده کنید و خیال کنید که حتماً این دانه‌های برنج یک جا و در یک مرحله ساخته شده است. امّا این گونه نیست. چرا که این برنج ها به صورت تک به تک و دانه به دانه و با دست ساخته شده و اندازه ی واقعی نیز در ساخت آنها رعایت شده است. کیفیت و شکل کباب های 500 ساله مربوط به دوره ی نادرشاه افشار و شاه اسماعیل صفوی را هم از متون ادبی و کتب تاریخی استخراج کرده و ساخته ام. «کباب» که غذای مورد علاقه و معروف ما ایرانی هاست انواع مختلفی دارد که همه را اینجا از گچ و سیمان به تصویر کشیده ام. از تاوا کبابی و دونر کبابی گرفته تا بناب کباب و تاس کباب! بی جهت، دست در جیبتان نکنید! به خودتان زحمت ندهید. اینجا چیزی برای فروش وجود ندارد. این را می شود از تابلویی که بر روی آن نوشته شده «غیر قابل فروش» می شود فهمید. استاد می توانست با فروش آثار خود، به ثروتی کلان دست یابد. اما مناعت طبع و عشق و علاقه به کارهای هنری و سرزمین آذربایجان مانع از آن شد که او وارد این حوزه شود. کما اینکه پیشنهادات اغوا کننده و کلانی نیز برای آثار او وجود داشته است. اما او دست رد به سینه همه زده است. حفظ اصالت کارهای هنری و شأن و جایگاه واقعی این آثار را نباید به بهایی اندک و ثمنی بُخس و زودگذر فروخت. هزینه‌های زندگی او تنها از راه فروش بلیط به بازدید کنندگان تامین شده است. او به این درآمد اندک قناعت کرده ولی حاضر نشده است ساحت بی پیرایه هنر را به حراج بگذارد. چرا نمایشگاه خود را در سایر شهرها و کشورها برگزار نمی‌کنید؟! این سوالی است که از استاد می پرسیم. و او مهربانانه جواب داد:" برگزاری نمایشگاه در سایر شهرها و کشورها، برای چنین مجموعه های حساسی مشکل است. چرا که حمل و نقل و جابجایی آنها می‌تواند بر آنها ضربه بزند. شاید بشود برنامه یک گروه هنری و نمایشگاه نقاشی را در نقطه ای دیگر برگزار کرد اما جابجایی و نگه داری و بسته بندی این آثار بسیار مشکل و زیان بار است. کما اینکه این مشکل را در جابجایی های درون شهری در گذشته شاهد بودیم. اما با این حال اگر چنین اقدامی صورت می‌گرفت، شهرت این آثار، از مرزهای ایران و آسیا نیز فراتر می رفت. » اشاره استاد به تغییر مکان این موزه در سال‌های گذشته بود. این نمایشگاه، ابتدا در خانه قدیمی خود او در یکی از کوچه پس کوچه‌های خیابان شریعتی جنوبی بر پا شده بود. نمایشگاه بعدها به محل نگارخانه مانی تبریز منتقل شد و در نهایت در جوار مقبره الشعرای تبریز جای گرفت.
رنگ‌های طبیعی؛ مکمل کار هنری مجسمه سازی یک هنر است و رنگ‌آمیزی آن هنری جداگانه که ظرافت‌ها و مهارت‌های خاص خود را دارد! به عبارتی دیگر، رنگ آمیزی، کامل کننده و روح بخش آن مجسمه است. رنگ، به اجسام بی حس و روح سنگی، جلا و صفا داده و رنگ طبیعی می بخشد. استاد بهتونی با درک حساسیت این موضوع، کار رنگ آمیزی آثار خویش را به اندازه رعایت مقیاس‌های طبیعی، انتخاب مصالح و خلق اثر عزیز شمرده است. او می‌توانست ارزان‌ترین و آسان‌ترین شیوه یعنی رنگ‌های صنعتی را که به وفور هم در بازار یافت می‌شود انتخاب کند. اما حس هنری و شور و حالش اجازه اینگونه ارزان فروشی و کم‌فروشی و به اصطلاح «میان بُر» زدن را به او نمی داد. به همین خاطر سر به دشت و بیابان می گذاشت. به باور او، اگر خلق اثری هنری که بیشترین شباهت را با نمونه واقعی‌اش داشته باشد، مدنظر بود، باید رنگ‌هایش هم طبیعی باشد نه صنعتی و شیمیایی! به همین خاطر، او در رنگ آمیزی آثار خویش با وسواس و دقت بی نظیر از گل‌ها و گیاهان طبیعی، با هزاران زحمت و مشقت عصاره رنگی تهیه کرده و در کار مجسمه‌سازی خویش به کار گرفت. وقتی جوان بود، خود او سر به بیابان و دشت و دمن می‌گذاشت تا گیاهان مورد نظرش را جمع آوری کند. او در آخرین سال‌ها و ماه‌های زندگی خویش، و در دوران «پیری» هم که دیگر توان بالا رفتن از کوه را نداشت هنوز هم بر همان مرام جوانی خویش پافشاری می‌کرد. نوعی لجبازی عاشقانه! رنگ طبیعی تهیه شده از گیاهان و رستنی‌های مراتع و دشت‌های آذربایجان یا جنگل‌های ارسباران و شمال ایران. به همین خاطر، از دوستان جوانتر خویش می‌خواست تا گیاهان مورد استفاده اش را برایش تهیه کنند. برخی از گیاهان را هم به عطاری‌های آشنایش می‌سپرد. عشق و علاقه، مرز نمی‌شناسد. رنگ هر گیاه در نظر او، یک دایره‌المعارف پر از حرف و حدیث و عشق و راز است. حس و حال دیگری دارد. رنگ طبیعی، سمفونی عاشقانه هنر را برای آثار حجمی استاد هم آوایی می‌کند و کلام هنر را دلنشین‌تر می‌سازد اما رنگ‌های صنعتی، زمخت و بی‌حس و حالند. حرفی برای گفتن ندارند و با مخاطب و بیننده نیز نمی‌توانند ارتباط صمیمانه برقرار کنند. او کار «دل» می‌کرد. از گچ و سیمان سخت، پیکری و اثری نرم و گویا خلق می‌کرد تا رنگ عشق به آن زند. او نیز معتقد بود: عشق‌هایی کز پی رنگی بُود عشق نبوَد عاقبت ننگی بُود! رنگ صنعتی هم برای این آثار عاشقانه چنین حکمی دارد ، رنگ مهر نیست. ننگ است! احیای فرهنگ غذایی مردم آذربایجان عادتهای غذایی «هر ملت» مختص همان مردمان بوده و نسل به نسل در دل افراد آن جامعه منتقل می‌شود. اما گذشت زمان ممکن است گرد فراموشی بر روی برخی از این عادات بنشاند. این عادتهای غذایی، به تدریج در فرهنگ عامه و معمول که ما بیشتر با آن سر و کار داریم ممزوج شده و اعتباری مضاعف می‌یابد. با این حال «فراموشی» و هجمه فرهنگ‌های بیگانه می‌تواند پیکر فرهنگ بومی را تهدید کند. «فرهنگ غذایی» مردم ایران و آذربایجان نیز، به لحاظ برخورداری از خصایص خاص اقلیمی و منطقه‌ای و نیز تاثیرگذاری عقاید و مکاتب دینی، یکی از فرهنگ‌های کهن، غنی، سالم و مقوی دنیاست. تنوع، رنگ، طعم و زینت غذاهای ایرانی و آذربایجانی، زبانزد خاص و عام بوده و کمتر رقیبی برای این فرهنگ در سطح جهان می‌توان یافت. هر چند این شاخه از فرهنگ عامه نسبت به شاخه‌های دیگر فرهنگی نظیر: ادبیات، موسیقی و فولکلورهای محلی ، حوزه‌ای کم اهمیت و پیش پا افتاده به نظر می‌رسد اما در نظر جامعه‌شناسان و مردم شناسان، فرهنگ غذایی یک ملت، از سایر فرهنگ‌های آن ملت چیزی کم ندارد. بنابراین احیا، بقا و تبلیغ و معرفی آن، بسیار ارزشمند و ضروری است. کاری که استاد محمد حسن بهتونی برای اولین بار در سطح کشور و حتی جهان به آن دست زده است. دیگر شما نمی‌توانید، غذا، میوه و خوراکی را نام ببرید که نمونه گچی و سیمانی آن در نمایشگاه بهتونی وجود نداشته باشد! از غذاها و خوراکی‌های صدهاسال گذشته گرفته تا غذاهای تازه به دوران رسیده امروزی. از غذاها و خشکبار روستاهای دور افتاده آذربایجان گرفته تا غذاهای منحصر به فرد سرزمین‌های جنوبی کشور، سیستان و بلوچستان ، خوزستان و بوشهر و ...! او در سال‌های آخر، کار خود را وسعت داد و وارد حوزه فرهنگ غذایی سایر ملل نیز شد. به این ترتیب که تهیه و ساخت آثار حجمی از غذاهای کشورهای خارجی را هم در سرلوحه کارهای هنری خویش قرار داد. همت و پشتکار او آقای" جرج برندیار "نماینده سازمان جهانی خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد FAO (فائو) را هم به تحسین وا داشت تا آنجا که وی از این نمایشگاه به عنوان مجموعه‌ای بی‌نظیر و منحصر به فرد در سطح جهان یاد کرد. هر روز دهها نفر و در روزهای تعطیل و ایام عید، صدها نفر زن و مرد و بزرگ و کوچک از مجموعه آثار حجمی استاد بهتونی واقع در ضلع شمالی مقبره الشعرای تبریز دیدن می‌کنند و جالب است بدانید که خانم‌های خانه دار و آشپزها پای ثابت بازدید کنندگان آثار این نمایشگاه هستند. ظرافت و زیبایی کار به گونه ای است که فرزندان استاد بهتونی هم علاقه‌مند به کار در این زمینه شده‌اند. هر دو دختر او شبانه روز در این نمایشگاه فعالیت می کنند. خانواده های بسیاری در حین بازدید از این نمایشگاه به مشکل برخورده‌اند! چیزی که شاید بشود اسم آن را «مصائب شیرین» گذاشت. چرا که کودکان با دیدن میوه‌ها و خوراکی‌هایی که از قضا فصل آنها نیست، والدین خود را به دردسر انداخته‌اند! یا خانم‌های بارداری که به خاطر وضعیت جسمانی خود، ممکن است در حین بازدید به مشکل برخورد کنند! از همین روست که دختر استاد، با خوشرویی این موضوع مهم را به بازدیدکنندگان شکمو، والدین کودکان بازیگوش و خانم‌های باردار هشدار می‌دهد. "ناصر "پسر استاد نیز با پشتکار و علاقه همه تجارب و فنون کار را در کتابی نفیس گردآوری کرده و آن را به چاپ دوم رسانده است. در این کتاب حتی به نحوه تهیه غذاهای آذربایجانی هم اشاره شده است. احیای حکایت‌های محلی در آثار حجمی بهتونی، که خلق آثار حجمی و مجسمه سازی را بهترین راه احیا و انتقال فرهنگ غذایی مردم آذربایجان به نسل‌های بعدی می‌دانست، پای در حوزه ی دیگری نیز نهاد. بازسازی و احیای حکایت‌ها و قصه‌های محلی و ادبیات و فولکلور آذربایجان! «تنبل احمد» داستان عامیانه کودکان آذربایجان است که در آن پسری تنبل به خاطر فرار از مکتب و درس و دعواهای مادر، درون خمره ای مخفی می شود و بهتونی، همین تکه ازآن حکایت را هنرمندانه به تصویر کشیده است. تصویری سه بعدی و حجمی از شب نشینی‌های مردم قدیم ایران و آذربایجان، دور کرسی نشستن‌های مردم آذربایجان با آن «شب چره‌ها» و تنقلات، آئین چهارشنبه‌سوری و مراسم عقد و عروسی، رفتارها و فرهنگ همسایه‌ها از دیگر آثار خلق شده اوست. بهتونی پا را از این هم فراتر نهاد و پرنده خیال را از آسمان افسانه‌ها فراخوانده در سرزمین مجسمه‌های خود به پرواز درآورد. «پری دریایی» نمونه‌ای از آثار حجمی او در این بخش است. استقبال از انتقال تجارب رسم ناروایی است اینکه صاحب هنری به واسطه غرور و تکبرش نخواهد آموزه‌ها، اندوخته‌ها و تجارب هنری خویش را به آیندگان یاد دهد. اما استاد بهتونی، از قافله هنرمندان پاکباخته و افتاده بود. غرور و تکبر به حریم او راه نیافت. او خود ابراز علاقه می‌کرد که این هنر منحصر به فرد را به جوانان مشتاق و علاقه‌مند آموزش دهد. می‌گفت: دوست دارم که در صورت تامین امکانات و تسهیلات، این هنر دستی را به رسم یادگار به دیگران یاد دهم. هر چند پیری، توان و طاقتم را بریده اما با جان و دل پذیرای جوانانی هستم که بخواهند در این حوزه فعالیت کنند. دوست دارم این هنر همیشه به نام مردم آذربایجان و شهر تبریز زنده بماند. مبادا که بعد از مرگم به دست فنا و فراموشی و خاموشی سپرده شود! جمله آخر استاد، دلمان را شکست، چشمانمان را تر کرد در دل می‌گوئیم: «خدا نگهدارت باد استاد!» پروردگار هستی و یکتا هنرمند خلقت عمری طولانی و پربرکت به شما عطا کند که ستاره‌ای درخشان چون شما را بر سینه آسمان ایران و آذربایجان ارزانی داشته است. با دعای خیر او و کوله‌باری از شور و شوق و البته با شکمی گرسنه و خوش‌اشتها! بوستان همیشه سر سبز و پر از میوه و و آشپزخانه خوش‌پخت استاد بهتونی را ترک می‌کنیم. اما در واپسین روزهای فصل سرد زمستان، چشمان این استاد فرزانه شکوفه‌های بهار 93 را ندید و رخ در نقاب خاک کشید. استاد سرمایه گرانقدر خویش از هنری منحصر به فرد و مختص به شهر اولین ها را برای جوانان و دوستداران هنر و خلاقیت آذربایجان بر جای گذاشته است. روحش قرین رحمت حضرت حق باد. ........................................... نگارنده: محمد امین خوش نیت ......................................... انتهای پیام/60001/ع40
92/12/03 - 10:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]
-
گوناگون
پربازدیدترینها