واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کتک بخوری تربیت میشی؟چگونه از روشهای تربیتی درست بهره گیریم؟
تنبیه کردن عبارتست از محروم کردن فرد از چیزی که برای او اهمیت دارد، و نیز انگشت نهادن بر آنچه میتواند رفتار فرد را تحتالشعاع قرار دهد. تنبیه در یك مفهوم كلی فراهم كردن زمینه برای از بین بردن یا كاهش تكرار یك رفتار ناخواسته می باشد. لذا تنبیه به معنی آگاهی دادن است و هدف تنبیه این است که فرد به خطایش آگاهی یافته و از تکرار انجام آن خودداری کند.البته پیش از آنکه توضیحات بیشتری را به شما عزیزان ارایه دهیم لازم به ذکر است که منظور ما از تنبیه در این یادداشت، استفاده از انواع شیوه های محرومیت، مجازات و.. است و در غیر این صورت از واژه تنبیه بدنی استفاده کرده ایم.سوال اساسی که اینجا مطرح است، این است که آیا باید کودکان را مورد تنبیه قرار داد یا خیر؟بسیاری از والدین معتقدند که اگر کودکان را مورد تنبیه قرار ندهیم، آنها نظم را نمیآموزند اما از طرف دیگر برخی از والدین معتقدند که میتوان بدون استفاده از تنبیه کردن، رفتار کودکان را مدیریت نمود.ولی بطور کلی میتوان گفت برای اینکه تنبیه موثر واقع شود باید به یک سری اصول توجه داشت برای مثال مجازات باید به یک رفتار خاص محدود باشد و یا اینکه محروم کردن فرزندان در استفاده از تلویزیون، باید واکنش به یک رفتار خاص بوده و در مورد هر رفتار ناشایستی تکرار نشود زیرا او به استفاده نکردن از تلویزیون عادت کرده و حالت تنبیهی این اقدام از بین خواهد رفت.برخی رفتارها به مقدار خیلی کم و ضعیف از کودکان سر میزند لذا اگر والدین زیاد و به سرعت، این دسته از رفتارها را تنبیه کنند، ممکن است شدت بروز این رفتارها افزایش یابداز طرف دیگر برخی رفتارها به مقدار خیلی کم و ضعیف از کودکان سر میزند لذا اگر والدین زیاد و به سرعت، این دسته از رفتارها را تنبیه کنند، ممکن است شدت بروز آنها افزایش یابد. برای مثال تصور کنید کودک شما، یک حرف ناشایست را برای بار اول عنوان کرده است. در چنین شرایطی ممکن است شما از شنیدن این حرف خیلی ناراحت شوید اما بهتر است که بلافاصله واکنش شدید نشان ندهید بلکه به کودکتان هشدار دهید که دیگر این حرف را تکرار نکند چون معنی بدی داشته و در صورت تکرار مجدد، او را تنبیه خواهید کرد. به طور کلی توصیه می شود که والدین در برابر برخی از رفتارهای نادرست که فراوانی بسیار اندکی دارد، از خود تسامح نشان دهند و بلافاصله از راهبردهای تنبیه یا مجازات استفاده ننمایند.بکار گیری انواع روشهای تربیتی بستگی زیادی به رفتار انجام شده از جانب کودک و همچنین شرایط بروز رفتار در آنان داردبطور خلاصه میتوان گفت که برخی از والدین بیش از حد از تنبیه استفاده میکنند و از طرف دیگر برخی از والدین اهمیتی به مجازات و تنبیه رفتارهای ناشایست فرزند خود نمی دهند. در این شرایط است که ما نمیتوانیم عملکرد افراط گونه هیچیک از این دو دسته والدین را مورد تایید قرار دهیم بلکه در مورد اعمال تنبیه نیز رعایت اعتدال و میانه روی توصیه می گردد و از طرف دیگر بکار گیری انواع روشهای تربیتی بستگی زیادی به رفتار انجام شده از جانب کودک و همچنین شرایط بروز رفتار در آنان دارد.
تنبیه بدنی کودکان را تربیت نمیکندقبل از اینکه توضیحات بیشتری در مورد تنبیه ارائه دهیم، باید به این مساله اشاره کنیم که هرگز تصور نکنید تنبیه بدنی باعث آموزش نظم به کودکان میشود. والدین تصور میکنند وقتی از تنبیه بدنی استفاده میکنند، کودکان خیلی تحت تاثیر قرار گرفته و دیگر رفتار ناپسندشان را تکرار نمیکنند. در حالیکه مطالعات علمی نشان داده، کودکانی که بیشتر سیلی میخورند، مورد محرومیت فراوان قرار میگیرند، و دایما به علت رفتارهای نادرستشان تنبیه جسمانی و توبیخ می شوند، شدت رفتارهای ناشایستشان بیشتر است.مهمترین عاملی که به شما کمک خواهد کرد تا کودکانی منضبط و مودب تربیت کنید، برخورداری از یک رابطه توام با محبت و توجه به کودکان و از طرف دیگر به کار بردن اصول قاطع و مشخص تربیتی است.پژوهشها نشان داده افرادی که در بزرگسالی مرتکب جرمهای بزرگ و کوچک شده و همواره مشکلات قانونی ایجاد میکنند، در دوران کودکی از محبت و توجه والدین محروم بودهاند و بیش از حد مورد تنبیه های بدنی و جسمی قرار گرفته اند.کودکان وقتی وارد این دنیا میشوند، از قواعد و مقررات ما بزرگسالان هیچ اطلاعی ندارند و تازه بعد از سه سالگی است که آنها وارد دنیای اجتماعی شده و باید از آنها توقع داشته باشیم که کمکم با مقررات زندگی ما آشنا شده و آنها را اجرا کنند بنابراین از کودکان خود توقعاتی فراتر از سنشان نداشته باشید. در حقیقت در فاصله سنی 6- 3 سالگی است که کودکان آرام آرام معنای ادب، تمدن و مسئولیتپذیری و ... را متوجه شده و میتوانند این اصول را به کارببرند.افرادی که در بزرگسالی مرتکب جرمهای بزرگ و کوچک شده و همواره مشکلات قانونی ایجاد میکنند، در دوران کودکی از محبت و توجه والدین محروم بودهاند و بیش از حد مورد تنبیه های بدنی و جسمی قرار گرفته اند.لذا آموزش این اصول: اولاً نیازمند صبر و تحمل والدین است و از طرف دیگر برای آموزش نظم و انضباط به کودکان باید توجه کنید که ابتدا اصول را برای آنها توضیح دهید، سپس در صورت تخطی کودکان از این اصول سریع واکنش ندهید بلکه از تذکر و اخطار استفاده کنید. با این اوصاف اگر مجدداً کودک شما اشتباهش را تکرار نمود لازم است که از تنبیه استفاده کنید. اما توجه داشته یاشید که تنبیه کردن نیز خود دارای اصول خاص خود است برای مثال:
- در کنار استفاده از تنبیه، از سایر روشها (مانند جایزه، محرومیت، تشویق، تسامح و ...) بهره گیرید.- به فرزندتان عنوان کنید برای پایان بخشیدن به دوره تنبیه چه کار باید بکند.- در تعیین مجازات و تنبیه به ویژگیهایی فرزندتان و دلبستگیهایش توجه داشته باشید.- در حین تنبیه آرامش خود را حفظ کنید.- از روش تنبیه کردن به طور افراطی خودداری کنید.- مجازات را به تاخیر نیندازید.- کارایی یک مجازات و تنبیه به شدت و طولانی بودن آن بستگی ندارد.- و نکته آخر اینکه از تنبیههای جسمی مانند کتک زدن، نیشگون گرفتن و... جداً خودداری کنید. تنبیه جسمی معادل با عصبانیت و ناتوانی شما در کنترل هیجاناتتان است و نشان میدهد که شما کنترل اوضاع را از دست داده و از همه بدتر اینکه به فرزندتان میآموزید در برابر اشتباهات دیگران میتواند به درگیری و زد و خورد متوسل شود. از سوی دیگر تنبیه بدنی اثرات بسیار کوتاه مدتی داشته و کودک شما را برای تکرار اشتباه حریصتر میسازد. لذا بهتر است از شیوههای مناسبتر تربیتی مانند محروم کردن از برخی امکانات، قهر کردن (البته به مدت کوتاه)، تنبیه لفظی مانند سرزنش کردن و... استفاده کنید. مریم عطاریان- بخش خانواده و زندگی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 252]