محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832544043
آیا عربستان به دنبال ایجاد یک خلافت عثمانی تازه برای خود است؟ سودای صعود
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آیا عربستان به دنبال ایجاد یک خلافت عثمانی تازه برای خود است؟
سودای صعود
به نظر می‌رسد سودای آل‌سعود برای قرار گرفتن در جایگاه امپراتوری عثمانی، به واقعیت نزدیک شده است؛ اما در این میان باید منتظر تحولات سریعی بود که منطقة خاورمیانه در سال‌های اخیر به وقوعشان عادت کرده است.
سعودی‌ها به خوبی توانستند حوزه فعالیت‌های سیاسی خود را که اصولا هیچ نوع سنخیتی با لقب «خادم حرمین شریفین» نداشت از حوزه فعالیت‌های مذهبی خود جدا کنند. به‌همین دلیل درست در زمانی که ملک عبدالله گیلاس شرابش را به افتخار جرج بوش سر می‌کشید، تصویری که آل‌شیخ، به عنوان زعمای اصلی وهابیت تکفیری و درباری، از او در ذهن بسیاری از نفوس اهل‌سنت ایجاد می‌کردند، در هاله‌ای قداست قرار می‌گرفت. سعودی‌ها با شکل‌گرفتن هر حکومتی در منطقه که دارای زمینه‌های مذهبی است، مخالفند. آن‌ها نشان داده‌اند که تاب تحمل حرکت های اسلامی را ندارند. این رویکرد به ویژه در سرزمین‌های اسلامی، به راهبرد اساسی سعودی‌ها تبدیل شده‌است. حقیقت این است که سعودی‌ها می‌خواهند خود را به عنوان هدایت کننده مسلمانان سنی‌مذهب در جهان معرفی کنند. به عبارت بهتر، رؤیای سعودی‌ها رسیدن به یک خلافت عثمانی نوین، با رویکردهای ویژه، در منطقه است. خلافتی که بتواند مقتدرانه به کنترل نیروهای مسلمان سنی مذهب بپردازد و شیعیان را در منطقه در یک محاصره و محدودیت جدی، برای پذیرش خواسته‌هایش قرار دهد. اینکه چگونه می‌توان این ایده راهبردی را در نگاه منطقه‌ای سعودی‌ها اثبات کرد و دلایل اتخاذ چنین رویکردی از سوی سعودی‌ها، موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. سعودی‌ها تردید را کنار می‌گذارند با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و آغاز جنگ تحمیلی، سعودی‌ها از تردید طولانی مدت برای اجرای سیاست‌های نوین منطقه‌ای خود بیرون آمدند. ناگهان فرزندان عبدالعزیزبن‌عبدالرحمن، عنوان رسمی پادشاه مملکت سعودی را کنار گذاشتند و لقب پرطمطراق «خادم حرمین شریفین» را برای خود انتخاب کردند. این تغییر عنوان، خبر از یک راهبرد تازه می‌داد. راهبردی که بنا داشت زمینه یک توسعه‌طلبی حداکثری را در جهان اسلام، برای سعودی‌ها، فراهم آورد. سعودی‌ها حالا حمایت آمریکا و دلارهای نفتی را توامان در اختیار داشتند. آن‌ها تصمیم گرفته‌بودند یک امپراتوری عثمانی تازه را بر روی دریایی از نفت تشکیل دهند. ریشه‌های شکل‌گیری یک سودا چرا سعودی‌ها به فکر اتخاذ چنین راهبردی افتادند؟ برای آنکه بتوانیم مفهوم این حرکت را درک کنیم، باید کمی اوراق تاریخ را به ورق بزنیم. با وجود آنکه بسیاری از بزرگان اسلام، اعم از شیعه و سنی، بر راهبرد اساسی تقریب و وحدت اسلامی تأکید دارند؛ اما این یک واقعیت است که شکاف جدی میان اهل سنت و شیعیان با تأسیس حکومت شیعی صفوی در ایران و ایجاد یک پشتوانه سیاسی و نظامی برای شیعیان، عمیق‌تر شد. تقابل میان حکومت‌های شیعه ایران و سلاطین عثمانی سنی مذهب آناتولی، که خود را خلیفه می‌نامیدند، به عمق این شکاف افزود. جهان اهل‌سنت که برای قرن‌ها از حمایت‌های حکومت، در عهد اموی و عباسی، برخوردار بود، چالش احساس ناامنی در برابر حکومت‌های شیعی مذهب، مانند حکومت ایران، را با اتکای به قدرت سیاسی و نظامی عثمانی‌ها، قابل تحمل‌تر می‌دید؛ اما با فروپاشی حکومت عثمانی در سال 1917 و تقسیم سرزمین‌ها و مستملکات این امپراتوری اسلامی میان استعمارگران، یک خلاء بزرگ و جدی قدرت معنوی و مادی در جهان اهل‌سنت به ایجاد شد. هرچند وضعیت و ساختار قدرت در ایران شیعی آنقدر به هم ریخته و ضعیف بود که اصولا قدرت چنین حکومتی به چشم نمی‌آمد، اما این خلاء قدرت، به احساس ناامنی در جهان اهل‌سنت دامن زد و تنها ساخت یک ام‌القرای جدید می‌توانست این احساس ناامنی را تعدیل کند. نگاهی واقع‌گرایانه به شرایط موجود در دوران معاصر این حقیقت را تأیید خواهدکرد. مصر و یک پشتیبانی ناپایدار مصر، با توجه به ساختار حکومتی خدیوان و میراث آن‌ها در اداره کشور، با وجود حضور استعمار، توانست برای مدتی نقش یک زعیم را بازی کند. الازهر برای مدتی قلب تپنده جهان اهل‌سنت بود و هر تصمیمی به آن ختم می‌گردید؛ اما کودتای افسران جوان و سپس قدرت گرفتن جمال‌عبدالناصر و اعدام شخصیت‌های تأثیرگذاری مانند سیدقطب و بزرگان اخوان‌المسلمین، نشان داد که مصر به دلیل رویکردهای ناسیونالیستی و تأثیری که این رویکردهای تازه بر تصمیمات الازهر می‌گذاشت، قادر نیست نقش یک قدرت قابل اعتماد را برای جهان اهل‌سنت بازی کند. با در غلتیدن مصر به دامان غرب و آغاز دیکتاتوری مبارک و اخراج مصری‌ها از اتحادیة عرب به دلیل برقراری ارتباط با رژیم صهیونیستی، دوباره خلاء قدرت معنوی در جهان اهل‌سنت احیاء شد. این فرصتی طلایی برای سعودی‌هایِ طالبِ قدرتِ نامحدود بود! فرصتی برای سعودی‌ها به این ترتیب آل‌سعود، سودای زعامت معنوی در جهان اهل‌سنت را از مرحله فکر به عمل نزدیک کرد. آن‌ها در گام نخست کوشیدند تا به نحوی جایگزین اخوانی‌ها در جریانات منطقه‌ای اهل‌سنت شوند. تلاش آن‌ها برای جذب برادر سیدقطب، و در حقیقت تاراج میراث فکری اخوانی‌ها، شروعی برای ماجرای سودای سعودی‌ها بود. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و آغاز جنگ تحمیلی بهترین موقعیت را در اختیار آن‌ها گذاشت. دیگر سایة دو رقیب بزرگ شمالی، یعنی ایران و عراق، بر سر سعودی‌ها سنگینی نمی‌کرد و آن‌ها توانسته‌بودند روابط گستردة اقتصادی خود را با آمریکا، به یک رابطه عمیق سیاسی تبدیل کنند. نتیجة این رویکرد تقویت اندیشه‌های تکفیری مبتنی بر وهابیت افراطی در برابر اندیشه‌های جهادی اخوانی‌ها بود. یک ارتجاع تند که نوک پیکان تقابل با دولت‌های وابسته به استعمار را به سوی توده‌های مسلمان بر می‌گرداند. این شاهکار ابداعی سعودی‌ها خیلی زود چشم آمریکایی‌ها را گرفت و تعاملات گسترده‌ای را میان دو طرف در این حوزه رقم زد. پول، قدرت و سودای صعود سعودی‌ها به سرعت توانستند با تزریق پول و حمایت معنوی، گروه‌های سلفی و تکفیری را در سراسر جهان اسلام به سمت خود متمایل کنند. نمونة بارز آن، پیوستن سپاه صحابه به زیرمجموعه مورد حمایت سعودی‌هاست. اعضای سپاه صحابه که به نوعی میراث‌دار شاه‌ولی‌الله‌دهلوی در شبه قارة هند بودند و باوجود مشی تکفیری، تنها راه تقابل فرهنگی را در دستور کار داشتند، به ناگاه هویت بیرونی خود را تغییر داده و به یک کارناوال قصابی، آدمکشی و مرگ تبدیل شد. موج تقابل تکفیری خیلی زود جایگزین شیوه‌های مسالمت‌آمیز در میان طیف‌های گسترده‌ای از اهل‌سنت شد. نخستین دلیل این جایگزینی تازه، ایجاد یک پشتوانه معنوی تازه در جهان اهل‌سنت بود. سعودی‌ها به خوبی توانستند حوزه فعالیت‌های سیاسی خود را که اصولا هیچ نوع سنخیتی با لقب «خادم حرمین شریفین» نداشت از حوزه فعالیت‌های مذهبی خود جدا کنند. به همین دلیل درست در زمانی که ملک عبدالله گیلاس شرابش را به افتخار جرج بوش سر می‌کشید، تصویری که آل‌شیخ، به عنوان زعمای اصلی وهابیت تکفیری و درباری، از او در ذهن بسیاری از نفوس اهل‌سنت ایجاد می‌کردند، در هاله‌ای قداست قرار می‌گرفت. به نظر می‌رسد سودای آل‌سعود برای قرار گرفتن در جایگاه امپراتوری‌عثمانی، به واقعیت نزدیک شده‌است؛ اما در این میان باید منتظر تحولات سریعی بود که منطقة خاورمیانه در سال‌های اخیر به وقوعشان عادت کرده‌است. اینکه آیا سعودی‌ها با وجود چهارهزار کاندیدای بالقوه سلطنت می‌توانند به سودای خود جامة عمل بپوشانند، مسئله‌ای است که باید منتظر بود و آن را در آیینه تحولات بعدی منطقه و جهان اسلام دید. جواد نوائیان رودسری منبع: رصد
لینک را کپی کنید رصد
92/11/20 - 02:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]
-
گوناگون
پربازدیدترینها