واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:

سلطان سینمای جنگ بازمیگردد وبلاگ > عصرآزاد، سحر - جشنواره فیلم فجر سومین روز خود را در کاخ جشنواره با نمایش فیلمی از سلطان سینمای جنگ، فیلمی در مذمت اعتیاد، یک کمدی خوشساخت و نهایتاً فیلمی از روز بحرانی یک خانواده پشت سر گذاشت.
قبل از رسیدن به مرور فیلمهای روز سوم ذکر این نکته درباره شرایط و وضعیت سالن سینمای کاخ جشنواره ضروری است که به نظر میآید وعدهها درباره عدم حضور چهرههای متفرقه و خارج از حیطه رسانهها - که هر سال باعث ایجاد ازدحام و اغتشاش در داخل و خارج سالن میشدند- واقعی بوده و در کمال تعجب نه موقع نمایش فیلم صدای گریه نوازدی شنیده میشود و نه در بیرون سالن با خانوادهها و چهرههایی غریب مواجه میشویم که انگار به گردش و تفریج دستهجمعی آمده اند ... که جای تقدیر دارد. «چ» فیلمی جدید از کارگردان برجسته سینمای جنگ و دفاع مقدس؛ ابراهیم حاتمیکیا درباره چهره تأثیرگذار ایران بعد از انقلاب و دفاع مقدس است. شهید دکتر چمران قهرمان اول فیلمی است که به علت گستردگی نقش وی در دوران جنگ و شرایط و جزئیات حاکم در آن مقطع، چند روز فشرده از زندگی این فرد مورد توجه قرار گرفته است. سه روز تعیینکننده در مردادماه 1358 که به شکست حصر پاوه منجر شد. این فشردگی با تکیه بر واقعیت مستند امکانی به فیلمساز داده تا عصارهای از وجوه مختلف شخصیت شهید چمران را با گذر از فیلتر ذهنی خود به تصویر بکشد. شهید چمرانی که به جای لباس چریکی که همواره در عکسها بر تنش دیدهایم، کت و شلوار بر تن دارد و البته چنین جزئیاتی با استناد به واقعیت بوده که مطابق با سلیقه و نوع نگاه حاتمیکیا بسط پیدا کرده است. فیلم میکوشد از هنگام ورود چمران به پاوه و منطقه مرزی کردنشین به زوایای شخصیتی منحصر به فرد این شخصیت بپردازد و او را از اطرافیانش متمایز کند. کسی که با اقدام به مرگ و کشتار جز در شرایط اجباری مخالف بوده و مذاکره را مقدم بر حملههای انتحاری و واکنشهای احساسی میدانسته است. اما واقعیت این است که جذابیتهای شخصیتی چمران و آنچه او را فراتر از یک اتوبان طولانی شهری همچنان در ذهن کسانی که او را دیده یا فقط شنیدهاند، ماندگار کرده کمتر در شخصیتی که به تصویر درآمده به شکل حسی وجود دارد. چراکه این مقطع زمانی فشرده امکان بروز همه این وجوه را فراهم نکرده و مهمتر اینکه خوب بودن تکوجهی او در ترکیب با بازی و لحن نمایشی فریبرز عربنیا؛ بازیگر این نقش به گونهای بزرگنمایی شده است. هرچند به تصویر کشیدن جمع خانوادگی شهید چمران در کنار همسر آمریکایی و فرزندانش در قالب فلاشبک تلاشی به همین منظور بوده اما تأثیرگذاری دراماتیک آن بر چهرهای که در طول فیلم در فضای ملتهب جنگ مرزی میبینیم، کمرنگ است. شاید به همین دلیل باشد که همرزم چمران؛ شهید اصغر وصالی با همه اوج و فرودهای رفتاری، واکنشهای احساسی و نوع بازی بیرونی بابک حمیدیان و حتی حرف و تصمیمهای لحظهای و گاه شعاری، به نظر ملموستر و واقعیتر میآید. «چ» فیلمی است خوشساخت و حرفهای و موفق در به تصویر کشیدن بخشی از تاریخ معاصر و حساس کشورمان آنهم حول محور یک شخصیت واقعی که از او بسیار گفته شده است. سکانس نمونهوار و تأثیرگذار سقوط هلیکوپتر نمونه خوبی است برای اثبات توانایی و تسلط حاتمیکیا به اجرای حرفهای صحنههای این چنینی. اما روند درامپردازی فیلم در جهت نفوذ به لایههای درونی این شخصیت و به تصویر کشیدن آنچه چمران را تا امروز از بسیاری از بزرگان و همراهانش متمایز کرده، بیشتر محدود به دنیای درام و نمایش باقی میماند بیش از اینکه ترکیبی از واقعیتهای ملموس و قابل باور با رنگامیزی درام باشد. «لامپ 100» اولین فیلم سینمایی سعید آقاخانی پس از ساخت مجموعههای طنز تلویزیونی متعدد است که در بیشتر آنها به عنوان نویسنده و بازیگر هم حضور داشته است. فیلمی که قصد دارد با نشان دادن عوارض اعتیاد آنهم از نوع خاصاش به شیشه، به گونهای در مذمت این بلای مدرن باشد. فیلم تلاش کرده با حرکتی مماس بر عوارض این ماده که موجب توهم میشود، این عارضه را دراماتیزه کرده و از آن به عنوان پاشنه آشیل کار استفاده کند. اما ماجرا این است که این روند هر از گاهی است و هر جا قصه به بنبست رسیده یا نگرانی از افت ریتم وجود داشته، با قرار دادن یک سکانس هیجانی و بعد هم توسل به اینکه توهم ذهنی شخصیت اول بوده، خود را ظاهراً نجات داده است. این کاستی برآمده از مشکل اصلی فیلمنامه است یعنی نداشتن بار دراماتیک کافی و قصه پیشبرندهای که توزیع یکسانی داشته باشد. نکته دیگر اینکه هرچند میتوان روند رئال و فانتزی برآمده از مصرف شیشه را به گونهای همراستای هم قرار داد اما رفتن به سمت جنسی از سوررئالیسم که قرار است رستگاری قهرمان را از ورای معناگرایی و نشانههایی چون دیدن پیرزن و ... نشان دهد، سنخیتی با این فیلم و این قصه ندارد. «خط ویژه» سومین فیلم مصطفی کیایی پس از کمدی موفق «ضد گلوله» است که این بار در فضای رئال امروز می گذرد. فیلمی که سعی میکند ماجرای داغ فسادهای مالی در سطح کلان را بر بستر قصهای کمدی با حضور شخصیتهای متعدد به گونهای مفرح روایت کند و انتقاد خود را به شکل غیر مستقیم نثار شرایط و زیرلایه های این شرایط کند. کیایی در دو فیلم قبلی خود نیز جنس کمدی خاصی را مد نظر قرار داده که هرچند متکی بر دیالوگ و گفتگوهای پینگپونگی بین شخصیتها است، اما از کمدی موقعیت نیز غافل نمیشود. در ترکیب این دو است که نهایتاً شخصیتهایی بر بستر قصهای جذاب شکل میگیرند که هرچند متعدد هستند اما از یکدیگر متمایز و پرداخته میشوند و مهمتر از همه اینکه قصه را جلو میبرند و از پرداختن به زیرلایههای انتقادی غافل نمیشود. «برف» فیلم جدید مهدی رحمانی است با فیلمنامهای از حسین مهکام که همکاریهای موفقی با عبدالرضا کاهانی در «آدم»، «بیست» و «هیچ» داشته است. فیلم به یک روز بحرانی از زندگی یک خانواده درگیر مشکلات میپردازد. روزی که با آمدن پسر خانواده از سربازی شروع و با بازگشت او در سحرگاه به اتمام میرسد. فیلم از آن جنس آثاری است که از وقایع ریز و درشت روزمره که در وضعیتی بحرانی تشدید شده به یک درام درونی میرسد که به روابط گذشته شخصیتها و وجوه پنهان آنها نقب میزند. فیلم این حسن را هم دارد که وارد بازی تکراری و نخنما شدهی دروغ گفتن و پنهانکاریهای همه آدمها به هم نمیشود تا چهره خانواده را مخوفتر از آنچه هست نشان دهد. بلکه اتفاقاً طوفانیترین بحران یعنی مواجه دختر و شوهر سابقش با یک افشاگری به پایان میرسد و قصه به سطح دیگری میرود. این روند کمک میکند تا توجه مخاطب به نکات درونیتری جلب شود و همانها در ذهن بمانند. بر چنین بستری است که دروغ بزرگ خاطره (مینا ساداتی) که به نظر میآید با شوهر سابق دختر خانواده در ارتباط است- بدون آنکه به همه چیز و همه کس تعمیم پیدا کند- رنگ و بویی از انتقامجویی میگیرد. انتقام از همه آنهایی که وقتی باید باشند، نبودند و همیشه فرار کردهاند. پایان فیلم هرچقدر هم که تدوینگر محترم معتقد باشند یک پایان بسته و محتوم است، با تکیه بر نشانهها و تصاویری که ثبت شده مصداق همان تعبیر همیشگی از پایان باز است. پایانی که هرچند نمیتواند عیب محسوب شود اما نقاط قوت فیلم را کمرنگ میکند و با معلق نگه داشتن همه چیز به جای عمق دادن به مسائل و روابط طرح شده، آنها را تضعیف میکند.
سه شنبه 15 بهمن 1392 - 07:55:38
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 108]