محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804110779
انقلاب۵۷ چگونه گفتمان خود را یافت؟
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
انقلاب۵۷ چگونه گفتمان خود را یافت؟
ماهیت غیر دینی و غیر ایرانی جریان مارکسیسم عملا مهمترین مانع پیش روی انقلابیون چپ گرا در دهه ۵۰ بود. هرچند این جریان توانسته بود حامیانی در دانشگاه ها و در میان روشنفکران و هنرمندان جذب کند، اما قطعا نمی توانست توده های مسلمان را با تلقی های خود همراه کند.
شعارهای انقلاب 57 با توجه به گستره وسیع توده های حاضر در عرصه انقلاب، تنوع و کثرت قابل توجهی داشت. از «نان، مسکن، آزادی» گرفته تا «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی». با این وجود هنوز پس از گذشت 35 سال از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، برخی می پرسند، چرا در ماه های پایانی سال 57 که منتهی به پیروزی انقلاب شد، شعارهای اسلام گرایانه توانست بر شعار دیگر گروه های سیاسی پیشی بگیرد؟ گروه های حاضر در سپهر سیاست در ایران دهه 50 برای کالبدشکافی شعارهای انقلابی باید به بررسی ریشه های فکری این شعارها نشست. بی تردید یکی از مهمترین ریشه های سردادن برخی شعارها، خاستگاه حزبی و طبقاتی شعاردهندگان بود چراکه شعارها بعضا از کمیته سیاسی احزاب مطرح زمان خود بیرون می آمد. هرچند تا سال 1356 عملا کمتر حزب رسمی در کشور خیال مشارکت در یک انقلاب گسترده را در برنامه های حزبی خود جاداده بود، اما در نیمه دوم سال 57 و با اوج گیری انقلاب، عملا بسیاری از احزاب و گروه های سیاسی به امید آنکه بتوانند جایگاهی در فردای انقلاب داشته باشند، در فرآیند انقلاب دخیل شده و شعارهای سیاسی خود را سردادند. با این حال در دهه 50 می توان چهار جریان سیاسی عمده را شناسایی کرد؛ جریاناتی که هر کدام شاخه های سیاسی متکثری داشتند: 1- جریان اول متعلق به دولتمردان حاکم بر کشور بود که حزب رستاخیز به طور انحصاری این جریان را نمایندگی می کرد. بدیهی بود که این جریان سیاسی نه تنها سهمی در شعارهای انقلابی نداشت، بلکه تلاش می کرد تا با طرح تهمت هایی چون «ارتجاع سرخ و سیاه»، مخالفان رژیم را مقابل پیشرفت کشور قرار دهد. بنابراین اگرچه با اوج گیری انقلاب، بخشی از این جریان سیاسی دچار ریزش شده و به صف انقلابیون پیوست، اما این جریان به طور مستقل نمی توانست تاثیری بر شعارها و آرمان های انقلابی مردم بگذارد. 2- دومین جریان سیاسی حاضر در عرصه سیاسی کشور در آستانه انقلاب، جریان ملی و یا لیبرال های منتقد رژیم شاه بود. این جریان که زائیده دولت محمد مصدق بود و در جریان کودتای 28مرداد عملا مقابل دربار ایستاده بود، طی دو دهه پیش از انقلاب نقش انتقادی خود را ایفا کرده و خواهان بازگشت به نوعی سلطنت مشروطه و مقید به قانون بود. بنابراین این جریان که جبهه ملی مهمترین تابلوی حزبی آن به شمار می آمد، هرچند منتقد شاه به محسوب می شد اما طرحواره ای برای سرنگونی محمدرضا پهلوی نداشت و شاید به همین دلیل نیز بود که آخرین نخست وزیر رژیم پهلوی، نزدیکی سیاسی قابل تأملی با این جریان فکری و تشکیلاتی داشت. 3- مارکسیست ها که از دهه 20 با حمایت همسایه شمالی کشور توانسته بودند جای پای خود در معادلات سیاسی را مستحکم کنند، سومین جریان سیاسی به شمار می رفتند که با تجویز نسخه های چریکی و انقلاب های بولشویکی عملا خود را سردمدار مبارزه می دانستند. گروه های چپگرا عملا می خواستند با تکیه بر مدل های غیربومی، وقوع انقلاب در ایران را تسریع کنند اما نگاه آن ها برای این تعجیل انقلابی، نظر به گروه های به اصطلاح نخبه انقلابی و نه توده های مردم بود. بر این اساس گروه های چپگرای مبارز که بعضا وابستگی هایی به بلوک شرق نیز داشتند، هرچند شعار دفاع از خلق سر می دادند، اما عملا کمترین امید را به توده ها داشته و بیشتر ترجیح می دادند تیم های کوچک چریکی علمدار مبارزه با رژیم شاهنشاهی باشد. 4- در فرجام، چهارمین جریان مهم سیاسی در آستانه پیروزی انقلاب، جریانات انقلابیون اسلام گرا بود که ریشه پیدایش آن ها به گروه فدائیان اسلام، هیئت های موتلفه و قیام 15 خرداد باز می گشت. این جریان سیاسی هرچند به ظاهر در قالب احزاب سیاسی برجسته ای متشکل نبود، اما برخلاف گروه های رقیب، تکیه بر توده ها داشت و دارای یک شبکه اجتماعی منسجم مبتنی بر شبکه مرجعیت و مسجد بود و به دلیل همین خاستگاه مردمی، مدلی بومی را برای گسترش انقلاب پیشنهاد کرده و با حمایت طیفی از روشنفکران دینی، به جای اصلاح رژیم، هدفش براندازی نظام طاغوت بود. در چنین شرایطی سه جریان انقلابی یادشده عملا در برابر تک جریان انحصارگرای حاکم قرار گرفته و با طرح شعارهای مختلف در فرجام توانستند به عمر نه چندان طولانی سلطنت پهلوی ها پایان دهند. در این میان شعارهای جریانات ملی در جریان انقلاب معمولا معطوف به هواداری از دولت مصدق و ناسیونالیسم ایرانی بود. این جریان امیدوار بود سوار بر موج ملی گرایی در جهان به ویژه در خاورمیانه، مبادرت به بسیج عمومی نیروهای اجتماعی کند. با این حال سردمداران این جریان معتقد به حرکت های گام به گام و اصلاحی بوده و میانه ای با انقلاب نداشتند و به همین سبب عملا نتوانستند شعارهای خود با درون مایه لیبرالیستی و ناسیونالیستی را به عنوان شعار غالب در فرآیند انقلاب مطرح کنند. ماهیت غیر دینی و غیر ایرانی جریان مارکسیسم نیز عملا مهمترین مانع پیش روی انقلابیون چپ گرا در دهه 50 بود. هرچند این جریان توانسته بود حامیانی در دانشگاه ها و در میان روشنفکران و هنرمندان جذب کند، اما قطعا نمی توانست توده های مسلمان را با تلقی های خود همراه کند. حتی جریانات التقاطی که می خواستند تعالیم اسلامی را با شعارهای مارکسیستی گره بزنند نیز در فرجام نتوانستند ایده جذابی برای توده های انقلابی ارائه دهند و چنین بود که شعارهای آنها – مبتنی بر مطالبات طبقاتی و اقتصادی – به دلیل ناهمخوانی با مطالبات واقعی مردم به فرجام نرسیده و شکست بخورد. با این همه خواست مردم ایران برای پیاده سازی احکام دینی با تکیه بر توده های مسلمان انقلابی از یکسو و رهبری مرجعیت دینی از سوی دیگر و شبکه عظیم اجتماعی که میان توده ها و رهبری انقلاب ارتباط برقرار می ساخت، در نهایت باعث شد تا شعارهای دینی در جریان انقلاب 57 فراگیر شده و همگان به اسلامی بودن انقلابی که یکی از مهمترین تجلیات تحولات سیاسی در کشور بود، اذعان کنند. با این همه نباید از یاد برد که شعارهای اسلامی سرداده شده در جریان انقلاب اسلامی نیز با برخی ایده های بنیادگرایانه و افراطی دینی فاصله داشت و به همین خاطر در فرجام شعاری به فریاد اصلی انقلابیون تبدیل شد که هم از آزادی سخن می گفت، هم از استقلال و نفی وابستگی و هم نظامی جمهوری براساس رأی مردم و برآمده از ماهیت اسلامی جامعه را مطالبه می کرد و فراگیری این شعار نشان داد که اسلام گرایان انقلابی از چنان ظرفیتی به لحاظ سیاسی برخوردارند که عملا می توانند از نظر گفتمانی، خرده گفتمان های رقیب را نیز با خود همراه کرده و چتری فراگیر برای اتحاد گروه های متکثر انقلابی فراهم آورند. 35 سال پس از انقلاب اسلامی به نظر می رسد که تجربه انقلاب بار دیگر می تواند تبدیل به فرصتی شود تا اندیشه های اسلامی بن مایه یک وحدت استراتژیک میان نیروهای سیاسی فعال در درون نظام شده و همان چتر فراگیری که بیش از سه دهه قبل اساس رژیمی استبدادی را زیر سوال برد را به منظور تقویت نظام برخاسته از انقلاب به وجود آورد. وحدتی خودجوش که هنوز هم می تواند مبتنی بر سه مولفه استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی باشد. یوسف آبشاریان منبع: رصد
لینک را کپی کنید رصد
92/11/14 - 06:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]
-
گوناگون
پربازدیدترینها