واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آخر الزمان در قرآن(1)
ختم نبوت و نزول واپسين شريعت كه با ظهور پيامبر اسلام تحقق يافت، نخستين نشانه پايان تاريخ به شمار مىرود؛[1] لذا مفسران، مقصود ازنشانههاى قيامترادر آيه ذيل، بعثت پيامبر(صلى الله عليه وآله)دانستهاند كه نسبت به عمر جهان، فاصله بسيار كمى تا قيامت دارد:[2]«فَهَل يَنظُرونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأتِيَهُم بَغتَهً فَقَد جَاءَ أَشراطُها». (محمد/47،18)در آخرالزمان وقايع فراوان ديگرى نيز پيشبينى شده كه بيشتر به دوره پايانى آن (مقارن با ظهور مهدى) مربوط مىشود.بنابر روايات شيعه، جبرئيل نخستين كسى است كه با امامزمان(عج) بيعت و با صدايى بلند به گونهاى كه به گوش همه جهانيان برسد، اين آيه را تلاوت مىكند: «أَتى أَمرُ اللّهِ فَلاَ تَستَعجِلُوهُ= فرمان خدا رسيد؛ پس ديگر شتاب مكنيد».1. بحران معنويّت:پيش از ظهور امامزمان(عج) جوّ حاكم بر جهان، جوّ ستم، گناه و فساد خواهد بود. «اِقتَربَ لِلنَّاسِ حِسابُهُم وهُم فِى غَفلَة مُعرِضون.» (انبياء/21، 1) در اين آيه، مردم آخرالزمان، به غفلت و اعراض از خداوند، متّصف شدهاند.[3] در روايات نيز منظور ازاشراط*الساعة كه در آيه 18 سوره محمد/47 بهآن اشاره شده، رواج بيش از حدّ كفر، فسقوظلم دانسته و موارد متعدّدى از آن برشمرده شده است.[4]2. وقوع اختلافها و درگيرىهاى بسيار:يكى از نشانههاى آخرالزمان، اختلافها و درگيرىهاى فراوان ميان گروههاى گوناگون است: «فَاختَلفَ الأَحزابُ مِن بَينهِم فَويلٌ لِلَّذينَ كَفَروامِن مَشهَدِ يَوم عَظِيم.» (مريم/19، 37) روايات، اين آيه را به ظهور فرقههاى مختلف درجهان اسلام مربوط دانستهاند كه در آخرالزمان پديد آمده، موجب اختلافهاى بسيار خواهندشد.[5] آيه «يَلبِسَكُم شِيَعًا و يُذِيقَ بَعضَكُم بَأسَ بَعض» (انعام/6، 65) نيز به وقوع اختلافها و قتل و كشتار در آخرالزمان تفسير شده است.[6] براساس روايتى، آيه «ولَنبلونَّكم بشىء مِن الخَوف و الجُوع و نَقص من الأَمولِ و الأَنفُس...» (بقره/2،155) به ترس و ناامنى، گرسنگى و قحطى و فقر و كشتار در آخرالزمان اشاره دارد.[7]3. ظهور دجّال:درهرسه دين آسمانى يهود، مسيحيت واسلام، ظهورفاسدترين ومخرّبترين جريان منحط در طول تاريخ، پيش بينى و از خطر آن پرهيز داده شده است.[8] دجّال كه تجسّم كفر، فريب و گمراهى است، در آخرالزمان ظاهر شده، مردم را به پرستش خويش مىخواند. برخى از مفسّران، تفسير آيه «لَخلقُ السّموت و الأرض أكبر من خلق النّاس» (غافر/40،57) را به ظهور دجّال ناظر دانستهاند كه درديد مردم، عظيمترين موجود جلوه مىكند؛[9] در حالى كه خداوند، او را از بسيارى مخلوقات ديگر كوچكتر مىشمارد.[10] سرانجام اين پديده به دست عيسى(عليه السلام)محو و نابود خواهد شد.[11]4. وقوع مصائب:برخى از آيات عذاب بر كافران و گنهكاران آخرالزمان كه نزول عذاب را انكار مىكنند؛ تطبيق داده شده است: «إن أتـكُم عَذابُهُ بَيَـتاً أَو نَهاراً مَا ذَا يَستَعجِلُ مِنهُ المُجرِمونَ». (يونس/10،50) «فَإِذا نَزلَ بِسَاحَتهِم فَساءَ صَباحُ المُنذرين». (صافات/37،177)[12] با استفاده از آيه 65 انعام/6 برخى از اين عذابها بدين شرح گزارش شدهاند: صدايى هراسناك و دود در آسمان و حاكمان ستمگر «قُل هُو القادِرُ عَلى أَن يَبعَثَ عَليكُم عَذاباً مِن فَوقِكُم» ، فرو رفتن برخى انسانها در زمين «أَو مِن تَحتِ أَرجُلِكُم» اختلافات بسيار در دين، «أَو يَلبِسَكُم شِيَعاً» قتل و كشتار «ويُذِيقَ بَعضَكُم بَأسَ بَعض». در اين دوره زمانى،[13] ترس و ناامنى، گرسنگى* و قحطى و فقر و كشتار نيز بسيار رخ خواهد داد: «وَ لَنبلُونَّكُم بِشَىء مِنَ الْخَوفِ والْجُوعِ و نَقص مِن الأَمولِ وَالأَنفُس....» [14]5. خروج سفيانى:بيشتر مفسّران، از ظهور لشكرى طغيانگر كه آخرالزمان در كشورهاى اسلامى به ستم و تعدّى پرداخته، سرانجام در صحرايى بيرون از مكّه، گرفتار عذاب الهى مىشوند، خبر داده و آيه «ولَو تَرى إِذ فَزِعُوا فَلاَ فَوتَ و أُخِذوا مِن مَكان قَرِيب» (سبأ/34،51) را درباره آن لشكر دانستهاند. در روايات شيعه و سنّى، نام رهبر اين لشكريان، سفيانى ذكر شده است.[15] آيه «أَفأَمِنَ الَّذينَ مَكَروا السَّيِّـَاتِ أَن يَخسِفَ اللّهُ بِهِمُ الأَرضَ....» (نحل/16، 45) نيز كه توطئهگران را به فرو رفتن در زمين تهديد مىكند، بر لشكر سفيانى تطبيق داده شده است.[16] آيه «...ءَامِنوا بِما نَزَّلنا مُصَدِّقًا لِما مَعَكُم مِن قَبلِ أَن نَطمِسَ وُجوهًا فَنَرُدَّها عَلى أَدبارِهَا» (نساء/4، 47) نيز درباره بازماندگان لشكر سفيانى تأويل شده كه صورتهايشان معكوس گشته، پشت سرشان قرار مىگيرد.[17]برخى از مفسّران، تفسير آيه «لَخلقُ السّموت و الأرض أكبر من خلق النّاس» (غافر/40،57) را به ظهور دجّال ناظر دانستهاند كه درديد مردم، عظيمترين موجود جلوه مىكند6. نداى آسمانى:بنابر روايات شيعه، جبرئيل نخستين كسى است كه با امامزمان(عج) بيعت و با صدايى بلند به گونهاى كه به گوش همه جهانيان برسد، اين آيه را تلاوت مىكند: «أَتى أَمرُ اللّهِ فَلاَ تَستَعجِلُوهُ= فرمان خدا رسيد؛ پس ديگر شتاب مكنيد». (نحل/16، 1)[18] آيه «وَاستَمِع يَومَ يُنادِ المُنادِ مِن مَكان قَريب * يَومَ يَسمَعونَ الصَّيحَةَ بِالحَقِّ ذلِكَ يَومُ الخُروجِ» (ق/50،41و42) نيز درباره اين حادثه، تأويل شده است.[19]. 7.ظهور منجى بزرگ بشر:مهمترين رخداد آخرالزمان، ظهور دوازدهمين امام شيعيان براى رهايى انسانها است: «جَاءَالحَقُّ و زَهقَ البـطِلُ إِنَّ البـطِلَ كانَ زَهوقًا.» (اسراء/17، 81) اين آيه كه از پيروزى چشمگير حق بر باطل سخن مىگويد، در روايات به ظهور مهدى(عج) تأويل شده است.[20] آيه 148 بقره/2 (أَينَ ماتَكونُوا يَأتِ بِكُمُ اللّهُ جَمِيعًا) نيز بر ياران نخستين مهدى(عج) كه خداوند آنان را گرداگرد حضرت حاضر مىسازد، تطبيق داده شدهاست[21]. آيه «فَإِن يَكفُربِها هـؤُلاَءِ فَقَد وَكَّلنا بِها قَومًا لَيسوا بِها بِكـفرين» [22] (انعام/6،89) نيز چنين است.نويسنده: على معمورى(در نوشتار آتي، نشانه هاي ديگري از پايان تاريخ و آخر الزمان را از نگاه قرآن تبيين خواهيم کرد)_____________________[1] الفرقان، ج26 و 27، ص109.[2] مجمع البيان، ج9، ص154؛ قرطبى، ج16، ص159.[3] التفسير الكبير، ج22، ص140؛ التحريروالتنوير، ج17، ص9.[4] قمى، ج2، ص279 ـ 282؛ نورالثقلين، ج5، ص37.[5] عيّاشى، ج1، ص64؛ البرهان، ج3، ص712.[6] قمى، ج1، ص232.[7] نور الثقلين، ج1، ص142.[8] كتاب مقدّس، عهد قديم، زكريا 9: 6 و 7 و دانيال 7: 19 ـ 27 و عهد جديد، متّى 24: 15 ـ 25 و نامه اول يوحنا 4: 1 ـ 6 و مكاشفه يوحنا 13: 11 ـ 17؛ سفينةالبحار، ج2، ص162 و 163.[9] تاريخ مابعدالظهور، ص139ـ142؛ علائم آخرالزمان، ص303 ـ 316.[10] كشفالأسرار، ج8، ص482 ـ 484.[11] همان، ج2، ص141 ـ 143؛ الدرّالمنثور، ج5، ص674 و 675.[12] بحارالانوار، ج9، ص213 و 232، ج52، ص185؛ ج53، ص56.[13] قمى، ج1، ص232.[14] نورالثقلين، ج1، ص142.[15] جامعالبيان، مج12، ج22، ص129؛ الدرّالمنثور، ج6، ص712 ـ 714؛ عيّاشى، ج2، ص57.[16] البرهان، ج1، ص352 و 354.[17] همان.[18] عيّاشى، ج2، ص254.[19] نورالثقلين، ج5، ص118 و 119.[20] البرهان، ج3، ص576.[21] مجمعالبيان، ج1، ص426؛ البرهان، ج1، ص347 ـ 355.[22] البرهان، ج2، ص448.تنظيم براي تبيان: الف_شکوري
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 289]