واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: انعقاد اين توافقنامه در حالي صورت ميگيرد که آمريکا تاکنون تنها با فرآوري هستهاي در کشورهاي عضو اتحاديه اروپا و ژاپن موافقت کرده بود. روابط هند و امريکا فراز و نشيب هاي گسترده اي داشته و از قرار گرفتن اين دو کشور در دو بلوک متفاوت تا بي تفاوتي نسبت به يگديگر، از بي تفاوتي تا تحريم هاي امريکا عليه هند در اواخر دهه 1990 و در نهايت همکاري استراتژيک اين دو کشور در نوسان بوده است. همکاري هاي هسته اي يکي از مولفه هاي موثر در گسترش روابط هند و امريکا مي باشد و عقد قرارداد جهت فرآوري مواد هسته اي امريکا در هند ريشه در سالهاي 2005 و 2006 دارد که در آن زمان گفت وگوهاي استراتژيک بين دو کشور در جريان بود و در نهايت منجر به همکاري استراتژيک بين طرفين شد. توافقنامه اخير را بايد در راستاي تغيير معادلات جاري استراتژيک در جنوب آسيا دانست. * اين قرارداد از چند بعد حايز اهميت است: ............................................................. 1- در درجه اول امريکايي ها در اين موافقتنامه به دنبال کسب سود و منفعت خود از بازار هسته اي هند مي باشند. دو کشور در سال 2008 توافقنامه ي مربوط به فناوري هستهاي غيرنظامي را به امضا رساندند که نشانه تعميق روابط دو کشور است اما شرکتهاي آمريکايي به علت مسائل فني حلنشده، هنوز از اين توافق بهره و سودي نبردهاند و طي اين مدت رقباي روسي و فرانسوي آنها در بازار هند مستقر شدهاند. بازار هسته اي هند با توجه به تکثر و فراواني نيروگاه هاي هسته اي و جمعيت گسترده، بازاري با سود فراوان خواهد بود. ارزش بازار هسته اي و نظامي هند در طول چند سال آينده به حدود 250 ميليارد دلار بالغ خواهد گشت. امريکا در حال ساخت 14 راکتور هسته اي براي هند است و با موافقتنامه ي اخير مي خواهد راه جديدي براي کسب قراردادهاي ديگر هسته اي در هند بگشايد. 2- به نظر مي رسد در دوران رياست جمهوري باراک اوباما نوعي از بي توجهي نسبت به هند وجود دارد، هند از سفر اوباما به چين و مالزي ناراضي است زيرا معتقد است که وي در اين سفر به اولين کشور پرجمعيت دنيا (چين) سفر کرد اما دومين کشور پر جمعيت دنيا ( هند) را فراموش کرده و از سوي ديگر اوباما به اولين کشور با بيشترين جمعيت مسلمان (اندونزي) سفر کرده اما دومين کشوري را که بيشترين جمعيت مسلمانان دنيا در آن هستند (هند) مورد بي اعتنايي خود قرار داده است. وزارت امور خارجه آمريکا در بيانيهاي اعلام کرد: توافقنامه ي منعقده ميان دهلينو و واشنگتن نشانه ي “تعهد قوي” باراک اوباما براي موفقيت طرح تاريخي همکاري هستهاي غير نظامي دو کشور است. بنابر اين امريکا به دنبال تغيير ذهنيت ها درباره ي بي اعتنايي نسبت به هندي ها مي باشد. 3- مقامات امريکا طي هفت ماه گذشته بيش از 20 سفر از سطح وزير خارجه، معاونين تا نماينده کنگره و سنا به پاکستان داشته اند. اين ميزان از سفر ها گرچه براي توجيه پاکستاني ها درباره جنگ افغانستان است اما عاملي براي برانگيختن نگراني از شکاف بين دهلي نو و واشنگتن مي باشد. 4- تکثير در جنوب آسيا بخشي از يک زنجيره رقابتي است که در آن هند تلاش مي کند به بازدارندگي عليه چين دست يابد و پاکستان خواهان دستيابي به برابري در مقابل هند هسته اي است . همکاري هاي هسته اي چين و پاکستان به عنوان دو شريک استراتژيک، فصل مشترک نگراني هاي هند و امريکا مي باشد. لذا اين دو کشور نيز مي توانند با انعقاد چنين توافقنامه هايي، همچنان اهميت هند را به عنوان اهرمي در برابر خطر چين حفظ نمايند. 5- فرآوري مواد هسته اي از عواملي است که محيط زيست را آلوده و با خطر مواجه مي سازد. فعاليت گروه هاي حامي محيط زيست در امريکا و اعتراض آنها به دولت، واشنگتن را مجبور مي سازد تا براي خنثي سازي اين اعتراض ها، فرآوري مواد هسته اي را به کشوري چون هند انتقال دهد. 6- هند، پس از چين دومين کشور دنيا به لحاظ جمعيتي است و قرار است تا سال 2015 از چين هم جلو تر بيفتد. بنابراين امور صنعتي مثل فرآوري مواد هسته اي در هند به جاي سرمايه محور بودن، کارگر- محور است. کارگران ارزان در هند صرفه اقتصادي قابل توجهي براي امريکا خواهند داشت. 7- در نهايت سفر ديويد کامرون نخست وزير انگليس به هند و مورد حمله قرار دادن پاکستان به عنوان دشمن تاريخي دهلي و عامل صدور تروريست، عامل نزديکي دهلي و لندن است، شايد امريکا با انعقاد اين قرارداد مي خواهد جلوي پيش دستي انگليس در همکاري با هند را بگيرد. در کنار مزاياي مذکور براي واشنگتن، همکاري هسته اي هند و آمريکا مشروعيت صادرات هسته اي اين کشور را به عنوان ايجاد کننده يک استثنا در بين گروه تامين کننده هسته اي کاهش مي دهد و برخي استدلال مي کنند که با اين امور پايه مباحثNPT را فرو مي ريزد و محدوديت بر تجهيزات هسته اي را از بين برده و مي تواند برخي تامين کنندگان را همانند چين تواناتر سازد تا تامين نياز دولتهاي خارج ازNPT مثل پاکستان را توجيه کند . * رويکرد هندي اين قرارداد معتقد است: ......................................................... 1-امريکا در دوره اوباما شريک استراتژيک دوران بوش را فراموش کرده و به سمت پاکستان متمايل شده است. پاکستاني ها همکاري خود با امريکا در افغانستان را به روي کار آمدن دولتي ضد هندي در افغانستان مشروط کرده اند. اين قرارداد بيانگر اين نکته است که امريکا در نهايت هند را فراموش نخواهد کرد. 2- هند براي تبديل شدن به يک ابر قدرت در عرصه بين الملل نيازمند سلاح هسته اي است تا مشروعيت خود را براي تغيير چهره از يک کشور جهان سومي به يک کشور پيشرفته و تعريف خود در رديف قدرت هاي بين المللي ، کسب نمايد. ملزومات هسته اي هند تاکنون توسط امريکايي ها مشروعيت داده شده و آنها ساير بازيگران بين المللي را بر خلاف قواعد ان پي تي، به همکاري با هند ملزم کرده اند، لذا از نظر هند ادامه ي حفظ اين مشروعيت نيز توسط امريکا امکانپذير است. 3- برخي از رويکردهاي مارکسيستي معتقدند که امريکا در زمان حاضر به استعمار نوين هند مي پردازد به عبارتي اکنون هند با جمعيت گسترده و فقيري که دارد بيشتر نيازمند اقتصادي پوياست تا کسب انرژي هسته اي، که هزينه زيادي دارد. از اين منظر ، سرمايه گذاري امريکا در 14 راکتور هند نوعي از استعمار نوين امريکايي در شبه قاره هند محسوب مي شود. امريکايي ها با انعقاد اين قرارداد و تمايل به استفاده از نيروي کار هندي و پرداخت مبالغي به هندي ها، خواهان زدن مهر باطل بر اين ادعا مي باشند. 4- تعهد امريکايي ها در اين قرارداد مبني بر گسترش همکاري متقابل امريکا در بخش فنآوري هسته اي غير نظامي هند ، نشاني از مسووليت واشنگتن در تامين انرژي دهلي است. توافقنامه ي روز جمعه، مشارکت شرکتهاي امريکايي را در بخش گسترش فنآوري هستهاي غيرنظامي هند تسهيل خواهد کرد. در حقيقت انرژي در کشوري با يک ميليارد و 300 ميليون نفر جمعيت و در حال رشد اقتصادي با ثبات، مولفه اي حياتي تلقي مي گردد که مي توان آن را از دريچه انرژي هسته اي تامين کرد. تحقيق**م.پ**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 254]