واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: رجب طيب اردوغان نخست وزير تركيه، به تازگي پيشنهادي را با هدف ساده سازي رفت و آمد گردشگران و توسعه صنعت توريسم مبني بر ايجاد منطقه مشترك جديد ويزايي به نام شامگن ارايه كرد. نام شامگن تركيبي از واژه شام به معناي سوريه كهن و پسوند گن كه يادآور منطقه ويزايي اتحاديه اروپا –شينگن- است. از اين رو بسياري شامگن را نسخه خاورميانه اي شينگن مي دانند. شام در معناي قديم آن منطقه اي ميان بين النهرين و شرق درياي مديترانه بوده است. گرچه بر اساس پيشنهاد اوليه نخست وزير تركيه، منطقه شامگن بر اساس همكاري 9 كشور ايران، تركيه، سوريه، عراق، يمن، لبنان، ليبي، تونس و مراكش تعريف شده، اما تاكنون چهار كشور ايران، تركيه، سوريه و عراق آمادگي خود را براي پيوستن به اين منطقه ويزايي اعلام كرده اند. بر اين اساس دارنده ويزاي يكي از اين كشور مي تواند به تمامي كشورهاي عضو اين منطقه ويزايي سفر كند. علاوه بر ويزاي مشترك، تاسيس بانك مشترك و نيز ايجاد يك منطقه آزاد تجاري از جمله طرح هاي ديگري است كه كشورهاي عضو شامگن توافق كرده اند كه آن را اجرايي كنند. كارشناسان مي گويند اكنون سطح تبادل اقتصادي چهار كشور ايران، تركيه، سوريه و عراق سالانه به حدود 40 ميليارد مي رسد كه اگر انديشه شامگن عملي شود اين رقم در سال هاي آينده ممكن است به 200 ميليارد دلار بالغ شود. طرح تاسيس منطقه شامگن، از نظر بسياري نمادي از عزم و اراده كشورهاي منطقه به سمت همگرايي منطقه اي است. بر اين اساس هرچند كشورهاي منطقه در زمينه همكاري تجاري و بازرگاني با يكديگر تجارب زيادي داشته اند، اما به دلايل مختلف از جمله عوامل خارجي اين روابط در طول نيم قرن گذشته چندان وسيع نبوده است. به همين دليل اقداماتي از قبيل ايجاد منطقه شامگن مي تواند سطح و ميزان تعاملات درون منطقه اي را افزايش دهد و ظرفيت هاي بالقوه را بالفعل كند. بر اساس تئوري نو كاركردگرايي (Neo-functionalism) كه يك نظريه همگرايي منطقه اي است، همگرايي در بهترين وجه، از حوزه هاي مربوط به منافع همپوش و مشترك و به صورت تدريجي آغاز مي شود. موضوع محوري در نوكاركردگرايي اين است هنگامي كه همگرايي آغاز شد، همگرايي بخشي رفته رفته به ساير حوزه هاي هم ريشه و هم خانواده خود، به خصوص در حوزه هاي موضوعي كه سطح بالاي وابستگي متقابل وجود داشته باشد يا به صورت بالقوه از اين موقعيت برخوردار باشد، تسري مي يابد. از همين رو بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه همكاري هاي اقتصادي و تجاري از قبيل آنچه قرار است در منطقه شامگن در دستور كار قرار بگيرد مي تواند رفته رفته به سطوح سياسي نيز كشيده شود و اين نشان دهنده تعميق روابط كشورهاي منطقه خواهد بود. از سوي ديگر موفقيت اين طرح مي تواند زمينه گسترش آن را فراهم كند. بدين صورت كه پس از مدتي كشورهاي ديگر نيز وارد اين منطقه شوند. طرح ايجاد منطقه مشترك شامگن، هنوز شروع نشده مخالفت هايي را از سوي برخي كشورهاي غربي به دنبال داشته است. اتحاديه اروپا در صدر اين مخالفان بوده است. آنها مدعي اند كه ايجاد منطقه ويزايي شامگن موجب خواهد شد تا بسياري بدون ويزا به تركيه بيايند و از طريق آن به صورت غيرقانوني وارد اروپا به ويژه كشورهاي يونان و بلغارستان شوند. موضوع تروريسم يكي ديگر از دلايل مخالفت هاي غربي ها با اين طرح است. بر اين اساس ادعا مي شود كه تسهيل ورود و خروج در خاورميانه، زمينه اي را براي تردد گروه هاي تروريستي در اين منطقه و همچنين امكان ورود آسان تر آنها به كشورهاي اروپايي فراهم مي كند. بسياري معتقدند ريشه اصلي مخالفت كشورهاي غربي با طرح هايي از قبيل ايجاد منطقه مشترك شامگن كه بر پايه مشاركت كشورهاي منطقه و با هدف گسترش همگرايي ميان آنها صورت مي گيرد، اين است كه چنين طرح هايي، الگويي درونزا از مناسبات منطقه اي معرفي و راه را براي دخالت هاي بيگانگان محدودتر مي كند. به عبارت ديگر كشورهاي غربي كه همواره تلاش كرده اند از خلا موجود در روابط كشورهاي منطقه نهايت بهره را ببرند و جاي پاي خود را بيش از پيش در منطقه محكم سازند بديهي است كه با چنين طرح هايي مخالفت مي كنند. تحقيق**م.خ**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1035]