تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 15 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):ايمان مؤمن كامل نمى شود، مگر آن كه 103 صفت در او باشد:... باطل را از دوستش نمى پذيرد...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1821028035




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

سکوت در برابر خرافات، توجیه‌بردار نیست


واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > صالحی، سید عباس  - در مواردى، مسامحه‏هاى روحانیت در برابر تحریفها و خرافه‏هاى دینى، بر پایه‏ى مبانى نظرى است که به آن فلسفه و استدلال مى‏بخشد. به عبارتى، پایگاه شرعیت و مشروعیت براى ترک امر به معروف و نهى از منکر مى‏شود و همراهى با خرافات - یا سکوت در برابر آن را - به‏وجود مى‏آورد. به دو نمونه از این موارد اشاره مى‏کنیم:1- اتکاء به تسامح در ادله سنن، از این مبانى است. برابر روایات «من بلغ» -که از آن قاعده تسامح در ادله سنن برخاسته است- هرکس به او برسد که عملى ثواب دارد و آن را به امید وصول به ثواب انجام دهد، آن ثواب به او خواهد رسید، هرچند معصوم آن را نفرموده باشد.(1) بخش مهمى از مسامحه‏ها، در برابر مناسک و رفتار تحریفى - خرافى، با این توجیه اتفاق مى‏افتد که مردم، به اعتقاد ثواب، عملى را انجام مى‏دهند و خداوند هم برابر با نیت و خلوص‏شان به آنان ثواب خواهد داد. در نتیجه دلیلى براى رویارویى با آن نیست.در نقد و تحلیل این نگرش، بایستى به نکته‏هاى زیر اشاره داشت:نخست آن‏که: مفاد روایات «من بلغ» در مواردى است که دست کم خبر ضعیفى منتسب به معصوم(ع) وجود داشته باشد، در حالى که در بسیارى از خرافات رائج، دریغ از یک خبر ضعیف!دو: همان‏گونه که بسیارى از دانشوران اشاره داشته‏اند، اخبار یاد شده، شرایط حجیت خبر را در باب مستحبات ساقط نمى‏کند. به عبارتى روشن‏تر: این گونه نیست که در روایاتى که در مورد واجبات و محرمات سخن مى‏گویند، شراط عدالت و وثاقتِ راوى معتبر باشد; اما در روایتى که در مورد مستحبات باشد، چونان شرایطى براى راوى لازم نباشد.(2)سه: بى‏گمان اخبار «من بلغ» در موردى هستند که عموم یا اطلاق ادله، به حرمت آن عمل دلالت نکند. اگر روایت ضعیف، عملى را مستحب بشمرد; اما عمومات قرآنى، یا روایات معتبر، آن را ناروا بشمرند، قطع تعبدى به حرمت، راه را براى عمل به امید ثواب خواهد بست.(3)چهار: آیت‌الله شهید سیدمصطفى خمینى، مفاد روایات را براساس برداشتى - عقلى - عقلائى تبیین مى‏کند که روایات ناظر به آن است که شارع از یک سو پاره‏اى از راه‏هاى عقلایى چون حجیت ظواهر، خبر واحد (با شرایط عقلایى) و... را تأیید کرده و آن را در مسیر اثبات پیامهاى شرعى پذیرفته است، از سوى دیگر در مواردى - نه چندان اندک - این راه‏ها با واقعیت تطابق پیدا نمى‏کند و خلاف واقع درمى آید. حال شارع در برابر دو راه قرار دارد:نخست آن‏که آن راه‏ها را غیر معتبر بشمارد و در تمامى موارد احتیاط را لازم بداند. در این صورت گرچه خلاف واقع رخ نمى‏دهد; اما به مشقت و هرج و مرج اجتماعى مى‏انجامد.و یا راه دیگر آن‏که، آن راه‏هاى عقلائى را معتبر بداند، اما در صورت نابرابرى با واقع، برابر با نیت و تلاش، ثواب عمل را دریغ نکند.(4)با این برداشت، روشن مى‏نماید که اخبار «من بلغ» ارتباطى به تسامح در مستحبات ندارند و از درون آن قاعده تسامح درا دله سنن برنمى خیزد، بلکه تنها راهکارى عقلى براى ترمیم طرق عقلایى است که در راستاى انتقال و دریافت پیامهاى شرعى پذیرفته شده‏اند.2- بخش دیگرى از مسامحه‏هاى روحانیت، با این استدلال ارائه مى‏شود که مصادیق خرافى - انحرافى، در زمره تعظیم و احیاى شعائر دینى و یا مذهبى‏اند و چون در این مجموعه مى‏گنجد، نباید با آن مخالفت و یا آن را تضعیف کرد.در بررسى این ادعا باید گفت: شعایر، جمع «شعیره» به معناى علامت است و در قرآن کریم، در موارد متعدد، از تعظیم شعایر سخن به میان آمده است. از جمله: «ومن یعظم شعائراللّه فانها من تقوى القلوب. »(5)منظور از شعایر الهى در فرهنگ قرآنى، یا صرفاً علایم و مناسک حج است و یا مراد از آن کلیه حدود الهى و اوامر و نواهى خداوندى است.(6)برابر با هریک از دو تفسیر، مراد از تعظیم شعائر الهى، شعائرى است که شرعیت آن ثابت شده باشد و انسان با اهتمام‏ورزى، در مقام اجرا بکوشد و به پاسداشت آن همت گمارد. بنابراین، این تفسیر عوامانه که در شعائر، خداوند راه را بر مردم باز گذارده است که هرگونه که مى‏پسندند به تعظیم روى آورند، ربطى به فرهنگ اسلامى - قرآنى ندارد. اگر چونان برداشتى مجال یابد، پس بایستى بتوان براى ذوق عرف در تعظیم شعائرى چونان حج، اذان، مقررات نماز جمعه و جماعت و... نیز چونان جایگاهى قائل شد و برابر با سلایق و مذاق، به تعظیم خود ساخته پرداخت؟ ادامه دارد پی‌نوشت‌ها:1- وسائل الشیعه، ج82 - 80/1 کتاب الطهارة، ابواب مقدمة العبادات، باب.18 2- مصباح الاصول، سید ابوالقاسم خوئى، ج219/2 مکتبة الداورى، قم.3- همان.221/4- تحریرات فى الاصول، سیدمصطفى خمینى، ج235/7 مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.5- سوره حج، آیه.22 6- الکشاف، زمخشرى، ج;601/1 مجمع البیان، محمدامین طبرسى، ج;227 /4-3 المیزان، علامه محمدحسین طباطبائى، ج.162/5




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 353]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن