تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 11 مهر 1403    احادیث و روایات:  
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820005443




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

هیمنه عوام، سانسورگر خواص در مبارزه با خرافات


واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > صالحی، سید عباس  - عوام، گرچه به ظاهر مقلد و تابع‏اند، اما عوامل گوناگونى این مجموعه‏ى پیرو را تأثیرگذار مى‏کند، مهم‏ترین تأثیرات این مجموعه را، در ابعاد ذیل مى‏توان دریافت. 1- عوام شیعى، با پرداخت وجوهات شرعى به روحانیت و عالمان دین، امکان معیشت و تداوم فعالیتهاى علمى - ترویجى ایشان را فراهم مى‏کند. استاد شهید مطهرى، در نوشتار معروف خویش، به این نقطه تمایز روحانیت شیعه اشاره دارد و آن را، زمینه بروز عوام‏زدگى در این گروه دانسته است.مطالعات نظرى - میدانى، گواه این نکته است که منابع مالى نهادها، سازمانها، مؤسسات اجتماعى و اشخاص حقیقى، به گونه‏اى مستقیم یا غیرمستقیم در گرایشها، نگرشها، کنشها و واکنشهاى روحانیت، اثرگذار است. این اصل مسلم، خواه، ناخواه در رویارویى روحانیون با خرافه‏ها و انحرافهاى دینى عوام بى‏تأثیر نبوده و نیست. 2- جوامع دینى، سرمایه‏گذاریهایى براى تبلیغ و ترویج دین مى‏کنند. هزینه‏هایى چونان اوقاف، صدقات، خیرات، نذورات و... امکان فعالیتهاى آموزشى، پژوهشى، تبلیغى را براى ادیان فراهم مى‏سازند. به دیگر سخن، بخش وسیعى از زیرساختهاى مادى فعالیت دینى در تمامى ادیان، توسط جامعه عوام متدین ساخته و پرداخته مى‏شود. و این نکته، نه منحصر به تشیع بلکه در تمامى مذاهب اسلامى بلکه ادیان بشرى است.این نکته جامعه متخصص و نخبه ادیان را، به ملاحظات در برابر امیال و اهواء مجموعه عوام مى‏کشاند. چه این‏که بخشى از رونق ادیان، به سرمایه‏گذاریهاى ایشان وابسته مى‏نماید. 3- روحانى شیعه، چونان روحانیون تمامى ادیان و مذاهب، تافته‏اى جدابافته از جامعه نیست، از دل آن برمى‏آید، در سنتهاى آن زندگى مى‏کند و با مردم خویش رفت و شد مى‏دارد. این سنت طبیعى - اجتماعى، خواسته و ناخواسته، او را در چهارچوبهاى ارزشها و هنجارهاى اجتماعى خویش قرار مى‏دهد، حساسیت خویش را در برابر عرف اجتماعى از دست مى‏دهد و مقبولات آن را مى‏پذیرد و منکرات آن را، خلاف شرع... و - یا دست کم مروت... - مى‏انگارد و از آن پرهیز مى‏کند. بدین‏گونه، مستقیم یا غیرمستقیم، در چنبره قضاوت عرف قرار مى‏گیرد و آن را پذیرا مى‏گردد. 4- هویت صنفى روحانیت، به تبلیغ و ترویج دین وابسته است. روحانیون، پیام‏آوران آموزه‏هاى ادیان‏اند، از این رو، روحانیت چونان یک بنگاه تبلیغى است که به گستره و نفوذ پیام مى‏اندیشد و به آن اهتمام مى‏ورزد. مطالعات حوزه ارتباطات، تأکید مى‏دارد که «پیام رسانى» فرایندى یک‏سویه نیست، بلکه تعاملى دو سویه میان «فرستنده - گیرنده» است. فرستنده، نمى‏تواند - و نباید - به ذوق و سلیقه و گرایش مخاطب بى‏اعتنایى کند، بلکه بایستى آن را در مدار توجه در ارسال پیام قرار دهد.نگرش رسانه‏اى به تبلیغ دین، همگامى - و یا دست کم پرهیز از ناهمسازى - با ذوق و سلیقه مخاطب عوام دینى را توصیه مى‏کند و به پیام‏رسان دین، فاصله‏یابى از حقیقت محض و حضور در جوار سفره مشهورات عوام را رهنمود مى‏دهد.نکته‏هاى چهارگانه بالا، و نکته‏هاى دیگر، نشانگر آنند که نفوذ «عوام» جدى است و نباید آن را در گستره ادیان نادیده گرفت. این‏گونه نیست که نخبگان ادیان، باورها و ارزشهاى دینى را بگویند و بنگارند و غیرمتخصصان، آن را پذیرا گردند و سر به آن فرا نهند. به دیگر سخن، قدرت عوام ادیان، کم‏تر از نخبگان نبوده و نیست و بخش مهم از «دین مدارى» جوامع بر پایه ذوق و سلیقه عوام است و خواص به عللى که از آن یاد شد، نقش پیروى قهرى را دارند و با آن موج، همراه هستند. سخن آخرفرازهاى پیشین، ارزیابى سریع و گذرا در پاسخ به این پرسش بود که چرا روحانیت، در رویارویى با خرافه‏ها، رویارویى اثرگذار و فراگیر از خود نشان نمى‏دهد. همان‏گونه که در این آسیب‏شناسى شتابزده ملاحظه شد، زمینه‏هاى گوناگون روانى، تاریخى، اخلاقى، اجتماعى و... در این پدیده تأثیر داشته و دارند.کارآمد سازى حوزه و روحانیت در ایفاى رسالت، به چاره‏جویى و رفع این بسترها و زمینه‏هاست در پرتوى محورهاى یاد شده، به ترتیب، موضوعات زیر اهمیت مى‏یابند:1- بررسی‌هاى منطقى و نقد و ارزیابى دقیق از فلسفه‏هاى توجیه و تسامح، اهمیت مى‏یابد.بایستى در رسانه‏هاى حوزوى، تمامى ادله و یا شبه ادله‏اى که براى توجیه سکوت در برابر خرافه‏ها مطرح شده و مى‏شود، مورد نقد و بررسى عالمانه قرار گیرد تا زمینه هرگونه شبهه‏سازى از بین برود.2- مطالعات موضوع‏شناسانه در مورد ماهیت و پیامدهاى خرافات دینى، معنوى، ملى، قومى، وارداتى و... در حوزه‏ها گسترش یابد و آثار ناگوار آن مورد تبیین و تحلیل وسیع‏تر قرار گیرد.3- با تقویت و غنى‏سازى مطالعات تاریخى در حوزه‏هاى دینى، نگرش واقع‏گرایانه و نقادانه در منقولات تاریخى ارتقا یابد.4- حافظه تاریخى حوزه‏هاى دینى، تنها معطوف به تلخیها و ناکامیها در مقابله با خرافه‏ها نباشد، بلکه با یادکرد اسوه‏هاى مقابله و نتایج کارکردى ایشان، اعتماد به نفس را در قلمرو مبارزه با تحریفها افزایش دهد.5- با تقویت حساسیت بزرگان حوزه در مورد نقل و اعتماد به خرافه‏ها و اخبار ضعیف، زمینه‏هاى الگوپذیرى غلط منتفى شود.6- تربیت شجاعانه طلاب در فرایند آموزش، مورد اهتمام قرار گیرد تا دانش آموختگان حوزوى به هنگام تبلیغ و ترویج، با سست عنصرى و محیط زدگى، از ایفاى رسالت باز نمانند.7- با مطالعات عمیق و علمى، تلاش جدى براى تقلیل نقش عوام در فهم و ترویج دین صورت گیرد. ره‏آورد این مطالعات، بایستى معطوف به آن باشد که «دین‏باورى» و «دین‏گسترى» به «اهل ذکر» منتهى مى‏شود.این نکته‏ها و نکته‏هایى چون آنها مى‏تواند دستاورد مطالعات علل‏شناختى در پدیده سکوت روحانیت در مبارزه با خرافه‏ها باشد. مطالعاتى که در فرض تأمل و تعمق، به «دین‏دارى عالمانه» رهگشا خواهد بود. پایان




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 279]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن