دياليز نامي آشنا براي بيماران كليوي

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: دياليز نامي آشنا براي بيماران كليوي
دياليز فرايندي است كه در آن تركيب مواد حل شونده در يك محلول با در معرض قرار گرفتن با محلول ديگر كه از طريق غشاي نيمه تراوا از هم جدا شده‌اند، تغيير مي‌كند.

به گزارش سرويس بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران، دياليز(تراكافت) در مبتلايان به نارسايي حاد كليه وقتي سطح نيتروژن اوره سرم (BUN) آنها به ۱۰۰ - ۷۰ ميليگرم در دسي‌ليتر مي‌رسد. يا هنگامي كه كليرانس كراتينين آنها به كمتر از ۲۰ - ۱۵ ميلي‌ليتر در دقيقه كاهش مي‌يابد، شروع مي‌شود. به مجموعه نشانه‌ها و علايمي كه به علت آثار سمي افزايش مواد نيتروژني و ديگر مواد زايد در خون ايجاد مي‌شود، سندرم اورمي گويند.

در دياليز(تراكافت) انتخاب روش درماني از بين همودياليز، دياليز صفاقي و يا دياليز پيوسته آهسته صورت مي‌گيرد. همودياليز شايعترين روش مورد استفاده در درمان نارسايي كليه‌است. همودياليز نسبت به روشهاي ديگر باعث ايجاد تغييرات سريعتري در سطح پلاسمايي مواد حل شونده و برداشت سريعتر آب اضافي تجمع يافته در بدن مي‌شود. دياليز صفاقي نسبت به همودياليز در خروج مواد حل شونده خون ۸/۱ و در خارج كردن آب اضافي بدن ۴/۱ كارآيي دارد ولي مي‌تواند بطور مستمر ۲۴ ساعته مورد استفاده قرار گيرد. روشهاي پيوسته آهسته برتري آن پايداري بيشتر وضعيت هموديناميك بيمار است و نقطه ضعف آن ارائه آموزش خاص به پرستاران و گراني آن است.
روش همودياليز

همودياليز شايع‌ترين روش درمان جايگزين كليه در بيماران كليوي است. در اين روش خوني كه از يك مسير عروقي ثابت يا موقتي بدست مي‌آيد با سرعت ۳۰۰ ميلي ليتر در دقيقه يا بيشتر به درون مويرگهايي كه از غشاهاي نيمه مصنوعي ساخته شده‌اند، پمپ مي‌گردد. در سمت مقابل، مايع دياليز كه حاوي كلرايد سديم، بي‌كربنات و غلظتهاي مختلفي از پتاسيم است، حركت مي‌كند.

انتشار از طريق غشا اين امكان را فراهم مي‌آورد كه مواد داراي وزن مولكولي كم مثل اوره بر اساس شيب غلظت از سز حركت كنند. به همين ترتيب بي‌كربنات به سمت پلاسما انتشار مي‌يابد.

دياليز صفاقي

دياليز صفاقي يكي از شيوه‌هاي درمان جايگزيني كليه‌است كه تقريباً از دو دهه پيش رواج فزاينده‌اي يافته‌است كه اساسا به دليل سهولت و مناسب بودن و قيمت پايين آن است. در دياليز صفاقي، انتقال آب و مواد حل شونده از خلال غشا كه دو كمپارتمان حاوي مايع را از هم جدا مي‌كند، انجام مي‌شود. اين دو كمپارتمان عبارت‌اند از: خون موجود در كاپيلرهاي صفاقي كه در نارسايي كليه حاوي مقادير بيشتري اوره، كراتينين، پتاسيم و... است و محلول دياليز در حفره صفاقي كه بطور معمول حاوي سديم، كلر استات و لاكتات است كه با غلظت بالاي گلوكز هيپراسمولار شده‌است. غشاي صفاق به عنوان يك صافي عمل مي‌كند، واقعا يك غشا هتروژن، نيمه تراوا و حاوي سوراخها در اندازه‌هاي مختلف است كه آناتومي و فيزيولوژي پيچيده‌اي دارد.

جريانهاي انتقالي در انجام جايگزيني انتشار: مواد حل شونده اورميك و پتاسيم بر اساس شيب غلظت از مويرگهاي خون صفاق به محلول دياليز صفاقي منتشر مي‌شوند در حاليكه گلوكز، لاكتات در مقياس كمتر، كلسيم در مسيري معكوس از محلول دياليز وارد خون مي‌شوند.

اولترا فيلتراسيون: بطور هم‌زمان هيپراسمولار بودن نسبي محلول دياليز صفاقي موجب اولترافيلتراسيون آب و همراه آن مواد حل شونده در آب از غشا مي‌شود.

جذب: بطور هم‌زمان، يك جذب ثابت آب و مواد حل شونده از حفره صفاقي بطور مستقيم و غير مستقيم به سيستم لنفاتيك وجود دارد.
مشكلات اختصاصي در بيماران دياليزي

افسردگي شايع‌ترين شكايت رواني در بيمارن دياليزي است كه پاسخي به واقعيت، ترس يا فقداني موهوم است. تظاهرات آن شامل خلق افسرده پايدار، تصور و نگرشي ضعيف از خود و احساس نااميدي است. افسردگي مهم‌ترين مشكل رواني است كه در صورت عدم شناسايي يا درمان مي‌تواند منجر به خودكشي يا قطع دياليز شود.

سوء تغذيه سوء تغذيه يك مساله نسبتاً رايج در بيماراني است كه به مدت طولاني دياليز مي‌شوند و تقريباً ۳/۱ بيماران همودياليزي و دياليز صفاقي دچار آن هستند. سوء تغذيه مي‌تواند ناشي از دريافت غذاي كم، افزايش از دست دادن پروتئين باشد. آثار سو تغذيه زياد است و شامل افزايش مرگ و مير و دفعات بستري در بيمارستان، خستگي و بازتواني ضعيف است.

افزايش فشار خون افزايش فشار خون به عنوان علت اصلي بستري و مرگ و مير بيمارن دياليزي در نظر گرفته مي‌شود. تخمين ما از خطر بيماري قلبي عروقي همراه با افزايش فشار خون شرياني در جمعيت دياليزي بر اساس مطالعات طولاني مدت محدودي استوار است.

از عوارض ديگر موجود در بيماران دياليز مي‌توان به اختلالات خوني، اختلالات آندوكرين، بيماري استخوان و ... اشاره كرد./عط

جمعه|ا|19|ا|خرداد|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 178]