مسئولان حمايت نمي كنند!

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش خبري/گياهان دارويي؛ سرمايه اي كه مغفول ماند/ مسئولان حمايت نمي كنند!
گياهان دارويي؛ سرمايه اي كه مغفول ماند/ مسئولان حمايت نمي كنند!
بيرجند - خبرگزاري مهر: خراسان جنوبي همواره به دليل خشكسالي و قهر طبيعت به عنوان يك استان محروم شناخته شده غافل از آنكه گونه هاي طبيعي كه از دل خاك كوير بر مي خيزد مي تواند يكي از محورهاي توسعه اقتصادي استان باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، خراسان جنوبي به دليل برخورداري از چهار فصل سال و شبهاي سرد و روزهاي گرم داراي اقليم بسيار مناسبي براي رويش منحصر به فرد گياهان دارويي است و اسانس، عطر و طعم اين گونه ها را از گياهان دارويي ساير استانها متمايز كرده است.

گياهان دارويي از ارزش و اهميت خاصي در تامين بهداشت و سلامت جوامع هم به لحاظ درمان و هم پيشگيري از بيماري ها برخوردار هستند.

با توجه به پيشينه تاريخي، گونه هاي گياهي قدمتي پنج هزار ساله دارند و يكي از مهمترين منابع تامين غذايي و دارويي بشر در طول نسل ها بوده اند، از نظر تاريخي، گياهان اهميت فراواني در توسعه جوامع داشته اند و تحقيقات وسيعي براي يافتن فرآورده ها و مواد طبيعي دارويي گياهان در طول تاريخ انجام شده اما پتانسيل توليد داروهاي گياهي در طبيعت بسيار بالاست.

گرايش عمومي جامعه به استفاده از داروها و درمان هاي گياهي و به طور كلي فرآورده هاي طبيعي به ويژه طي سال هاي اخير رو به افزايش بوده و مهمترين علل آن، اثبات اثرات مخرب و جانبي داروهاي شيميايي از يك طرف و ايجاد آلودگي هاي زيست محيطي از سوي ديگر بوده است.

از سوي ديگر، گياهان دارويي جزء ذخاير منابع طبيعي هستند و بسياري از كشورها كم يا زياد از چنين منبعي برخوردارند كه نوع، تعداد و تنوع گونه هاي گياهي بر اساس شرايط و موقعيت جغرافيايي هر منطقه متفاوت است.

بنابراين با اتخاذ سياست ها و راهكارهاي مناسب و مبتني بر يك شناخت واقع گرايانه از وضعيت موجود، اين منابع و كاربرد روش هاي علمي و صحيح در تمام ابعاد اعم از كاشت، داشت، برداشت و بهره برداري صنعتي و اقتصادي آن، چه از طبيعت و چه به صورت كشت مكانيزه، مي توان به دركي واقعي و اصولي در خصوص نقش و بازدهي گياهان دارويي در جوامع رو به رشدي همچون ايران رسيد و علاوه بر حفظ و حراست شكوفايي و توسعه پايدار جامعه را نيز به همراه خواهد داشت.

حدود هشت هزار نوع گونه گياهي در كشور وجود دارد، كه خراسان جنوبي به دليل دارا بودن اقليم چهار گانه 10 درصد از اين گونه ها را به خود اختصاص داده و هم اكنون داراي 800 گونه گياهي شناخته شده است.

غفلت از گياهان دارويي به عنوان منبعي براي درآمدزايي و حذف وابستگي به نفت

رئيس سازمان جهادكشاورزي خراسان جنوبي در گفتگو با مهر اظهارداشت: گياهان دارويي به لحاظ درآمدزايي بسيار بالا مي تواند راهكاري براي جلوگيري از وابستگي به صادرات نفت باشد كه اين امر نيازمند توجه ويژه مسئولان براي فرآوري است.

غلامرضا هادربادي با اشاره به اينكه گياهان داوريي منبع سرشار سلامت و درآمدزايي هستند، عنوان كرد: مزيت بهره برداري از گياهان دارويي اين است كه اگر مرتع داران، روستائيان و كشاورزان از گياهان براي فرواري استفاده كنند اين امر موجب درآمدزايي افراد بومي منطقه شده و اين خود منجر به حراست و حفاظت از آن مرتع مي شود.

وي بر اهميت موضوع فراوري گياهان دارويي در سطح استان تاكيد كرد و گفت: ايجاد صنايع فراوري در بحث گياهان دارويي به نفع سرمايه گذاران بوده و كيفيت و فراواني گياه را افزايش مي دهد.

هادربادي اضافه كرد: طي چند سال اخير مجوزهاي فراوري گياهان دارويي و حمايت از اين صنايع در دستور كار قرار گرفته است.

وي توسعه كشت گياهان دارويي را يكي از اولويت هاي اين مجموعه عنوان كرد و بيان داشت: گياهان دارويي علاوه بر درآمدزايي مقاومت بسيار بالايي نسبت به خشكسالي و كم آبي دارند و مي توانند جايگزين مناسبي براي محصولات آبي باشند.

به گفته وي در اين راستا كار كشت جايگزين گياهان دارويي در شهرستان سرايان در سطح 23 هكتار بر روي 20 گونه گياهي آزمايش و اين امر باعث افزايش درآمد كشاورزان شده كه درصورت نزولات آسماني بيشتر، اين سطح قابل افزايش است.

وي ادامه داد: در اين زمينه به فارغ التحصيلان متقاضي بخش كشاورزي مجتمع هاي گلخانه اي و تسهيلات ارزان قيمت براي كشت گياهان دارويي واگذار مي شود.

نبود بازاريابي و عدم صادرات گياهان دارويي مشكل اصلي در اين حوزه

رئيس سازمان جهادكشاورزي خراسان جنوبي با اشاره به اينكه عليرغم فوايد و مزاياي اين گونه هاي طبيعي از لحاظ درآمدزايي و سلامت، توجه ويژه اي به اين منابع نشده است، تاكيد كرد: صادرات، عدم ترويج و شناساندن گياهان دارويي و خواص آن از مهمترين مشكلات در اين زمينه بوده كه تلاش ها از سوي مسئولان به حد كافي نبوده است.

وي ادامه داد: فراهم كردن بسترهاي مناسب براي صادرات گونه هاي گياهي مي تواند تقشر بسزايي در توسعه اقتصادي استان داشته باشد كه اين امر مغفول مانده است.

توليد هزار تن گياهان دارويي در خراسان جنوبي

هادربادي از توليد هزار 79 تن گياه دارويي در خراسان جنوبي طي سال 89 خبر داد و گفت: گونه هاي گياهي استان به لحاظ كيفيت قابل قياس با ساير گونه هاي گياهي در كشور نيست.

رئيس سازمان جهادكشاورزي خراسان جنوبي با اشاره به ارزش ريالي گياهان دارويي توليد شده طي سال 89 در استان، اظهار داشت: اين ميزان توليدات به ارزش شش ميليارد و 301 ميليون و 138 هزار تومان بوده است.

60 درصد گياهان دارويي به خارج از استان صادر شد

وي با اشاره به اينكه 40 درصد توليدات گياهان دارويي در داخل استان مصرف شده است، افزود: همچنين 60 درصد به خارج از استان صادر شده است.

به گفته وي گياهان دارويي خراسان جنوبي به استان هاي سيستان و بلوچستان، خراسان رضوي و تهران صادر مي شود.

وي آنغوزه، شيرين بيان، وشاء، آويشن، خاكشير، زيره سبز، كلپوره، درمنه، بومادران، بابونه، كما، آلوورا، سماق، نعنا فلفلي و نعناي محلي، به ليمو، اسطخودوس، رزماري، كتيرا و ... را از نمونه هاي گياهان دارويي در استان برشمرد.

هادربادي در خصوص ميزان كشت گياهان دارويي در خراسان جنوبي، اظهار داشت: در حال حاضر سطح كشت گياهان دارويي استان 69 هزار و 230 هكتاربوده كه حدود 90 درصد آن بصورت طبيعي در مراتع و باغات استان پراكنده است.

وي به پتانسيلهاي نهفته و ويژگي گياهان دارويي استان نسبت به ساير مناطق اشاره كرد و گفت: با توجه به كيفيت بالاي اسانس و ماده موثر گياهان دارويي، نياز كم آبي و استفاده از نزولات آسماني كوتاه بودن دوره رشد، عدم تداخل دوره رشد با ساير محصولات، كم توقع بودن و مقاومت نسبت به آب شور و شرايط اقليمي نامساعد، استفاده از گياهان دارويي بسيار كم هزينه تر نسبت به داروهاي شيميايي است.

گياهان دارويي محور توسعه اقتصادي استان

هادربادي در خصوص نقش گياهان دارويي در اقتصاد استان، تصريح كرد: توسعه كشت گياهان دارويي در استان باعث ارز آوري و رونق اقتصادي، كاهش وابستگي به خارج كشور، ايجاد اشتغال و جلوگيري از مهاجرت روستائيان و كشاورزان خواهد شد.

رئيس سازمان جهادكشاورزي خراسان جنوبي به سياست گذاري و اقدامات برنامه ريزي شده براي گسترش توليد گياهان دارويي در سال جاري اشاره كرد و ادامه داد: ترويج برخي گياهان دارويي از جمله نعنا فلفلي، آويشن و آلوئه ورا در بين توليد كنندگان و برگزاري كلاس هاي آموزشي براي بهره برداران گياهان دارويي از جمله اين اقدامات است.

مصرف بي رويه گياهان دارويي خطر انقراض را در پي دارد

متاسفانه سودآوري هاي كلان اقتصادي و توجه روز افزون به تجارت جهاني گياهان دارويي، مشكلات و مسائل ناگواري را براي اين منابع به وجود آورده و نسل گونه هاي گياهي را با خطر انقراض مواجه كرده است.

چرا كه بخش عظيمي از تجارت مربوط به گونه هاي گياهان دارويي است، كه بعضا با شيوه هاي نادرست از طبيعت جمع آوري شده و علاوه بر اينكه به انقراض نسل گونه ها مي انجامد، تنوع زيستي منطقه و جهان را نيز با خطر نابودي مواجه مي سازد.

استفاده مطلوب، منطقي و بهينه از اين منابع كه به لحاظ فناوري، بسيار كم هزينه تر و ساده تر از صنايع دارويي شيميايي است، مي تواند ضمن تامين بخشي از نيازهاي عمده بهداشتي و درماني جامعه از خروج مقادير متنابهي ارز جلوگيري كرده و مانع گسترش وابستگي به بيگانگان شود.

ضعف مديريتي عامل اصلي مغفول ماندن گياهان دارويي

محقق و پژوهشگر گياهان دارويي در خراسان جنوبي در گفتگو با مهر، اظهارداشت: بهره وري درست از طبيعت براي استفاده دارويي باعث تداوم سودآوري و اشتغال درست و مناسب خواهد شد و در مقابل آن استفاده نادرست از طبيعت تخريب منابع طبيعي و نابودي گياهان مفيد در زيستگاه هاي نباتي را به دنبال خواهد داشت، كه در ايران هنوز روند استفاده از گياهان دارويي چهره اي كهن با شيوه هاي قديمي دارد.

محسن پويان اظهارداشت: براي شناساندن و استفاده از گونه هاي گياهي استان در راستاي توسعه اقتصادي، گياهان دارويي نيازمند مديريت منسجم و هدفمند بوده و بايد به اين منظور برنامه زمان بندي شده بلند مدتي تدوين شود.

800 گونه گياهي خراسان جنوبي تنها با يك كارخانه فرآوري

مديرعامل كارخانه فراوري گياهان دارويي در خراسان جنوبي از وجود تنها يك كارخانه فراوري در استان خبر داد و گفت: اين كارخانه نيز به علت خشكسالي، جمع آوري بي رويه گياهان دارويي و انقراض برخي گونه هاي گياهي با مشكلات جدي مواجه است.

پويان با اشاره به اينكه هم اكنون از استانهاي مجاور نيز گياهان دارويي به اين كارخانه فراوري وارد مي شود، افزود: در اين كارخانه به دليل خشكسالي و كمبود گياهان دارويي و مواد اوليه و عدم حمايت مسئولان دچار مشكلات فرواني شده و هزينه هاي بسيار بالايي نياز دارد.

به گفته وي اين كارخانه به دليل استفاده از گياهان دارويي طبيعي و تازه داراي منحصربه فردترين داروي فرآوري شده بوده و هيچگونه مواد شيميايي در مراحل اسانس گيري و .. استفاده نمي شود.

عدم حمايت از توليدكنندگان استاني از سوي مسئولان

وي تاكيد كرد: در حال حاضر مهمترين مشكل در راستاي فراوري گياهان دارويي اين است كه هيچگونه حمايتي از توليدكنندگان داروهاي گياهي در استان نمي شود و همچنين قراردادها از سوي دستگاه هاي اجرايي استان با ساير شركت ها و كارگاه هاي غير بومي انعقاد مي شود.

پويان با اشاره به اينكه اين استان نيازمند سرمايه گذاري ويژه در راستاي فراوري گياهان دارويي است، تصريح كرد: مسئولان اجرايي بايد در اين راستا زمينه و بسترهاي لازم براي حضور سرمايه گذاران را فراهم كنند.

"كما" گياهي دارويي رو به انقراض در استان

وي با اشاره به اينكه گياه دارويي و تغذيه اي كما در اين استان رو به انقراض است، افزود: اين گونه گياهي هر هفت سال يكبار به گل مي نشيند كه به دليل بردداشت نادرست، غيراصولي و بي رويه ساكنان محلي و دلالان منجر به انگشت شمار روئيدن اين گياه در سال جاري شده و به دنبال آن قارچ محلي كه وابسته به كما است نيز رو به انقراض است.

پويان ادامه داد: گونه هاي گياهي به صورت حلقه هاي زنجيري به يكديگر وابسته بوده و انقراض يك گونه گياهي منجر به انقراض ساير گونه ها خواهد شد كه بايد از هم اكنون مورد برنامه ريزي قرار گيرد.

وي به اقدامات استان براي شناساندن گياهان دارويي اشاره كرد و گفت: تاكنون اطلاع رساني از طريق تهيه وتوزيع بروشور و كتاب هاي گياهان دارويي و ارسال آن به ساير استانها انجام شده كه اين امر براي شناساندن و صادرات گونه هاي گياهاي متنوع استان كفايت نمي كند.

پويان بر حمايت از فرواري گياهان دارويي تاكيد كرد و گفت: در اين راستا بايد برنامه هاي مدون و حمايت از فرآوري گياهان دارويي در دستور كار مسئولان قرار گيرد.

محقق و پژوهشگر گياهان دارويي در خراسان جنوبي بسته بندي مناسب، صادرات و بازاريابي مناسب را از جمله نيازهاي گياهان داروي در استان برشمرد و بيان كرد: براي توسعه و پيشرفت استان از محل گونه هاي گياهي بايد بازاريابي در يكي از كشورهاي مجاور استان نيز انجام و گياهان دارويي به صورت بسته بندي بازار پسند صادر شود.

شاسكوه منطقه منحصربه فرد از داروهاي گياهاي استان

مديركل محيط زيست خراسان جنوبي در گفتگو با مهر اظهارداشت: منطقه حفاظت شده شاسكوه دارايي پوشش گياهي با ارزش همراه با تنوع گونه اي بوده و ببيشترين تنوع گياهي در قسمت كوهستاني و ارتفاعات اين منطقه است.

حميد صالحي اضافه كرد: ارزش علوفه اي، تغذيه اي، دارويي، ژنتيكي و حفاظتي از جمله مزاياي اين منطقه بوده كه آن را منحصر به فرد ترين منطقه در استان كرده است و اين در حالي است كه به دليل برداشت هاي بي رويه، تخريب در بعضي نقاظ اين منطقه را شكننده كرده است.

وي با بيان اينكه گونه هاي شاخص درختي و درختچه اي در قسمت كوهستاني را بنه، خينجوك، بادامشك و در منطقه دشتي تاغ و قيچ تشكيل مي دهند، يادآور شد: وجود گياهيان دارويي با ارزش جنگل هاي بنه وحشي و زيره كوهي در منطقه نيز باعث جذب افراد محلي به داخل منطقه شده كه علاوه بر ايجاد اشتغال كاذب منجر به تخريب منطقه شده است.

خراسان جنوبي قابليت تبديل شدن به قطب گياهان دارويي شرق كشور را دارد

رئيس جهاد دانشگاهي واحد خراسان جنوبي در گفتگو با مهر اظهارداشت: با توجه به تنوع گياهان دارويي در اين استان و اسانس بالاي برخي گونه هاي گياهي اين استان قابليت تبديل شدن به قطب گياهان دارويي شرق كشور را دارد.

سيد روح الله هاشمي افزود: يكي از نيازهاي اساسي و اولويت هاي استراتژيك در كشور و استان، تحقيق و پژوهش در زمينه گياهان برپايه گياهان بومي، استراتژيك و دارويي است.

وي به ضرورت راه اندازي مركز خدمات تخصصي زعفران و گياهان دارويي در استان اشاره كرد و بيان داشت: با توجه به اهميت گياهان منطقه مانند زعفران، زرشك، عناب و.. در صادرات، صنايع دارويي و غذايي كشور و دنيا، اين واحد اولويت اساسي خود را در زمينه تاسيس پژوهشكده زعفران و گياهان دارويي ديده است.

هاشمي با بيان اينكه اين مركز در زميني به مساحت 14 هكتار در محور بيرجند - خوسف واقع شده است، افزود: تاكنون اقدامات زيرساختي خوبي در اين مركز انجام شده كه تهيه عنابستان 15 هكتاري، شناسايي و معرفي گياهان دارويي منطقه، تبديل مركز به پژوهشكده و جذب دانشجو در مقاطع مختلف تحصيلي و راه اندازي مطالعات و خدمات تخصصي زعفران از جمله اقدامات آتي مركز خدمات تخصصي زعفران و گياهان دارويي است.

اميد است با توجه به حمايت هايي كه عنوان مي شود از توسعه بخش كشاورزي خواهد شد در سالي كه به نام سال توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني نامگذاري شده، مسئولان استاني با حمايت از توليد كنندگان، رفع مشكلات كارخانه داران و اتخاذ تدابير و سياست هاي صحيح بتوانند از ظرفيت هاي موجود اين سرمايه هاي طبيعي خراسان جنوبي در جهت رشد و شكوفايي اقتصاد استان استفاده كنند.

© 2003 Mehr News Agency .

پنجشنبه|ا|7|ا|ارديبهشت|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]