كودكان سالم تغذيه درست و واكسيناسيون به هنگام

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: كودكان سالم تغذيه درست و واكسيناسيون به هنگام

تغذيه صحيح از مهمترين عوامل رشد ساختار فكري و بدني كودك است و از اين رو اهميت بسزايي دارد.

متاسفانه بسياري از مادران جوان به دليل عدم ناآگاهي از تغذيه صحيح و باورهاي نادرست، سلامت كودكانشان را در معرض خطر قرار مي‌دهند.

بررسي‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد كه بيش از نيمي از آمار مرگ كودكان به علت سوءتغذيه است. غذاهاي نامناسب، بيماري‌هاي مكرر، مراقبت و توجه ناكافي از عوامل زمينه‌ساز و ايجادكننده سوء تغذيه در كودكان محسوب مي‌شوند.

كارشناسان سازمان بهداشت جهاني معتقدند حق همه كودكان است كه از تغذيه خوب، محيط زندگي مناسب و مراقبت‌هاي بهداشتي اساسي برخوردار باشند تا در مقابل بيماري‌ها محافظت و از رشد و تكامل مناسب، بهره‌مند شوند.

دكتر محمد بلورساز ـ دبير انجمن پزشكان كودكان در گفت‌وگويي اظهار داشته است: كودكان ايراني با كمبود شديد آهن و روي روبرو هستند و واكسيناسيون در كشور تنها عليه 9 بيماري انجام مي‌شود.

وي با بيان اين مطلب كه كمبود آهن و روي در كودكان ايراني بالاست، مي‌افزايد: عنصر «روي» در رشد قد، پيشگيري از ريزش مو و تقويت سيستم ايمني بدن، مؤثر است و همچنين در رأس تقويت سيستم ايمني، واكسيناسيون يا ايمن ساختن جسم كودك در برابر ميكروب‌ها و ويروس‌ها دارد و اين درحالي است كه در اغلب كشورها واكسن عليه 14 بيماري تزريق مي‌شود. در حالي كه واكسيناسيون در ايران فقط عليه 9 بيماري سل، فلج اطفال، سياه‌سرفه، ديفتري، كزاز، هپاتيت، سرخك، سرخجه و اوريون انجام مي‌گيرد و براي بيماري‌هاي آبله مرغان، روتا ويروس (اسهال زمستاني)، هموفيلوس آنفلوانزا، پنوموكوكي و مننگو كوكي، واكسن تزريق نمي‌شود.

وي همچنين مي‌گويد: اين پنج بيماري همگي خطرناك هستند، به عنوان مثال هموفيلوس آنفلوانزا موجب عفونت، مننژيت و گوش درد مي‌شود البته اخيراً وزارت بهداشت و درمان اقدام به واردات برخي از اين واكسن‌ها كرده است، اما بايد توجه داشت كه اولين ركن در حفظ سلامت كودك، تزريق واكسن است.

افزايش وزن نوزاد

دكتر بلورساز بر نقش كليدي تغذيه در رشد و سلامت كودك تاكيد مي‌كند و مي‌افزايد: لازم است نوزاد شيرخوار، تحت نظر متخصص باشد و والدين دستورات تغذيه‌اي پزشك را به‌طور كامل اجرا كنند.

اين متخصص كودكان يادآوري مي‌كند: نوزاد بايد در يك سالگي 3 برابر زمان تولد در 2سالگي 4 برابر زمان تولد، در 5 سالگي، 5 برابر زمان تولد و در 10 سالگي 10 برابر زمان تولد، وزن داشته باشد.

به گفته دكتر بلورساز، لازم است رژيم غذايي كودك سرشار از مواد پروتئيني، چربي، املاح و مايعات باشد.

او درباره «شير آغوز» توضيح مي‌دهد: شير آغوز نخستين شيري است كه از سينه مادر ترشح مي‌شود و بسيار مقوي و سرشار از پروتئين است. با وجود اين كه شير آغوز اندكي تلخ‌مزه است، اما توصيه مي‌شود كودك حتماً با آن تغذيه شود.

استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي همچنين مي‌گويد: از جمله مسايل مهمي كه بايد از سوي پدران و مادران مورد توجه قرار ‌گيرد، تربيت يك كودك سالم و تندرست است، به‌ويژه در 5 سال نخست زندگي كودك كه دوره بدن‌سازي است و از اهميت قابل توجهي برخوردار است. در همين دوران است كه كودك از لحاظ رشد مغزي، به حداكثر مي‌رسد.

وي مي‌افزايد: با آن كه ميزان آهن مورد نياز بدن فقط 5 گرم است، كمبود آن بر روي مغز اثر منفي مي‌گذارد. همچنين ميزان «روي» مورد نياز بدن 2 گرم است كه اگر كمبودي وجود داشته باشد، قد كودك رشد نمي‌كند.

پوشش واكسيناسيون

دكتر محسن زهرايي رئيس اداره بيماري‌هاي قابل پيشگيري وزارت بهداشت و درمان در مصاحبه با رسانه‌هاي گروهي با بيان اينكه پوشش واكسيناسيون كودكان دركشورمان 98 تا 99 درصد است، مي‌گويد: قريب به 10 سال است كه بيماري فلج اطفال در ايران ديده نشده و كزاز نوزادان در مرحله حذف است، ضمن آن كه شايد بسياري از دانشجويان پزشكي بيماري‌هاي ديفتري و سياه سرفه را هم نديده باشند.

وي مي‌افزايد: ايران يكي ازكشورهاي موفق در زمينه واكسيناسيون است و واكسن‌هايي مانند روتا ويروس، پنوموكوك، مننگوكوك، آبله مرغان و هپاتيت «آ» جديد هستند و جزو برنامه ايمن سازي قرار ندارند با اين حال از آنها مانند مننگوكوك براي گروه‌هاي خاص تزريق مي‌شود. واكسن پنوموكوك نيز براي افرادي كه ضعف سيستم ايمني بدن دارند، دركشور مصرف دارد.

دكتر زهرايي همچنين يادآوري مي‌كند: واكسن «روتا‌ويروس»

به تازگي ساخته شده و از سال 2006 ميلادي در آمريكا مورد استفاده قرارگرفته است. واكسن «پنوموكوك» نيز جزو برنامه ايمن‌سازي برخي كشورها قراردارد. اما براساس مطالعات جهاني، اثربخشي واكسن «روتا ويروس» در كشورهاي توسعه يافته 95 درصد و دركشورهاي فقير 40 تا 50 درصد بوده است و اين موضوع به نوع خاص ويروس درگردش در اين كشورها و ساير عوامل زمينه‌اي مانند سوء تغذيه بستگي دارد.

وي مي‌افزايد: براي توليد واكسن‌هاي جديد 2 عامل بايد مدنظر باشد. اول آنكه بايد بار بيماري‌ ها را بدانيم، تا بتوانيم اولويت توليد واكسن را مشخص كنيم. دومين عامل نيز قيمت بالاي واكسن‌هاي جديد است. به طور مثال واكسن روتا ويروس به طور متوسط 10 دلار قيمت دارد و سازمان جهاني بهداشت آن را به برخي كشورهاي فقير كه به اين واكسن نياز دارند، با قيمتي پايين‌تر عرضه مي‌كند. اما اگر كشوري خودش آن را وارد كند، شايد بهاي آن تا 2 برابر بيشتر شود.

اين متخصص بيماري‌هاي عفوني مي‌گويد: هموفيلوس آنفلوانزا يك بيماري باكتريايي خطرناك است كه كودكان زير 5 سال را بيشتر درگير مي‌كند و مي‌تواند عوارض پايدار و حتي مرگ ايجادكند، درصدد هستيم اين واكسن را در برنامه‌ ايمن‌سازي وارد كنيم، درحالي كه قيمت اين واكسن 5/3 دلار است، يعني تقريباً معادل كل برنامه واكسيناسيون يك كودك هزينه دارد واكسن پنوموكوك به تنهايي چند برابر روتا ويروس‌ها هزينه بر است و از اينرو بايد ظرفيت توليد داخل آن، افزايش يابد.

به گفته دكتر زهرايي، توليد واكسيناسيون ياد شده از مراحل مطالعه تا توليد، حدود 8 سال طول مي‌كشد و به سرمايه‌گذاري قابل ملاحظه‌اي نياز دارد كه

اين مدت زمان با مشاركت توليد‌كنندگان داخلي و خارجي مي‌تواند كاهش يابد.

شيوع كم خوني دركودكان

دكتر اكبر كوشانفر متخصص بيماري‌هاي كودكان و استاد دانشگاه شهيد بهشتي به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد: كم خوني و كمبود آهن در ميان شيرخواران و كودكان ايراني، بسيار شايع است به طوري كه حدود 40 درصد از كودكان 2 تا 4 ساله، مبتلا به كم خوني هستند.

وي مي‌افزايد: بسياري ازكودكاني كه از كم خوني رنج مي‌برند، با علايمي مانند رنگ پريدگي به ما مراجعه مي‌كنند معمولاً چهره اين كودكان رنگ طبيعي ندارد و درصورتي‌كه كم خوني طولاني مدت شود، ممكن است روي حافظه كودك اثر بگذارد و ضريب هوشي‌اش كمتر از حد طبيعي شود. به اين دليل امروزه پزشكان به فقرآهن يا كم خوني در كودكان بسيار اهميت مي‌دهند. معمولاً‌ مادراني كه فرزند شيرخوار دارند، از 6 ماهگي به بعد به نوزادشان قطره آهن و مولتي ويتامين مي‌دهند كه تا 2 سالگي 15 قطره آهن هر روز به كودك داده مي‌شود البته بايد توجه داشت كه قطره آهن هم زمان با چاي و شير داده نشود، زيرا تركيباتش كمتر جذب مي‌شود و اثر خوبي ندارد. اين متخصص كودكان همچنين توصيه مي‌كند: مادران بايد قطره آهن را همراه با آب مركبات مانند پرتقال و ليموشيرين به كودكان بدهند، تا جذب بهتري داشته باشد.

علاوه بر آن، مادران از 6 ماهگي به بعد بايد به كودك غذاي تكميلي بدهند و مواد غذايي براي او درنظر بگيرند كه تركيبات آهن داشته باشد، اين مواد عبارتند از گوشت قرمز، جگر، حبوبات مانند عدس و لوبيا، سبزيجات مانندگشنيز و جعفري و زرده تخم مرغ. مادران همچنين بايد توجه داشته باشند كه قطره آهن به صورت سولفورفرو است و حجم آهني كه در بدن شيرخواران وجود دارد، كم است از اين رو بايد آهن در غذاي تكميلي آنان باشد و چون قطره آهن از 2 سالگي به بعد قطع مي‌شود و رژيم غذايي كودكان هم مقدار كافي آهن ندارد، معمولاً آمار كودكاني كه به كم‌خوني مبتلاهستند ، بالا مي‌رود.

كمبود عنصر روي

دكتر كوشانفر در مورد كمبود عنصر روي هم خاطر نشان مي‌كند: روي يكي از ريز مغذي‌هايي است كه بدن كودكان به آن نياز دارد. اين ريز مغذي‌در 150 آنزيم مخصوصي كه در بدن انسان فعاليت مي‌كنند، نقش بسيار مهمي دارد به همين جهت توصيه مي‌شود مادران از موادي كه روي دارد در تغذيه كودكانشان استفاده كنند. به طور تكميلي شربت روي هم براي آنان در نظر گرفته مي‌شود، ولي باز هم اغلب كودكان با كمبود روي مواجه هستند. وي همچنين مي‌گويد: سرماخوردگي‌هاي مكرر از علايم كمبود روي در كودكان است زيرا روي در تقويت مصونيت بدن اثر گذار است. در حال حاضر بيماري آسم نيز نزد كودكان بسيار شايع است و كمبود روي، علائم اين بيماري را تشديد مي‌كند، از ديگر عوارض كمبود روي، مي‌توان به رشد نامتوازن ناخن و موها اشاره كرد.معمولاً توصيه مي‌شود «روي» را همراه با غذا به كودكان بدهند كه اثر بيشتري داشته باشد. گوشت قرمز علاوه بر آهن، روي هم دارد و از اينرو مصرف آن براي بچه‌ها بسيار مفيد است. از ديگر مواد غذايي كه روي دارند، مي‌توان به جگر، سبزيجات، و به ويژه كلم بروكلي اشاره كرد.

مضرات غذاهاي آماده در كودكان

اين استاد دانشگاه شهيدبهشتي با بيان اينكه مصرف غذاهاي آماده ( فست فود) سلامت كودكان را تهديد مي‌كند. مي‌افزايد: كودكاني كه با غذاهاي آماده تغذيه مي‌شوند، مواد لازم به بدنشان نمي‌رسد. به عنوان مثال از نظر پروتيين و انواع ريزمغذي‌ها مانندآهن، روي، سلنيوم و منيزيوم كمبود دارند. اين كودكان چربي‌هاي مضر زيادي به بدنشان مي‌رسد كه باعث چاقي شان مي‌شود و زمينه ابتلاء آنان را به ديابت و بلوغ زودرس را فراه مي‌كند.

واكسيناسيون كودكان در جهان

دكتركوشانفر در مورد واكسيناسيون كودكان مي‌گويد: در 40 كشور دنيا مانند آمريكا و كشورهاي اسكانديناوي، اروپايي، مصر و حتي كشورهاي حوزه خليج فارس، انواع واكسن‌ها وجود دارد كه به كودكان تزريق مي‌شود،‌ولي متاسفانه در كشور ما تنها براي 9 بيماري واكسيناسيون صورت مي‌گيرد و توصيه ما به مسئولان وزارت بهداشت و درمان اين است كه از اين واكسن‌ها هم دركشور استفاده شود.يكي از اين و اكسن‌ها، آبله مرغان است عوارض اين بيماري در دوران كودكي و بلوغ پديد مي‌آيد و دختران در دوران بلوغ دچار عوارض آن مي‌شوند، و از اين رو تزريق اين واكسن براي كودكان بسيار مهم و ضروري است.

واكسن ديگر: روتا ويروس است كه اين بيماري باعث اسهال و استفراغ بخصوص در فصل زمستان مي شود. واكسن بعدي پنوموكوكي نام دارد. اين بيماري باعث اسهال كودكان مي‌شود و واكسن بسيار خوبي دارد كه بايد 4 نوبت به ترتيب در 2، 4، 6 ماهگي و يك سالگي تزريق شود. اين واكسن يادشده همچنين از بسياري از عفونت‌هاي گوش در نزدكودكان پيشگيري مي‌كند و عوارض گوش درد و كم شنوايي را به حداقل مي‌رساند.

واكسن مننژيت هم از عفونت‌هاي مننژيت جلوگيري مي‌كند. واكسن مننگو كوكي «از ابتلاي كودكان به بيماري‌هاي خطرناك پيشگيري به عمل مي‌آورد و هموفيلوس آنفلوانزا» هم واكسني است كه در همه گيري‌هايي كه پيش مي‌آيد، تزريق آن در كودكان و سالمندان بالاي 50 سال بسيار مفيد است، اين واكسن كه سال به سال به وسيله سازمان بهداشت جهاني تهيه مي‌شود، هرسال در اوايل مهرماه بايد تزريق شود.

افرادي كه بيماري‌هاي خاص دارند مانند ديابتي‌ها و يا كساني كه به بيماري‌هاي خوني مبتلايند و يا آسم دارند، بايد حتماً اين واكسن را تزريق كنند.

بيتا مهدوي

***

آمار واكسيناسيون و كودكان بيمار در جهان – سال 2008 ميلادي

نوع واكسن بيماري راه انتقال آمار مبتلايان آمار مرگ ومير

ديفتري بزاق دهان 34 هزار نفر 5هزار نفر

سياه سرفه هوا 18 ميليون و 387هزار نفر 254 هزار نفر

كزاز زخم‌هاي روي بدن 251هزار نفر 163هزار نفر

هپاتيت ب مايعات بدن 57 ميليون نفر 105 هزار نفر

هموفيلوي آنفلوانزاب هوا 500هزار نفر 386هزار نفر

سرخك هوا 27 ميليون نفر 424هزار نفر

سل هوا 7ميليون و782 هزار نفر يك ميليون و 464 هزار نفر

فلج اطفال مدفوع و دهان يك ميليون و606هزار نفر مشخص نيست

هپاتيت ب مدفوع و دهان يك ميليون و400هزار نفر مشخص نيست

آنفلوانزاي فصلي هوا 8 ميليون نفر 750هزار نفر

منگوكوك هوا مشخص نيست 350 هزار نفر

گوشك* هوا 544هزار نفر مشخص نيست

ژنوم** مدفوع و اسهال مشخص نيست 527 هزار نفر

سرخجه هوا مشخص نيست 196هزار نفر

حصبه هوا و مدفوع 22 ميليون نفر 216 هزار نفر

تب زرد پشه 200هزار نفر 30هزار نفر

آنسفاليت از راه كنه حشره كنه 12هزار نفر مشخص نيست

آنسفاليت ژاپني پشه 50هزار نفر 15 هزار نفر

*گوشك، ويروس عفوني كه كودكان مدرسه‌اي را تحت تاثير قرار مي‌دهد.

**ژنوم، عامل ايجاد اسهال در كودكان

چهارشنبه|ا|3|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 134]