بازرسي ‌كالاي قاچاق از مرز ‌تا مركز

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: بازرسي ‌كالاي قاچاق از مرز ‌تا مركز
جام جم آنلاين: ورود كالاهاي قاچاق به كشور و عرضه آن در مغازه‌ها همواره اين انتقاد را به همراه داشته كه چرا كالاي وارد شده به طور غيررسمي در مرز كشور قاچاق محسوب مي‌شود و در صورت كشف با قاچاقچيان برخورد مي‌شود اما همين كالا وقتي به سطح شهر‌ها مي‌رسد به راحتي در مغازه‌ها به فروش مي‌رسد بدون آن كه با توزيع آن برخورد شود.

يكي از دلايلي كه امكان برخورد با فروشندگان اين اجناس را ناممكن مي‌كند علاوه بر خلأ‌هاي قانوني نبود امكان رديابي كالاست تا براساس آن مشخص شود كه مبدا و نحوه ورود كالا كجا و چگونه بوده و توسط چه كساني دست به دست شده است.

حال مسوولان با پيگيري و اجراي طرح‌هايي چون ايران‌كد و طرح شبنم به دنبال آن هستند تا با صدور باركد‌هايي امكان رهگيري كالا را فراهم كنند.

به گفته برخي از صاحب‌نظران، اجراي طرح شبنم كنترل بازار را تسهيل مي‌كند و مردم از مشخصات كالا و خدمات اطمينان حاصل مي‌كنند.

در واقع در شبكه بازرسي نظارت مردمي «شبنم»، مردم مي‌توانند با توجه به شناسه روي برچسب شبنم كه حاوي باركد دو بعدي است فقط با داشتن يك گوشي تلفن همراه، تلفن ثابت و وب‌سايت كالا را استعلام كرده از اصالت كالاي خريداري‌شده مطلع شوند و از اين طريق دولت را در شناسايي عوامل توزيع كالاي قاچاق و جعلي ياري كنند، اما از سوي ديگر برخي از فعالان بازار بر اين باورند كه اجراي اين طرح در شرايط فعلي ممكن است مشكلاتي را براي فعالان بازار ايجاد كند و بهتر است تا فراهم شدن بسترهاي لازم فرصت بيشتري داده شود.

طرح شبنم كه از اول بهمن براي چهار گروه كالايي به اجرا درآمده است به دنبال آن است تا همه كالاهاي وارداتي تعيين شده كه فاقد كد 2 بعدي شبكه بازرسي نظارت مردمي ‌شبنم‌ باشند، به عنوان كالاي قاچاق شناسايي شوند همچنين براساس اين طرح گمرك ايران، گواهي باركد دوبعدي شبنم را به عنوان يكي از اسناد الزامي در هنگام ترخيص كالا، از واردكننده دريافت مي‌كند.

از سوي ديگر رييس شوراي اصناف كشور اعلام كرد با توجه به آماده نبودن صنوف قرار است برخورد با واحدهاي صنفي كه كالاهاي آنها فاقد كد 2 بعدي شبنم است از سال آينده به اجرا درآيد و در حال حاضر بازرسي‌ها در حد تذكر خواهد بود.

به گفته مسوولان اجرايي اين طرح در وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ فهرست گروه كالاهايي (هدف 1) كه از ابتداي آبان براي دريافت كد 2 بعدي شبنم الزامي شده است، شامل لوازم خانگي ازجمله انواع موتور يخچال و فريزر، انواع تلويزيون، انواع مايكروفر، انواع دوربين، انواع كولر گازي، انواع اتو، انواع آبميوه‌گيري 3 كاره و 5 كاره، انواع جاروبرقي، انواع لوازم صوتي و تصويري.

انواع گوشي تلفن همراه، رايانه و ملحقات آن شامل؛ انواع چاپگر، انواع لپ‌تاپ، انواع مانيتور، انواع جوهر و تونر چاپگر.

تجهيزات پزشكي شامل؛ دستگاه‌هاي سنجش فشار خون، دستگاه‌هاي گلوكومتر (سنجش قند خون)، نوارهاي دستگاه سنجش قند خون، ايمپلنت‌هاي جراحي و انواع سمعك. لوازم آرايشي و بهداشتي شامل؛ انواع عطر و ادكلن، انواع خوشبوكننده، انواع اسپري، انواع رنگ مو.

انواع اسباب‌بازي، همچنين انواع مكمل‌هاي دارويي و غذايي مي‌باشد كه براساس برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده به مرور كالاهاي ديگر به اين طرح افزوده خواهد شد.

محمود اعلايي، مديرعامل شركت خدمات انفورماتيك راهبر وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اين طرح به جام‌جم گفت: تاكنون برخورد‌هايي كه با ورود قاچاق كالا صورت گرفته بيشتر پليسي و انتظامي و با بستن مرزها بوده است، اما با اجراي طرح شبنم ما شبكه توزيع را هدف قرار داده‌ايم. در واقع با شناسنامه‌دار كردن كالاها و اين كه هر كالايي شناسه منحصر به ‌خود را دارد مي‌توان كالا را رهگيري و شناسايي كرد.

وي در پاسخ به اين سوال كه آيا توزيع‌كنندگان و فروشندگان آمادگي اجراي اين طرح را دارند، گفت: در رابطه با اجراي اين طرح در سطح اتحاديه‌ها، توزيع‌كنندگان و فروشندگان اطلاع‌رساني كافي صورت گرفته و از اول بهمن فرآيند بازرسي‌ها شروع شده و از فعالان بازار خواسته شده جهت اخذ باركد مراجعه كنند.

با اين وجود ما فرض را بر اين گذاشتيم كه شايد اطلاع‌رساني در حد كفايت انجام نشده باشد و همچنين با توجه به شرايط اقتصادي و وضعيت نرخ ارز ممكن است فعالان بازار با مشكلاتي مواجه باشند كه نخواهيم بار مضاعفي را بر دوش آنها تحميل كنيم، بنابراين فعلا يك بار به آنها تذكر مي‌دهيم كه تا پايان سال براي اخذ باركد مراجعه كنند، اما از سال آينده با آنها برخورد جدي مي‌شود.

اعلايي: تاكنون برخورد‌هايي كه با ورود قاچاق كالا صورت گرفته بيشتر پليسي و انتظامي و با بستن مرزها بوده است اما با اجراي طرح شبنم ما شبكه توزيع را هدف قرار داده‌ايم

اعلايي با اشاره به اين كه از اول آبان امسال درج كد 2 بعدي شبنم روي چهار گروه كالاي وارداتي قطعات رايانه، موبايل، لوازم خانگي و تجهيزات پزشكي الزامي شده است، گفت: از اول بهمن ماه هر كالاي مربوط به اين گروه‌هاي كالا اگر بدون كد شبنم در سطح خرده‌فروشي بازار موجود باشد، كالاي قاچاق به شمار آمده و بازرسان وزارت بازرگاني ابتدا تذكر داده و سپس نسبت به جمع‌آوري آن اقدام مي‌كنند.

به گفته مديرعامل شركت راهبر وزارت صنعت، معدن و تجارت، با اجرايي شدن سامانه مبارزه با قاچاق كالا كالاهاي مجاز و غيرمجاز از هم تفكيك مي‌شوند.

وي ادامه داد: بانك اطلاعاتي ايجاد شده در گمركات و مراكز استان‌ها ميزان قاچاق، نوع كالاي وارداتي و مبدا آنها را مشخص مي‌كند و اين سامانه نقش مهمي در مبارزه با قاچاق كالا در كشور خواهد داشت.

اعلايي تصريح كرد: اجرايي شدن اين سامانه مبارزه با قاچاق از نقطه صفر تا نظام بازار را فراهم مي‌كند و اين مردم هستند كه از طريق اين سامانه مي‌توانند به پيگيري و تشخيص كالاي قاچاق كمك كنند.

وي گفت: هر كالا شناسنامه منحصر به خود را دارد كه حاوي باركد 2 بعدي است و هم‌اكنون در بسياري از موارد شامل قطعات يدكي خودرو، آرايشي و بهداشتي، دارويي و مواد غذايي نصب شده است.

به گفته وي، سامانه اطلاعاتي گمرك و بانك اطلاعات شبكه نظارت مردمي (شبنم) به يكديگر متصل شده و كنترل درج شبنم روي كالا‌هاي وارداتي از زمان ثبت سفارش صورت مي‌پذيرد.

اجراي طرح، نياز به زمان دارد

از سوي ديگر، رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي تهران با وجودي كه طرح شبنم را طرح بسيار خوبي براي جلوگيري از قاچاق كالا مي‌داند، اما معتقد است كه اجراي اين طرح به زمان ديگري موكول شود.

محمد طحان‌پور در گفت‌وگويي اعلام كرد كه اگر در اجراي اين طرح سنجيده عمل نشود، مي‌تواند آثار خوب آن را از بين ببرد.

وي گفت: بسياري از شركت‌هاي توليدكننده هنوز موفق نشده‌اند اين برچسب را تهيه و الصاق نمايند و در لوازم بهداشتي و آرايشي نيز به دليل آن كه اين برچسب از كالا‌ها بزرگ‌تر مي‌باشد اشكالاتي را به وجود آورده است.

وي اظهار داشت، فروشندگان لوازم خانگي از حاميان و پشتيبانان اوليه اين طرح هستند، اما اجرايي شدن اين طرح در زمان حاضر مشكلاتي ايجاد مي‌كند، بر همين اساس از مسوولان درخواست كرده‌ايم كه اجراي طرح شبنم را به زمان مناسب‌تري موكول كنند.

به گفته وي، بايد روي 700 تا 800 نوع كالا اين برچسب نصب شود كه نصب با عجله و بدون بررسي عواقب اين برچسب فوايد اين طرح را از بين مي‌برد.

رئيس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي تهران گفت: در جلساتي كه با مسوولان برگزار شد مقرر شد اجراي اين طرح در تهران به زمان ديگري موكول شود.

محمدحسين برخوردار، رييس مجمع واردكنندگان نيز در گفت‌وگو با ايرنا اظهار كرد: طرح شبنم مي‌تواند باعث ناامن شدن شبكه توزيع كالاي قاچاق شود و اطلاع‌رساني به مردم در مورد كاربردهاي موثر طرح شبنم مي‌تواند راهگشاي بسياري از معضلات در مسير مبارزه با قاچاق باشد.

وي يكي از مشكلات كنوني در حوزه كالاهاي قاچاق را مبادي ورودي كشور دانست و گفت: كنترل بيشتر مرزها از اهميت بالايي برخوردار است.

عضو هيات‌ رييسه اتاق تهران معتقد است: بايد تدابيري انديشيد تا كالاي وارداتي در تمامي مراحل توزيع، قابل رصد و شناسايي باشد و اصناف از خريد و فروش آن نيز امتناع كنند تا به اين صورت شبكه توزيع كالاي قاچاق محدود و ناامن شود.

وي با تاكيد بر ضرورت تدوين ساز و كار اجرايي لازم جهت همراهي اصناف در مبارزه با قاچاق كالا گفت: به دليل گستردگي مرزهاي جغرافيايي كشور و پرهزينه بودن كنترل مرزها يكي از راهكارهاي مكمل در اين خصوص آن است كه از توانمندي و ظرفيت بالاي اصناف و همچنين مصرف‌كنندگان جهت مقابله با توزيع كالاي قاچاق بهره‌برداري شايسته شود كه به نظر مي‌رسد طرح شبنم بهترين راهكار در اين مورد است.

آنچه مسلم است طرح شبنم باعث افزايش ضريب نفوذ بازرسي و كنترل كالاي قاچاق در بازار مي‌شود، اما نبايد از ياد برد كه اجراي چنين طرح‌هايي نياز به فرهنگ‌سازي و اطلاع‌رساني كافي دارد و بايد اين نكته را در نظر گرفت كه بسياري از واحد‌هاي صنفي كه اقدام به فروش كالا مي‌كنند كالاهاي خود را شايد ماه‌ها قبل از فرصت‌هاي لحاظ شده از واسطه‌ها خريداري كرده‌اند؛ خريدي كه تاكنون قاچاق محسوب نمي‌شده است.

بنابراين براي حفظ سرمايه اين دسته افراد نبايد برخوردي كه با يك قاچاقچي صورت مي‌گيرد با آنها انجام شود و بايد مكانيسمي انديشيده شود تا در مرحله گذر به عرضه قانونمند كالا مشكلي پيش نيايد.

سيما رادمنش - گروه اقتصاد

سه|ا|شنبه|ا|25|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]