عاقبت قاتلان امام حسين(ع)

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: عاقبت قاتلان امام حسين(ع)
گروه خبرنگاران افتخاري / جمشيد غضنفري: قاتلان امام حسين(ع) تا چند سال بعد از واقعه عاشورا هر كدام به نحو فجيعي به هلاكت رسيدند.
مـخـتار زماني كه تصميم بر نابودى قاتلان امام حسين(ع) گرفت، گفت: دين ما به ما اجازه نمى‌دهد كه بگذاريم كسانى كه حسين(ع) را كشته‌اند در اين دنيا، با امنيت و آسايش زندگى كـنـنـد، آنگـاه در حقيقت، من ناصر و خونخواه آل محمد(ص) نيستم، بلكه كذّاب خواهم بود. براى دستيابى بر آن جانيان، از خدا كمك مى‌طلبم و خداى را سپاسگـزارم كـه مـرا شـمـشيرى بر سر آنان قرار داده و نيزه‌اى كه بر آنان وارد خواهد شد و انتقام گيرنده آنان كه حق اهل بيت پيامبر(ص) را گرفتند بگيرم و بر خداوند حق است كه آنان را كه دستشان به خـون اهـل بـيـت پيامبر آغشته شده به قتل برساند و آنان كه حق خاندان پيامبر را ناديده گـرفته‌اند خوار و ذليل كند. پس آنان را به من معرفى كنيد تا تعقيبشان كنم و ريشه آنان را بركنم.

مختار همه همت خود را براى اين هدف مقدّس، كـه هـدف اصـلى قـيـام او بـود، بـه كـار برد.(1) موسى بن عامر مى‌گويد: «مختار فرمان داد كه قاتلان امام حسين(ع) را تعقيب كنيد و مى‌گفت: بـه خدا قسم، آب و خوراك بر من ناگوار است تا اين كه زمين را از لوث وجود آن ناپاكان پاك سـازم.(2) بـنـابراين، عده‌اى به صورت گروهى و عده‌اى نيز فرد فرد به دست انتقام و عدالت سپرده شدند و به جزاى اعمال ننگين خود رسيدند.

نحوه كشته شدن يزيد

يزيد روزي با اصحابش به قصد شكار به صحرا رفت. به اندازه دو يا سه روز از شهر شام دور شد، ناگاه آهويي ظاهر شد يزيد به اصحابش گفت: خودم به تنهايي در صيد اين آهو اقدام مي‌كنم كسي با من نيايد. آهو او را از اين وادي به وادي ديگر مي‌برد. نوكرانش هر چه در پي او گشتند اثري نيافتند.

يزيد در صحرا به صحرانشيني برخورد كرد كه از چاه آب مي‌كشيد. مقداري آب به يزيد داد ولي بر او تعظيم و سلامي نكرد.

يزيد گفت: اگر بداني كه من كيستم بيشتر من را احترام مي‌كني! آن اعرابي گفت اي برادر تو كيستي؟ گفت: من اميرالمومنين يزيد پسر معاويه هستم. اعرابي گفت: سوگند به خدا، تو قاتل حسين بن علي(عليهماالسلام) هستي اي دشمن خدا و رسول خدا.

اعرابي خشمگين شد و شمشير يزيد را گرفت كه بر سر يزيد بزند، اما شمشير به سر اسب خورد، اسب در اثر شدت ضربه فرار كرد و يزيد از پشت اسب آويزان شد. اسب سرعت مي‌گرفت و يزيد را بر زمين مي‌كشيد، آنقدر او را بر زمين كشيد كه او قطعه قطعه شد. اصحاب يزيد در پي او آمدند، اثري از او نيافتند، تا اين كه به اسب او رسيدند فقط ساق پاي يزيد روي ركاب آويزان بود.(3)

الف ـ اعدام‌هاى دسته‌جمعى

مختار تمام كسانى را كـه در روز عاشورا، با اسب بر بدن مقدس امام حسين(ع) و شهدا تاخته بودند و تـعـدادشان ده نفر بود، را دستگير كردند، دست و پايشان را بستند، از پشت بر زمين خواباندند و به زمين ميخ كردند و اسب‌ها را با نعل تازه، بر بدن‌هاى آنان تاختند تا پيكر آنان در هم شكـسته شد و به هلاكت رسيدند.(4) سپس بدن‌هاى آنان را به آتش سوزاندند. ايـنـان عـبـارت بـودنـد از: اسـحـاق بـن حـوبـه، اخـنـس بـن مـرثـد، حـكـيـم بـن طفيل، عمرو بن صبيح، رجاء بن منقذ عبدى، سالم بن خيثمه، واحظبن ناعم، صالح بن وهب، هانى بن ثبيت و اسيد بن مالك.

ابو عمرو گويد: مـا بعدها در مورد سابقه اين ده نفر بررسى كرديم. به اين نتيجه رسيديم كه همه آنان زنازاده و فرزندان نامشروع بودند.(5)

دويـسـت و چهل و هشت نفر از عاملان اساسي واقعه كربلا كه در شورش كوفه دستگير شده‌ بودند، همه يكى پس از ديگرى گردن زده شدند. آنان در ميان پانصد نفرى بودند كه در شورش كوفه بر ضدّ مختار دستگير شدند.

شمر بن ذى الجوشن در روز عاشورا شترى را كه مخصوص سوار شدن امام حسين(ع) بود، را به عنوان غنيمت گرفـت و به كوفه آورد و بـه شكرانه قتل فرزند پيامبر(ص) آن شتر را نحر كرد و گوشتش را بين دشمنان اهل بيت در كوفه تقسيم كرد. مختار دستور داد تمام خانه‌هايى را كه آن گوشت وارد آن شده بـود و افرادى را كه دانسته از آن گوشت خورده‌اند، شناسايى كنند. همه آن خانه‌ها را ويران كرد و كسانى را كه از آن گوشت خورده بودند اعدام كرد.(6)

ب ـ اعدام سران كوفه

سران كوفه كه در قيام خونخواهى عاشورا كشته شدند عبارت بودند از:

1ـ عـمـر بـن سـعد:

او فرمانده كل نيروهاى يزيد در كربلا و از جمله كسانى بود كه نامش در سـيـاهـه قـصـاص شـونـدگـان قـرار داشت. او پيش از دستگيرى به سراغ مختار آمد و خود را معرفى كرد و با شروطى، امان‌نامه گرفت. اما پس از كشتار قاتلان امام حسين(ع)، نامه‌اى از محمد حنفيه به مختار رسيد مبنى بر اين كه جزاي عمر بن سعد را بدهد. مختار ديد بـعـضـى از شـروط امـان‌نامه توسط عمرسعد نقض شده است. به همين بهانه، او را احضار كرد. او ابتدا قصد فرار داشت اما برايش ميسر نشد. همين بهانه مختار را در كشتن او مصمم كرد.

او در مـقـابـل ابـو عـمـرو، رئيس شهربانى مختار مقاومت كرد تا امان بگيرد اما او را امان نداد. آنقدر بر پيكر او شمشير زدند تا كشته شد و سر بريده‌اش را نزد مختار آوردند.

مختار از حفض فرزند عمر سعد پرسيد: آيا او را مى‌شناسى؟

حفض گفت: در زندگى پس از او خيرى نيست.

مختار گفت: پس از او زندگى نخواهى كرد. سپس دستور داد او را نيز گردن بزنند، پس از آن كه پـسر عـمـر سعد هم كشتـه شد اظهار كرد: يكى در مـقـابل خـون حسين(ع) و ديگرى در قبال على اكبر حسين ولى يكسان نيستند، به خدا قـسم اگـر سه چهارم قريش را بكشم تلافى يك بند انگشت حسين(عليه السلام) نشده است.(7) مختار سر بريده عمرسعد را به حجاز، نزد محمد حنفيه فرستاد. وقتى چشم فرزند اميرمؤمنان به سر بريده ابن سعد افتاد، فرمود:

«اَللّهـُمَّ لا تَنْسِ هذَا الْيَوْمَ لِلْمُخْتارِ وَاجْزِهِ عَنْ اهل بيت نَبِيِّكَ محمّدٍ(صلي الله عليه و آله) خَيْرَ الجَزاءِ. فَوَاللهِ ما عَلَى الُْمخْتارِ بَعْدَ هذا مِنْ عُتْبٍ» (8)؛ خدايا اين روز مختار را داشته باش و او را از جانب خاندان پيامبرت محمد(صلي الله عليه و آله)، بهترين پاداش را عنايت فرما. به خدا سوگند، پس از اين عتابى بر مختار نيست.

2ـ شـمـر بـن ذى‌الجـوشن؛

اين فرد جنايتكار شماره يك كربلا، توانست از چنگ مختار بگريزد اما مختار دسـتـور داد كـه او را هـر كجا رفته اسـت پـيـدا كـنـنـد و بـه سـزاى اعمال ننگينش برسانند. شمر در ماجراى شورش كوفه بر ضدّ مختار از عاملان اصلى بود.

مـسـلم ضـبـائى، كه هم قبيله شمر بود، مى‌گويد: «ما فرار كرديم و خود را به محلى در مسير كـوفـه و بصره به نام ساتيدما رسانديم و در نزديكى آن محل، دهكده كوچكى به نام كلتانيّه در حوالى سواحل فرات قرار داشت. ما در كنار تپّه‌اى مخفى شديم كه توسط يك روستايي جاي ما لو رفت. شب هنگام بود كه ماموران مختار ما را محاصره كردند. شمر را ديدم كه جامه‌اى خوش‌بافت به تن داشت و بدنش پيس(بيماري برص) بود. ما حتى فرصت سوارشدن بر اسب را نيافتيم. درگيرى شديدى رخ داد. ساعتى بعد صداى الله اكبر شنيدم و كسى فرياد زد خداوند، خبيثى را كشت.(9)

شيـخ طوسى(ره) مى‌نويسد: شمر را دستگير كردند و نزد مختار آوردند. مختار دستور داد گـردن او را زدند و جسدش را در ديگ روغن جوشيده افكندند و يكى از ياران مختار با پاى خود سر شمر را لگد مى‌كرد.»(10)

عبدالرحمن بن عبد مى‌گويد: من شمر را به هلاكت رساندم. مختار تا نگاهش به سر بريده شمر افتاد، سجده شكر به جاى آورد و دستـور داد آن سـر را بـالاى نـيـزه كـنـنـد و مقابل مسجد جامع شهر در معرض ديد مردم قرار دهند تا موجب عبرت همگان باشد.(11)

3ـ بـجـدل بن سليم:

وي در روز عاشورا، براى غارت انگشتر امام حسين(ع)، انگشتان حـضـرت را قـطـع كـرد. مـخـتـار دسـتـور داد انـگـشـتان آن خبيث را قطع كردند، سپس دو پايش را بريدند و آنقدر در خون غلتيد تا به هلاكت رسيد.(12)

4 ـ خـولى بـن يـزيـد اصـبـحـى:

وي از چـهـره‌هـاى كـثـيـف حـادثـه عـاشـورا بـود. او مـامـور حـمـل سـر بـريـده امـام حـسـيـن(ع) و قـاتـل عـثـمـان بـن عـلى، بـرادر امـام حـسين(ع)، بوده است.(13)

عصر روز عاشورا عمر سعد سر امام را به خولى سپرد تا نزد عبيدالله ببرد، چون خـولى وارد شهر شد و جلو قصر آمد در قصر بسته شده بود، لذا به خانه خود رفت و سر را زير طشت نهاد. زنش پرسيد چه خبر آوردى؟ خولى گفت: ثروت روزگار را برايت آورده‌ام، اين سر حسين بن على است كه در خانه ما است. زن گفت: واى بر تو، مردم با طلا و نقره از سفر مى‌آيند و تو سر پسر پيغمبر را به خانه مى‌آورى؟ به خدا قسم من ديگر با تو زندگي نخواهم كرد. زن هنگام خارج شدن از خانه، مـشاهده كرد كه نور از زير طشت تـا آسمـان مـتـصل است. مى‌گويد به خدا قسم مرغان سفيدى را ديدم كه اطراف طشت در پروازند. وقتي صبح شد خولى سر امام را نزد ابن زياد برد.(14)

مـخـتـار، ابو عـمره رئيس گارد خود را با جمعيتى مامور كرد تا خولى را دستگير كنند. ايشان خـانه خـولى را مـحاصره كردند، ابوعمره وارد خانه شد و خانه را بازرسى كردند. از زنش سراغ خولي را گرفتند. او گـفـت نمـى‌دانم ولي با دست و سر به طرف مستراح اشاره كرد، وارد مستراح شدند و او را بيرون كشيدند در حالي كه زنبيلى به جاى كلاه بر سر نهاده بود، ابوعمره به سراغ مختار فـرستـاد و درباره وى كسب تكليفى نمود، مختار خود آمد و دستور داد جلو خانه‌اش او را بكشند و سپـس جسدش را آتـش زدند، مـخـتـار ايستـاد تـا تـمـام جسد به خـاكستـر تبديل شد.(15)

5ـ سنان بن انس:

وي از چهره‌هاى جنايتكار كربلا و كسى است كه به خيمه‌هاى امام حسين (ع) يـورش بـرد و در آخـرين لحظات عمر امام، نـيـزه‌اش را به سينه حضرت فرو برد. در بـعـضـى مـقـاتـل نـيـز نـقـل شـده كـه او سـر مـقـدس امـام حـسـيـن(ع) را از بـدن جـدا كـرده اسـت.(16) پـس از دستگيرى او، به دستور مختار، دست و پايش را بريدند و هنوز جان داشـت كـه او را در ديـگ روغـن جـوشـان افـكـنـدنـد و اينگونه به نتيجه اعمال زشت خود رسيد.(17)

6- حكيم بن طفيل قاتل حضرت اباالفضل (ع)

حكيم بن طفيل از سران حادثه عاشورا بود، كه امام حسين(ع) را تيرباران كرد و حضرت اباالفـضل(ع) را شهيد كرد و لباس و اسلحه او را غـارت نمـود. عـبدالله بن كامـل به دستور مختار، او را دستگير كرد. عدى بن حاتم، كه هم قبيله او بود، از او شـفـاعـت كرد، اما مؤثر واقع نشد و به دستور ابن كامل، كه از فرماندهان مختار بود، او را تيرباران كردند.

حكيم را كه شانه‌هايش بسته بود در كنارى نگه داشتند و به او گفتند: تو بودى كه لباس‌هاى عـباس بن على(عليهماالسلام) را غارت كردى؟ اكنون لباس‌هاى تو را در زنده بودنت بيرون مى‌آوريم. پس او را برهنه كردند و آنگاه گفتند: تو بودى كه تير به طرف حسين(ع) پـرتـاب نمودى و مى‌گويى كه تير من به جامه امام رسيد و او را آزار نرسانيد؟ به خدا قسم تو را تيرباران مى‌كنيم چنان كه امام را هدف تير قرار دادى. پس از سه طرف تيرها به سويش پرتاب شد و او را بر زمين افكند، آنقدر تير بر بدنش زدند كه مانند خارپشت شد.(18)

7- عبيدالله بن زياد:

پـس از آن كه مـخـتـار از طرف شورشيان كوفه آسوده خاطر شد و آنان را سر جاى خود نشانيد ابراهيم پسر مالك اشتر را مامور جنگ با ابن زياد كرد. در حين جنگ ابراهيم شخصاً ابـن زيـاد را از نـظر دور نمى‌داشت و صف‌ها را مى‌شكافت تا خود را به او برساند. ابن زياد غرق در سلاح، با نيزه‌اش به هر طرف حمله مى‌كرد. ناگهان ابراهيم، خـود را در مقابل ابن زياد ديد و چون عقابى شكارى به او حمله برد و شمشير خود را آنچنان محكم بر كمر او فرود آورد كه تاريخ مى‌نويسد: ابن زياد جلوى دست و پاى اسبش، غلتيد و همانند گاوى كه سرش را بريده باشند، صدا مى‌كرد.(19) بدن او به دو نيم شـد؛ قـسـمـت بـالاى بـدن او بـه يـك طـرف و قسمت پايين بدنش به طرف ديگر پرتاب شد و ابراهيم فرياد زد: «ابن زياد را كشتم.»(20) نكته قابل توجه اينجاست كه اين واقعه در روز عاشوراى سال 67 ه‍ . ق واقع شد و او در آن هنگام سى و نه ساله بود.(21)

ابراهيم دستـور داد سر ابن زياد را از بـدنـش جـدا كـرده و جـسـدش را بـه آتـش كشيدند.(22) سپس گفت: «خدا را شكر مى‌كنم كه ابن زياد به دست من كشته شد.»

سر ابن زياد را براى مختار آوردند و مختار برخاست و پايش را روى سر او نهاد و سپس دستور داد كفش او را آب بكشند و طاهر كنند، آن را بر دروازه شهر كوفه نصب نمود و سپس دستور داد آن سـر را بـا تعدادى از سرهاى بريده سران شام بـه مدينه نزد امام سجاد(عليه السلام) و محمد حنفيه بفرستند.(23)

8ـ حـرمـله:

شيخ طوسى(ره) در امالى مى‌نـويـسـد: منهال بن عمرو از شيعيان و ياران امام سجاد (عليه السلام) مى‌گويد: پس از زيارت خانه كعبه، به مدينه رفتم و خدمت امام سجاد(عليه‌السلام) شرفياب شدم. امام از من پرسيد: اى منهال، از حرمله چه خبر؟ گفتم: هنگامى كه از كوفه خارج شدم، زنده بود. امام هر دو دستش را به دعا بلند كرد و چنين فرمود:

«اَللَّهُمَّ اَذِقْهُ حَرَّ الْحَديدِ. اَللَّهُمَّ اَذِقْهُ حَرَّ الْحَديدِ. اَللَّهُمَّ اَذِقْهُ حَرَّ النَّارِ؛ خدايا، سوزش شمشير را بـه او بـچـشان. خدايا، سوزش شمشير را به او بچشان. خدايا، سوزش آتش را به او بچشان.»

از نفرين امام سجاد(ع)، كه مظهر عفو و گذشت از خطاكاران بود، معلوم مى‌شود كه حرمله چقدر دل اهل بيت پيامبر(ع) را به درد آورده است.

ابو مخنف از امام باقر(ع) نقل مى‌كند: هنگامى كه على اصغر در آغوش پدر هدف تير حرمله واقع شد، امام حسين(ع) آنان را نفرين كرد و فرمود:

«وَانْتَقِمْ لَنا مِنْ هؤُلاءِ الظَّالِمينَ؛ خدايا، انتقام ما را از اين ستمگران بستان.»(27) منهال گفت: پس از زيارت مدينه، عازم كوفه شدم. وقتى به كوفه رسيدم، مختار به قلع و قـمـع عـاملان حادثه كربلا مشغول بود. من با مختار رفاقت قديمى داشتم. به قصد ديدار مختار از خانه خارج شدم. وقتى چشم مختار به من افتاد، گفت: هان منهال، كجا بودى تا حالا به ديدن ما نيامدى و در قيام با ما همراه نبودى؟ گفتم: امير، من به سفر حج رفته بودم.

با هم مشغول صحبت شديم تا به محله كناسه رسيديم. خبر دادند كه حرمله در اين محله مخفى شده است. مـامـوران به سرعت، به جست و جو پرداختند و زماني نگذشت كه فردى را كشان كشان به نزد مختار آوردند. آرى، او حرمله بود. تا چشم مختار به او افتاد، با لحن تندى فرياد زد: خدا را شكر كه به چنگم افتادى! و بى درنگ، فرياد زد: جلاّد، جلاّد.

جـلاّدان جلو آمدند. مختار دستور داد: اول دو دست او را قطع كنيد. (همان دو دستى كه با يكى كمان را مى‌گرفت و با ديگرى تير را رها مى‌كرد؛ يك بار گلوى على اصغر را نشانه گرفت، يك بار چشم اباالفضل (ع) را نشانه رفت و يك بار هم قلب حسين(ع) را شكافت. سپس فرياد زد: دو پايش را هم قطع كنيد!

ماموران اجرا كردند. آنگاه صدا زد: آتش، آتش.

فوراً چوب‌هاى خشك و نازكى را روى بدن نيمه جان او ريختند و آن را به آتش كشيدند.

منهال مى‌گويد: از تعجّب بلند گفتم: سبحان الله!

مختار گفت: علت اين جمله‌اى را كه گفتى چه بود؟!

گفتم: گوش كن تا برايت بگويم و ماجراى نفرين امام سجاد(عليه السلام) را برايش تعريف كردم.

مختار با تعجب پرسيد: خودت از امام اين نفرين را شنيدى؟!

گفتم: بله. مختار از اسبش پياده شد و دو ركعت نماز خواند و سجده‌اش را طولانى كرد، سپس برخاسـت و سوار شد و تا آن وقـت جسد حرمله به زغال تبديل شده بود.(28)

يكى از كسانى كه مانع آب خوردن امام حسين(ع) شد، به مرض استسقا مبتلا گرديد و هر چـه آب مـى‌نـوشـيـد بـاز هـم مـى‌گـفـت: تـشنه‌ام، و اين به سبب دعاى امام حسين (ع) بود كه دوبار فرمود: خدايا او را تشنه گردان. يكى از كسانى كه هنگام مرگ او را ديده است مى‌گويد: در مقابلش يخ گذاشته بودند و او را بـاد مـى‌زدنـد و پشت سرش آتشدان قرار داشت، با وجود اين از گرماى شكم و سرماى پشت مى‌نـاليـد و مى‌گفت: آبم بدهيد كه از تشنگى مُردم. وقتى كاسه بزرگى را كه اگر پنج نفر مـى‌نـوشـيد سيراب مى‌شدند؛ مى‌آوردند، همه را سر مى‌كشيد و باز هم مى‌گفت: آبم بدهيد كه تشنگى مرا كشت و سرانجام شكم او مانند شكم شتر پاره شد.

9ـ زيـد بـن رقـاد:

او از تـك تـيراندازان لشكر عمر سعد بود كه در روز عاشورا، تيرى به طـرف عبدالله، فرزند امام حسن(عليه السلام) افكند. آن تير، دست عبدالله را به پيشانيش دوخت. تيرى ديگر نـيـز بـه قلب او افكند و او را بـه شهادت رساند. زيد پس از كمى مقاومت، به وسيله افراد عبدالله شاكرى يكى از فرماندهان لشكر مختار، تيرباران شد و سپس او را در آتش سوزاندند.(29)

10- عـمرو بن حجّاج زيدى:

وي از سران كوفه و از كسانى بود كه نامه دعوت براى امام حسين (ع) فرستاد. وى با پانصد نفر، مامور بستن آب بـر روى امـام و اهل بيت(ع) بود. او پس از شكست شورشيان كوفه از ترس به سوى شراف و واقصه فرار كرد و ديگر اثرى از او مشاهده نشد.(30)

11ـ عبدالله دبّاس:

وي قاتل محمد، فرزند عمار ياسر، بود. او دستگير و سپس كشته شد، اما پيش از آن، سه نفر از حاميان عمرسعد را بـه مختار معرفى كـرد: عبدالله بن اسيد؛ مالك نُمير؛ حمل بن مالك.

12- منقذ بن مره عبدى:

مختار، عبدالله بن كامـل را به سراغ مـنقـذ بن مـره عـبدى، قـاتل حضرت عـلى اكبر(عليه السلام) فرستاد، خانه‌اش را محاصره كردند. او كه مردى شجاع و دلير بود مسلح و سوار بر اسب از خانه بيرون آمد، با نيزه به يكى از سربازان مختار حمله كرد و او را از اسب انداخت ولى آسيبى به وى نرسيد، ابن كامـل با شمشير بر او حمله كرد و چند ضربه شمشير بر او وارد ساخت ولى چـون زره‌اش قـوى بود در او اثـر نكرد جز آن كه بعدها آن دست شل شد. بالاخره نهيب سختى بر اسب زد كه از چنگ سربازان فرار كرده و در بصره به مصعب بن عمير پيوست.(31)

13- زيد بن رقاده قاتل عبدالله فرزند مسلم بن عقيل:

از تـواريخ بر مـى‌آيد كه فـرزندانى از مـسلم بن عقيل در كربلا بودند غير از دو طفلان معروف كه در زندان ابن زياد بوده‌اند، و ايشان در كربلا جنگيده‌اند از جمله عبدالله است كه زيد بن رقاده ملعون با دو تير او را شهيد كرد. تـير اول به سويش پـرتـاب نمـود و عـبدالله دست خـود را حمـايل قرار داد كه تير دست را به صورتش دوخت و هنگامي كه اين تير به او اصابت كرد چنين گفت: بار خدايا اينان ما را كم شمردند و خوار ساختند خداوندا اينها را بكش چنانكه ما را كشتند، و آنان را خوار كن چنانكه ما را خوار كردند؟

همين ملعون تير ديگرى بر او زد كه او را شهيد كرد، سپس به بالين جوان آمد و با حركت دادن، تير را از پيشانى او بيرون كشيد ولى پيكان تير كه از آهن بود در پيشانيش باقى ماند و نتوانست آن را بيرون بكشد.

مختار، عبدالله كامل را براى دستگيريش مامور ساخت، خانه‌اش را محاصره كردند، زيد با شمشير كشيده بيرون آمـد، و چون مرد شجاعى بود ابن كامل دستور داد هيچ كس با نيزه و شمشير كشيده به او نزديك نشود بلكه او را تيرباران و سنگباران كنيد، به اين وسيله او را كشتند، چون احساس كردند هنوز رمقى در بدن دارد؛ فرمان داد تا آتش آورند و او را كه هنوز زنده بود آتش زدند.(32)

ج ـ اعدام ساير جنايتكاران

1- مختـار، ابو نمران مالك بن عمرو نهدى، از فرماندهان انقلاب را با گروهى، مامور دستگيرى عبدالله بن اسيد جُهمني، مالك بن نسير و حمل بن مالك نمود ابو نمران آنها را دستگير كرد و نزد مختار آورد.

مختار بـه شدت به آنان پرخاش كرد و گفت، «اى دشمنان خدا و اى دشمنان كتاب خدا، و اى دشمنان رسول خدا و اى دشمنان خاندان پيامبر خدا، حسين چه شد؟! حسين را بـه من تحويل دهيد، اى نامردان! كسى را كشتيد كه شما را به اقامه نماز امر مى‌كرد!»

آنان گفتند: اى امير، مجبور بوديم. منّت بگذار و ما را نكش!

مختار فرياد زد، «منّت بر شما بگذارم؟! آيا شما بر حسين، فرزند دختر پيامبرتان، منّت گذاشتيد و او را رها كرديد و به او آب داديد؟!»

سپس به مالك بن نسير گفت: تو همان كسى نيستى كه كلاه امام را به غارت برد؟ عبدالله بن كامل گفت: آرى همين او است.

فرمان داد: دست و پايش را قطع كنيد و بگذاريد آنقدر دست و پا بزند تا بميرد، دست و پـايش را بريدند، و در خونش غلطيد تا جان داد، سپس دو نفر ديگر را گردن زدند.

مـالك بن نسير به اندازه‌اى پست بود كه وقتي امام آخرين لحظات حيات را مى‌گذرانيد هر كس نزديك حضرت مى‌آمد تا او را شهيد كند دلش راضى نمى‌شد و برمى‌گشت، تا اين كه مالك آمد و شمشير بر سر امام وارد ساخت كه كلاه را شكافت و سر حضرت را زخمى كرد و خـون جارى گـرديد. امـام كلاه را از سر برداشت و انداخت و فرمود: «لا اكلت بها و لا شربت حشرك الله مع الظّالمين؛ با اين دست نخورى و نياشامى و خداوند تو را با ستمكاران محشور فرمايد.»(33)

چون كلاه امـام از خز بود، مالك آن را برداشت و به كوفه برد و چون خواست آن را بشويد همسرش گفت: واى بر تو لباس پسر پيغمبر را غارت كرده و به خانه من آوردى آن را از خـانه بيرون ببر؟ در اثـر نفرين امام، اين مرد تا آخر عمر فقير و بدبخت بود.(34)

2. ابـو سعيد صيقل نقل مى‌كند: «مختار از مخفيگاه چهار تن از عاملان حادثه عاشورا كه پيراهن امام حسين(عليه السلام) را غارت كرده بودند؛ مطلع شد. يكى از فرماندهان انقـلاب به نام عبدالله بـن كامل و همراهان، آنان را دستگير كردند و نزد مختار آوردند. وقـتـى مـخـتار چشمش ‍ به آن جنايتكاران افتاد، فرياد زد: «اى قاتلان سرور جوانان بهشت! ديديد خداوند چگونه شما را به دست انتقام سپرد؟ ديـديـد آن پـيـراهـن براى شما چه سرنوشتى را رقم زد؟ سپس دستور داد گردن آنان را زدند.»(35)

3. عبداللّه بن صخلب و برادرش، عبدالرحمن، و فردى ديگر به نام عبدالله بن وهب از جمله دستگير شدگان بودند كه در بازار اعدام شدند.(36)

4. ياران مختار عثمان بن خالد و ابى اسماء بشر بـن شـوط، كه از قاتلان عبدالرحمن بن عقيل بودند را دستگير و در كنار چاه جعد گردن زد و چون خبرشان را به مـخـتـار رساندند، مـخـتـار دستـور داد برگـرديد و بدنشان را آتـش بزنيد تـا خـاكستر شوند.(37)

يكى از كسانى كه مانع آب خوردن امام حسين(عليه السلام) شد، به مرض استسقا مبتلا گرديد و هر چـه آب مـى‌نـوشـيـد بـاز هـم مـى‌گـفـت: تـشنه‌ام، و اين به سبب دعاى امام حسين (عليه‌السلام) بود كه دوبار فرمود: خدايا او را تشنه گردان . يكى از كسانى كه هنگام مرگ او را ديده است مى‌گويد: در مقابلش يخ گذاشته بودند و او را بـاد مـى‌زدنـد و پشت سرش آتشدان قرار داشت، با وجود اين از گرماى شكم و سرماى پشت مى‌نـاليـد و مى‌گفت: آبم بدهيد كه از تشنگى مُردم. وقتى كاسه بزرگى را كه اگر پنج نفر مـى‌نـوشـيد سيراب مى‌شدند؛ مى‌آوردند، همه را سر مى‌كشيد و باز هم مى‌گفت: آبم بدهيد كه تشنگى مرا كشت، و سرانجام شكم او مانند شكم شتر پاره شد.(38) مختار، نامه‌اى مفصل براى محمد حنفيّه نوشت و به او اطمينان داد كه همه قاتلان امام حسين (عليه‌السلام) را به سزاى اعمالشان خواهد رساند.(39)

جمعى از عاملان حادثه كربلا از جمله محمّد بن اشعث موفق شدند از دست مختار بگريزند و در بصره، نزد مـصـعـب بـن زبـيـر پـناه بگيرند. اما سپس در جنگ مصعب بر ضد مختار، وارد نبرد گرديدند كه جمعى از آنان كشته شدند.(40)

بردگان و موالى و مستـضـعفان، كه در قيام مختار جان تازه‌اى گرفته بودند و پشتوانه اصـلى قـيـام بـودنـد، بـر اشـراف كـوفه چيره شدند و بعضى از آنان اربابانشان را، كه در فاجعه كربلا دست داشتند، به قتل رساندند و يا به مختار معرّفى كردند.(41)

و اينگونه شد كه قاتلان امام حسين(عليه اسلام) و فرزندان و ياران ايشان و مسببان واقعه دلخراش كربلا به سزاي اعمال خود رسيدند.

**********************************************************

پي‌نوشت‌ها:

1- بحارالانوار، ج 45، ص 374.

2- بحارالانوار، ج 45، ص 374.

3- لهوف، سيد بن طاووس.

4- بحار الانوار، ج 45، ص 374؛ لهوف، سيدبن طاووس، ص 183.

5- بحار الانوار، ج 45، ص 59،60؛ لهوف، ص 183.

6- بحارالانوار، ج 45، ص 377.

7- طبرى، ج 8، ص671/ بحارالانوار، ج 45، ص377/ كامل، ج 4، ص241.)

8- بحارالانوار، ج 45، ص 379.

9- تاريخ طبرى، ج 6، ص 53.

10- تاريخ طبري، ج 6، ص 338.

11- تاريخ طبري، ج 6، ص 374.

12- تاريخ طبري، ج 6، ص 376.

13- تاريخ طبري، ج 6، صص67 و 337.

14- طبرى، ج 7، ص369.

15- طبرى، ج 8، ص671/ كامل ابن اثير، ج 4، ص240.

16- كامل ابن اثير، ج 4، ص 78.

17- بحارالانوار، ج 45، ص 375.

18- طبرى، ج 8، ص657/ كامل ابن اثير، ج 4، ص242.

19- انساب الاشراف، ج 6، ص 426 ـ 427/ تاريخ طبرى، ج 6، ص 90/ بحارالانوار، ج 45، ص 383؛ اخبارالطوال، ص 295.

20- انساب الاشراف، ج 6، ص 426 ـ 427/ تاريخ طبرى، ج 6، ص 90/ بحارالانوار، ج 45، ص 383؛ اخبار الطوال، ص 295.

21- انساب الاشراف، ج 6، ص 426 ـ 427/ تاريخ طبرى، ج 6، ص 90/ بحارالانوار، ج 45، ص 383؛ اخبار الطوال، ص 295.

22- انساب الاشراف، ج 6، ص 426.

23- شذرات الذهب، ابن عمار، ج 1، ص 74.

24- بحارالانوار، ج 45، ص 386.

25- بحارالانوار، ج 45، ص 386.

26-كامل ابن اثير، ج 3، ص516.

27- تاريخ طبرى، ج 5، ص 448.

28- بحارالانوار، ج 45، ص 3 ـ 332/ محجّة البيضاء، مولا محسن فيض كاشانى، ج 4، ص 241.

29- تاريخ طبرى، ج 6، ص 64 ـ 65/ كامل ابن اثير، ج 4، ص 243.

30- تاريخ طبرى، ج 6، ص 52.

31- طبرى، ج 8، ص677/ كامل ابن اثير، ج4، ص243.

32- طبرى، ج8، ص677 .

33- بحارالانوار، ج45، ص302/ كامل، ج4، 239.

34- طبرى، ج7، ص359.

35- تاريخ طبرى، ج 6، ص 58.

36- تاريخ طبرى، ج 6، ص 58.

37- طبرى، ج 8، ص670.

38- المعجم الكبير، ج 1، صص 227 و 237؛ تاريخ طبرى، ج 5، ص 449.

39- تاريخ طبرى، ج 6، ص 62.

40- تاريخ طبري، ج 6، صص 66 و 94.

41- بحارالانوار، ج 45، ص 377.

*******************************

منبع : تبيان

شنبه|ا|26|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 300]