بعد از سال‌ها سرانجام هما به دنا بازگشت

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: بعد از سال‌ها سرانجام "هما" به دنا بازگشت
جام جم آنلاين: عقاب هما كه از گونه پرندگان نادر و در خطر انقراض است بعد از سال‌ها در منطقه حفاظت‌شده دنا در استان كهگيلويه و بويراحمد توسط محيط‌بانان سازمان حفاظت محيط زيست مشاهده شد.

رئيس سازمان حفاظت محيط زيست استان كهگيلويه و بويراحمد در گفتگو با مهر با اعلام اين خبر گفت : پرنده هما كه از گونه پرندگان بومي منطقه دنا است سالها بود كه مشاهده نشد و گمان مي رفت كه به طور كلي منقرض شده است در روزهاي گذشته توسط محيط بانان سازمان محيط زيست مشاهد شد.

جليل بادام فيروز در رابطه با تعداد اين گونه پرنده درمنطقه دنا گفت: احتمال ما بر اين بود كه سايه هما براي هميشه از سر منطقه حفاظت شده دنا كم شده اما محيط بانان در گشتهاي خود يك جفت از اين پرنده نادر را در ارتفاعات بالاي منطقه مشاهده كردند.

هما لاشخوري است كه بيشتر به يك شاهين عظيم شباهت دارد. طرح مشخص بدن در حال پرواز، اين پرنده را از ساير لاشخورها متمايز كرده است. بال‌هاي هما دراز، كم‌عرض و زاويه‌دار است و دمي بلند، لوزي شكل و تيره رنگ دارد. سطح پشتي، بال ها و دم آن سياه مايل به خاكستري و سرش به طور كلي نخودي رنگ است. اطراف چشم و ناحيه پشت منقارش سياه رنگ است كه به يك دسته موي سياه ريش مانند در زير منقار منتهي مي‌ شود. سطح شكمي نارنجي مايل به زرد و ناحيه سينه به طور واضح نارنجي رنگ است كه با بال‌هاي تيره تضاد خاصي را نشان مي‌‌دهد. گونه نابالغ اين پرنده، سروگردني تيره دارد. اين پرنده از لاشخورهاي ديگر فعال‌تر و معمولا تك‌زي است.

طول بالهاي گشوده هما در برخي موارد به 270 سانتيمتر مي رسد وزن آن نيز به 5 تا 7 كيلوگرم مي رسد و طول بدن آن حدوداً 120 تا 125 سانتيمتر است. از بن منقار اين پرنده دسته اي پر به صورت ريش روئيده است كه به همين علت ، به هما كركس ريش دار هم مي گويند.

هما در زمستان جفت گيري مي كند و تك همسر است. لانه هما كه از خاشاك ، استخوان و پوست حيوانات ايجاد شده است ، يك و نيم تا 2 متر قطر و حدود 70 سانتيمر ارتفاع دارد كه پرنده ماده يك يا دو تخم در آن مي گذارد و 55 الي 60 روز بر روي آنها مي خوابد . جوجه ها كه پرهاي سياهرنگي دارند ، 130 روز در لانه مي مانند و پس از آن اولين پرواز خود را تجربه مي كنند و 5 سال پس از آن به بلوغ رسيده ، آماده جفت گيري مي شوند .

اين پرنده مي تواند تا ارتفاع 4500 متري اوج بگيريد و علاوه بر لاشه جانوران به شكار پرندگان كوچك ، مارمولكها و لاكپشتها نيز مي پردازد . هما براي خوردن جسد حيوانات روش جالبي دارد به اين ترتيب كه لاشه حيوان را از ارتفاع زياد به پايين پرتاب مي كند و اين باعث مي شود لاشه و استخوانهاي حيوان تكه تكه شده و خوردن آنها آسانتر شود. هما بيشتر در كوهستان‌هاي مرتفع و دورافتاده زندگي مي‌كند و در غارهاي مشرف به پرتگاه‌ها آشيانه مي‌سازد. از ديگر زيستگا‌ه‌هاي اين گونه زيستي، پارك ملي لار و بمو را مي توان نام برد.

رئيس سازمان حفاظت محيط زيست استان كهگيلويه و بويراحمد در ادامه با اشاره به كم شدن بسيار زياد تعداد اين پرنده در سراسر ايران گفت : هما كه يكي از گونه هاي اساطيري پرندگان ايران است در سالهاي دور در منطقه دنا به وفور يافت مي شد اما با گذر زمان تعداد اين پرنده به دلايل غير طبيعي كم شد.

بادام فيروز افزود: هما يكي از پرندگان بسيار مفيد طبيعت است كه با رژيم غذايي خود كمك بسيار زيادي به حفاظت از محيط زيست مي كند و نحوه زيست آن معمولأ به صورت انفرادي است اما در صورت جفت گيري تا پايان عمر با همان جفت خود سر خواهد كرد.

هما در افسانه‌‌هاي ايران مانند ققنوس در اساطير مصر و يونان نزد عامه مردم داراي ارج و قرب فراواني بود، هما را مرغ سعادت مي‌خوانند و در اساطير زرتشتي هم از آن با نام «سائنا» يا «سيمرغ» ياد شده است.

بيشتر گونه هاي عقابها معمولاً از 25 تا 35 سال عمر مي‌كنند، البته در برخي از موارد تا 45 سال و حتي بيشتر هم عمر كرده‌اند. قلمرو عقاب از 50 تا 170 كيلومتر مربع پيش بيني كرده‌اند. آشيانه عقابها بيشتر بر فراز بلندي‌ها، بالاي درختان بلند وشكاف صخره‌ها وكوه‌هاي مرتفع وپرتگاه‌ها مي‌باشد و پرنده اي است به شدت منزوي كه از انسانها گريزان است.

شنبه|ا|10|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 226]