تركيدن حباب آرزوهاي واشنگتن براي حضور نظامي در آسياي مركزي

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: تركيدن حباب آرزوهاي واشنگتن براي حضور نظامي در آسياي مركزي
مسكو- آمريكا كه از يك دهه پيش به بهانه پشتيباني از عمليات ضدتروريستي در افغانستان و در اصل با اهداف توسعه طلبانه در برخي كشورهاي آسياي مركزي حضور نظامي دارد، با مشكلات گسترده اي روبرو مي باشد كه چشم انداز تلاش واشنگتن براي ايفاي نقش جديد در اين منطقه حساس را در هاله اي از ابهام قرار داده است.

به گزارش ايرنا، سير تحولات منطقه اي در آسياي مركزي و تقويت همكاري هاي راهبردي چين و روسيه در راستاي تشكيل بلوك جديدي براي مقابله با زياده خواهي هاي غرب به فرماندهي آمريكا در حوزه سرزميني خود، برنامه هاي بلندمدت كاخ سفيد براي محكم كردن جاي پاي خود در حياط خلوت مسكو و سرزمين هاي مشرف به پكن را با مشكلات جدي مواجه كرده است.

كارشناسان سياسي با اشاره به سير نزولي نفوذ آمريكا در آسياي مركزي مي گويند حضور نظامي واشنگتن در اين منطقه در حال حاضر فقط به استفاده از پايگاه هوايي "ماناس" در پايتخت قرقيزستان محدود شده و اين در حالي است كه تا چند سال پيش آمريكا در پايگاه جلال آباد ازبكستان نيز حضور نظامي قدرتمندي داشت.

آمريكا كه در سال 2005 به دنبال محكوميت حكومت "اسلام كريم اف" در ازبكستان بخاطر سركوبي شورش انديجان در اين كشور مجبور به تخليه پايگاه نظامي جلال آباد شد، در شش سال گذشته تلاش هاي گسترده اي به عمل آورده تا حضور نظامي خود در منطقه آسياي مركزي را گسترش بخشد، اما در اين زمينه به نتيجه اي دست نيافته است.

بر اساس اطلاعات رسانه هاي خبري روسيه، واشنگتن در اين راستا تلاش هاي گسترده اي را براي ايجاد پايگاه نظامي در تاجيكستان به عمل آورد، اما اين تلاش ها بي ثمر بوده است و دوشنبه با استقرار پايگاه آمريكايي در قلمرو خود مخالف است.

در قرقيزستان نيز كه سه سال پيش حكومت "قربان بيك باقي يف" رييس جمهوري اسبق اين كشور براي برچيدن پايگاه آمريكايي در ماناس تلاش كرد، سرانجام با كاهش موقعيت نظامي اين پايگاه از پايگاه تمام عيار نظامي به مركز ترانزيت هوايي با ابقاي آن موافقت شدو در زمان حاضر سرنوشت اين مركز نظامي نيز در هاله اي از ابهام قرار دارد.

"آلمازبك آتامبايف" رييس جمهوري فعلي قرقيزستان نيز به تازگي با تاكيد بر بي نيازي كشورش به پايگاه نظامي آمريكا اعلام كرد كه نمي تواند اجازه دهد پايگاه آمريكايي كه ممكن است خطري را متوجه امنيت كشورش كند، در خاك قرقيزستان برپا شود.

وي با تاكيد بر اين نكته كه حفظ اين پايگاه حتي در مقابل 150 ميليون دلار حق اجازه پيشنهادي آمريكايي ها نيز نمي ارزد، گفت كه اين پايگاه مي تواند مورد حمله خارجي قرار گيرد و تبعاتي براي مردم غير نظامي به دنبال داشته باشد.

در حال حاضر روسيه بزرگترين مخالف استقرار پايگاه هاي نظامي آمريكا در جمهوري هاي شوروي سابق مي باشد كه آسياي مركزي بخشي مهمي از اين پهنه راهبردي را تشكيل مي دهد.

روسيه حضور نظامي آمريكا را عامل بي ثباتي در منطقه و مغاير با منافع استراتژيك خود مي داند و اخيرا به ابتكار مسكو در اجلاس ‌سران ‌سازمان ‌پيمان ‌امنيت ‌دسته‌جمعي ‌‌در پايتخت روسيه توافق شد ‌كه ‌كشورهاي ‌عضو ‌نبايد ‌پايگاه‌هاي ‌نظامي ‌كشورهاي ‌ثالث ‌را ‌بدون ‌موافقت ‌اعضاي ‌ديگر اين پيمان در قلمرو خود ‌مستقر كنند.

كارشناسان مسايل سياسي مي گويند نگراني ‌روسيه ‌از ‌امنيت ‌مرزهاي ‌جنوب ‌شرقي ‌خود ‌قابل ‌درك ‌است و مسكو نگران توسعه طلبي هاي آمريكا در منطقه آسياي مركزي مي باشد كه تلاش مي كند با جذب كشورهاي منطقه در مدار خود آنها را دست نشانده ساخته و براي اجراي سياست هاي خود آماده كند.

از سوي ديگر روس ها هنوز تجربه تلخ روي كار آمدن حكومت غرب گرا در گرجستان در سال 2004 را از ياد نبرده و فراموش نكرده اند كه چطور تفليس مجري سياست هاي ناتو و آمريكا در منطقه شده و نقشه حمله به منطقه اوستياي جنوبي را كه تحت الحمايه روس ها بود، در تابستان سال 2008 به اجرا در آورد.

به عقيده " آناتولي ‌تسيگانوف" ‌رييس ‌مركز ‌پيش بيني‌هاي ‌نظامي روسيه، واشنگتن كه از مخالفت سرسختانه مسكو براي احداث پايگاه هاي نظامي اين كشور در آسياي مركزي مطلع است، به تازگي تغيير تاكتيك داده و اعلام كرده ‌كه ‌بجاي تاسيس ‌پايگاه‌هاي ‌نظامي ‌در ‌آسياي ‌مركزي، ايجاد ‌مراكز ‌نظامي ‌و ‌اردوهاي ‌آموزش ‌نظامي ‌در ‌كشورهاي ‌مجاور ‌با ‌افغانستان را اولويت خود قرار داده است.

به گفته تسيگانوف هر چند آمريكا به ظاهر از اين برنامه ‌هدف مثبتي را تامين مي كند كه ‌تأمين ‌ثبات ‌منطقه ‌و ‌ايجاد ‌شرايط ‌مناسب ‌براي ‌خروج ‌نيروها ‌و ‌تسليحات آمريكايي ‌از ‌افغانستان ‌تا ‌سال ‌2014 ‌دستاورد نهايي آن است، اما در پشت سر اين طرح، نقشه هاي دور و دراز واشنگتن نهفته است.

كارشناسان امور امنيتي در پاسخ به علت مخالفت سرسختانه روسيه با استقرار پايگاه هاي نظامي آمريكا در آسياي مركزي مي گويند ‌روسيه سرانجام متوجه اين واقعيت شد ‌كه ممكن است در حلقه محاصره آمريكا گرفتار شود ‌زيرا ‌ايالات ‌متحده ‌علاوه ‌بر ‌استقرار ‌سامانه ‌پدافند ‌موشكي ‌خو ‌در ‌اروپا ، ‌آشكارا ‌تلاش ‌مي‌كند ‌در ‌آسياي ‌مركزي ‌هم براي خود ‌جاي ‌پا ‌باز كند.

به نظر تحليلگران، ‌واگذاري ‌برخي ‌جنگ‌افزارهاي پيشرفته ‌آمريكايي ‌به ‌دوشنبه ‌و ‌تاشكند ‌به ‌صورت ‌رايگان ‌يا ‌با ‌قيمت ‌نازل ناظر بر اين ‌واقعيت و وجود نقشه هاي دور و دراز واشنگتن براي اين منطقه راهبردي بوده و در اين راستا ‌تلاش هاي ‌آمريكا ‌براي خريد ‌قطعات ‌زمين ‌براي ‌نظاميان ‌خود ‌در ‌قرقيزستان، ‌تاجيكستان ‌و ‌ازبكستان مشكوك مي باشد.

از ديگر سو به نظر مي رسد كه نقشه هاي واشنگتن با عقد قرارداد محدوديت ايجاد پايگاه هاي نظامي خارجي در كشورهاي آسياي مركزي كه در اجلاس ‌سران ‌سازمان ‌پيمان ‌امنيت ‌دسته‌جمعي به امضا رسيد، با مشكلات فزاينده اي مواجه شده است و واشنگتن به سادگي گذشته نمي تواند در اين منطقه پايگاه نظامي تاسيس كند.

ژنرال "‌لئونيد ‌ايواشف‌"رييس آكادمي ‌مسايل ‌ژئوپلتيكي روسيه عقد اين قرارداد را حائز اهميت دانست و خاطرنشان كرد كه اين ‌اولين ‌تصميم ‌در ‌چارچوب ‌سازمان پيمان امنيت دسته جمعي ‌طي ‌سال‌هاي ‌اخير ‌است ‌كه ‌ناظر ‌بر ‌دنبال ‌كردن ‌سياست ‌هماهنگ ‌شده ‌نظامي براي مقابله با نفوذ بيگانگان در منطقه ‌است.

كارشناس نظامي روس معتقد است كه با عقد اين قرارداد و نيز شرايط پيش آمده، راه براي استقرار پايگاه هاي امريكايي در كشورهاي منطقه شامل تاجيكستان، ازبكستان و قزاقستان كه واشنگتن چشم اميد زيادي به آن دوخته، بسته مي شود.

در نهايت مي توان گفت كه آمريكا ديگر نفوذ و يكه تازي سابق در عرصه مناسبات بين المللي را ندارد و ظهور قدرت هاي بزرگي مانند چين و تثبيت نظام سياسي و اقتصادي روسيه به عنوان ميراث دار شوروي سابق اجازه نخواهد داد كه برنامه هاي بلندمدت واشنگتن براي باز كردن جاي پاي محكم در منطقه راهبردي آسياي ميانه در آينده نزديك تحقق يابد.

اروپام/2242**اروپام/518

انتهاي خبر / خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) / كد خبر 30746831

سه|ا|شنبه|ا|13|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]