كوفيان؛ خوب يا بد؟

واضح آرشیو وب فارسی:الف: كوفيان؛ خوب يا بد؟
كوفه در فرهنگ ما نامي مترادف با خيانت، سست عنصري و بي وفايي است حال آنكه اين شهر و مردمان آن داراي سوابق و امتيازاتي هستند كه هيچيك از شهرهاي مهم عالم اسلام از آن بهره مند نيستند.

محمدحسين رجبي دواني، استاد دانشگاه و صاحب نظر مسايل تاريخ اسلام در تحليل و بررسي نقش كوفه، در طول تاريخ اسلام به خبرنگار شبستان گفت: كوفه در كنار چهره زشت و پليدي كه به دليل عدم همراهي با امام حسين (ع) خيانت به آن حضرت و كوتاهي در ياري امام علي (ع) و امام حسن مجتبي (ع) داشته است در فرهنگ ما نامي مترادف با خيانت، سست عنصري، بي وفايي و بي اعتمادي دارد حال آنكه اگر جنبه ديگر اين شهر و مردم آن را بنگريم، كوفه و مردمان آن داراي سوابقي درخشان و امتيازاتي هستند كه ساير شهرهاي مهم عالم اسلام از آنها بي بهره بوده اند.

وي در اشاره به تاريخ و نحوه پيدايش كوفه گفت: كوفه در زمان خليفه دوم و در سال ۱۷ هجري در خاك ايران تاسيس شد، به عبارت ديگر اين شهر سابقه پيش از اسلام ندارد و بناي كوفه در دوره اسلامي است. عموم تركيب جمعيتي اين شهر برجستگان عرب و قايل مشهور اعراب يمن و اعراب شمالي هستند كه به سبب اشتغال به جهادهاي پي در پي در اين شهر مقيم شده بودند.

كوفيان بيشترين شناخت را نسبت به اهل بيت داشتند

رجبي تصريح كرد: علاوه بر اين تركيب جمعيتي حجم بسيار زيادي از اصحاب پيامبر (ص) يعني عده اي از اصحاب برجسته رسول گرامي اسلام (ص) از همان آغاز تاسيس كوفه، دراين شهر مقيم شده بودند. لذا به اين مساله نيز مي بايست توجه داشت كه بخش مهمي از مردم كوفه، يمني و اهل يمن بودند و يمن توسط اميرالمومنين (ع) به اسلام روي آورد بنابراين كوفيان بيشترين شناخت را نسبت به اهل بيت (ع) داشتند و اهل بيت (ع) نيز بيشترين علاقه را به اين مردم ابراز مي كردند. لذا حتي پس از فاجعه بزرگ كربلا حضرت امام صادق (ع) با وجود اينكه مي داند كوفه، چه عملكردي نسبت به اجداد طاهرينش داشته است باز مي فرمايند: چشم اميد ما به كوفه است و خوبان ما در كوفه حضور دارند. به بيان ديگر حتي در اعصار بعدي و با وجود چنين سابقه زشتي كه كوفه در تاريخ بر جاي گذاشته است باز مي بينيم امام صادق (ع) چنين ديدگاهي نسبت به اين شهر و مردمان آن دارند اما چرا؟

اين استاد دانشگاه در تبيين و تشريح دليل ديدگاه مثبت ائمه معصومين (ع) از جمله صادق آل محمد (ص) درباره كوفه، خاطرنشان كرد: تحليل اين موضوع نيازمند نگاهي دوباره به تاريخ صدر اسلام است اميرالمومنين (ع) در مدينه به خلافت رسيد و عظمت شخصيت آن حضرت و نقش مهم و بي بديل ايشان در ياري پيامبر (ص) و گسترش اسلام، در مدينه تبلور پيدا كرده بود. اما با توجه به اينكه ايشان ۲۵ سال از خلافت دور بود نسل جديد مدينه آن حضرت را به درستي نمي شناخت چرا كه ايشان به ظاهر در عرصه اجتماعي و سياسي جامعه در طول اين ۲۵ سال حضور ندارد. اما افرادي كه از اصحاب پيامبر (ص) سوابق آن حضرت را به ياد داشتند عموماً در كوفه مستقر هستند.
وي يادآور شد: اين در حالي است كه در آن روزگار در سرزمين شام نيز گروهي از اصحاب بودند و هنگامي كه معاويه تصميم گرفت عده اي از اصحاب را بر عليه اميرالمومنين (ع) بسيج كند، تنها ۵ نفر را موفق شد با خود همراه كند و اين موضوع بيانگر آن است كه كوفه سابقه علي (ع) را به خوبي مي شناسد. در جنگ صفين كه امام به مقابله با معاويه برخاست در سپاه ايشان بيش از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر از صحابي پيامبر (ص) حضور داشتند.

كوفيان؛ فاتحان جنگهاي بزرگ صدر اسلام

رجبي در ادامه تصريح كرد: امام علي (ع) پس از جنگ جمل كه به مدينه بازنگشتند و كوفه را به عنوان مركز خلافت و حكومت تعيين فرمودند پيش از ورود به اين شهر نامه اي خطاب به مردم كوفه نوشتند و از مردم كوفه به عنوان «قبة الاسلام» و «جمجمة العرب» ياد مي كنند. پيروزي هاي بزرگ مسلمانان بر دولت ساساني توسط كوفيان پديد آمده است به بيان ديگر فاتح جنگ نهاوند كه فتح الفتوح ناميده شد، كوفيان بودند همچنين فاتح مدائن، فاتح جنگ ذات الاثلاثه، جنگ جلولا و ديگر عملياتهاي بزرگ صدر اسلام.

برتري كوفه در معنويت و ديانت

وي با اشاره به ويژگي هاي خاص كوفه در تاريخ اسلام گفت: كوفه در پيشينه تاريخي خود، داراي ويژگي ها و امتيازات خاصي است از جمله دربر گرفتن برجسته ترين قبايل عرب (چه شمالي و چه جنوبي)، در برداشتن بيشترين حجم و بالاترين كيفيت از اصحاب پيامبر (ص) در برداشتن با سابقه ترين و برجسته ترين رزمندگان عالم اسلام، همچنين كوفه از بعد معنوي و ديانت نسبت به ساير شهرهاي مهم عالم اسلام، برتري داشت و اين به سبب وجود اصحاب باسابقه نبي مكرم اسلام (ص) در كوفه بود و شهر كوفه اين موقعيت معنوي، علمي و فرهنگي را در طول دهها سال همچنان با خود داشت.

اين صاحب نظرمسايل تاريخي اسلام يادآور شد: با كمي دقت و تامل در تاريخ مي بينيد كه بسياري از اصحاب ائمه (ع) نيز اهل كوفه هستند بسياري از اصحاب برجسته حضرت صادق (ع) كه چنين سخني را در رابطه با كوفه بيان مي فرمايند، از اهالي كوفه هستند علاوه بر كليه اين امتيازات، شهر كوفه اولين مركز پيدايش تشيع است.

كوفه نخستين مركز پيدايش شيعه

رجبي در رابطه با نخستين مركز پيدايش تشيع در تاريخ اسلام گفت: شيعه در شهر مدينه كه مهد پرورش امامان معصوم (ع) است، موضوعيت ندارد اما در كوفه شيعه حضوري فعال دارد. نخستين مراكز پيدايش شيعه، دو شهر كوفه و مدائن هستند و دليل آن نيز دارا بودن حاكميت دو صحابي بزرگ پيامبر (ص) يعني عمار ياسر و سلمان است عمار ياسر در زمان خليفه اول مدتي، فرمانرواي كوفه بود و سلمان فرمانرواي مدائن، اين دو بزرگوار هر چند از جانب خليفه اول، به فرمانروايي منصوب شدند اما از اين فرصت و موقعيت بهره برده و بذر تشيع را در اين دو شهر بزرگ اسلام كاشتند.

وي درخصوص موقعيت تاريخي شهر مدائن و دليل عدم همساني آن با كوفه در اين زمينه خاطرنشان كرد: اهالي شهر مدائن عموماً ايراني بودند و در زمان خليفه دوم، برخلاف تعاليم اسلام در ميان عرب و عجم، تبعيض هايي پديد آمد و مدائن نتوانست با كوفه برابري كند اما به اين نكته نيز بايد توجه داشت كه عموم مردم كوفه شيعه نبودند بلكه اقليتي از جمعيت كوفه را شيعيان تشكيل مي دادند اما اين اقليت در هيچ جاي ديگري از عالم اسلام وجود نداشت لذا اگر اهل بيت (ع) اميدي به ياري شدن از جانب مردم داشتند در درجه اول اين اميد معطوف به كوفيان بود.

دوشنبه|ا|12|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]