گزارش كامل نشست «گفتار ديني در برنامه‌هاي راديويي» غلامرضايي:برخي از سريال‌ها به جاي ترويج حسن‌ظن به سوء‌ظن مي‌پردازند راه‌اندازي آموزش‌ مجازي در صداوسيما

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: گزارش كامل نشست «گفتار ديني در برنامه‌هاي راديويي» غلامرضايي:برخي از سريال‌ها به جاي ترويج حسن‌ظن به سوء‌ظن مي‌پردازند *راه‌اندازي آموزش‌ مجازي در صداوسيما*
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: تلويزيون و راديو

مراسم پاياني نشست علمي ـ آموزشي «بررسي گفتار ديني در برنامه‌هاي راديويي» روز 12 اسفند ماه در حالي برگزار شد كه اين گردهمايي در دو بخش سخنراني و كارگاه مشتمل بر دو كار گروه برنامه‌هاي معارف اسلامي ويژه مناسبتي و برنامه‌هاي اجتماعي،ادبي،هنري و ساير گروههاي برنامه ساز طي دو روز برپا شده بود.

به گزارش خبرنگار سرويس راديو خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)مراسم پاياني اين نشست با حضورمحمدحسين صوفي( معاون صدا)،حجت‌الاسلام رمضان موسوي مقدم(معاون امور مجلس و استان‌هاي سازمان صداوسيما)، علي‌اصغر غلامرضايي(معاون آموزش و پژوهش) و حسن محمديان(مديركل طرح و نظارت)،حبيب الله مازندراني(مديركل صداي استان‌ها) و برخي از مديران راديو در ساختمان شهداي راديو برگزار شد.

***

در ابتداي مراسم روز گذشته ، حجت‌الاسلام موسوي مقدم درباره‌ي موضوعاتي چون آسيب‌هاي برنامه‌هاي ديني و موضوعات مورد توجه در برنامه‌سازي معارفي صحبت كرد.

او رويكرد عاطفي و ماتمي در بيان معارف ديني را آسيبي جدي دانست كه متاسفانه مدام در برنامه‌ها به آن مي‌پردازيم.

حجت‌الاسلام رمضان موسوي‌مقدم در مراسم پاياني نشست علمي - آموزشي «گفتار ديني در برنامه‌هاي راديويي» گفت: با اتخاذ اين رويكرد در صدر تحريك عواطف و احساسات ديني مردم هستيم و از اين روش براي بيان برخي نكات استفاده مي‌كنيم. اين رويكرد در آموزه‌هايي كه با تاريخ عاشورا و ماه صفر گره خورده‌است، بيشتر خود را نشان مي‌دهد؛ درحالي كه اين كار بايد دستمايه‌اي براي انتقال آموزه‌هاي ديگر عاشورا شود.

موسوي‌مقدم اضافه كرد: به علت گره خوردن آموزه‌هاي ديني ما با بسياري از شخصيت‌هاي ديني مسلمانان به نوعي به دنبال اسطوره‌سازي هستيم تا به اين وسيله بسياري از معارف را بيان كنيم؛ بنابراين اسطوره‌سازي در معارف ديني، آسيب ديگري است كه متاسفانه به‌وسيله‌ي آن بذر بسياري از افسانه‌ها و خرافات كاشته و از ائمه(ع) شخصيت‌هاي غيرقابل دسترسي ارائه مي‌شود؛ درحالي كه ائمه(ع) در كنار برخورداري از شخصيتي آسماني، انسان‌هايي مانند ديگر مردم بودند.

او با بيان اين‌كه به رويكرد سازندگي بايد بيشتر توجه كنيم، گفت: اين رويكرد هدف ماست؛ اما از آموزه‌هايي كه در شئون اجتماعي ما موثر است، غفلت كرده‌ايم و در شناخت و انتقال اسلام ناب كم داريم.

معاون مجلس و استان‌هاي سازمان صدا‌وسيما با اشاره به ماهيت دين و رسانه گفت: نقطه‌ي اتصال ماهيت دين و آموزه‌هاي ديني با رسانه، خلاء اصلي است. هنرمندان اغلب از ماهيت دين كمتر اطلاع دارند يا اطلاعي دراين زمينه ندارند و برخي نيز از معارف ديني شناخت كافي دارند. ما كه قصد برقراري اين ارتباط را داريم بايد به ‌صورت نسبي از اين دو حوزه شناخت كافي داشته باشيم.

موسوي‌مقدم با بيان اين‌كه بن ‌مايه اصلي دين، وحي و فطرت است، اظهار كرد: آن چه كه بدان وحي مي‌گوييم، براي ما روشن است. اگر به همان زلالي كه نشأت گرفته، منتقل شود، بهترين آثار ديني را مي‌تواند شامل شود، اما در بسياري از مواقع در دستيابي به سرچشمه دچار مشكل مي‌شويم.

او ادامه داد: دين فطري است، اگر قصد بيان آموزه‌هاي ديني را داريم بايد تعصب خود را كنار بگذاريم و حقيقت دين را بيان كنيم؛ اما متاسفانه در همين نقطه دچار مشكل هستيم. براي رفع اين كاستي بايد با بن‌مايه‌هاي مخاطب‌شناسي آشنا شويم. اين كار اصولي دارد كه بايد به آن در برنامه‌سازي توجه كرد.

معاون امور مجلس و استان‌هاي سازمان صدا‌وسيما اضافه كرد: كنار گذاشتن تعصب كار سختي است؛ اما اگر چنين نكنيم در برنامه‌ها نمي‌توانيم به فطرت مخاطب نقب بزنيم، البته بايد اين مورد را تمرين كرد.

او درادامه به تشريح مباني‌اي پرداخت كه در برنامه‌سازي معارفي بايد مورد توجه قرار گيرد و گفت: نخستين مبحث دين‌شناسي است كه كار ساده‌اي هم نيست و فرد تا زماني كه متخصص نشده‌است، نبايد در اين حوزه اظهار نظر كند، اما اعتراضاتي به ما به‌علت رعايت‌نشدن بديهي‌ترين آموزه‌هاي ديني شده‌است.

حجت‌الاسلام موسوي‌مقدم تاكيد كرد: اگر كسي قصد فعاليت در حوزه‌ي برنامه‌هاي معارفي را دارد بايد حداقل شناخت را از معارف ديني داشته باشد، اما با ساده‌انگاري‌هاي بسياري در انتقال مطالب ديني مواجه هستيم.

موسوي‌مقدم نكته دوم را رويكرد معرفت و بصيرت دانست و گفت: رمز موفقيت پيامبران (ع) ايجاد پرسش در ذهن مردم بود. بنابراين حجم انتقال موضوعات اصلا مهم نيست بلكه ايجاد سوال و بصيرت اهميت دارد.

او با بيان اين‌كه زمان‌شناسي، نكته‌ي مهمي است، گفت: بايد در ساخت برنامه‌هاي معارفي، مقتضيات روز را در نظر گرفت؛ چه لزومي دارد كه به اين موضوع به‌طور مستقيم بپردازيم. بلكه با توجه به برخورداري از عقل، سنت، كتاب و اجماع بايد از اين ظرفيت‌ها در جهت انتقال معارف ديني با توجه به مقتضيات زماني و مكاني استفاده كنيم؛ نه اين‌كه در فاصله‌ي پخش دو برنامه، مجري حديثي را بيان كند كه اگر صحت هم داشته باشد، مناسب مقتضيات زماني نيست.

معاون امور مجلس و استان‌هاي سازمان صدا‌وسيما با اشاره به موضوع انسان‌مداري اظهار كرد: مجموعه‌ي آموزه‌هاي ديني براي كل انباي بشر است نه افرادي كه تعصباتي دارند؛ دراين شرايط شناخت انسان و توجه به فطرت او مهم است.

موسوي‌مقدم با بيان اين‌كه انعطاف‌پذيري در عين پويايي اصل مهمي است، گفت: اگر انتقال مفاهيم با صعوبت همراه باشد، در خود مسايلي را ايجاد مي‌كند؛ البته اين ديدگاه به معناي خدشه‌دار‌كردن مباني ديني نيست، بلكه ضمن پافشاري براصول و مباني بايد در بيان معارف ديني انعطاف داشت.

بر اساس گزارش ايسنا، موسوي‌مقدم درادامه، مشاركت‌ دادن مخاطبان در آموزه‌هاي ديني، توجه به آداب، فرهنگ، رسوم باورهاي ممدوح مخاطبان را از ديگر عواملي دانست كه بايد در برنامه‌هاي معارفي مورد توجه قرار گيرد و افزود: اكنون دچار مشكل جدي در چگونگي بيان آموزه‌هاي ديني در برنامه‌ها هستيم كه ضمن توجه به مواردي مانند سليقه و قوميت‌هاي مختلف، اصل موضوع را نيز خدشه‌دار نكند. اكنون برخي برنامه‌ها براساس طرز تفكر برنامه‌ساز ساخته مي‌شود و برگرفته از اسلام نيستند.

او با تاكيد بر ضرورت شناخت انحرافات در آموزه‌هاي ديني و دين تاكيد كرد: براي بيان اسلام ناب بايد از مكاتب نو پديد و انحرافي اطلاع كافي داشته باشيم چون ناآگاهي به ترويج آنها منجر مي‌شود.

موسوي‌مقدم در پايان گفت: امروز رسانه‌ي ملي براي متدينان ما حجبيت شرعي پيدا كرده‌است كه به‌عنوان يك وسيله ارتباط جمعي، اين مورد امتياز بزرگي براي صدا‌وسيماست؛ اما اگر محتوا غني نباشد، در مخاطب بر اثر گوش دادن به آن انحرافات به‌وجود مي‌آيد كه قابل جبران نيست؛ دراين شرايط مسووليت ما بيشتر و كارمان دشوارتر مي‌شود.

****

در ادا‌مه‌ي اين نشست عليرضا دباغ -دبيرجلسه- به ارايه گزارشي از روند شكل‌گيري آن پرداخت و اظهار كرد: در آبان‌ماه سال 87 طبق دستور حسن خجسته -معاون پيشين صدا- تصميم گرفته شد كه در ادامه نشست‌هاي برنامه‌هاي راديويي به گفتار ديني بپردازيم. بدين‌منظورهيات علمي تشكيل شد و بيش از چهارونيم ماه طراحي اين نشست به طول انجاميد.

او با بيان اين‌كه كلام، عنصر مهمي در برنامه‌هاي راديويي است گفت: در هيات علمي روي عوامل زباني و فرازباني مطالعه كرديم. نوع به‌كارگيري واژگان و بار عاطفي آن‌ها مورد تأكيد قرار گرفت.

دباغ اضافه كرد: نكته مهم ،آموزش بزرگسالان است براي اين‌كار از تجربه برنامه‌سازان و ناظراني كه به عنوان سيستم‌هاي كنترلي عمل مي‌كنند استفاده كرديم. كلام نيز به چند شاخص اين مهم تقسيم‌بندي شد مانند بازخواني متن، كلام كارشناس و گزارشگر و مداحي.

دبير نشست علمي -آموزشي «بررسي گفتار ديني در برنامه‌هاي راديويي» ادامه داد: از مديران خواسته شد اگر نمونه‌اي از ايرادات را در اختيار دارند، براي ما بفرستندو ما اين موارد را بازشنوايي كرديم و به كارشناسان ارجاع داديم. در دو روزي نيزكه نشست برگزار شد اين موارد بررسي شد. در كل تمركز اصلي بر كلام گوينده بود و قدري كلام كارشناس.

***

در ادامه اين نشست مازندراني با اشاره به موضوعات مطرح‌شده در اين نشست اظهار كرد: گفتار ديني و ماهيت آن در اين گردهمايي مطرح شد؛ علاوه بر آن آسيب‌هاي برنامه‌هاي ديني مورد توجه قرار گرفت كه از جمله آن‌ها تعريف نادرست از احاديث و آيات، قسم‌خوردن مجري به اسم جلاله و به‌كارگيري كارشناسان ضعيف مي‌توان اشاره كرد.

او درباره اقداماتي كه پيش از پخش برنامه‌هاي راديويي بايد صورت گيرد گفت: تهيه‌كننده بايد درك صحيح از جنس و نوع پيام داشته باشد. به‌كارگيري نويسندگان توانا، منابع كلامي مناسب، كارشناسان مطلع و استفاده از قالب نمايش در صورت لزوم از ديگر ملزومات براي برنامه‌سازي ديني است.

مازندراني در ادامه احصاي مفاهيم ديني، معرفي نحله‌هاي انحرافي، آشناسازي مخاطبان با جذابيت‌هاي عرفان اسلامي، اجتناب از مبهم‌ سخن‌گفتن ،انسجام مطالب و صحت آنان را از جمله موارد ضروري در ساخت برنامه‌هاي ديني دانست.

او عوامل فرازباني و فرازماني را از ديگر نكات بررسي‌شده در اين نشست ذكر و اظهار كرد: سه نكته اصلي در توليد برنامه‌هاي ديني وجود دارد: چه بگوييم؟ (محتوا)، چگونه بگوييم؟ (قالب و ساخت) و چه‌قدر بگوييم؟ (مدت). در زمينه چه بگوييم چند نكته وجود دارد كه دروغ‌نگفتن، به زبان نياوردن مواردي كه به آن اطمينان وجود ندارد و توجه به كميت گفتار از جمله آن‌هاست كه در زمينه كميت گفتار، واضح، منظم و منسجم‌ صحبت‌كردن به علاوه رعايت هدف در گفتار مطرح مي‌شود.

مازندراني درباره راهبردهاي گفتمان كلام در راديو گفت: با زبان فارسي معيار برنامه را بنويسيم و به طور رسمي اجرا كنيم، موضوعات و مطالب مخاطب‌محور را بيان كنيم، زبان برنامه قابل فهم باشد، متن انسجام داشته باشد و مطالب تخصصي تاحد امكان به درك شنونده عام نزديك شود. علاوه بر آن احترام مخاطب و مهمان گذاشته شود.

او در زمينه راهبردهاي گفتمان كلان در شبكه‌هايي با مخاطب خاص اظهار كرد: رعايت زبان معيار به طور نسبي در گفتار خاص، كاربرد فراوان واژگان فارسي مناسب و واژگان تخصصي در حد نياز، برخورداري مجري از معلومات پايه‌اي تخصصي از جمله راهبردهاي گفتمان كلان در شبكه‌هايي با مخاطب خاص است.

***

در ادامه اين نشست علي‌اصغر غلامرضايي اظهار كرد: طبق احاديث ائمه اطهار(ع) صداقت و يقين، دو ملاك دين هستند بنابراين در برنامه‌ها تا از مطلبي اطلاع كامل نداريم نبايد آن‌ را مطرح كنيم علاوه بر آن بايد با مخاطب با صداقت سخن بگوييم.

او اضافه كرد: برخي فكر مي‌كنند كه امر آموزش ديني از مسايل زندگي مستثني است براساس اين ديدگاه زمان نامناسبي چه در جدول پخش برنامه‌ها، چه در دانشگاه‌ها براي موضوعات معارفي اختصاص داده مي‌شود و اين مورد مهم جزو مطالب عمومي تعريف مي‌شود.

غلامرضايي با بيان اين‌كه در صداوسيما «عمل‌زده» هستيم اظهار كرد: در اين سال‌ها فقط كار كرده‌ايم بدون آن‌كه به اندازه كافي درباره آن فكر كنيم اگر به برنامه كاري يك مدير نگاه شود او از صبح تا شب در جلسه است و با بدنه اجرايي خود ارتباط ندارد.

معاون آموزش و پژوهش با اشاره به حجم برنامه‌هاي معارفي گفت: اگر سطح برنامه‌ها را ارتقا بدهيم، از افزايش تعداد آن‌ها بهتر است چراكه اگر تنها به افزايش كمي فكر كنيم ممكن است مطالب زيادي را بيان كنيم كه خاصيتي نداشته باشد و اين مورد همان عمل‌زدگي است.از سوي ديگر در طول سال مناسبت‌هاي زيادي وجود دارد و راديو و تلويزيون بايد با بودجه محدود به سرعت براي آن‌ها برنامه‌سازي كنند.

او در ادامه اظهار كرد: متأسفانه افراد باسواد دانشگاه‌ها و حوزه علميه كم‌تر در تلويزيون حضور مي‌يابند. بسياري از افراد مشهور در برنامه‌ها حضور پيدا مي‌كنند و با احساسات مردم بازي مي‌كنند .برخي موارد نيز آن‌قدر از فردي در برنامه‌ها استفاده مي‌شود كه براي مردم تكراري مي‌شود به همين دليل پس از مدتي برنامه‌سازان به سراغ او نمي‌روند.

غلامرضايي تأكيد كرد: در برنامه‌هاي ديني بايد «لب دين» را مطرح كنيم از سوي ديگر فقط به امامان (ع) فقط در زمان تولد و شهادت آنان نپردازيم.

او با اشاره به برخي سريال‌هاي تلويزيون اظهار كرد: در برخي از اين سريال‌ها به جاي آن‌كه حسن‌ظن ترويج شود به سوء‌ظن بيشتر پرداخته مي‌شود.

معاون‌ آموزش و پژوهش در ادامه بر نيازسنجي مخاطبان و بازشناسي قرآن و احاديث تأكيد كرد.

معاون آموزش و پژوهش در ادامه با اشاره به اصلاح تلاوت حمدوسوره در شبكه‌هاي معارفي‌ صداوسيما اظهار كرد: چرا ساعاتي از پخش برنامه‌ها به اين موضوع اختصاص پيدا مي‌كند مگر افراد ذيصلاحي در مساجد بر اين‌كار وجود ندارد.

غلامرضايي در پايان از راه‌اندازي آموزش‌هاي مجازي و از راه دور خبر داد و اظهار كرد: با توجه به بعد مسافت و برخي مسايل ديگر براي آموزش به همكاران در شهرستان‌ها قصد داريم آموزش‌هاي مجازي و از راه دور را راه بيندازيم و از امكانات موجود در صداوسيما مانند ويدئو كنفرانس و صدا به صورت آفلاين به منظور آموزش استفاده كنيم، علاوه بر آن مدرساني را به پنج منطقه از كشور گسيل كنيم تا بدين‌طريق سطح آموزش ارتقاء يابد.

در پايان اين مراسم نيز به چهار تن به صورت «نمادين» گواهينامه پايان دوره آموزشي اهدا شد.

****

گفتني است صوفي معاون صدا در مراسم افتتاحيه نشست علمي آموزشي بررسي گفتار ديني در برنامه هاي راديويي ،مسؤوليت صداوسيما را در عرصه ديني و زندگي مخاطبان خود بسيار خطير و جدي عنوان كرد و اضافه كرد: امروزه با توسعه ارتباطات و گسترش رسانه ها،طرح سوالات مختلف درباره دين ،هم از حيث كمي و هم كيفي افزايش يافته و بر همين مقياس نقش و مسئوليت رسانه ها در تبيين امور ديني سنگين تر از هميشه شده است.

معاون صدا گفت: برنامه هاي ديني در رسانه بايد بيشترين انطباق را با نيازها،مقتضيات،انتظارات و توقعات مخاطبان هر شبكه يا برنامه راديويي داشته باشند.

وي مساله اصلي را دستيابي به توازن در رويكردهاي تبليغي مستقيم و غيرمستقيم به صورتي سنجيده و هدفمند عنوان كرد. همچنين رعايت زبان معيار در گفتارهاي ديني،تقيد به آداب حرفه اي و اخلاقيات ويژه و احترام به مخاطب و ارجگزاري نسبت به شان شنونده و رعايت ادب گفتگو را يكي از راه هاي وصول به اثربخشي در انتشار پيام هاي مذهبي دانست.

صوفي در پايان اضافه كرد براي داشتن رسانه اي كارآمد و تاثيرگذار بايست احساس سازمان يادگيرنده را داشته باشيم.

كاشاني رييس مركز آموزش سازمان نيز در اين مراسم يادگيري را نياز حرفه‌يي افراد رسانه اي و آموزش را پشتوانه رسالت رسانه ملي عنوان كرد.وي اضافه كرد اگر دين را نشناسيد نمي توانيد اين رسالت را در فضاي رسانه اي امروز انجام دهيد.

حجت الاسلام دكتر محمد مطهري با بحث آسيبها و چالشها در بررسي گفتار ديني و حجت الاسلام و المسلمين قرائتي نيز با بررسي تفسيري از قرآن در اين زمينه از ديگر سخنرانان مراسم افتتاحيه بودند.

در پايان مراسم روز نخست نيز دكتر آقا گلزاده عضو هيات علمي گروه زبان شناسي دانشگاه تربيت مدرس به نقش عوامل زباني و فراز باني در گفتار ديني پرداخت.

گفتني است همايش علمي آموزش بررسي گفتار ديني در برنامه هاي راديويي در روزهاي ‌11 و ‌12 اسفند در دو بخش شامل سخنراني و كارگاه مشتمل بر دو كار گروه برنامه هاي معارف اسلامي ويژه مناسبتي و برنامه‌هاي اجتماعي،ادبي،هنري و ساير گروههاي برنامه ساز مختص برنامه سازان صدا برگزار شد.

انتهاي پيام

پنجشنبه|ا|15|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 213]