جهان در سال 2011- 3/گرايش به شرق يا غرب؛ وارث عثماني در برزخ خود ساخته

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: جهان در سال 2011- 3/گرايش به شرق يا غرب؛ وارث عثماني در برزخ خود ساخته
گرايش به شرق يا غرب؛ وارث عثماني در برزخ خود ساخته
خبرگزاري مهر-گروه بين الملل: تركيه در سال 2011 در حوزه سياست خارجي مسيري را پيمود و به پايان رساند كه متفاوت تر از 2010 بود، سالي پرفراز و نشيب كه با وجود رنجاندن همسايگان فوايد چنداني براي آنكارا دربر نداشت.

تركيه در بخش سياست خارجي سال 2011 را در حالي آغاز كرد كه سال قبل از آن را در شرايطي رويايي به پايان رسانده بود و اجراي سياست گردش به شرق و يا "به صفر رساندن اختلافات با همسايگان" موجب شده بود تا تركيه درپايان 2010 جزو كشورهاي محبوب در حوزه سياست خارجي باشد.

اما سال 2011 كه با آغاز بيداري اسلامي در كشورهاي شمال آفريقا و عرب خاورميانه همراه بود به گونه ديگري براي تركها رقم خورد و سياستگذاران اين كشور با گذر از منطقه و همسايگان خود به سوي غرب و به ويژه آمريكا حركت كردند.

شايد موفقيت هاي كسب شده توسط آنكارا در سال 2010 موجب شد تا سران تركيه سال 2011 را با غرور آغاز كرده و در "باد همان موفقيت ها بخوابند" خوابي كه موجب شد تا تركها در پايان سال 2011 بارديگر به همسايگان خود روي بياروند.

تركيه كه در سال 2009 و 2010 عادت كرده بود در تمام مسائل خاورميانه وارد شده و براي حل و فصل آن تلاش كند در ابتداي سال 2011 با خيزش مردم كشورها و شمال آفريقا و كشورهاي عرب خاورميانه مواجه شد و بيداري مردم در اين كشورها موجب شد تا تركيه كه گمان مي كرد اكنون ديگر آقاي خاورميانه شده در برخورد با اين تحولات به جبهه غرب مهاجرت كرده و موضعي را اتخاذ كند كه بر اساس خواست آمريكا بود.

تركيه در برخورد با موج بيداري اسلامي خود را همراه با خواست مردم اين كشورها نشان مي داد و اين همان راهي بود كه غرب در برخورد با خيزش مردم مسلمان منطقه در پيش گرفته بود، اما تركيه در اين ميان به دنبال اهدافي بزرگتر بود.

"برتراند بادي" از كارشناسان علوم سياسي در پاريس معتقد است آنكارا در برخورد با موجب بيداري اسلامي تلاش مي كرد از شرايط ناآرام خاورميانه به نفع خود استفاده كند. در شرايطي كه جايگاه بسياري از ديكتاتورها در جهان عرب متزلزل شده بود سران تركيه سياستهاي خود را با انرژي بيشتري دنبال مي كنند.

" بادي" همچنين خاطر نشان مي كند: در منطقه يك شكاف به دليل ضعف قدرت عربي ايجاد شده كه تركيه اين شكاف را پر مي كند، اما چگونه؟ اين اولين بار نيست كه تركيه با سياستهاي خاورميانه اي خود جار و جنجال به پا كرده است. نگاه شخصي تركيه به دنيا تغيير كرده است. آنكارا به جاي اينكه مانند سابق خود را در نقش شريكي براي غرب نشان دهد در راستاي دستيابي به يك نقش قدرت مركزي تلاش مي كند.

يكي از خبرنگاران ترك در اين راستا مي نويسد: تركيه شريك آمريكا است، اما ديگر بله قربان گوي آن نيست.

در حقيقت آنكارا تلاش مي كرد تا با نزديك شدن به غرب، به تنهايي جاي خالي متحداني چون مبارك و بن علي را براي آمريكا پر كند به ويژه آنكه عربستان سعودي نيز خود با موج بيدارس اسلامي مواجه شده بود . تركيه تلاش مي كرد تا به نحو ممكن و با بريدن از همسايگان و پست كردن به متحدان قديمي تبديل به قدرت اول خاورميانه شده و بدين ترتيب وزن خود را در معادلات جهاني افزايش دهد.

تركيه براي رسيدن به اين هدف سران خود را به كشورهاي خاورميانه گسيل داشت اما به كلي متحد نزديك خود سوريه را از ياد برد و و در برابر كشتار مردم مسلمان بحرين سكوت اختيار كرد. اين اقدام دولت تركيه تا حدي سوال برانگيز بود كه حتي صداي مخالفان اردوغان كه به سكولار بودن و گريز از مسائل ديني شهره بودند درآورد. براي مثال "كمال قليچدار اوغلو" رهبر حزب جمهوريخواه خلق نسبت به سكوت آنكارا در قبال تحولات بحرين هشدار و همچنين از وقوع يك توطئه در سوريه خبر داد و نسبت به موضع گيري دولت اردوغان به اين مسائل ابراز نگراني كرد.

موضع تركيه در قبال سوريه و پذيرايي از سپر موشكي ناتو به گونه اي بود كه موجب رنجش اغلب شخصيت هاي جهان اسلام شد. تركيه با اين رويا در حال گذراندن 2011 بود، اما زياده خواهي هاي غرب و اشتباه بودن محاسبات آنكارا براي تبديل شدن به قدرت اول خاورميانه موجب شد تا اين كشور ماه هاي پاياني 2011 را در برزخ به پايان برساند و بار ديگر در انديشده بازگشت به منطقه و استفاده از فرصت هاي موجود در خاورميانه براي حفظ جايگاه خود باشد.

سخنان اخير مقامات تركيه در ارتباط با ايران نشان مي دهد كه آنكارا به اشتباه بودن سياست هاي خود در يك سال گذشته پي برده و به احتمال زياد آنكارا در سال 2012 بازگشت به شرق و همگرايي با همسايگان را در دستور كار خود قرار دهد .

----------------

عبدالحميد بياتي

© 2003 Mehr News Agency .

يکشنبه|ا|11|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]