ترس همچنان باقي است

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: ترس همچنان باقي است
جام جم آنلاين: سه‌شنبه هفته گذشته‌ واحدي متشكل از حدود 1500 تا 2000 سرباز رواندايي وارد خاك جمهوري دمكراتيك كنگو شدند تا براساس درخواستي كه از دولت كنگو دريافت كرده بودند بقاياي شبه‌نظاميان هوتو را پاكسازي كنند.

لامبري منده، وزير اطلاع‌رساني كنگو به فاصله چند ساعت پس از آغاز اين عمليات اعلام كرد دولت كنگو از ارتش رواندا درخواست كرده با اعزام واحدهايي به خاك كشورش بر عمليات سركوب شورشيان رواندايي هوتو كه 10 تا 15 روز طول مي‌كشد نظارت داشته باشد.

منده گفت: ما به دنبال خلع سلاح نيروهاي دمكراتيك آزادي‌بخش رواندا (FOLR) هستيم. وي افزود: نيروهاي ارتش رواندا صرفا بر اين عمليات نظارت مي‌كنند و در اجراي آن مشاركت نخواهند داشت.

اين تهاجم شايد مشهود‌ترين گواه بر اين واقعيت باشد كه هيچ نيروي نظامي‌ قادر به حل مشكلات كنگو نيست. خاستگاه جنگ كنگو به سال 1994 ميلادي باز مي‌گردد. اين همان سالي بودكه FOLR كه فعالانه در نسل‌كشي رواندا نقش داشت با عبور از مرزهاي كنگو در مناطق كوهستاني شرق اين كشور پناه گرفت. نيروهاي رواندايي تحت امر پل كاگامه كه بعد‌ها رئيس‌جمهور اين كشور شد به تعقيب شبه‌نظاميان فراري پرداختند.

با اين حال ارتش رواندا به رغم تلاش‌هاي مكرر و چند عمليات نظامي نتوانست به طور كامل بر هوتوها چيره شود و به دنبال اين ناكامي‌ها بود كه جنگي تمام عيار بين نيروهاي دولت كنگو و شبه‌نظاميان شورشي كه برخي‌شان از هوتو‌ها و برخي از توتسي‌ها بودند، درگرفت. در آن‌سوي ميدان جنگ ارتش كنگو و بزرگ‌ترين نيروي حافظ صلح سازمان ملل متحد صف‌آرايي كرده بودند.

شورشيان تحت امر لورنس كابيلا عاقبت در سال 1997 ميلادي موفق به ساقط كردن دولت موبوتو سه‌سه‌كو، رئيس‌جمهور كنگو شدند و كابيلا خود را رئيس‌جمهور كشور خواند. پس از ترور كابيلا بود كه پسرش ژوزف زمام امور را در دست گرفت اما هچيك از اين دو نتوانستند به شورش‌هاي شرق كنگو پايان دهند.

اواخر اكتبر سال گذشته ميلادي بود كه ارتش تحت امر ژنرال لورنس نكوندا كه در ابتدا در سال 2003 ميلادي براي جنگ با بقاياي شبه‌نظاميان هوتوي دخيل در نسل‌كشي‌ها شكل گرفت با پيش روي به سمت غرب به حومه شهر گوما رسيد و تهديد كرد براي تسلط بر سراسر كشور به سمت پايتخت پيشروي مي‌كند.

17 هزار نيروي سازمان ملل به لحاظ تعداد كمتر از نيروهاي نكوندا بود. علاوه بر آن گستره وسيعي كه اين نيرو بايد از آن پاسداري مي‌كرد با توجه به اين‌كه كنگو به اندازه تمامي كشورهاي غرب اروپا وسعت دارد در غياب راه‌هاي مواصلاتي مناسب و ارتش منظم ملي موجب شده بود شورشي‌ها به آساني به سمت غرب كنگو پيشروي كنند. گويي هيچ مانعي بر سر راه نكوندا وجود نداشت.

اين روند زنگ‌هاي خطر را در سراسر دنيا به صدا درآورد. نيروهاي نكوندا با ايجاد وحشت در منطقه تنها موجبات فرار و بي‌خانمان شدن هزاران تن را فراهم آورده بودند و گزارشات بسياري در مورد اقدامات سركوبگرانه ارتش او وجود داشت.

اين مساله براي رواندا متضمن مشكلي جدي بود. يكي از گروه‌هاي كارشناسي سازمان ملل در ماه دسامبر گزارشي را تقديم شوراي امنيت كرد كه دولت رواندا در آن به تامين سلاح، يونيفورم و حتي نيروي انساني براي شورشيان نكوندا متهم شده بود.

دولت رواندا در واكنش به اين گزارش اعلام كرد اين ادعاها حركتي حساب شده براي سلب مسووليت از دولت كنگو و جامعه بين‌المللي است كه هردو از حل بحران امنيتي شرق كنگو با وجود طرح‌هاي متعدد بين‌المللي و منطقه‌اي طي 14 سال گذشته عاجز بوده‌‌اند.

تهاجم سه‌شنبه گذشته را مي‌توان ادامه اين رويكرد دانست. رواندا نگران از ناكامي‌هاي دولت كنگو و سازمان ملل متحد اكنون خود براي پايان دادن به جنگ در شرق كنگو وارد عمل شده و قصد دارد با حذف علل وجودي‌ ارتش نكوندا اين كار را به سرانجام برساند.

عمليات مشترك واحدهاي نظامي رواندا و كنگو در ميانه بهت و حيرت جهانيان به دستگيري نكوندا منجر شد. وقتي منابع رسانه‌اي روز جمعه گذشته از بازداشت نكودا خبر دادند باور اين خبر كمي سخت به نظر مي‌رسيد.

با اين حال دستگيري نكوندا و حذف او از معادلات قدرت منطقه به خودي خود همه مشكلات را مرتفع نخواهد ساخت و ترس از اعاده خشونت‌ها همچنان به قوت خود باقي است. آنچه اكنون به عنوان ماموريت دوم اين نيروي مشترك مطرح است خلع سلاح شبه نظاميان هوتو است كه در سراسر شرق كنگو پخش شده‌اند.

آيا آنان در اين راه موفق مي‌شوند؟ بي‌شك اين طرح پرمخاطره خواهد بود. مداخلات نظامي پيشين در كنگو نه تنها هميشه با شكست مواجه شده كه آناني كه پاي‌شان به جنگ كنگو كشيده است را هم دچار مشكل ساخته است. در سال 1998 جنگ در كنگو 6 كشور همسايه اين كشور را هم درگير مناقشه‌اي مسلحانه كرد كه خيلي زود به رقابتي خونبار براي تسلط بر منابع معدني و جنگلي كنگو تبديل شد.

با توقف درگيري‌ها و استقرار نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل در منطقه براي جلوگيري از اعاده خشونت‌ها شكل ديگري از فساد در كنگو به منصه ظهور رسيد. هنوز مدت زيادي از ورود نيروهاي سازمان ملل به كنگو نگذشته بود كه سربازان اين نيرو به سوء‌استفاده جنسي از زنان آواره كنگويي، مشاركت در قاچاق سلاح و حمايت آشكار و نهان از گروه‌هاي غيرقانوني بهره‌برداري از معادن غني اين كشور متهم شدند.

اگرچه ماموريت نيروهاي سازمان ملل در كنگو با هدف برقراري آرامش در اين كشور شكل گرفته بود اما در عمل نتيجه كاملا متفاوت به ارمغان آورد. اين بار هم چون گذشته تلاش‌ها براي اعاده ثبات و امنيت به كنگو مي‌رود تا به بروز مناقشات خونبار جديدي منجر شود. تنها تفاوت اين است كه در مناقشه جديد سربازان كلاه آبي سازمان ملل نظاره‌گر دور جديد خشونت‌ها خواهند بود.

منبع: spiegel

سه|ا|شنبه|ا|8|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 147]