شبكه هاي استاني از وضعيت موجود تا وضعيت مطلوب دريغ از يك لالايي كودكانه محلي!

واضح آرشیو وب فارسی:فردا نیوز: شبكه هاي استاني از وضعيت موجود تا وضعيت مطلوب دريغ از يك لالايي كودكانه محلي!
ما آن شبكه استاني را كه بيشتر به مسائل ملي مي‌پردازد شبكه استاني موفقي نمي‌دانيم، چون از مدار وظيفه اصلي خودش خارج شده است. وظيفه اصلي شبكه استاني پرداختن به سنن، زبان، گويش و مسائل قومي‌ همان استان است.

«ما آن شبكه استاني را كه بيشتر به مسائل ملي مي‌پردازد شبكه استاني موفقي نمي‌دانيم، چون از مدار وظيفه اصلي خودش خارج شده است. وظيفه اصلي شبكه استاني پرداختن به سنن، زبان، گويش و مسائل قومي‌ همان استان است.»

اين بخشي از مصاحبه مهندس ضرغامي رئيس سازمان صدا و سيما در تاريخ هفتم تير 1381 با شبكه يك سيما است. اما با گذشت چندين سال و افزايش شبكه‌هاي استاني به نحوي كه در حال حاضر همه استان‌هاي كشور شبكه مخصوص به خود را دارند، آيا اين دغدغه رئيس سازمان صدا و سيما متحقق شده است؟ آيا شبكه‌هاي استاني توانسته مخاطبان بومي خود را مجاب نمايد كه در كنار شبكه‌هاي سراسري نيم‌نگاهي هم به برنامه‌هاي شبكه محلي خود داشته باشند؟ آيا در طول اين چند سال كه شبكه‌هاي استاني راه‌اندازي شده است، فرهنگ، سنن و آئين‌ها و به‌ ويژه گويش‌هاي محلي در همان جغرافياي محلي توسعه يافته است؟

پاسخ به اين سوالات قاعدتاً نياز به بررسي دقيق و نظرخواهي از مخاطبان اين شبكه‌ها در استان‌هاي مختلف دارد. با اين حال نگاه به برخي مقاله‌ها و اظهارات كارشناسان در رسانه‌ها و حتي وبلاگ‌ها و سايت‌هاي محلي به اين امر رهنمون مي‌سازد كه انتظارها برآورده نشده و شبكه‌هاي استاني در ايفاي نقش خود موفق نبوده‌اند. هر چند مديران و مسئولان اين مراكز از رشد كمي برنامه‌هاي خود آمار و ارقام مختلف و دهن پر كن ارائه دهند، اما آنچه مشهود است اينكه اين شبكه‌ها از جذب مخاطبان محلي عاجز مانده‌اند.

در اثبات اين ادعا مي‌توان به اين مورد اشاره كرد كه خبرنگار سايت«فردا»، براي اظهارنظر با آنها تماس گرفته شد، تأكيد داشتند كه برنامه‌هاي استاني را دنبال نمي‌كنند لذا نمي‌توانند ارزيابي درستي از كيفيت آنها داشته باشند!

پر واضح است كه مخاطبان برنامه‌هاي صدا و سيما طيف‌هاي مختلفي را شامل مي‌شوند كه براساس ديدگاه‌ها و انتظارات خود ارزيابي مثبت يا انتقادي نسبت به اين برنامه‌ها دارند.
سايت اينترنتي نشريه فرهنگي اجتماعي "لر" در مطلبي با عنوان «شبكه افلاك در تهران مديريت مي‌شود» به برنامه‌هاي شبكه استاني لرستان اشاره كرده و مدعي شده كه اين شبكه به دست كساني اداره مي‌شود كه شناخت و تعلق بسيار كمتري نسبت به فرهنگ بومي استان دارند.

ابراهيم خدايي، نويسنده اين گزارش با اشاره به عملكرد شبكه‌هاي استاني در 10 سال گذشته نوشته است: تنها تفاوتي كه شبكه‌هاي استاني با شبكه‌هاي سراسري دارند، كمتر بودن كيفيت برنامه‌ها و تقليد از شبكه‌هاي غول‌پيكر سراسري بوده است. وي به عنوان نمونه به بخش خبري ساعت 11 شبكه افلاك اشاره مي‌كند كه با كيفيتي نازل‌تر و شطرنجي كردن آرم شبكه‌هاي سراسري عملاً بازپخش همان اخبار است.

خدايي در ادامه مي‌نويسد: اگر قرار است در برنامه‌هاي ويژه كودك شبكه افلاك از كساني براي مجري‌گري و ارتباط با كودكان استان استفاده شود كه كمترين شباهت قيافه‌اي، لهجه‌اي و رفتاري با عموم مردم لرستان دارند و با تمام وجود از شبكه‌هاي سرتاسري تقليد ناشيانه مي‌كنند و حسرت شنيدن يك لالايي مادرانه لري را به دل كودكان لر بگذارند، پس لطفاً اجازه بدهيد كودكان ما با همان «عمو پورنگ» حال كنند كه گاه از كلاه نمدي و لهجه لري ثلاث استفاده‌هاي پرانتقاد و موهن مي‌كند!

ادامه سخنان اين هم‌وطن لرستاني را مي‌توان از زبان يك هم‌وطن ديگر در خطه سرسبز مازندران شنيد. خانم معاش ثاني ساكن ساري هم از سطح نازل برنامه‌هاي شبكه استاني مازندران "طبرستان" انتقاد مي‌كند و مي‌گويد: برنامه‌ها نسبت به دو سه سال پيش بهتر شده اما هنوز رضايت‌بخش نيست. كميت و تعداد برنامه افزايش يافته اما كيفيت چه به لحاظ فني و چه به لحاظ محتوا تغييري نيافته است.

اين كارشناس ارشد علوم سياسي مي‌گويد: از گويش محلي در برنامه‌هاي شبكه طبرستان استفاده مي‌شود اما بيشتر در برنامه‌هاي سرگرمي و تفريحي نه در برنامه‌هاي رسمي‌تر و كارشناسي.

وي به برنامه‌اي كه همين اواخر ديده اشاره مي‌كند و مي‌گويد: اين برنامه توسط دو مجري اجرا مي‌شد كه يكي به گويش محلي صحبت مي‌كرد و يكي با زبان فارسي. بيچاره ميهمان برنامه كه نمي‌دانست با چه زباني صحبت كند!

برنامه‌هاي مخصوص كودكان اين شبكه هم به گفته خانم معاش ثاني كپي‌برداري از شبكه‌هاي سراسري و به خصوص برنامه "خاله شادونه" است. هر چند خاله برنامه كودك شبكه طبرستان لباس محلي مي‌پوشد، اما كم پيش مي‌آيد كه به گويش محلي صحبت كند مگر بخواهد ضرب‌المثلي را به كودكان استان مازندران يادآوري كند!

"مراد مسافري قمي" يكي ديگر از اهالي مازندران كه در شهرستان بابل زندگي مي‌كند، هم به گويش مختلط فارسي و محلي برنامه‌هاي اين شبكه اشاره مي‌كند اما در مجموع راضي به نظر مي‌رسد. او از اينكه دوربين‌هاي سيماي مركز استان به نقاط مختلف استان به ويژه روستاها سر مي‌زنند و برخي مسابقات محلي را پوشش مي‌دهند نسبتاً راضي است. اما او هم پنهان نمي‌كند كه خيلي برنامه‌هاي شبكه استاني را نگاه نمي‌كند.

وضعيت شبكه استاني آذربايجان غربي هم به نظر مي‌رسد خيلي تفاوتي با ساير استان‌ها نداشته باشد. اين استان البته دو مركز يكي براي آذري‌هاي ساكن استان و ديگري (مركز مهاباد) براي هم‌وطنان كرد دارد كه بيشتر در جنوب استان زندگي مي‌كنند.

شبكه استاني آذربايجان غربي همانند ساير مراكزي كه در نزديكي مرزها فعاليت مي‌كنند، علاوه بر شبكه‌هاي سراسري رقيب ديگري به نام شبكه‌هاي خارجي هم‌مرز دارند كه دشواري و حساسيت كار آنها را دوچندان مي‌كند.

"س ـ ف" ساكن بوكان از جمله هم‌وطناني است كه وقتي از او مي‌پرسم شبكه استاني شما برنامه‌ كودك دارد يا نه؟ گوشي را نگه مي‌دارد و از فرزندان به زبان كردي مي‌پرسد.
اين هم‌وطن كرد كه ترجيح داد نامش برده نشود، مي‌گويد: شبكه استاني آذربايجان غربي به زبان تركي برنامه پخش مي‌كند اما فرزندان من كه كرد هستند نمي‌توانند استفاده كنند. از طرفي برنامه‌هاي مركز مهاباد هم كه 55 كيلومتر با اينجا فاصله دارد پوشش داده نمي‌شود و قابل استفاده نيست.

او كه خود دبير است مي‌گويد سطح پائين برنامه‌هاي استاني باعث شده كه تعداد كمي از مردم از اين برنامه‌ها استفاده كنند و بيشتر برنامه‌هاي شبكه‌هاي خارجي كه در اينجا قابل دسترسي هستند را نگاه كنند.

از او مي‌پرسم آيا اين شبكه‌ها به مسائل و مشكلات روزمره مردم استان مي‌پردازند؟ مي‌گويد: من نديده‌ام به مشكلات و سوالات و مسائل روز و جاري مردم توجه زيادي شود. برنامه‌ها خيلي توليدي نيست و برخي همان برنامه‌هاي شبكه‌هاي سراسري دوبله مي‌شود و از اين شبكه پخش مي‌شود.

شبكه استاني بوشهر هم در جذب مخاطب موفق عمل نكرده است. آقاي "م "كه خود از كارمندان اين مركز است، مي گويد مردم اينجا بيشتر شبكه هاي عربي خارجي را مي بينند.
وي مي گويد: حدود 20 درصد برنامه هاي شبكه بوشهر توليدي است و 80 درصد بقيه هم تاميني است. برنامه هاي تاميني هم شامل بازپخش سريال ها و مستند هايي است كه از شبكه هاي سراسري پخش شده است.

در استان بوشهر سه گويش، عربي، فارسي و نزديك به لري وجود دارد. مردم شمال و مركزاستان با گويشي نزديك به لري صحبت مي كنند و شهر هاي جنوبي مثل دير و كنگان گويش عربي دارند. شهرستان جم هم گويش سليس فارسي دارد.

با اين حال در شبكه استاني بوشهر تنها در يك برنامه شبانه به نام " شو نشيني" گويندگان ملزم به رعايت گويش بومي و محلي هستند و در ساير برنامه هاي اين شبكه گويش هاي محلي جايگاهي ندارد.

عمق فاجعه آنجاست كه مجري برنامه كودكان جنوبي در استان بوشهر، تهراني است، به زبان فارسي صحبت مي كند و در پوشش خود هم از لباس هاي محلي استفاده نمي كند.

البته در جشنواره توليدات مراكز استان كه در استان فارس برگزار شد، گروه كودك استان بوشهر مقام اول را كسب كرده است، اما اين مقام چه سودي براي بوشهري ها دارد كه كودكانشان در سيماي استاني هم از ديدن لباس هاي محلي و شنيدن گويش بومي محروم اند و چه بسا چند صباحي ديگر نشاني از فرهنگ و آئين هاي محلي باقي نماند.

«شبكه تهران به رغم آنكه براي ساخت سريال هاي مناسبتي بودجه به ميزان شبكه هاي سراسري مي گيرد، اما كيفيت سريال ها هم طراز سريال هاي شبكه هاي سراسري نيست.» اين هم بخشي از توصيف شبكه تهران، توسط يك خبرنگار حوزه رسانه در يك خبرگزار داخلي است.

آرزو فيروزفر معتقد است برنامه هاي شبكه تهران در حال حاضر دچار افت مشهودي به لحاظ كيفيت شده است. فيروز فر مي گويد: شبكه تهران توجهي به گويش و آداب و رسوم تهراني ندارد. مديران مدعي اند كه چون تهراني اصيل خيلي كم وجود دارد لذا خيلي هم ضرورت ندارد كه به مسائل خاص تهران به لحاظ فرهنگي بپردازيم. در حالي كه به هر حال شبكه تهران يك شبكه استاني است و بايد با شبكه هاي سراسري تفاوت داشته باشد.

اين خبرنگار حوزه رسانه ها مي گويد: در حال حاضر هيچ تمايز محسوسي بين شبكه تهران و شبكه هاي سراسري ديده نمي شود. اين درست نيست. چون به هر حال حفظ آئيين ها و برخي رسوم و حتي گويشهاي تهراني هم از اهميت خاصي برخوردار است.

با اين حال وي برخي برنامه ها مثل"در شهر و در استان و تهران 20 " را نقاط قوت شبكه تهران مي داند كه به مسائل و مشكلات استان مي پردازد.

هر چند گزارش پيش رو توصيفي كاملا صحيح و مانع و جامع از وضعيت شبكه هاي استاني نيست، اميدوار است كه حداقل تلنگري باشد براي مسئولان امر كه فاصله وضعيت موجود با وضعيت مطلوب را ببينند.

اميد مي رود معاونت استانهاي صداو سيما به جاي پاسخ واكنشي و رديف كردن آمار و ارقام مختلف مبني بر افزايش برنامه ها و توليدات درشبكه هاي استاني، خود نيز اقدام به برسي و نظرسنجي در سطح استانها نمايد تا ميزان استقبال مردم از اين شبكه هاي استاني مشخص شود.
دوشنبه 23 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فردا نیوز]

[مشاهده در: www.fardanews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2192]