فصل سرد روابط فرانسه و چين

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: فصل سرد روابط فرانسه و چين
ديدار اخير «نيكلا ساركوزى» رئيس جمهورى فرانسه با «دالايى لاما» رهبر بوداييان تبت در مراسم اعطاى جايزه صلح نوبل به رئيس جمهورى سابق لهستان در «گدانسك»، گرچه با هدف حمايت از مردم تبت صورت گرفته اما روابط فرانسه و چين را تحت تاثير قرار داد. به گزارش ايرنا، هرچند ساركوزى با بيان اينكه «ديدار با برندگان جايزه صلح نوبل از وظايف رئيس جمهورى فرانسه به شمار مى رود» به توجيه اقدام خود پرداخت، اما برخى تحليلگران بر اين باورند كه ساركورى اين ديدار را با هدف انحراف افكار عمومى فرانسه از وضعيت بد اقتصادى و روند صعودى بيكارى در كشور انجام داده و عدم رعايت حقوق بشر در تبت را به عنوان دستاويزى براى رسيدن به اهداف خود انتخاب كرده است. پس از اين ديدار دولت چين در نخستين واكنش، اقدام ساركوزى را نسنجيده و دور از هر گونه تيزبينى در قبال مساله تبت دانست كه سبب جريحه دار شدن احساسات مردم اين كشور شده است. مقامات چينى همچنين در اعتراض به ديدار نيكلا ساركوزى با دالايى لاما، وى را به عبور از خط قرمز چين و فرانسه يعنى موضوع «تبت» متهم و اعلام كردند كه تماميت ارضى اين منطقه فقط به دولت چين ارتباط دارد و كشورهاى ديگر نبايد در امور داخلى آن دخالت كنند. سامانه هاى اينترنتى خبرى چينى نيز با انتقاد از عملكرد ساركوزى نوشتند كه فرانسه بايد بهاى اين تحريك را بپردازد و اين بها فقط با بايكوت كردن اجناس فرانسوى ميسر مى شود. گفته مى شود برخى مراكز تجارى چين پس از ديدار ساركوزى با لاما اقدامات ضد فرانسوى خود را آغاز كرده اند بطوريكه در برخى سامانه هاى تبليغاتى- اينترنتى چين، شعار «به كالاهاى فرانسوى نه بگوييد» نقش بسته است. همچنين از شهروندان چينى خواسته شده تا كالاهاى داراى علائم ساخت فرانسه نظير خودرو، پوشاك، لوازم آرايشى و ... را تحريم كنند. نتايج يك نظرسنجى در سامانه اينترنتى معروف چينى موسوم به «سينا» نشان مى دهد كه اقدام ساركوزى در ديدار با دالايى لاما از نظر ۹۳ درصد شهروندان چينى مهمترين عامل در تخريب وجهه فرانسه نزد مردم و مقامات اين كشور محسوب مى شود. براساس گزارش اين سامانه اينترنتى، مهمترين علت واكنش و اعتراض شديد مقامات پكن به اين ديدار آن است كه رهبر بوداييان تبت متهم به اقدامات غيرقانونى بر ضد چين است و فرانسه نبايد از چنين فردى حمايت كند. وزارت خارجه چين نيز در اعتراض به عملكرد ساركوزى، به فرانسه هشدار داد كه رئيس جمهورى اين كشور بايد مسئوليت اقدامات خويش را بر عهده بگيرد. دولت چين نيز در اقدامى تلافى جويانه نشست اتحاديه اروپا و چين را كه قرار بود در شهر «ليون» فرانسه برگزار شود به تعويق انداخت. فرانسه نيز ضمن ابراز تاسف نسبت به اين اعتراض ها، اعلام كرد كه فرانسه همچنان به تقويت مناسبات با چين پايبند است.
موقعيت تبت و رهبر بوداييان
تبت، سرزمين مقدس بوداييان در آسياى مركزى و در چين قرار دارد و شهر «لهاسا» مركز اين استان است. تبت بيش از ۴۰ سال در اشغال نيروهاى خارجى قرار داشته و در حال حاضر تعدادى از سربازان چينى در تبت مستقر شده اند. حضور نيروهاى خارجى در طول اين سال ها سبب گرديده تا ساكنان تبت از اساسى ترين حقوق خود يعنى آزادى بيان و حق عبادت محروم شوند. بيش از يك ششم جمعيت شش ميليونى تبت در نتيجه حمله و اشغالگرى نظاميان چينى به اين منطقه كشته شدند. «تنزين گياتسو» چهاردهمين دالايى لاما در سال ۱۹۳۵ ميلادى در شرق تبت متولد و پس از طى دوران جوانى موفق به اخذ درجه دكترا در رشته فلسفه بودايى در سال ۱۹۵۹ ميلادى شده است. او در سن پانزده سالگى در حالى به رهبرى سياسى و مذهبى تبت انتخاب شد كه نيروهاى جمهورى خلق چين تبت را به اشغال درآورده بودند. فشار دولت چين بر دولت محلى تبت در آن زمان به حدى افزايش يافت كه مردم در سال ۱۹۵۶ ميلادى با هدف استقلال تبت قيام كردند اما اين قيام با دخالت ارتش چين سركوب شد و دالايى لاما مجبور به ترك تبت گشت و به هند رفت. دالايى لاما از سال ۱۹۶۰ ميلادى در «درمسالا» هند (لهاساى كوچك) و مقر دولت تبعيدى تبت زندگى مى كند و حدود ۱۲۰ هزار نفر از طرفداران وى نيز در آنجا مستقر شده اند. وى در طول اين سال ها همواره در تلاش بوده تا تبت را به استقلال برساند و در اين خصوص ديدارهايى را با مقامات كشورهاى مختلف انجام داده است. دالايى لاما به خاطر سال ها تلاش در حل مناقشات بين المللى و امور حقوق بشر موفق به دريافت جايزه صلح نوبل در سال ۱۹۸۹ ميلادى شد.
نگاهى به علل تشديد اختلافات چين و فرانسه
با لغو نشست مشترك سران اتحاديه اروپا و چين، اختلافات كهنه ميان چين و فرانسه از سر گرفته شد. در پى به تعويق انداختن نشست مشترك سران اتحاديه اروپا و چين از سوى پكن، فرانسه موضع خود را نسبت به چين همچنان متعادل خواند و خواستار گسترش بيش از پيش اين روابط شد. مقامات چينى معتقدند كه با لغو اين نشست و در واكنش به ديدار ساركوزى با دالايى لاما، فرانسه را به عنوان رييس دوره اى اتحاديه اروپا در آخرين روزهاى دوره رياست اين كشور تنبيه كرده اند. يكى از دلايل اصلى اختلافات ميان چين و فرانسه، ملاقات با رهبر بوداييان تبت است كه مقامات چينى اين اقدام پاريس را دخالت در امور داخلى كشورى ديگر خواندند. وزير خارجه چين نيز درخصوص اين اقدام گفت: تعليق اجلاس سران چين و اروپا از جمله ضرباتى است كه فرانسه بايد آن را جدى بگيرد. وى افزود: مساله حق حاكميت تبت از اهميت زيادى براى چين برخوردار است، طوريكه سفر رهبر بوداييان تبت به پاريس و ملاقات با مقامات فرانسوى و برخى كشورها و تاكيد اتحاديه اروپا بر رعايت حقوق بشر از جانب چينى ها حساسيت زيادى را در ميان مردم و مقامات اين كشور ايجاد كرده است. طرح مساله رعايت حقوق بشر در تبت، از سوى اتحاديه اروپا چندمين بار است كه منافع اقتصادى دو طرف را تحت الشعاع قرار داده، گرچه فرانسه و چين مى دانند كه تيرگى روابط بر سر موضوع تبت به نفع هيچ يك از دو كشور نيست.
روابط اقتصادى چين و فرانسه
از سال ۱۹۹۴ ميلادى روابط چين با كشورهاى اروپاى غربى پيشرفت قابل توجهى داشت و در سال ۱۹۷۵ ميلادى بازار مشتركى بين اين كشور و اروپا برقرار شد. پس از گشودن درهاى اصلاحات در چين بر روى كشورهاى خارجى روابط اين كشور با اروپاى غربى بيش از پيش توسعه يافت. اين پيشرفت ها به حدى رسيد كه در زمينه هاى علمى، فنى، فرهنگى و آموزشى نيز تاثير گذار بود. در سال ۱۹۸۹ ميلادى اكثر كشورهاى اروپايى بدلايل سياسى چين را در زمينه هاى اقتصادى و سياسى تحريم كردند كه سبب كاهش مبادلات تجارى بين اين كشور آسيايى با اروپا شد. اما از سال ۱۹۹۱ ميلادى با بهبود شرايط اروپاى غربى دوباره روابط با چين توسعه يافت. چينى ها در تعاملات اقتصادى با كشورهاى اروپايى همواره به عنوان كشورى كليدى مورد توجه بوده اند و كشورهاى اروپايى سعى داشتند تا روابط خود را بويژه در زمينه تجارى با اين كشور گسترش دهند. فرانسه از بزرگترين شركاى تجارى چين و دومين شريك در بخش فناورى و تكنولوژى هاى روز دنيا و سومين سرمايه گذار اروپايى در چين محسوب مى شود. فرانسه همچنين دهمين كشور بزرگ سرمايه گذار در ميان كشورهاى جهان و سومين سرمايه گذار بزرگ اروپايى در چين است. حجم سرمايه گذارى اين كشور در چين در سال ۲۰۰۶ ميلادى ۶/۸۸ ميليارد دلار بوده كه ممكن است اين مبلغ تا پايان سال به مرز ۱۰۰ ميليارد برسد كه رقم قابل توجهى در عرصه تجارت محسوب مى شود. فرانسه همواره در تلاش بوده تا در بازار اقتصادى چين وارد شود و حجم روابط تجارى خود را با اين كشور افزايش دهد. براساس آمار منتشر شده، حجم مبادلات تجارى دو كشور در سال ۲۰۰۶ ميلادى ۱۹/۲۵ ميليارد دلار بوده كه مى توان انتظار داشت اين رقم تا پايان سال جارى (۲۰۰۸) ميلادى افزايش يابد. مساله مهم ديگر توان چين در صنعت هسته اى است كه امروزه بزرگترين پروژه هاى اقتصادى اين كشور در ساخت راكتورها و نيروگاه هاى هسته اى خلاصه مى شود. داشتن اين توان سبب شد تا فرانسه بزرگترين قرارداد صنعت هسته اى را با چين به امضا برساند.
ريشه اختلاف فرانسه و چين
ريشه اختلافات فرانسه و چين به زمانى باز مى گردد كه يكى از شركت هاى فرانسوى اقدام به فروش سلاح به كشور تايوان نمود كه اين واكنش شديد چينى ها را بدنبال داشت. فرانسه در ژانويه سال ۱۹۹۴ ميلادى و در يك بيانيه مشترك وعده داد كه جهت بهبود روابط دو كشور، ديگر به تايوان سلاح نفروشد كه اين اقدام باعث عادى شدن روابط دو كشور شد.
سخن آخر
ديدار رئيس جمهورى فرانسه با رهبر بوداييان تبت و سخن از رعايت حقوق بشر توسط ساركوزى تنها حفظ منافع تبتى ها نيست گرچه پكن به اين ديدارها اعتراض كرد و فرانسه را تهديد به تحريم نمود اما فرانسه معتقد است منافع مشتركى با چين دارد و همواره تلاش مى كند آن را به سطح بالاترى برساند. اروپا همواره و در پس پرده به اين مساله معترف است كه به مشاركت چين در امور جهانى نياز دارد و چين نيز به خوبى مى داند كه به سرمايه گذارى كشورهاى اروپايى در كشور براى رشد اقتصادى خود محتاج است، پس مى توان نتيجه گرفت كه محدود كردن روابط دو كشور شايد بازى سياسى باشد. كارشناسان چينى بر اين باورند كه عملكرد اخير ساركوزى نشان از رويكرد فرصت طلبانه وى دارد و فرانسه به جاى در نظر گرفتن منافع درازمدت خود به منفعت كوتاه مدت بسنده كرده است. تبت از سال ۱۹۵۹ ميلادى در تصرف چين است و جايگاهى ويژه در اين امپراطورى براى خود دارد، بنابراين مقامات چينى نمى پذيرند تا هر دولتى در امور داخلى اين منطقه دخالت كند. فرانسه بارها به عنوان دايه اى مهربان تر از مادر حمايت خود را از خودمختارى تبتى ها نشان داده و ديدار اخير ساركوزى با لاما نيز اين مهربانى را دو چندان كرده است. اتحاديه اروپا به خوبى مى داند كه عملكرد ساركوزى در دفاع از مردم تبت در آينده اى نه چندان دور به ضرر اين اتحاديه تمام خواهد شد زيرا چين مصمم است تا روابط تجارى خود را با اين كشور محدود نمايد. عليرغم هوش و درايت رهبر بوداييان تبت بايد گفت كه دالايى لاما سخت تحت تاثير عملكرد رئيس جمهورى فرانسه قرار گرفته و در يك برنامه خبرى اظهار داشت كه عليرغم پيامدهاى ناشى از اين ديدار، ساركوزى از روى خلوص نيت با وى ديدار كرده و محكم و استوار بر موضع برحق خود يعنى دفاع از حقوق مردم تبت ايستاده است. نماينده تبتى هاى تبعيد شده به فرانسه نيز موضعگيرى پاريس را ستودنى خواند و افزود: به فرانسه به عنوان يك حامى تبت نگاه مى كنيم. «وانگ پو باشى» با جسورانه توصيف كردن اقدام ساركوزى تصريح كرد: اين مهم است كه فرانسه با تمامى جايگاه مهم خود در سياست بين الملل و اروپا از خودمختارى تبت حمايت مى كند. اما آينده نشان خواهد داد كه ساركوزى در تبت به دنبال چيست.
شنبه 30 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 270]