مناقشه ايران و اتحاديه اروپا بر سر گشايش سفارتخانه در تهران ادامه دارد چانه زني درباره سازوكار روابط ديپلماتيك

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: مناقشه ايران و اتحاديه اروپا بر سر گشايش سفارتخانه در تهران ادامه دارد چانه زني درباره سازوكار روابط ديپلماتيك
مريم جمشيدي گروه سياسي؛ اتحاديه اروپا نهادي با حضور 27 كشور اروپايي، سازمان بزرگ و پيچيده يي است كه مقرش در بروكسل بوده لذا از بروكسل بلژيك به عنوان پايتخت اروپا هم ياد مي كنند چرا كه بيش از 2500 سازمان، NGO و دفاتر بين المللي در آنجا وجود دارد يا دفتر نمايندگي شان به فعاليت در اين شهر مشغولند. با اين حال اتحاديه اروپا شاخص ترين ساختار بين المللي اين قاره سبز است كه اگرچه بخش هاي متعددي نظير اقتصادي، انرژي، فرهنگي و... دارد اما به لحاظ سياسي وزن قابل توجهي در معادلات بين المللي داشته و به همين خاطر به باور ناظران سياسي اتحاديه اروپا بيشتر سازمان سياسي پيچيده يي است و بيش از آنكه يك شركت يا بانك محسوب شود، يك نهاد سياسي است كه از قضا نمايندگي 500 ميليون انسان را تحت دولت مداري 27 كشور برعهده دارد. اتحاديه اروپا از سه بخش كميسيون ها، شوراي وزيران و همچنين پارلمان تشكيل شده كه علاوه بر آنكه نگاهي به تامين منافع ملي هر عضو خود دارد، در چشم انداز ديپلماسي اش به كشورهاي ديگر نقاط جهان نيز توجه ويژه يي داشته است. به همين علت و شايد به منظور اثبات قدرت بالقوه يي كه اعضاي اتحاديه مي خواهند آن را به فعليت درآورند تصميم گرفته شد در سراسر جهان اقدام به بازگشايي 160 سفارتخانه اتحاديه اروپا كنند. اين تصميم تاكنون عملي شده و در حال حاضر اين سازمان 130 نمايندگي در كشورهاي مختلف اعم از كشورهاي توسعه يافته يا در حال توسعه افتتاح كرده است.

صلاحيت سفيراني كه به نمايندگي از طرف اتحاديه اروپا راهي كشورهاي ديگر مي شوند بايد به تاييد پارلمان برسد و سفارتخانه ها تحت تابعيت اين سازمان قرار دارند. بنابر اين اقدام، سرويس هاي خارجي ويژه يي در اتحاديه اروپا با ورود به عرصه سياست بين المللي فعال مي شوند.

ديدگاه هاي ديپلماتيك در اتحاديه اروپا در حوزه هاي مختلف به خصوص درباره خاورميانه متفاوت است و اين امر درباره ايجاد سفارتخانه اتحاديه اروپا در كشور ايران نيز صادق است. به رغم ارتباط تجاري گسترده يي كه ميان ايران و كشورهاي اروپايي برقرار است تاكنون اراده يي جدي بر گشايش سفارتخانه اين اتحاديه در تهران ديده نشده است. البته اين تمايل از سوي اعضاي اروپا به صورت ايجاد دفتر نمايندگي با حضور سرپرست از سوي اتحاديه اروپا بروز يافته كه طبيعتاً با مخالفت صريح تهران مواجه شده است.

نماينده يي كه اتحاديه اروپا قصد دارد به جاي سفير راهي ايران كند به لحاظ ديپلماتيك جايگاهي پايين تر از سفير داشته و در عين حال اتحاديه مي خواهد وي نه در ساختمان و دفتر مستقل بلكه در سفارت بلژيك واقع در تهران مستقر شود. به گفته علي اصغر خاجي سفير ايران در بلژيك، تهران اگرچه از افتتاح سفارت اتحاديه اروپا در ايران به جد استقبال مي كند اما مخالف برقراري روابط ديپلماتيك در سطحي پايين تر از سفير است. وي كه در ضيافت شامي كه به خاطر حضور هيات رسانه يي ايران در بروكسل برگزار شده بود اين سخنان را اظهار مي كرد، با تاكيد بر اين امر خاطرنشان كرد؛ «ما بارها انتقاد خود را از اين موضوع به مسوولان مربوطه اعلام كرده ايم و گفته ايم شما در كوچك ترين كشورها و ضعيف ترين آنها سفارتخانه اتحاديه اروپا را بازگشايي كرده ايد اما چطور است كه حاضر نمي شويد به ايران كشوري با اين قدمت، تعداد جمعيت و با توجه به قدرتي كه در منطقه دارد، سفير بفرستيد و قصد داريد نماينده يي را كه آن هم در سفارتخانه بلژيك دفتر داشته باشد، راهي تهران كنيد؟»

خاجي همچنين از رايزني هاي متعدد ديپلمات هاي ايراني با همتايان اروپايي در اتحاديه خبر داد و اينكه تهران چنين اقدامي را نوعي اهانت محسوب مي كند. وي افزود؛ «در آخرين دور از مذاكرات كه حدود يك سال قبل برگزار شد، بنابر اين شد مسوولان اتحاديه اروپا با در نظر گرفتن خواست تهران به طور جدي بر گشايش سفارتخانه اتحاديه در ايران كار كرده و نتيجه را به ما اعلام كنند. اما چندي قبل در ديداري كه به همين منظور صورت گرفت، آنان اعلام كردند موافقت نهايي بر اين شده كه همان نماينده به تهران اعزام و در ساختمان سفارت بلژيك مستقر شود.»

سفير ايران در بروكسل با تاكيد بر اينكه ايران هرگز چنين تصميمي را نخواهد پذيرفت چرا كه شأن خود را بالاتر از اين اقدام مي بيند، افزود؛ «صداي واحدي در حوزه سياست خارجي بين اعضاي اتحاديه اروپا شنيده نمي شود و آنان مواضع يكساني ندارند. در واقع به نظر مي رسد تصميم سران اتحاديه اروپا براي عدم بازگشايي سفارتخانه در تهران تحت تاثير مسائل سياسي است كه از پرونده هسته يي ايران نشات مي گيرد.»

افتتاح سفارتخانه اتحاديه اروپا در ايران موضوعي است كه توسط اعضاي روابط خارجي اتحاديه اروپا نيز در نشست هاي متعدد با روزنامه نگاران ايراني مطرح مي شود. در همين راستا خانم بنيتا فررو والدنر كميسر روابط خارجي و سياست همجواري اتحاديه با بيان اينكه اميدوار است ايران با اعزام نماينده اتحاديه اروپا به تهران موافقت كند، مي گويد؛ «ما كشور شما را مي شناسيم و در عين حال از وضعيت كنوني نيز راضي نيستيم چرا كه روابط محدود شده است.»

همچنين دي ادر كوزه نماينده كميسيون اروپا نيز مي گويد اعضاي اتحاديه اروپا اميدوار بودند در سال 2008 اين دفتر در تهران گشايش يابد و با يافتن راه حلي مسالمت آميز، مانع هدررفتن فرصت هايي شود كه به سود منافع ايران و كشورهاي اروپايي از بين مي روند. وي در ادامه خاطرنشان كرد با اين حال ما اميدواريم تا پايان سال 2009 دريچه هاي جديد و روزنه هاي اميدي در روابط ايران و اروپا گشوده شود.

اما ديويد رينگوس مدير اطلاعات و روابط عمومي در بخش سياست خارجي كميسيون اروپا نيز حرف هاي جالبي دارد. وي نتايج يك نظرسنجي را نشان مي دهد كه توسط بي بي سي و در سال 2006 انجام شده و بنا بر آن درصد بسيار كمي از مردم ايران نظر مثبتي درباره اتحاديه اروپا دارند. از اين رو وي خاطرنشان كرد؛ «به دليل وجود همين عدم شناخت و سوءتفاهم ها است كه مقامات اروپايي مي گويند كارهاي زيادي در پيش دارند و مي توان انجام داد تا روابط ايران و اروپا به سمت رشد و بهبودي حركت كند.» از سوي ديگر جرمي ناگودا معاونت همكاري هاي كميسيون اروپا با اشاره به اينكه به همين منظور اتحاديه درصدد اعزام نماينده يي به تهران است اما ايران تاكنون با آن موافقت نكرده، مي افزايد؛ «اگر دولت شما موافقت خود را اعلام كند، من فردي هستم كه انتخاب شده و قرار است به عنوان نماينده اتحاديه اروپا به كشور شما بيايم.»

در همين حين روزنامه نگاران ايراني به اين موضوع اشاره مي كنند كه تهران خواهان اعزام سفير و نه نماينده از سوي اتحاديه اروپا است و رينگوس با شيطنتي خاص مي گويد؛ «يعني شما دوست نداريد من به تهران بيايم؟» و بعد خبرنگاري در جواب وي به مزاح مي گويد؛ «چرا، قطعاً ما دوست داريم ميزبان شما باشيم اما نه در كسوت نماينده بلكه در قالب سفير. بنابراين ما خواهان ارتقاي مقام شما نيز هستيم.» كه با خنده رينگوس نشست پايان مي يابد.

---

تهران و اتحاديه اروپا از گذشته روابط ديرينه و حتي در برخي حوزه ها روابط عميقي داشته اند. مثل موضوع مبارزه با مواد مخدر كه به گفته معاون خانم والدنر كميسيونر روابط خارجي اتحاديه اروپا، براي سال جاري 9 ميليون يورو براي مبارزه با مواد مخدر و ترانزيت آن در نظر گرفته شده و قرار است در اختيار ايران قرار بگيرد.

اروپا همچنين در پرونده هسته يي ايران و بر سر ميز مذاكراتي كه چندي است به حالت تعليق درآمده، سه نماينده دارد. با اين وجود در سال 2005 روابط تهران و اروپا به علت مسائل هسته يي به طور يكجانبه و البته از سوي سه كشور انگليس، فرانسه و آلمان دچار چالش خبري شد. اين در حالي بود كه دو سند مهم تجاري و سياسي در آستانه امضا شدن قرار داشت. اما مساله هسته يي ايران باعث شد اين دو سند كه به گفته سفير ايران در بروكسل مهم بودند، امضا نشده و اتحاديه اروپا يك طرفه آنها را تعليق كند. علاوه بر آن به دليل عدم وجود ارتباط قوي ميان تهران و اروپا و فعاليت چهره هاي اپوزيسيون و به خصوص بعد از سال 1383 كه سطح روابط طرفين تغيير و كاهش يافت، تعداد زيادي قطعنامه در حوزه هاي مختلف عليه ايران صادر شده است.

به عنوان نمونه در دوره شش ماهه يي كه فرانسه رياست اتحاديه اروپا را برعهده داشته و سه روز پيش به پايان رسيد، 26 عضو اتحاديه بيش از 16 قطعنامه از جمله در زمينه حقوق بشر و پرونده هسته يي در قبال ايران صادر كرده اند.

آن طور كه مقامات اروپايي در ديدار با هيات رسانه يي ايران تاكيد مي كردند و آن گونه كه خاجي سفير ايران در بلژيك اعلام داشت نه اروپا و نه تهران هيچ كدام نمي توانند يكديگر را ناديده بگيرند چرا كه به گفته خاجي اولاً اروپا اولين شريك تجاري ايران است و به رغم محدوديت هاي موجود در هشت ماه اول سال 2008 مجموعه تبادلات تجاري ايران با اروپا هشت درصد نسبت به سال قبل افزايش يافته است و از سوي ديگر اروپا در معادلات سياسي نيز نقش پررنگي دارد.

همين دو علت كافي است تا هم ايران و هم اتحاديه اروپا نتوانند به سادگي از كنار گشايش دفتر و سفارتخانه اتحاديه در تهران بگذرند و به همين خاطر تلاش فراواني همراه با رايزني هاي گسترده صورت مي گيرد تا در آينده يي نزديك اين اتفاق در عرصه سياست خارجي طرفين رخ دهد.
يکشنبه 24 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 220]