آتي قراردادي كه سرمايه‌گذاران را تشويق به انجام معامله مي‌كند مدير اجرايي معاملات آتي: تضمين معاملات آتي هيچگاه مورد تهديد قرار نمي گيرد

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: آتي قراردادي كه سرمايه‌گذاران را تشويق به انجام معامله مي‌كند مدير اجرايي معاملات آتي: تضمين معاملات آتي هيچگاه مورد تهديد قرار نمي گيرد

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: بورس

قراردادهاي آتي ابزار نوين مالي است كه حداكثر از سه دهه قبل در بورس‌ها و بازارهاي رسمي دنيا مورد معامله قرار گرفته و اين معاملات از مزيتي بنام پوشش ريسك برخوردار است، پوشش ريسك انگيزه مهمي در معاملات آتي است كه سرمايه گذاران را تشويق به انجام معاملات آتي مي كند.

حال با راه‌اندازي معاملات آتي در دنيا و همچنين در ايران اين سوال مطرح مي شود كه چرا معاملات آتي طي دو دهه گذشته سالانه معادل 24 درصد رشد يافته و حجم معاملات آتي در سال 2007 در بورس‌هاي دنيا بر600 هزار ميليارد دلار بالغ شد و چرا اين معاملات در بورسها از صحت و سلامت برخوردارند؟

احمد رضائي ـ مدير اجرائي معاملات آتي ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بورس خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، در پاسخ به اين سوال گفت: هدف گروهي از متقاضيان معاملات آتي كه اكثرا توليدكننده هستند، پوشش ريسك قيمت ( هجينگ ) است تا بدينوسيله بتوانند مانع از كاهش يا افزايش قيمت مواد اوليه مورد نياز خود بشوند، شرايط معاملات آتي كالا با معاملات سهام فرق دارد، زيرا اساسا معاملات آتي براي اين منظور استفاده مي شود كه ريسك قيمت را كنترل و مديريت كنند.

وي افزود: در طول عمر يك دوره قرارداد آتي در بورس نوسانات قيمت امري اجتناب ناپذير است ولي معامله گري كه با هدف پوشش ريسك (هجينگ) وارد اين قرارداد مي شود، از هرگونه آسيب نوسان قيمت محفوظ است، بنابراين مديريت ريسك قيمت يكي از موارد اصلي اين ابزار معاملاتي است به همين منظور اساسا قرارداد آتي براي افراد حرفه‌اي و معامله گران هوشمند مناسب است. خريدار معامله آتي مختار است كه تا انتهاي دوره قرارداد آتي صبر كرده و كالا را تحويل بگيرد و يا اينكه با اختيار خود بدون تحويل كالا با دريافت سود يا احيانا ضرر از بازار خارج شود.

مزاياي قرارداد آتي در بورس كالاي ايران

وي به بيان برخي مزاياي قراردادهاي آتي پرداخت و خاطرنشان كرد: هزينه انجام معامله آتي در بورس كالاي ايران در مقايسه با انواع معاملات ديگر پائين‌تر است، سرعت معامله نسبت به معاملات ديگر بيشتر بوده و معامله‌گر مي تواند، خريدار يا فروشنده باشد.

چگونگي پوشش ريسك (هجينگ) در بورس

رضايي در ادامه چگونگي پوشش ريسك را مورد توجه قرار داد و اظهاركرد: پوشش ريسك يعني استفاده از معامله آتي بمنظور كاهش يا مصونيت در برابر ريسك‌هاي موجود در بازار است. به عنوان مثال اگر يك كارخانه توليد كننده كابل مس در فروردين ماه تصميم به فروش كابلهاي توليدي خود به قيمت هر كيلو80 هزار ريال با شركت مخابرات بگيرد، بدين منظور قراردادي را با آن شركت امضاء كرده و تعهد مي كند كه كالا را در خرداد ماه تحويل دهد. شركت كابل سازي مجبور است براي اين منظور خود را از نوسانات قيمت مفتول مس بعنوان مواد اوليه حفظ كند، لذا وارد بورس كالاي ايران شده و هر كيلو مفتول مس را 75 هزار ريال بصورت قرارداد آتي خريداري مي كند.

وي ادامه داد: شركت كابل سازي مجبور است هزينه‌هائي از قبيل دستمزد كارگر، برق، آب و سايرهزينه‌هاي توليد را پرداخت كند. بنابراين با محاسبه دقيق كليه هزينه‌ها، بعلاوه بهاي مواد اوليه قادر است قيمت تمام شده كالاي توليدي خود را بطور دقيق محاسبه كند تا از قبل قيمت فروش و قرارداد خود را به دقت تمام با مخابرات منعقد كند. ملاحظه مي شود كه قرارداد آتي از وي بعنوان يك توليدكننده حمايت كامل كرده و ريسك قيمت كه همان كاهش قيمت كالاي توليدي وي است را از توليدكننده دور مي كند بنابراين توليدكننده كابل از هر گونه نوسان قيمت در بازار و ضرر بالقوه در امان است.

مشاور مديرعامل شركت بورس كالا تاكيد كرد: ظهور معاملات آتي در بورس‌هاي كالايي باعث ايجاد سطح اشتغال وسيعي در كشورها شده و نقش عظيمي در اقتصاد كشورها ايفا مي‌كند علاوه بر اين رشد دانش و اطلاعات معامله گران در زمينه قيمتها ، روش قيمت گذاري كالاها و تخصيص منابع بطور فعال را بدنبال داشته است.

مسير اجرائي معاملات آتي در بورس كالاي ايران

رضايي درباره مراحل مختلف مراجعه متقاضي معامله آتي جهت خريد يا فروش طلاي يك انسي، مفتول مس و كالاهاي ديگر توضيح داد: در مرحله نخست مشتري به يكي از كارگزاران معاملات آتي شركت بورس كالا و ثبت نام و گرفتن كد مشتري مراجعه كرده سپس نسبت به افتتاح حساب در بانك معرفي شده از سوي بورس اقدام، واريز وجه تضمين معامله آتي، اجراي درخواست خريد و فروش مشتريان در سيستم وانجام معاملات روزانه بر روي موقعيت معاملاتي اتخاذ شده بنحوي كه مشتري مي تواند تا زمان سر رسيد قرارداد، بدفعات كالا را خريد و فروش كرده و با توجه به نرخ‌هاي روز از سود مورد نظر بهره مند شود از ديگر مراحلي است كه مشتري ملزم به طي كردن اين مراحل خواهد بود.

اتاق پاياپاي در معاملات آتي

وي يادآور شد: اتاق پاياپاي براي معامله گران آتي همچون لباسي از زره است كه بر اندام معامله گران پوشانده مي شود تا آنها در مقابل شكست يا عدم ايفاي تعهدات طرف مقابل مصون بمانند. اتاق پاياپاي بعنوان خريدار در مقابل فروشنده و بالعكس عمل مي كند، بنابراين كليه ريسك‌هاي معاملات آتي بعهده اتاق پاياپاي است.

وظايف اتاق پاياپاي

مجري قراردادهاي آتي در تشريح وظايف اتاق پاياپاي گفت: مديريت ريسك و كاهش ريسك يعني محاسبه زيان‌ها يا سودهاي روزانه معامله گران، نقد كردن قرارداد آتي معامله گراني كه توان ايفاي تعهد خود را ندارند، پرداخت وجه قرارداد و دريافت كالا براي خريدار، ختم كليه قراردادهاي معامله گري كه از ايفاي تعهدات خود عاجز باشد، اتاق پاياپاي بلافاصله پس از انجام معامله و جهت جلوگيري از خسارتهاي بيشتر ممانعت بعمل مي آورد، اخطار و آشكار كردن ريسك معاملات به معامله گران و علاج واقعه قبل از وقوع، انتشار قيمتهاي شفاف و اطلاعات معاملات براي كليه معامله گران و قانون گذاران و در نهايت اتاق پايان دهنده قراردادهاي آتي است.

چه وقت بازار معاملات آتي سود آور است؟

رضايي عنوان كرد:هنگامي معاملات آتي براي مشتريان و اقتصاد كشور سودمند است كه سه شرط زير مهيا باشد : اصل معامله و تسويه آن از سلامت كامل برخوردار باشد و بازار معاملات آتي پذيراي نوآوري ابزارهاي مالي در معاملات باشد.بازار معاملات آتي، پويا و حرفه‌اي باشد و قانون گذاران بايد از مجريان و بازار بورس حمايت كنند تا شرطهاي فوق تحقق پذيرد و نتيجه آن باعث بهبود شرايط و اوضاع اقتصاد كشور خواهد شد.

ريسك‌ها در معاملات آتي

وي با بيان اينكه در ذات بازار آتي خواسته يا ناخواسته ريسك‌هائي وجود دارد اضافه كرد: دليل اصلي استقبال عده‌اي از معامله گران از معامله آتي، پذيرش ريسك از طرف اين دسته است كه به سرمايه گذار ( Speculator ) معروف است و در مقابل گروهي ديگر كه در بازار هستند از ريسك نوسان قيمت كالا فرار مي كنند و معروف به پوشش دهندگان ريسك ( Hedgers ) هستند. لازم است بمنظور جذب سرمايه گذاران در بازار معاملات آتي، سلامت، كارائي و امكان كاهش ريسك در اين بازار مهيا باشد. بازار معاملات آتي توان چنين شرايطي را دارد زيرا قراردادها و كالاهائي كه در آن مورد معامله قرار مي گيرد از استاندارد برخوردار است.

برخي ريسكهاي موجود در معاملات آتي

رضايي در ادامه انواع ريسك‌هاي موجود در معاملات آتي (فيوچرز) را مورد توجه قرار داد و اعلام كرد: ريسك ناخواسته كه كليه معامله گران توقع دارند بازار آتي به دور از نيرنگ و فريب بوده و كمترين ريسك در آن وجود داشته باشد و حتي اگر بازار، با بحران روبرو شد اثر وضعي بر قسمتهاي ديگر بازار نگذارد. ريسك اتاق پاياپاي، بمنظور حفظ صحت معاملات آتي ، اتاق پاياپاي از طرفين معامله مبادرت به اخذ وثايق نقدي و غير نقدي مي كند. ريسك عملياتي، بورس بمنظور صحت و سلامت معاملات آتي در فرآينده سيستم نرم افزار معاملات و تسويه، دقت لازم را بكار برده و تسويه را بصورت الكترونيكي و بنحو احسن و قابل اعتماد اجرا مي كند.

وي در ادامه ريسك قانوني و ريسك نقدشوندگي را مورد توجه قرار داد و افزود: اساسا ريسك قانوني ناشي از يك قرارداد استاندارد است و براي يك مشتري هنگام ورود در معامله آتي ايجاد مي شود، از آنجائيكه بازار آتي از استاندارد لازم برخوردار است هيچگونه جاي نگراني براي مشتري ندارد. در ريسك نقدشوندگي، انتظار مي رود اكثر معاملات آتي ( كالائي و غيركالائي ) در بورس‌ها از قدرت بالاي نقدشوندگي برخوردار باشند به همين دليل معامله گران توقع دارند، هنگام خروج از معامله خود بلافاصله فردي با قيمت منصفانه قرارداد وي را خريداري كند. غالبا قدرت نقد شوندگي قرارداد آتي در بورسها با مشكل روبرو نمي شود. البته چنانچه بازار آتي با بحران روبرو شود و يا قيمت‌ها در بازار شفاف نباشد، ريسك نقدشوندگي قرارداد بالا مي رود. همچنين بدليل وجود اتاق پاياپاي بعنوان مركز معاملات آتي تضمين اين معاملات هيچگاه مورد تهديد قرار نمي گيرد.

انتهاي پيام
شنبه 23 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]