واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: در طبقه بندی جانوران که در آغار قرن 19 قرن انجام گرفت، تمام جانورانی که دارای بدنی دراز و فاقد ضمایم واضح بودند به کرمها موسوم شدند. این جانوران به علت داشتن یک انتهای قدامی یا سر که دارای اندامهای حسی است و به قصد برخورد و روبرو شدن با محیط به طرف جلو حرکت می.کنند و یک انتهای خلفی یا دم ، با اسفنجها و مرجانها و شانه.داران اختلاف و تمایز دارند. رده کمتاران ، رده.ای از کرمها هستند که به صورت حلقوی هستند که در هر حلقه چندین تار دارند. کرمهای خاکی نمونه ای از این رده است. از کرمهای خاکی بزرگ لومبریکوس ترستریس نمونه جالبی است که ممکن است به درازای 30 سانتیمتر و به قطر 9 میلیمتر رشد کند.
مشخصات خارجی
بدن این کرم ، استوانه.ای دراز و بطور واضح در دو انتها نازک و باریک است. سطح شکمی آن پهن و رنگ پریده.تر از سطح پشتی است و سطح پشتی تیره است. سر مشخص و متمایزی در حیوان وجود ندارد. بدن یک کرم بالغ به 80 تا 100 قطعه حلقه.ای شکل که بوسیله شیارهای عرض مجزا است، تقسیم شده است. دهان کرم در حلقه اول است و بوسیله یک قطعه گوشتی به نام پیش دهان آویزان می.باشد. مخرج آن بیضی شکل و بطور عمودی در حلقه آخر قرار دارد. روی حلقه.های 31 تا 37 برآمدگی غده.ای واضحی به نام کمربند تناسلی دیده می.شود. کمربند تناسلی ماده سازنده پیله را که محتوی تخم است ترشح می.کند.
تارهای کرم خاکی
در هر حلقه به جز اولی و آخری ، 4 جفت تار موی مانند کوچک وجود دارد که در سطح شکمی و جانبی مختصر برجستگی پیدا کرده است. هر تار عبارت است از یک میله کیتینی نوک تیزی است که در یک کیسه اپیدرمی مخصوص واقع در درون دیواره بدن جای گرفته است. تار می.تواند بوسیله عضلات منقبض کننده در هر جهت حرکت کرده، امتداد یابد و یا عقب کشیده شود و تارها در موقعی که کرم در سوراخش قرار دارد و یا روی زمین حرکت می.کند مانند گیره یا میخ عمل می.نماید.
دیواره بدن
قسمت خارجی کرم از یک کوتیکول شفاف و نازک پوشیده شده است.کوتیکول دارای خطوط عرضی نازکی است که یک منظره قوس و قزحی مختصری ایجاد می.کند. در کوتیکول سوراخهایی در روی بسیاری از سلولهای حسی اپیدرم موجود است. اپیدرم روی یک غشای قاعده.ای قراردارد و زیر غشای قاعده.ای لایه نازکی از عضلات حلقوی و لایه ضخیم.تری از عضلات طولی وجود دارد. سطح داخلی دیواره بدن از صفاق مستور است. شکل جانور در نتیجه خاصیت کشش دیواره بدن روی اندامها و مایعات درونی حفظ می.شود.
دستگاه گوارش
این دستگاه از قسمتهای زیر تشکیل می.شود:
- دهان که دنباله آن حفره دهانی است. (در حلقه.های 3 - 1)
- حلق (در حلقه.های 5 - 4) با غده.های مخصوص چرب و نرم کردن و الیاف عضلانی در دیواره.های خارجی آن.
- مری باریک و مستقیم (در حلقه.های 14 - 6) که بوسیله سه جفت غده.های آهکی از پهلو اتصال دارد.
- یک چینه.دان بزرگ با دیواره نازک که در حقیقت یک پیشخانه برای ذخیره می.باشد.
- سنگدان (در حلقه.های 18 - 17) با دیواره.های عضلانی ضخیم و محکم که در داخل از کوتیکول مفروش است.
- روده که تا مخرج امتداد دارد.
دستگاه گردش خون
خون در تمام قسمتهای بدن کرم جاری است و یک سیستم رگهای خونی بسته با مویرگها وجود دارد. پنج رگ اصلی ممتد در طول بدن و پنج جفت قلب در حلقه.های 11 - 7 دیده می.شود. از حلقه 12 به طرف عقب ، هر حلقه دارای رگهای بند بند زوج است که رگهای طولی را به اندامهای گوناگون مربوط می.سازد.
دستگاه تنفس
دستگاه تنفسی منظم در این کرمها موجود نیست. خون جاری اکسیژن را در مویرگهای نزدیک کوتیکول مرطوب در دیواره بدن ، دریافت کرده و co2 پس می.دهد. اکسیژن با هموگلوبین در پلاسما ترکیب شده به بافتهای مختلف حمل می.شود.
دستگاه عصبی
در بالای حلق (حلقه 3) یک جفت گانگلیونهای مغزی با مغز وجود دارد. دو رابط از پیرامون حلق به گانگلیونهای زیر مری دو قطعه.ای کشیده می.شود، به نام حلقه دور مری و از گانگلیونهای زیر مری طناب عصبی شکمی در طول کف حفره عمومی بدن تا حلقه مخرجی امتداد می.یابد. چندین عصب نیز به پیش دهان و ناحیه دهانی متصل می.گردد. طناب عصبی شکمی در هر حلقه دارای یک عقده بزرگ است و 3 جفت عصب جانبی از آن خارج می.شود. طناب و عقده.ها به صورت ساختمانهای جفت بوجود می.آید، رشته اعصاب جانبی به عضلات ، سلولهای اپیدرمی ، نفریدیها ، کیسه.های تار و سایر اندامها عصب می.دهد.
دستگاه تولید مثل
کرم خاکی تک جنسی است و در هر کرم اندامهای جنسی نر و ماده در قسمت شکمی جای دارد. کرمهای خاکی در بیشتر سال ، تولید مثل می.کنند، ولی حداکثر فعالیت تکثیری آنها در هوای گرم و مرطوب است. جفتگیری در شب صورت گرفته. دو کرم خود را از سوراخ بیرون کشیده، سطح شکمی قدامی.شان را نزدیک هم می.آورند، بطوری که انتهای قدامی.شان در دو جفت مخالف هم قرار دارد. در هر کرم یک جفت شیار اسپرمی تشکیل می.شود که در طول آنها توده.های اسپرم به منظور دخول در جایگاه اسپرمی دیگری عبور می.کند. پس از این عمل ، کرمها از هم جدا می.شوند. بنابراین عمل لقاح دو جانبه و متقابل است
رابطه کرم خاکی با انسان
کرمهای خاکی به عنوان طعمه در ماهیگیری مصرف عملی دارند. اثرات طویل.المدت کرمهای خاکی در طبیعت جنبه.های عملی مشخصی دارد. از آنجا که خاک را سوراخ می.کنند اثرات قابل توجهی در حاصلخیزی خاک دارند.
برخي جهت تغذيه ماهيهاي آكواريومي مبادرت به تكثير و نگهداري كرم خاكي مي نمايند كه به نحو زير مي توان عمل كرد
نحوه ی نگهداری و تکثیر کرم خاکی : ابتدا تعدادی کرم خاکی از باغچه یا محلی که دارای خاک مرطوب است پیدا کرده و سپس آنها را در یک جعبه که در آن مقداری خاک مرطوب است قرار دهید .
سپس مقداری از جعبه را درون آب قرار دهید تا خاک ها مرطوب باقی بمانند .
پس از گذشت مدتی ، چون کرم های خاکی دو جنسه بوده و نیاز به نر و ماده ندارند ؛ تکثیر شده و به تعداد مورد نظر شما خواهند رسید .
نکته : برای جلوگیری از خشک شدن خاک که سبب مرگ کرم های خاکی می شود ، هر روز مقداری آب را روی لایه های بالایی خاک بریزید .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 445]