اسرائيل و هند در مسير تقويت روابط راهبردي

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: اسرائيل و هند در مسير تقويت روابط راهبردي
اشاره :
هندوستان سال گذشته يك ماهواره جاسوسي اسرائيل را به فضا پرتاب كرد. اين موضوع از چند جهت قابل بررسي است و سوالات بنيادي ذيل را مطرح مي سازد :
.1 اساسا " روابط هندوستان و اسرائيل از چه بردار راهبردي برخوردار است
.2 با توجه به حساسيت هايي كه جمهوري اسلامي و نيز كشورهاي اسلامي و عربي نسبت به اين روابط دارند استدلال هندوستان در تقويت مناسبات نظامي و استراتژيك با اسرائيل چيست
.3 آيا تحكيم مناسبات استراتژيك هندوستان و اسرائيل بيشتر در جهت نزديك شدن آن كشور به آمريكا است
تاريخچه روابط هندوستان و اسرائيل
سوابق همكاري هاي نظامي هندوستان و اسرائيل به ويژه در زمينه فضائي در شهريور 1386 منجر به پرتاب ماهواره اسرائيل شد . برخي از گزارش ها حاكي است كه مهم ترين هدف اين ماهواره نظارت و مراقبت از برنامه هاي هسته اي جمهوري اسلامي ايران است . اين ماهواره 300 كيلوگرم وزن و « تكسار » نام دارد و قبل از آن نيز اسرائيل موفق به پرتاب ماهواره « افق 7 » به فضا شده بود . اما ماهواره دوم از قابليت هاي بيشتري از جمله تكنولوژي پيشرفته راداري برخوردار است . لازم به اشاره است كه در گذشته نيز هندوستان و اسرائيل از سوابق روابط نظامي و همكاري هاي دفاعي برخوردار بوده اند. در ادامه همكاري هاي مزبور يك فروند راكت هندي ماهواره اسرائيلي را به فضا پرتاب كرد.
بي شك پرتاب اين ماهواره نقطه عطف مهمي در مناسبات نظامي اسرائيل و هندوستان مي باشد. در واقع اين پرتاب گام جديدي در روابط استراتژيك دو كشور و فاكتور جديدي در سناريوهاي احتمالي امنيتي براي منطقه خاورميانه به شمار مي رود. مقامات هندي استدلال مي كنند كه توانمندي ها و ظرفيت هاي فضايي آن كشور به مرحله اي رسيده است كه مي تواند ماهواره ساير كشورها را در مدار زمين قرار دهد. سازمان پژوهش هاي فضايي هندوستان كه متولي اين پرتاب بوده است خود را يك مجموعه غيرنظامي معرفي مي كند. اين طور استنباط مي شود كه هندوستان و اسرائيل در تداوم مناسبات نظامي به اين همكاري دست زده اند. ماموريت اين ماهواره كه ظاهرا نظارت بر فعاليت هاي هسته اي جمهوري اسلامي است و از فن آوري پيشرفته اي برخوردار است آن را قادر مي سازد كه تحت هر شرايط جوي ماموريت خود را انجام دهد.
منابع اسرائيلي گزارش دادند كه پرتاب ماهواره جاسوسي اسرائيل توسط راكت هندي آن كشور را به يك همكار فعال در ارتقاي امنيت اسرائيل مبدل كرده است . منابع مذكور مي افزايند كه حمله احتمالي اسرائيل به مراكز استراتژيك در ايران از هدايت شبكه اي ماهواره مذكور مي تواند بهره مند شود. منابع ديگري يادآوري مي كنند كه همكاري جديد دو كشور مي تواند به توسعه مناسبات پيشرفته تري در زمينه موشك رادار و ماهواره نيز بيانجامد. تداوم اين نوع همكاري ها مي تواند متقابلا هندوستان را به متحد نزديك اسرائيل در آسيا مبدل كند. هندوستان خريدار مناسبي براي تسليحات اسرائيل به شمار مي رود. اسرائيل دومين تامين كننده تكنولوژي هاي مدرن دفاعي سيستم هاي جنگ الكترونيك موشكي و راداري و به ويژه آواكس به هندوستان به شمار مي آيد.
سوابق روابط سياسي هندوستان و اسرائيل به سال ها قبل بازمي گردد . عادي سازي مناسبات ديپلماتيك دو كشور در سال 1371 آغاز گرديد و به تدريج اين روابط وارد حوزه همكاري هاي امنيتي شد. و اينك ابعاد همكاري هاي امنيتي ماهواره موشك هسته اي و تسليحات استراتژيك را نيز شامل شده است . اگرچه تهديدات پيش روي هندوستان و اسرائيل مشابه نيست و آنان دشمن مشتركي ندارند اما دو كشور به دنبال مدرنيزه كردن سيستم هاي دفاعي خود هستند. اسرائيل براي هندوستان منبع قابل اتكايي در جهت مدرنيزه كردن پروژه هاي جديد دفاعي به شمار مي رود و هندوستان نيز براي اسرائيل متحد جديدي در استراتژي پيراموني آن كشور در آسيا محسوب مي شود.
هندوستان ; اسرائيل را در سال 1329 به رسميت شناخت ولي به برقراري روابط كامل ديپلماتيك با آن كشور نپرداخت . احزاب سياسي مخالف تحت تاثير فضاي ضداستعماري مانع از توسعه روابط اين دو مي شدند. از يك سو مسلمانان هندوستان خواستار حمايت از مردم فلسطين بودند. از سوي ديگر كشورهاي عربي نيز درخصوص عدم ورود اسرائيل به جنبش غيرمتعهدها به هندوستان فشار وارد مي كردند . مناسبات محدود نظامي اسرائيل با هندوستان در جنگ هند و چين در سال هاي 50 ـ1344 شروع شد . روابط محدود سياسي بين دو كشور تا سال 1370 ادامه داشت . تا اينكه با پايان جنگ سرد هندوستان در جهت شكل دهي به سياست جديد راهبردي خود اقدام نمود.
واكنش هاي منطقه اي
براساس برخي گزارشات پرتاب ماهواره اسرائيل توسط هندوستان بارها به علت فشار كشورهاي عربي به ويژه كشورهاي حاشيه خليج فارس به تاخير افتاده بود. هندوستان داراي منافع ريشه دار و استراتژيك در خاورميانه و جديدا در آسياي مركزي است . منافع تجاري انرژي و اعزام كارگران هندي مهم ترين اولويت هاي هندوستان در بين كشورهاي عربي و جهان اسلام به شمار مي رود و مضافا هندوستان داراي جمعيت مسلمان است و توسعه مناسبات با كشورهاي اسلامي مي تواند توازني را در بين مسلمانان آن كشور برقرار كند. اقتصاد رو به رشد هندوستان نيازمند شديد به واردات نفت و گاز از كشورهاي دارنده منابع سرشار انرژي در منطقه است .
تجديدنظر در سياست خاورميانه اي هندوستان كه قبلا " بر حمايت از اعراب و فلسطيني ها استوار بود اكنون به سمت تقويت مناسبات استراتژيك با اسرائيل سوق پيدا كرده است . هندوستان تصور مي كند كه با مخالفت جدي از سوي اعراب مواجه نخواهد شد چون آنها خود پيشقدم مذاكره با اسرائيل بوده اند. روزنامه اسرائيلي اورشليم پست علت واقعي تاخير در پرتاب ماهواره جاسوسي اسرائيل از سوي هندوستان را فشارهاي ايران احزاب اسلامي و احزاب چپ هندوستان ذكر مي كند. منابع خبري گزارش مي دهند كه ايران ناخرسندي خود را از همكاري هندوستان در اين باره اعلام كرده است . اين منابع به نقل از اظهارات مقامات رسمي ايران مي گويند كه تهران دهلي نو را از عواقب و ابعاد اين نوع همكاري برحذر داشته است .
اينكه هندوستان علي رغم آگاهي از حساسيت جمهوري اسلامي ايران مبادرت به پرتاب ماهواره اسرائيلي نموده است ظاهرا " مبتني بر اين فرض بوده است كه چون ايران درگير برنامه هسته اي خويش مي باشد و در اين راستا با چالش هاي غرب و نيز بحران روابط با غرب و سازمان ملل مواجه است لذا نمي تواند مخالفت موثر و جدي اي در اين خصوص از خود نشان دهد.
تاثير مناسبات نظامي هندوستان و اسرائيل برطرف هاي ثالث
توسعه مناسبات نظامي بين اسرائيل و هندوستان و از سوي ديگر گسترش روابط سياسي هندوستان با آمريكا كه ضمن آن قرارداد هسته اي دو كشور در سال 1386 انعقاد يافت و همچنين تمايل آمريكا براي ارتقاي نقش منطقه اي هندوستان موجبات نگراني كشورهاي منطقه از جمله چين ايران و پاكستان شده است . يكي از اهداف آمريكا در رويكرد خود نسبت به هندوستان به مسئله روابط اين كشور با ايران و اعمال فشار بر ايران تلقي مي شود.علي رغم معامله هسته اي آمريكا با هندوستان شواهدي وجود دارد كه ايالات متحده خواستار به تعويق افتادن پرتاب اين ماهواره بوده است . زيرا اين مسئله از يكسو به ابعاد جديد روابط آمريكا و پاكستان خدشه وارد مي كند و از سوي ديگر حساسيت كشورهاي عربي را در حمايت آمريكا از مناسبات جديد برمي انگيزد.
البته هندوستان علي رغم معامله بزرگ هسته اي با آمريكا هنوز نگاهي ترديدآميز به آمريكا در خصوص مناسبات واشنگتن با اسلام آباد و پكن دارد. از اين رو اين نظريه كه توسعه مناسبات آن كشور با اسرائيل در جهت استفاده از لابي اسرائيل در آمريكا بوده است تقويت مي شود. خريدهاي تسليحاتي و تكنولوژيكي هندوستان از اسرائيل موجب تغيير نگرش آمريكا به هندوستان و احتمال فروش سيستم دفاع موشكي پاترويت به هندوستان شده است . هندوستان ضمن استقبال از تحريم فروش فالكون هاي اسرائيلي به چين خواستار خريد تسليحات جديد دفاع هوايي و موشكي از آمريكا شده است .
از سوي ديگر هندوستان ظاهرا " درصدد است تا با تداوم خريدهاي تسليحاتي از اسرائيل دريچه فروش و دريافت تسليحات و تجهيزات مشابه از آمريكا را وسيع تر كند. براي مثال معامله هسته اي آمريكا با هندوستان علي رغم اينكه آن كشور عضو معاهده منع اشاعه تسليحات هسته اي نيست از جمله دستاوردهاي هندوستان در استفاده از سكوي پرش اسرائيل در جلب حمايت آمريكا به شمار مي رود . در ديدار 1386 بوش رئيس جمهور و ساير مقامات ارشد آمريكايي از جمله وزير دفاع آن كشور از هندوستان به توافق دوطرف براي استقرار سيستم دفاع موشكي آمريكا در هندوستان مشابه استقرار آن سيستم در خاك اروپا انجاميده است . ازجمله تنش هايي كه در اين خصوص شكل خواهد گرفت رنجش چين و پاكستان از واشنگتن خواهد بود. بديهي است همانطوريكه روسيه از استقرار سيستم دفاع موشكي در خاك اروپاي مركزي و شرقي سابق نگران است چين نيز از استقرار سيستم دفاع موشكي آمريكا در خاك هندوستان نگران خواهد بود . تصميم آبان 1386 چين در جلوگيري از نزديك شدن كشتي هاي آمريكايي به سواحل هنگ كنگ كه حامل تجهيزات دفاع موشكي براي تايوان بودند مي تواند ناشي از نگراني جدي آن كشور از استقرار سامانه دفاع موشكي آمريكا در خاك هندوستان باشد.
همان طوريكه اشاره شد بخش عمده اي از سياست نزديكي هند به اسرائيل ناشي از اين ديدگاه است كه ازطريق پنجره اسرائيل مي توان به آمريكا نزديك شد و علاوه بر آن با توجه به اينكه در حال حاضر توافق هسته اي آمريكا و هند در جريان است و تحقق آن بستگي به لابي موجود در آمريكا و اروپا دارد اسرائيلي ها مي توانند در اين باره كمك كنند ظاهرا " اين امر مي تواند انگيزه جانبي گام نهادن هندوستان در زمينه همكاري هاي جدي دفاعي با اسرائيل باشد.
نتيجه گيري
شكل گيري روابط هندوستان و اسرائيل از مولفه هاي مختلفي برخوردار است و از ديدگاه دو طرف به عنوان اقدامي سودمند كه منافع طرفين را تامين مي كند به آن نگريسته مي شود.
اسرائيل به بازار گسترده و رو به رشد تسليحاتي در هندوستان و فروش اقلام و فرآورده هاي نظامي خود كه اغلب با تكنولوژي هاي پيشرفته آمريكايي و غربي تهيه شده چشم دوخته است .
متقابلا هندوستان نيز به اسرائيل به منزله تامين كننده ادوات نظامي و تكنولوژي هاي پيشرفته دفاعي كه به آنها در بازارهاي آمريكايي و اروپايي به آساني دسترسي وجود ندارد مي نگرد.
در سطح راهبردي ملاحظات دو طرف بر اين مبنا استوار است كه اسرائيل به هندوستان به عنوان يك قدرت در حال ظهور در آسيا مي نگرد كه مي تواند بر روندهاي جاري استراتژيك منطقه اي تاثيرگذار باشد و از همه مهم تر به عنوان عاملي جهت جلوگيري از روابط هند و ايران عمل نمايد.
هندوستان به خوبي واقف است كه چه هزينه هايي را در روابط استراتژيك با اسرائيل آن هم به شكل واكنش هاي منفي از سوي ايران و برخي كشورهاي اسلامي و عربي ديگر ممكن است بپردازد و همچنين چه مخالفت هايي در داخل كشور از سوي جناح هاي سياسي مي بيند ولي با اين حال ضمن ارزيابي نهايي ميزان سود و زيان به پيشبرد اين روابط در آينده مي انديشد.
هندوستان سال گذشته يك ماهواره جاسوسي اسرائيل را به فضا پرتاب كرد. گفته مي شود مهمترين هدف اين ماهواره نظارت و مراقبت از برنامه هاي هسته اي ايران است
بي شك پرتاب ماهواره « تكسار » نقطه عطف مهمي در مناسبات نظامي اسرائيل و هندوستان محسوب مي شود
منابع اسراييلي معتقدند كه در صورت حمله احتمالي اسرائيل به مراكز استراتژيك در ايران مي توانند از هدايت شبكه اي ماهواره « تكسار » بهره مند شوند
اسرائيل دومين تامين كننده تكنولوژي هاي مدرن دفاعي سيستم هاي جنگ الكترونيك موشكي و راداري و به ويژه آواكس به هندوستان به شمار مي آيد
تجديد نظر در سياست خاورميانه اي هندوستان كه قبلا بر حمايت از اعراب و فلسطيني ها استوار بود اكنون به سمت تقويت مناسبات استراتژيك با اسرائيل سوق پيدا كرده است
بخش عمده اي از سياست نزديكي هند به اسرائيل ناشي از اين ديدگاه است كه از طريق پنجره اسرائيل مي توان به آمريكا نزديك شد
اسرائيل به بازار گسترده و رو به رشد تسليحاتي در هندوستان و فروش اقلام و فرآورده هاي نظامي خود كه اغلب با تكنولوژي هاي پيشرفته آمريكايي و غربي تهيه شده چشم دوخته است
هندوستان به اسرائيل به منزله تامين كننده ادوات نظامي و تكنولوژي هاي پيشرفته دفاعي كه به آنها در بازارهاي آمريكايي و اروپايي به آساني دسترسي ندارد مي نگرد
سه شنبه 12 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]