كوير كرمان؛ سرزميني جذاب و ناشناخته

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: كوير كرمان؛ سرزميني جذاب و ناشناخته
كرمان - خبرگزاري مهر: كوير كرمان كه با وجود پديده هاي منحصر به فرد طبيعي جذابيتهاي فراواني دارد همچنان در پرده تاريكي از رازها قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار مهر در كرمان، كوير هميشه با مجموعه اي از افكار در زمينه سكوت، آرامش و ستارگان آسمان شب در فكر مردم تداعي شده است اما واقعيت اين است كه كوير متشكل از پديده هاي منحصر به فردي است كه شناخت هر يك از آنها به سالها تلاش و كوشش نياز دارد.

كوير لوت كه 80 هزار كيلومترمربع از فلات ايران را در بر گرفته است در پهنه استان كرمان سراسر شگفتي است. سرزميني سوزان كه عاري از هرگونه حيات است هر بيننده اي را با ايجاد جاذبه و كنجكاوي فراوان به اعماق خود دعوت مي كند.

"كلوت ها"، لقب پايتخت كوير را به خود نسبت داده اند شهري خالي از هرگونه سكنه كه تنها گاهي گردشگران داخلي و خارجي را از هزارن كيلومتر دورتر به ميهماني خود مي خواند.

يكي از مستشرقين به نام ژنرال "سر پرسي سايكس" در سفرنامه خود در زمينه اين آثار مي نويسد "آثار شهر كلوت‌ ها از غرايب طبيعت است حين عبور از بين اين نقاط، شخص تصور مي ‌كند كه از وسط قلاع قصه‌ هاي جن و پري مي گذرد. اين ابنيه‌ كه طبقه ‌طبقه روي هم بنا شده و گويي اشخاصي وراي بني نوع انسان در ساختمان آن دخيل بوده‌اند، اشكال عبادتگاه‌ها، اهرام، برج‌ها و قله‌هاي بزرگي را در نظر انسان مجسم مي ‌كنند كه بدون اغراق، انسان از مشاهده آنها بر خود مي لرزد."

كوير كه سراسر از شن هاي روان و مكانهاي ناشناخته است در ذهن گردشگران ترس از تنهايي، بي آبي و قرار گرفتن در محيطي را دارد كه هيچ موجود زنده اي در آن زندگي نمي كند.

يكي از شاهكارهاي كوير كرمان كلوت هايي هستند كه در طول ساليان گذشته به وسيله طبيعت در دل كوير به وجود آمده اند و سر به فلك كشيده اند، كلوت هاي كوير كه از آنان به عنوان شاهكار باد در كوير ياد مي كنند به عنوان پايتخت كوير محسوب مي شوند. كلوت ها سازه هايي عظيم از شن هستند كه به تدريج و در طول سالهاي متمادي بر اثر وزش باد و بارشهاي مقطعي به وجود آمده اند و همچون كوههاي استوار در كوير هستند.

مجموعه كلوتها از 43 كيلومتري شهرستان شهداد در استان كرمان آغاز مي شوند و در دل كوير امتداد مي يابند به دليل دماي بالاي كوير هيچ موجود زنده اي در اطراف كلوت ها وجود ندارد و حياط نباتي و حيواني در اين قسمت از كره خاكي محو مي شود.

گرماي هوا در برخي از نقاط كوير كرمان آنقدر بالاست كه حتي هيچ باكتري اي نيز در اين محيط وجود ندارد.

كلوت ها كه رقص باد در كوير آنان را به وجود آورده اند در دنيا بي نظير هستند و شهرتي جهاني دارند و شايد از معدود سازه هاي بي نظير طبيعت باشند كه انسان در ساخت آنها هيچ تاثيري نداشته و به دليل وجود فرسايش دائمي همچنان در حال تغيير و تحول هستند.

كارشناسان دليل اصلي به وجود آمدن اين سازه هاي شني غول پيكر در عمق كوير را تجمع شن هاي روان پس از بارش باران به دور يك قطعه سنگ و تجمع شن هاي روان در اطراف اين توده مي دانند اما اين نظريه تاكنون به ثبات نرسيده و دليل اصلي زايش اين پديده طبيعي همچنان در ابهام است.

فرسايش مداوم اين سازه ها به وسيله باد و باران هر روز اين اشكال زيباي كوير را تغيير مي دهند به طوريكه اگر يك گردشگر از اين سازه ها بازديد كند و پس از وقوع يك طوفان يا باران كويري از همان نقطه گذر كند شاهد تغيير كامل فضاي اطراف خود خواهد شد و جلوه اي نو از طبيعت را خواهد ديد و در واقع اين معماران كوير يعني باد و آب هميشه در حال تغيير و تحول در چهره اي آفتاب سوخته كويرند.

كلوت ها مسافتي برابر 140 در 80 كيلومتر مربع از كوير را به خود اختصاص داده اند و سد محكمي در برابر نفوذ عوامل غيرطبيعي به كوير را ايجاد كرده اند.

يكي ديگر از جلوه هاي فريبكار اين ناحيه از كوير رود شور است، اين رود همراه در حال تغيير بستر خسته خود بر پهنه كوير خشكيده لوت است و درنهايت توان خود را از دست مي دهد و در دل كوير آرام مي گيرد.

رودخانه شور كه از كوه هاي شمال غرب بيرجند سرچشمه مي گيرد پس از طي مسافت 200 كيلومتري در معدن كوير شهداد به زمين مي نشيند و كوه نمك را به وجود مي آورد.

اين رود يكي از شورترين آبهاي دنيا را در خود جاي داده و بيشترين املاح معدني را داراست.

مورد جالب در مورد اين رود عدم خشكيدگي رود با توجه به خشكسالي هاي پياپي سالهاي اخير است و همچنان مصمم مسير خود را در دل كوير ادامه مي دهد و درنهايت با نزديك شدن به چاله مركزي كوير از پاي در مي آيد جالب است كه در اين منطقه گودترين چاله هاي فلات ايران نيز وجود دارد و خود يكي از جلوه هاي طبيعي كوير استان كرمان است.

رود شور در زمان پر آبي درياچه اي نمكين را تشكيل مي دهد و در زمان كم آبي به دليل ته نشين شدن نمك سفيد بر دل كوير جلوه هاي زيبايي را بر روي شن ها نقاشي مي كند.

وجود اين رود در نزديكي كلوت ها و مرطوب شدن ديواره كلوتها بر استحكام و فرسايش پذيري اين بناهاي طبيعي اثر مثبت گذاشته است و حيات كلوت ها را تضمين مي كند.

غلظت آب اين رود به حدي بالاست كه در كرانه هاي اين رود هيچ گياهي نروييده و قابل شرب نيست و در انتهاي رود آب آنچنان غليط است كه مانند ماست به نظر مي رسد.

يكي ديگر از جلوه هاي اين منطقه گذر جاده ادويه از دل كلوت هاست در واقع شهر افسانه هاي كوير گذري براي كاروانهاي اين جاده نيز بوده است اين جاده از هند آغاز و پس از گذر از دشت هاي خراسان شمالي وارد كوير مي شود و از كناره كلوت ها مسير خود را به سوي مقصد كاروانها ادامه مي دهد.

در ايام سرد سال اين امكان براي گردشگران به وجود مي آيد كه از اين نقطه كه يكي از گرمترين نقاط كره زمين است ديدن كنند و گردشگران حرفه اي در هرگوشه جهان بازديد از كوير شهداد را در برنامه هاي خود قرار مي دهند.

سفر به كوير لوت در استان كرمان موجب مي شود برخلاف ظاهر كوير مجموعه اي از دانستني هاي و خاطرات متعدد در ذهن گردشگران به وجود آيد.

يكي ديگر از شگفتي هاي كوير شهداد كه مي تواند نام ايران را در دنيا بر سر زبانها بياندازد منطقه جهنمي گندم بريان است، منطقه اي در كوير كه بالاترين درجه هوا در تمام دنيا را به خود اختصاص داده درجه اي معادل با 63 درجه سانتيگراد كه مي تواند هر جنبنده را در حرارات خود ذوب كند.

گرماي زمين در اين منطقه به دليل وجود سنگ هاي سياه آتشفشاني كه در اين محدوده وجود دارد و گرماي خورشيد را در خود نگه مي دارد و دمايي را به وجود مي آورد كه حتي اجازه حيات را از باكتري ها نيز گرفته است، به طوري كه در يك مورد جسد گاوي كه سالها از مرگش مي گذشت را خشكيده و سالم در اين منطقه يافته اند زيرا كه گرماي شديد جسد حيوان را قبل از فعاليت هر گونه باكتري خشكانده بود.

به تازگي دماي هواي گندم بريان توسط يك گروه مستند ساز به سرپرستي "محمد علي ايرانلو" تا 63 درجه سانتيگراد ثبت شده است و گفته مي شود اين دما در تير ماه به 70 درجه نيز مي رسد.

اين منطقه از كوير 48 در 10 كيلومتر وسعت دارد و به صورت تپه مانند مشخص شده است.

در فاصله 25 كيلومتري از اين منطقه خشك و جهنمي كه مي تواند در صورت توجه مسئولان لقب گرمترين نقطه زمين را به خود اختصاص دهد، منطقه سيرچ با آب و هوايي سرد و ييلاقي قرار گرفته است كه كوههاي برفگير و رودخانه پر آب آن از ديگر جاذبه هاي استان كرمان است.

پهنه‌هاي وسيع ماسه و ريگ با طيف رنگي قهوه ‌اي روشن تا خاكستري سياه، پهنه‌هاي شني مواج، تپه‌هاي شني پوشيده از گياه كويري كه سطح آن به گونه ‌اي است كه بيننده تصور مي كند پس از بارندگي زياد، اين منطقه خيس شده و تعدادي شتر روي آن راه رفته ‌اند، اين منطقه در كنار دشت ‌هايي از ريگ از ديگر شگفتي ‌هاي بي ‌نظير كوير لوت به شمار مي ‌رود و فضايي جذاب را به وجود آورده كه اگر بدون راهنما به آن وارد شوي بي درنگ فرد را به كام مرگ مي كشاند.

مسئول كميته گردشگري استان كرمان در گفتگو با مهر اظهار داشت: يكي از مناطق ديدني كوير شهداد كلوت ها هستند كه تحت تاثير بادهاي شمال غرب به جنوب شرق و بارش هاي مختصري كه در كوير لوت اتفاق مي افتد به وجود آمده اند.

محمد جهانشاهي افزود: خوشبختانه با ايجاد راه نهبندان - شهداد دسترسي به اين مكان براي گردشگران با سهولت بيشتري نسبت به گذشته روي مي دهد.

وي افزود: گردشگران كوير به صورت مقطعي به اين منطقه سفر مي كنند و با توجه به آمار مي توان به جرات گفت: 10 درصد افرادي كه از كوير ديدن مي كنند به طور حتم از كلوت هاي شهداد نيز بازديد مي كنند.

جهاشاهي اضافه كرد: با وجود عظمت كلوت ها اين سازه هاي طبيعي در مقايسه با ديگر جاذبه هاي كوير فقط گوشه اي از يك درياي بي كران است و از تمام وسعت كوير لوت قسمتي را به خود اختصاص داده است.

مسئول اكوتوريسم استان كرمان خاطرنشان كرد: رود شور نيز يكي از جاذبه هاي كوير شهداد است كه دامنه گسترده اي را به خود اختصاص داده است و در نهايت به چاله هاي بزرگ كوير لوت مي ريزد كه تجمع آب در دل كوير در اين چاله ها نيز از جاذبه هاي گردشگري شهداد است.

وي گفت: اين رود، نمك زارهايي را ايجاد كرده است كه منظره اي بسيار زيبا در كوير را به وجود آورده اند.

جهانشاهي افزود: رود شور توانسته است در ايجاد كلوت ها و ايجاد فرسايش در آنها نيز موثر باشد.

وي با اشاره به وجود تپه هاي تخم مرغي در كنار كلوت ها افزود: اين تپه هاي تخم مرغي شكل در جوار كلوت ها قرار گرفته اند و از چشم اندازهاي بي نظير كوير محسوب مي شوند.

مسئول اكوتوريسم استان كرمان افزود: در بخش شمال شرق كلوت ها به دليل نزديكي كلوت با رود شور و نمك زارها، ساختارهاي سفيد كله قند شكلي به وجود آمده است كه در دنيا بي نظير است.

وي با اشاره به منطقه گندم بريان گفت: گندم بريان در قسمت شمالي كلوت ها در حاشيه شرقي رود شور واقع شده و در حقيقت تپه اي بزرگ به مساحت 10 در 45 كيلومتر و ارتفاع 400 متر از سطح درياست و به دليل وجود سنگ هاي آذرين تحت تاثير فوران هاي آتشفشاني گرمايي معادل 63 سانتيگراد را به وجود مي آورند كه دماي ثبت شده اين منطقه 54 درجه سانتيگراد است.

جهانشاهي عنوان كرد: سنگ هاي تيره در اين منطقه تشعشعات خورشيد را جذب كرده و بر شدت گرماي محيط مي افزايند.

وي گفت: طبق اعلام رسمي اكنون گرمترين نقطه زمين قسمتي از صحراي ليبي با دماي 8/57 درجه سانتيگراد ثبت شده است، در صورتيكه در شهريور ماه سال جاري ما توانستيم دماي 63 درجه سانتيگراد را در يك مجموعه مستند ثبت كنيم و براي ثبت رسمي اين دما تابستان سال آينده دماي اين منطقه را ثبت جهاني خواهيم كرد.

جهانشاهي در خصوص امكانات گردشگري اين منطقه گفت: اصولا منطقه كوير شهداد براي گردش يك روزه مد نظر قرار دارد اما در 35 كيلومتري كلوت ها تنها كمپ كويري كشور ساخته شده است كه متشكل از 35 سازه بومي به صورت آلاچيق است كه در اصطلاح محلي به آنها "كپر" مي گويند.

وي گفت: اين سازه ها از برگ گياهان بومي منطقه ساخته شده اند و دركنار همخواني با طبيعت اطراف فضاي خنك و مطبوعي را توليد مي كنند.

مسئول اكوتوريسم ميراث فرهنگي كرمان گفت: اين كمپ 10 كيلومتر از جاده اصلي در دو راهي آخرين روستا در حاشيه كوير مي گذرد و از امكانات اقامتي همچون آب، برق، تلفن و امكانات بهداشتي برخوردار است.

وي گفت: با توجه به گرماي اين منطقه فصل پاييز و زمستان بهترين موقعيت براي بازديد از اين اماكن گردشگري است.

جهانشاهي با اشاره به آسيب پذير بودن كلوت ها ابراز اميدواري كرد تا اواسط سال آينده اين سازه هاي طبيعي ثبت ملي شوند.

وي با اشاره به امنيت مطلوب در اين قسمت از كوير گفت: تاكنون هيچ مشكل امنيتي در اين مناطق روي نداده است و خوشبختانه يكي از پايدارترين نقاط گردشگري استان كرمان در بحث امنيت است.

اين گزارش روايت كوچكي از كوير و بيابان بود و به جاست تا مسئولان امر براي توسعه گردشگري و جذب اكوتوريسم با برنامه ريزي هاي دقبق تنها امكاناستفاده آسانتر از مواهب الهي را فراهم كنند.
يکشنبه 10 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 457]