محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798743176
عشق تخريبها
واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: نگاهي به علل رشد ونداليسم در جوامع شهري جام جم آنلاين: ونداليسم يا تخريب اموال عمومي و سازههاي شهري، سالانه ميلياردها دلار به تاسيسات خدماتي و رفاهي شهرهاي كوچك و بزرگ دنيا خسارت وارد ميكند و در كشور ما نيز با وجود ضعف آمارها در اين باره، مي‌توان ادعا كرد ميلياردها تومان خسارت مادي و چند برابر آن خسارات معنوي به همراه دارد. پيچيدگي شوون ونداليسم، حوزه عمل آن و گستردگي دلايل به وجود آورنده اين پديده كه در زمينه‌هاي علوم اجتماعي، روان‌شناسي، تربيتي، اقتصادي و ... مطرح است همواره مانعي پيش‌روي كارشناسان، مديران شهري و متوليان دولتي و اجتماعي براي مبارزه با نتايج شوم آن محسوب مي‌شود و متاسفانه در سال‌هاي اخير با وجود اطلاع‌رساني و تبليغات فراگير در حوزه شهرنشيني و فرهنگ شهروندي، اين پديده روندي رو به رشد دارد. اين مقاله به بررسي ماهيت ونداليسم و تحليل و شناسايي دلايل وقوع آن در جامعه شهري مي‌پردازد و مي‌كوشد راهكارهاي عملي و نظري براي مقابله با اين ناهنجاري رفتاري ارائه كند. ونداليسم هرگونه تخريب ارادي اموال عمومي، سازمان شهري، تاسيسات اجتماعي و آثار هنري است كه به صورت فردي يا گروهي و هدفدار و غيرهدفدار انجام مي‌شود و از اختلالات رفتاري و تربيتي، عقده‌هاي اجتماعي، نارضايتي طبقاتي و ... ناشي مي‌شود. وجه مشترك همه تعاريف ونداليسم در كاركرد منفي اين پديده و مذموم بودن آن در همه فرهنگ‌هاست و اين نكوهيده بودن به حدي ميرسد كه برخي صاحب‌نظران، وندال‌ها را دشمنان آشكار جامعه و عمل آنها را نهايت گستاخي در رفتارها و تلقي‌ها دانسته‌اند. عليرضا محمدبيگي كارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناس و قاضي دادگستري تهران، مفهوم حقوقي ونداليسم در جامعه ما را چنين تعريف ميكند: آسيب و لطمه عمدي به طور كلي يا جزئي به اموال اشخاص حقيقي و حقوقي كه منجر به نقصان يا از ميان رفتن مال شود به ترتيبي كه در قانون مشخص شده است به گفته وي از كار انداختن، نهب، غارت و اتلاف اموال، اجناس و محصولات نيز در قانون از مصاديق تخريب اموال عمومي محسوب مي‌شود كه مجازات و محكوميت‌هاي قانوني در پي دارد و گستره وسيعي از مفاهيم شناخته شده ونداليسم را در برمي‌گيرد. گفتني است نام ونداليسم نيز از قوم اسلاو وندال گرفته شده كه در قرن 5 ميلا‌دي در اروپا مي‌زيستند و عادت آنها تخريب همه مظاهر تمدن و آثار معماري و هنري پس از فتح يك سرزمين بوده است. علل وقوع ونداليسم بررسي‌هاي روان‌شناسي و تربيتي نشان مي‌دهد ونداليسم غالبا ريشه اكتسابي دارد و از شرايط محيطي ناشي مي‌شود. نوجوانان و جوانان متهمان اصلي اين نوع رفتارهاي خرابكارانه هستند و وضعيت اجتماعي شهرها نظير سطح درآمد، تسهيلات رفاهي و معيشتي، محروميت‌هاي طبقاتي، مهاجرنشيني و ... وقوع آن را تشديد ميكند. محمد بيگي، علل وقوع ونداليسم را مجموعه‌اي به هم تنيده از عوامل فرهنگي و اجتماعي ميداند كه در جامعه ما معضل بيكاري، پر نشدن اوقات فراغت و تخليه نشدن هيجانات روحي نوجوانان، مهمترين آنهاست: وي در اين باره بر نقش رسانه‌ها و مراكز فرهنگي و آموزشي نظير دانشگاه‌ها، مدارس و ... تاكيد ميكند و مي‌افزايد: شرايط فرهنگي جامعه ما نشان مي‌دهد هر جا كه رسانه‌ها دست به كار شده‌اند و براي فرهنگسازي به صورت جدي برنامه‌ريزي و عمل كرده‌اند، نتايج مطلوبي حاصل شده است. اطلاع‌رساني درباره علل، نتايج و تبعات فردي و اجتماعي ونداليسم يك ضرورت جدي محسوب مي‌شود و مي‌توان انتظار داشت افزايش آگاهي‌ها به كاهش مخاطرات و آسيب‌ها در اين حوزه بينجامد. از ميان علل شايع ونداليسم كه در جوامع بشري شناخته شده‌اند برخي از آنها كه در جامعه ما نقشي جدي و پررنگ دارند به شرح زيرند. تضاد طبقات: وندال‌ها به طبقه خاصي تعلق ندارند و تنها در محدوده‌هاي مشخص از شهرها به خرابكاري نمي‌پردازند. يك خرابكار اعمال ناهنجار خود را در همه جاي شهر به نمايش مي‌گذارد و محدوديتي قائل نمي‌شود. با اين حال، مي‌توان ادعا كرد وجود خرده فرهنگ‌ها و مهاجرنشيني در يك محدوده مشخص شهري به افزايش وندال‌ها و ونداليسم در آن قسمت كمك ميكند. در حقيقت طبقات مختلف اجتماعي و افزايش فاحش فاصله ميان خاستگاه عمده ونداليسم محسوب مي‌شود. هنگامي كه يك جامعه دچار تضاد و اختلاف طبقاتي مي‌شود، تفاوت‌هاي پنهان در لايه‌هاي دروني زندگي نظير تربيت خانوادگي، نگرش فردي و اختلاف شوون اخلاقي و عقيدتي در ظاهري آشكار و كاربردي تجلي مي‌يابد و به حوزه‌هاي ملموس زندگي و رفتار اجتماعي كشيده مي‌شود. اختلاف طبقاتي نوعي بي‌عدالتي و خصومت را در جامعه القا ميكند كه برتري‌هاي شهروندي را برنمي‌تابد. مفاهيمي نظير تقسيم شهر به بالا و پايين وجود حاشيه‌هاي فراوان بر شهري نظير تهران در حقيقت از تفاوت در بهره‌مندي‌هاي شهروندي و تسهيلات رفاهي زندگي اجتماعي حكايت ميكند و منبعي براي توليد رفتارهاي خصمانه و عصيانگري طبقاتي مي‌شود. در چنين حالتي، سازههاي موجود در مناطقي كه به سكونت طبقات مرفه اختصاص دارند يا وسايلي كه براي ارائه تسهيلات شهري بيشتر در اين قسمت‌ها نصب مي‌شوند، بيش از پيش در معرض تخريب قرار مي‌گيرد و نقش عقده‌ها و تضادهاي طبقاتي پررنگ‌تر مي‌شود. اگرچه بايد گفت در شهرهايي نظير تهران معضل ونداليسم آنچنان گسترده است كه نقش اختلاف طبقاتي در بروز آن غالبا ناديده گرفته مي‌شود. تربيت اجتماعي: نظام تربيتي جامعه از كاركردهاي فني، اخلاقي، تاريخي و قانوني آن نشات مي‌گيرد و حاصل مي‌شود ضعف اين نظام براستي بزرگ‌ترين نارسايي يك جامعه محسوب مي‌شود كه چهره حال و آينده آن را مخدوش ميكند و حيات اجتماعي اعضاي آن را به مخاطره مي‌افكند. توجه به اين نكته كه تمدن‌هاي شهري بستري براي تجلي ماهيت متغير زندگي مدرن امروزي هستند و شهرهاي جامعه‌اي كه ياد ندهد و ياد نگيرد، محكوم به نابودي‌اند ضرورت‌هاي آموزش‌هاي محيطي و كاركردهاي تعليم اجتماعي را آشكار ميكند. بي‌ارزش دانستن اموال و منافع عمومي مهمترين آسيب اين حوزه است كه ريشه در ناپختگي فردي، ضعف‌هاي فرآيند اجتماعي شدن در مرحله عمل و فقدان آموزش و اطلاع‌رساني درباره محيط دارد. هيجانات روحي: دليل ونداليسم هر چه باشد، در شكل نهايي از يك هيجان روحي ناشي مي‌شود كه به صورت عصبانيت، پرخاشگري، عصيان جمعي و خودنمايي به تخريب مي‌انجامد. كاهش هيجانات نامطلوب و هدايت و تخليه بخشي از آن به اقتضاي سن، موقعيت فردي و اجتماعي، فشارها و ناملايمات زندگي روزمره به وجود مي‌آيد، يكي از وظايف مهم دولت‌ها و نهادهاي حكومتي است. افزايش كميت و كيفيت مراكز تفريحي، مجموعه‌هاي ورزشي و امكانات تخليه انرژي افراد بويژه نوجوانان و جوانان و ارائه تسهيلات براي استفاده اقشار مختلف از آنها يكي از كاركردهاي مطلوب جامعه است كه به كاهش ونداليسم منجر مي‌شود و متاسفانه بسياري از شهرهاي بزرگ و كوچك كشورمان در اين زمينه با محروميت مواجهند. حتي در شهر تهران برخلاف تصور عمومي اهالي بسياري از محله‌ها و مناطق شهري با كمبودهاي تفريحي و ورزشي مواجهند و انرژي جوانان اگر هرز نرود و سركوب نشود، به تخريب و اخلال منجر مي‌شود. خودنمايي در گروه دوستان نيز در اين حوزه آسيبي جدي است و بسيار پيش مي‌آيد كه عده‌اي از محصلان سوار بر اتوبوس به پاره كردن روكش صندلي‌ها مي‌پردازند يا در ايستگاه اتوبوس شيشه‌هاي جداره سرپناه را مي‌شكنند تا قدرت بازو و جسارت خود را به رخ همسالان بكشند و جلب توجه و خودنمايي كنند. رها شدن انرژي عقده‌هاي سركوفته خانوادگي و اجتماعي، ناكامي‌هاي فردي و جمعي و محروميت‌هاي فرهنگي نيز در اين حوزه قابل بررسي است و البته به بحث و دقت نظر در ابعاد مختلف زندگي اجتماعي توده‌هاي مردم و طبقات جامعه نياز دارد. ماليات و خدمات: نظريه‌هاي كلاسيك ماليات كه تا امروز نيز كاربرد دارند و اساس و پايه ارائه خدمات مطلوب و به روز به شهروندان محسوب مي‌شوند، بر ايجاد يك نوع توازن ملموس و ذهني ميان اخذ ماليات و ارائه خدمات تاكيد مي‌كنند در حقيقت بايد ميان اين 2 شاخصه رابطه معناداري وجود داشته باشد و يك راهكار اساسي اين است كه ماليات شهروندان به طور مستقيم و غيرمستقيم براي ارائه خدمات صرف شود و بعكس آن پولي غير از ماليات براي ارائه خدمات هزينه نشود. در چنين حالتي شهروندان مي‌پذيرند و به عينه مشاهده مي‌كنند كه خدمات شهري نتيجه مالياتي است كه خودشان مي‌پردازند و بالطبع در مقابل حفظ و صيانت از سازههاي ارائه كننده اين خدمات مسووليتي دو چندان بر دوش خود احساس مي‌كنند. در جامعه شهري، مشكلات نظام مالياتي از يك‌سو و سياست‌هاي كلان براي ارائه برخي خدمات دائمي يا متناوب از سوي ديگر از شكل‌گيري چنين تصوري جلوگيري ميكند؛ در نتيجه هنگامي كه فردي به تخريب سازههاي شهري مي‌پردازد، تصوري مبتني بر ايجاد خسارت به شهرداري و نهادهاي دولتي نظير مخابرات دارد و ابدا به ضرر شخصي نمي‌انديشد وندال‌ها تصور مي‌كنند چون اموال عمومي متعلق به همه است، پس متعلق به هيچ‌كس نيست. ضعف در اعمال قانون: درباره تخريب اموال عمومي قوانين مفصلي وجود دارد و براي مثال قانونگذار براي برخي انواع ونداليسم تا 10 سال مجازات حبس در نظر گرفته است. مشكل اينجاست كه اين قوانين به گونه‌اي جامع و مانع و به صورت گسترده اعمال نمي‌شود. با اين توضيح كه اگر ونداليسم در خدمت هدفي بزرگ‌تر نظير مخدوش كردن امنيت عمومي، ايجاد خطر فاحش براي ديگران و خسارت به يك نهاد خاص باشد، فرد متخلف از اعمال قانون درباره عملش مي‌هراسد وگرنه تخريب مثلا يك باجه تلفن به صورت جزيي هرگز ترس از جريمه و اعمال مجازات را در بر ندارد. شايد تصور شود بيشتر تخريبها هنگام شب يا دور از انظار عمومي انجام مي‌شود؛ اما اين موضوع كه همگان نمونه‌هاي علني ونداليسم را به چشم ديده‌اند از ضعف اعمال قانون در اين حوزه حكايت ميكند. كه بالطبع بر جسارت وندال‌ها براي تخلف آشكار مي‌افزايد. محمد بيگي درباره مباني قانوني مقابله با ونداليسم به ماده 687 قانون مجازات و تعزيرات اسلامي اشاره ميكند و مي‌گويد: «بنا به نص صريح قانون هر كسي وسايل و تاسيسات مورد استفاده عمومي را از قبيل شبكه‌هاي آب و فاضلاب، برق، نفت و تلفن و مراكز مخابرات و همچنين راديو و تلويزيون و... يا علايم راهنمايي و رانندگي يا ساير علايمي كه براي حفظ جان اشخاص يا تامين تاسيسات فوق در معابر نصب شده تخريب كند يا با ايجاد حريق به نقصان و از كار انداختن آنها بپردازد، اگر قصد وي اخلال در نظم عمومي و امنيت نظام باشد، محارب محسوب مي‌شود و گرنه به 3 تا 10 سال حبس محكوم مي‌گردد. تخريب اموال عمومي و وسايل عام‌المنفعه يكي از مصاديق جرايم ضد امنيت است و علاوه بر آن تخريب درختان و فضاي سبز نيز طبق مفاد اين قانون زير عنوان قانون گسترش فضاي سبز مشمول تعزير و محكوميت است.» وي در ادامه مي‌افزايد: «اگر ماموران نيروي انتظامي يا عوامل نهادهاي عمومي فردي را حين تخريب اموال عام‌المنفعه دستگير كنند، وي به دادگستري معرفي مي‌شود و علاوه بر نماينده سازمان و نهاد مربوطه به عنوان شاكي دادستان نيز در مقام مدعي‌العموم عليه وي اقامه دعوي ميكند. براساس رويه قضايي نيز براي فرد متخلف مجازات حبس در نظر گرفته مي‌شود كه اغلب به دليل نبود انگيزه‌هاي سياسي و امنيتي به شكل تعليقي درمي‌آيد.» راه‌هاي مقابله برنامه‌ريزي براي مقابله با پديده ونداليسم به تخصص‌هاي ويژه‌اي نظير روان‌شناسي، جامعه‌شناسي، علوم تربيتي، طراحي شهري و مديريت نياز دارد و اعمال آن از طريق روش‌هاي متنوعي صورت مي‌گيرد. نظارت با ابزار مكانيكي كه با روش‌هايي نظير روشنايي، دوربين مدار بسته، قفل و چفت و بند، نگهبان، موانع فيزيكي و... انجام مي‌شود، اولين راه‌حلي است كه به ذهن ميرسد و اغلب ناكارآمد است و حتي احتمال دارد در برخي موارد به گستاخ شدن وندال‌هاي حرفه‌اي منجر شود. مقابله با ونداليسم به تمهيدات ويژه‌اي نياز دارد كه اغلب كارآمدي كاركردهاي جامعه شهري را هدف مي‌گيرند. افزايش مشاركت و مسووليت‌پذيري اجتماعي، تبليغ و اطلاع‌رساني از طريق رسانه‌ها، دروني كردن فرهنگ شهروندي، آموزش، نمايش روابط دوستانه در محيط‌هاي شهري و برنامه‌ريزي مديريتي تعدادي از راهكارهاي آزموده شده براي كاهش ونداليسم هستند. نكته مهمي كه اغلب درباره آن غفلت مي‌شود، ارزش‌هاي طراحي شهري در مقابله با ونداليسم است. برخي كارشناسان ونداليسم را نتيجه مستقيم كيفيت پايين برنامه‌ها، خدمات و سازههاي شهري معرفي مي‌كنند و بر اهميت مضاعف آن بر وقوع خرابكاري تاكيد دارند. طراحي شهري نبايد در خدمت ونداليسم باشد و تحريك و تهييج كاربران را موجب شود. كيفيت پايين خدمات، احساس نارضايتي و بي‌ارزشي را نسبت به يك يا گروهي از سازههاي شهري به وجود مي‌آورد و مي‌توان حدس زد برخي وسايل خدماتي به دلايلي از ميزان تخريب بالاتري برخوردارند؛ تلفني كه پول مي‌خورد، باجه خودپردازي كه خدمات مطلوب ارائه نمي‌دهد؛ ايستگاهي كه اتوبوس دير به آن ميرسد و حتي خود اتوبوس‌ها كه شلوغ و پر از معضلات هستند، در معرض تخريب قرار دارند و بازسازي مدام آنها نيز راه به جايي نمي‌برد. شناخت بافت اجتماعي و جر‌م‌شناسي در سطح محلات و مناطق شهر به همراه مسائل فني طراحي براي ارائه خدمات مطلوب و مورد انتظار افراد جامعه، ضرورتي براي برنامه‌ريزي و طراحي سازه‌ها و خدمات شهري محسوب مي‌شود. ونداليسم را جنايتي خرد دانسته‌اند كه مي‌تواند زمينه‌ساز جرايمي بزرگ‌تر باشد و از اين ديدگاه مقابله با آن براي رشد و بالندگي جامعه ضرورتي جدي است و بي‌توجهي به آن آثار جبران‌ناپذيري بر جاي خواهد گذاشت. متاسفانه در كشور ما يك مانع جدي نيز پيش روي مقابله با اين پديده وجود دارد كه ضعف آمارها و تحقيقات در اين حوزه است. برنامه‌ريزي براي كاهش ونداليسم به دانستن معيارهايي نظير وسعت، شدت، دامنه، تعدد و تنوع خرابكاري نيازمند است و اين كه تخريب در چه بخش‌هايي (بهداشتي، تفريحات، محيط زيست، خدمات، آموزش، ورزش و ...) صورت گرفته است. تنها تحقيق قابل ذكر در اين زمينه آمارگيري سال 1374 در محدوده شهري تهران است كه به همت شهرداري و موسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران صورت گرفت و باقي تحقيقات محدود، كم‌دامنه و مقطعي بوده‌اند. خلاصه آن كه تا پديده‌اي شناخته نشود ، مقابله با آن بي‌معنا خواهد بود و كاهش معضلي همچون ونداليسم در صورت شناسايي كامل نيز به عزم جدي مسوولان و تصميم‌گيران كلان جامعه و فعاليت و دخالت مطلوب كاركردهاي فرهنگي، فني و تكنولوژيكي، آموزشي، تربيتي و رفاهي نياز دارد. در پايان تاكيد مي‌شود آموزش، تبليغ و جلب مشاركت واژه‌هاي كليدي مقابله با پديده ونداليسم شهري هستند و بدون آنها كاري از پيش نمي‌رود. امين رحيمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 341]
-
گوناگون
پربازدیدترینها