واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: دوران شير خوارگي
مهارتهاي حركتي :
توانايي نشستن و راه رفتن به كودك امكان دستكاري در اشيا و كاوش محيط را مي دهد كه اين در رشد ادراك و شناخت اهميت دارد .
نوزاد در سه هفتگي مي تواند سرش را در وضعيتي كه روي شكم خوابيده بلند كند يا سرش را از روي شانه بردارد و در دو ماهگي مي تواند سينه اش را بلند كند . در 4-5 ماهگي كودك قادر به غلت زدن است و همراه با اين حركت دستش را به طرف شي دراز مي كند و سعي مي كند آن را بگيرد .
از 7 ماهگي كودك شروع به نشستن مي كند و در 8 ماهگي غلت زدن كودك به شكل خزيدن در مي آيد . بين 10-12 ماهگي كودك قادر به ايستادن مي شود و از 12-14 ماهگي راه رفتن را شروع مي كند و در 2 سالگي دويدن را آغاز مي كند .
در پايان نخستين سال زندگي كودك به استقلال در غذا خوردن گرايش مي يابد . ابتدا در 8 ماهگي پس از آنكه شيشه شير در دهانش گذاشته مي شود خود مي تواند آن را نگه دارد در سال دوم در بكارگيري قاشق مهارت بيشتري مي يابد اما به غذا خوردن با دست تمايل بيشتري نشان مي دهد .
تكلم :
حرف زدن يكي از وسايل مهم جامعه پذيري كودكان مي باشد . در بدو تولد نوزاد با صداهاي مختلفي گريه مي كند كه هر كدام از اين گريه ها معناي خاص خودشان را دارند كه در ادامه بحث به آن اشاره مي كنيم .
از 2 ماهگي نوبادكان صداهاي مصوت نما كه cooing ناميده مي شود از خود در مي آورند .
از 4 ماهگي نوباوگان و والدين توجه مشترك برقرار مي كنند و الدين معمولا انچه را كه نوباودگان مي بيند به صورت كلامي مي نامند و در اين دوره نوباوه غان و غون مي كند و به اصوات دوره cooing حروف بي صدا اضافه نموده هجاها را تكرار مي كند .
6-14 ماهگي تعامل بين والدين و نوباوه بازيهاي ساده اي مانند دالي موشه را شامل مي شود نوباوه گان در 12 ماهگي فعالانه در بازيها شركت مي كنند بازيها تمريني براي مطالعه هستند و معني و وظيفه كلمه هاي گفتاري را روشن مي كنند .
8 تا 12 ماهگي غان و غون كردن صداها و حالت لهجه ارتباطي زبان نوباوه را در بردارد نوباوه براي تاثير گذاشتن بر رفتار ديگران به كارگيري ژست هاي پيش كلامي مانند نشان دادن و اشاره كردن را آغاز مي كنند . اولين كلمه قابل تشخيص در 12 ماهگي بيان مي شود و در 18 تا 24 ماهگي واژگان از 50 كلمه به 200 كلمه افزايش مي يابند . 20 تا 26 ماهگي كودكان نوپا دو كلمه را تركيب مي كنند و اين كلمات بيشتر براي بيان خواسته ها و نيازهايشان بكار مي رود اكثر كودكان در سن 6 ماهگي اسم خودشان را تشخيص مي دهند و تا سن يكسال و نيمگي مي توانند معني جملات گرسنه اي ؟ خوابت مي آيد را بفهمند و تدريجا تا پايان دو سالگي معناي فرمانهاي ساده اي از قبيل بياناهار بخور يا توپ را بنداز درك مي كنند .
از انجا كه سخن گفتن يك توانايي تكاملي است بنابراين كودكان قبل از به پايان رسيدن دوران كودكي تولد تا پايان دو سالگي نمي توانند در سخن گفتن بيش از حد كلمات روزمره مهارت پيدا كنند انها معمولا فرمهاي ساده زبان را بكار مي برند .
مورو معتقد است تقليد و همانند سازي در اكتساب قدرت تكلم نقش بسزايي دارند .
رواشناسان پيشرفت در تكلم را به اين صورت تقسيم مي كنند :
1- انعكاسهاي صوتي و حركات خيلي ضعيف
2- به زبان اوردن كلمات جديد
3- بكار گيري كلمات ساده
4- بكارگيري جملات نسبتا قابل درك
5- ساخت و تركيب جملات ساده
6- بدست آوردن تسلط در زبان
عوامل موثر در رشد تكلم :
1- رشد عمومي نوزاد
2- بهداشت و سلامت بودن يعني رشد ارگانيسم و هماهنگي لازم سيستمهاي حركتي و حسي .
3- عوامل محيطي خانوادگي و وضع اقتصادي : مثلا كودكان پرورشگاهي كه صحبت انها از طرف بزرگسالان با اهميت كمتري مواجه مي شود نسبت به ديگر كودكان عقب ماندگي قابل توجهي در تكلم دارند . محيطي كه در آن بزرگسالان با سواد و با حوصله وجود دارند و باعث ايجاد اعتماد به نفس در كودك براي تكلم مي شود .
4 -جنسيت كودك : معمولا دختران زودتر صحبت مي كنند و جملات بلندتر كامل تر و دقيق تري را ادا مي كنند .
5- سن كودك : كودك بايد به اندازه كافي رشد كند تا دستگاه سخن گويي او آمادگي لازم براي ارائه كلمات را داشته باشد .
6- رديف تولد : معمولا بچه هاي اول زودتر زبان باز مي كنند و اين به خاطر توجه بيشتر والدين به اولين فرزند است .
7- هوش كودك
8- دو زباني والدين : كه اين دو زباني گاهي باعث سرگرداني كودك مي شود و در نتيجه كودك ديرتر سخن مي گويد .
9- رسانه هاي گروهي كه در افزايش خزانه لغات كودك نقش بسزايي دارند .
معناي گريه هاي مختلف كودكان :
- گريه كودك همراه با صداي ضعيف و ناله نشان دهنده درد گريه توام با نگاه اضطراب آميز نشانگر بيماري اوست .
- گريه كودك همراه با صداي بلند و جيغ گوشخراش بيانگر ناراحتي شديد جسماني در اوست
- جيغ زدن گوشخراش ناگهاني همراه با سخت شدن عضلات شكم و سيخ نگه داشتن پاها نشانگر درد شكم است يعني دردي كه عضلات را گرفته و بيشتر ناشي از گاز معده يا سرما خوردگي است .
- وقتي كودك در حاليكه دراز كشيده است ودهانش را باز نگه داشته با صداي ضعيفي ناله مي كند تمايل به خوابيدن دارد .
- وقتي گريه كودك با مكيدن و گاز گرفتن انگشتانش توام باشد نشانگر گرسنگي اوست .
- اگر تدريجا صداي كريه كودك خفيف شده و ناله و زاري او كمتر گردد نشانگر خستگي كلي و عمومي او مي باشد .
- اگر گريه و خشم عصبانيت كودك با ديدن شخص ديگري از بين برود و لبخند جانشين آن شود نشانگر اين است كه كودك تنها بوده و احتياج به هم صحبت و همبازي دارد .
خواب كودك
سازمان خواب و بيداري بين تولد تا 2 سالگي به مقدار زيادي تغيير مي كند و بي قراري و گريه كردن نيز كاهش مي يابد نوزاد در اوايل 20 ساعت از شبانه روز خواب است اگر چه اين مدت زمان زياد است اما بيشتر يادگيري كودك در هنگام خواب انجام مي شود تحقيقات نشان مي دهد فعاليت كرتكس مغز نوزادان در هنگام خواب و بيداري به يك صورت است . كودك در خواب پرادزش اطلاعات مي كند و خوگيري نيز در خواب سريع تر انجام مي شود بر عكس بزرگسالان كه بيشتر در حالت خواب آرام هستند نوزادان بيشتر در خواب فعال به سر مي برند و اين به علت اين است كه خواب ديدن باعث تحريك مغز و در نتيجه رشد و يادگيري مي شود .
نوزادان چرتهاي شبانه روزي مي زنند كه جمعا در حدود 16 ساعت مي شود و كل زمان خواب در 2 سال اول زندگي زياد كاهش نمي يابد . يك طفل دو ساله هنوز به 12-13 ساعت خواب نياز دارد . بيشترين تغيير اين است كه دوره هاي كوتاه خواب و بيداري متراكم مي شود . گرچه نوزادان از لحظه تولد بيشتر در شب مي خوابند تا در طول روز اما اين حالت با افزايش سن پيوسته بيشتر مي شود كودكان در سال دوم عمدتا فقط به يك يا دو ساعت چرت زدن در روز نياز دارند ترشح ملاتونين هورموني كه در مغز موجب خواب آلودگي مي شود از اواسط سال اول زندگي در طول شب بيشتر از روز مي شود .
يادگيري : يادگيري يعني تغيير در رفتار در نتيجه تمرين و تجربه : به غير از آن يادگيري كه عمدتا در خواب در نوزادان ايجاد مي شود در هنگام بيداري نيز راههايي براي يادگيري كودك وجود دارد:
- خوگيري : وقتي اولين بار محركي به كودك نشان داده مي شود واكنشي بر مي انگيزد كه مشخصه آن آرام شدن ، توجه كردن و كاهش ضربان قلب است بعد كه محرك بارها نشان داده شد نوزاد آن محرك را مي شناسد و ديگر مانند قبل واكنش نشان نمي دهد .
- شرطي شدن : تقويت رفتار كودك با محرك مثبت يا منفي براي افزايش يا كاهش آن
- انگيزش اجتماعي : يكي از موثر ترين تقويت هاي يادگيري عاملي همين انگيزش اجتماعي مي باشد مانند حرف زدن ، لمس كردن نگاه كردن به كودك هنگامي كه او واكنش مطلوبي از خود نشان مي دهد . مثلا هر بار كه كودك لبخند مي زند مي توانيم او را نوازش كنيم .
پياژه معتقد است يادگيري از طريق درونسازي و برونسازي صورت مي گيرد يعني كار كردن روي اطلاعات محيط با استفاده از اطلاعاتي كه از قبل رشد كرده اند و اين همان درون سازي است و زمانيكه اين مهارتها براي احاطه بر اطلاعات جديد كافي نباشد كودك مهارتهايش را تغيير مي دهد تا اطلاعات را پردازش كند .( برون سازي ) ادامه دارد
جمعه 8 آذر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آفرينش]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]