در نشست تخصصي بانك سوژه ايثار و شهادت مطرح شد: سوژه هاي ايثار و شهادت نبايد منحصر به دفاع مقدس باشد

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: در نشست تخصصي بانك سوژه ايثار و شهادت مطرح شد: سوژه هاي ايثار و شهادت نبايد منحصر به دفاع مقدس باشد

تهران – حيات

علي رستمي كارشناس بانك سوژه ايثار و شهادت گفت: سوژه هاي مربوط به دفاع مقدس بايد موجب تعجب، تحير و تعقل شنونده شود و از سوي يك راوي معتبر روايت شود و سوژه هاي مطرح شده در اين بانك بسيار قوي و غيرتكراري است.
به گزارش خبرنگار فرهنگي حيات، نشست تخصصي بانك سوژه ايثار و شهادت با حضور علي رستمي كارشناس بانك سوژه نويد شاهد، سيد محمد ميركاظمي مدير تاليفات و انتشارات بنياد شهيد و امور ايثارگران، امير مسعود بختياري پژوهشگر ايثار و شهادت، مجيد مختاري پژوهشگر و مهدي كاموس داستان نويس و پژوهشگر عصر روز گذشته (دوشنبه) در كتابخانه تخصصي ايثار و شهادت برگزار شد.
علي رستمي در ابتداي اين نشست با اشاره به آغاز راه اندازي طرح بانك سوژه ايثار و شهادت گفت: طرح راه اندازي بانك سوژه از اواخر شهريورمطرح شد كه با همت معاونت پژوهشي بنياد شهيد و امور ايثارگران اين بانك افتتاح شد. در ابتداي امر بالغ بر 200 سوژه توسط كارشناسان جمع آوري شد كه تعدادزيادي از سوژه ها به دليل تكراري بودن حذف شد و70 سوژه انتخاب شد و در مرحله نهايي 30 سوژه بسيار قوي و غيرتكراري برگزيده شد.
وي هدف از راه اندازي اين سايت را، رسيدن به تعريف جامع و واحد از سوژه ايثار و شهادت دانست و گفت: سايت بانك سوژه ايثار و شهادت درصدد است تعريف جامع و واحدي از سوژه ايثار و شهادت ارائه دهد و اميدوار است خروجي اين سايت، موجب اصلاح سوژه در اين حوزه شود. اين بانك در خدمت مستندسازان و نويسندگاني است كه با اين دست موضوعات آثار فاخر و درخور ايثار و شهادت خلق كنند.
وي افزود: متاسفانه بسياري از سوژه هاي ايثار و شهادت دچار عنصر تكرار شدند و بيش از حد ماورايي و خارق العاده جلوه داده شدند. معجزاتي كه در جنگ رخ داده يا خاطرات خانواده شهدا گرچه قابل احترام هستند اما سوژه اي قوي در دست نويسندگان نيستند و نويسندگان با بيان اين تكرارها، آثار تكراري و كم ارزش مي آفرينند كه چندان نيز توفيق نمي يابند.
ميركاظمي رييس اداره تاليفات و انتشارات بنياد شهيد در ادامه اين نشست برپايان ناپذيربودن سوژه ايثار و شهادت اشاره كرد و گفت: برخي مدعي اند كه مرگ سوژه هاي جنگ فرارسيده است و سال هاست كه جنگ پايان يافته و نويسندگان آنچه را كه بايد بنويسند، نگاشته اند، افراد شاخص، وقايع جنگ، مكان هاي وقوع جنگ همه به تصوير كشيده شده و يا نگاشته شده اند پس نويسنده اي كه مي خواهد داستان بنويسد كدام موضوع را دست مايه داستانش قرار دهد. بايد گفت كه نويسنده تازه كار و غيرمجرب در اين زمينه مي تواند با استفاده از منابع اسناد جنگ و اسناد فرهنگي و نظامي كه در اختيار سازمان ها و مراكز مختلف دولتي است آثار خلاقانه اي را بيافريند البته به طور معمول دسترسي به اين اسناد امكان پذير نيست اما با راه اندازي بانك سوژه دسترسي نويسندگان به سوژه هاي ايثار و شهادت آسان شده است.
ميركاظمي گفت: سوژه هاي ايثار و شهادت ممكن است به صورت منابع مكتوب باشند. يعني توسط نويسنده اي نوشته شده باشند ولي درعين حال داراي قابليت تبديل به ديگر آثار هنري را دارا باشند پس سوژه هايي كه به آنها پرداخته شده مي تواند دست مايه و سوژه جديدي براي يك نويسنده يا هنرمند خلاق باشد. براي مثال خاطره اي كه در يك كتابچه تهيه شده گاه قابليت تبديل به يك رمان يا نمايش نامه را دارا است و عكس اين قضيه نيز وجود دارد.
وي فرآيند سوژه يابي را فرآيندي پژوهشي دانست و گفت: سوژه يابي بايد يك روند پژوهشي باشد و ما به عنوان متوليان جريان ساز در اين مقوله فرهنگي و نوشتاري بايد با پژوهش، سوژه هاي بررسي شده را به عنوان مواداوليه در دسترس عام قرار دهيم و نويسندگان نيز با انجام تحقيقاتي از قشرهاي مختلف دست مايه اي براي خلق آثار فاخر داشته باشند.
وي افزود: هنگامي كه سوژه يابي در حوزه ايثار و شهادت آغاز شود، به نظر مي رسد كه اين يك سوژه ناب است و با پيشرفت بررسي ها پي مي بريم كه هر خواب، كرامت، يا خاطره يك سوژه است درصورتي كه چنين نيست. سوژه اي كه ما از آن نام مي بريم بايد داراي يك برهه زماني و مكاني گسترده باشد تا مورد استفاده داستاني قرار بگيرد چرا كه ويژگي بارز داستان و رمان وجود افراد و اشخاص متعدد و گستردگي طول زمان و مكان است.
وي درپايان سخنانش گفت: از اين پس نويسندگان با مراجعه به اين سايت مي توانند به سراغ سوژه هاي ناب و غيرتكراري بروند تا از توليد كتاب هايي كه فقط به درد شب هاي خاطره گويي مي خورد جلوگيري شود.
در ادامه اين نشست مهدي كاموس نويسنده و پژوهشگر با اشاره به برگزاري اين جلسه پس از راه اندازي سايت بانك سوژه گفت: اين گونه جلسات و سياست گذاري ها بايد قبل از راه اندازي اين سايت ها برگزار شود تا با رسيدن به نكات و نظرات تخصصي زمينه اعتلا و ارتقا چنين سايت هايي فراهم شود.
وي افزود: اين موضوع، بحث بسيار مهمي است كه امروز در دنيا به عنوان يك مساله اساسي مطرح است همچنين صدا و سيما نيز بانك سيما و ايده را راه اندازي كرده و امروزه بانك هاي سوژه در مراكز سينمايي و نمايش نامه نويسي شروع به فعاليت كردند.
وي افزود: بايد به يك تعريف مشخص از بانك سوژه ايثار و شهادت برسيم آيا اين يك بانك براي ذخيره و آرشيو است يا محلي براي دادوستد اطلاعات زمينه اي براي در اختيار گذاشتن مواداوليه به دست نويسنده است كه اگر هدف، تهيه آرشيو باشد دردي را دوا نخواهد كرد اما اگر هدف داد و ستد اطلاعات باشد بحث اطلاع رساني مطرح است كه در اين صورت نويسندگان از آن بهره مند خواهند شد .
اين داستان نويس در ادامه گفت: منبع سوژه، راوي و شناخت سوژه بسيار مهم است. سوژه بايد داراي ويژگي هايي چون عدم تعادل، روايت مندي، موقعيت داستان، خلاقيت، غيرتكراري بودن و قابليت گسترش باشد چرا كه سوژه يك امر واقع نيست بلكه، فهم و شناخت از امر به وقوع پيوسته است و بحثي مستند و تاريخ ساز نيست بلكه امري ذهني است كه بايد ذهن نويسنده آن را خلق كند.
اميرمسعود بختياري پژوهشگر حوزه ايثار و شهادت نيز در ادامه اين نشست، سوژه ايثار و شهادت را گسترده تراز حوزه جنگ خواند و گفت: سوژه تعريفي مشخص و روشن دارد. بايد مفهوم فرهنگ ايثار و شهادت تعريف شود. دامنه ايثار و شهادت فراتر از دفاع مقدس است چرا كه شهادت و ايثار از آغاز اسلام تا عصر حاضر ادامه دارد.
وي افزود: در اين بانك به دليل گستردگي مفاهيم ايثار و شهادت از آغاز اسلام تا به امروز، سوژه يابي ايثار و شهادت ازتاريخ 1342 به بعد لحاظ شده است.
مجيد مختاري ديگر پژوهشگر حاضر در اين نشست نيز از دراختيار گذاشتن سوژه به دست نويسنده انتقاد كرد و گفت: نبايد نويسنده را مكلف كنيم تا به برداشت هايي برسد كه ما از آنها انتظار داريم. چرا كه با دادن سوژه به دست نويسنده، وي را ناخودآگاه مجبور به پذيرش برداشت خود نموديم.
وي افزود: ما در ادبيات دفاع مقدس دچار يك نوع تناقض هستيم از اين روي كه برخي مي گويند دفاع مقدس مردمي است و نهادها مدعي اند برداشت ما از دفاع مقدس مساله اي است كه مردم بايد آن را بپذيرند و اگر هدف از راه اندازي اين بانك، ارائه برداشت نهادها از ايثار و شهادت به دست مخاطب باشد، شيوه صحيحي نيست.
اين پژوهشگر بر لزوم انجام يك كار پژوهشي در سوژه يابي حوزه ايثارو شهادت تاكيد كرد و گفت: بايد يك پژوهش اساسي در اين زمينه صورت بگيرد تا درصورت نقد و بررسي چنين بانكي در يك محفل ادبي، كمترين نقد بر آن وارد شود.
گفتني است علاقه مندان براي ديدن بانك سوژه ايثار و شهادت مي توانند به سايت نويد شاهد مراجعه كنند.
پايان پيام
سه شنبه 28 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]