جاده‌‌اي‌كه پايانش مرگ است

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: جاده‌‌اي‌كه پايانش مرگ است
آسيب‌ها- بنيامين صدر:
تعداد قربانيان سوانح رانندگي در ايران و در 6ماه نخست امسال 22 هزار نفر برآورد شده است.

اين در حالي است كه روزانه بيش از 19 ميليون سفر به مسافت دست كم 100 كيلومتر در كشور انجام مي‌شود.با اين وضع ديگر عنوان حادثه يا تصادف را بايد كمتر به كار برد و ‏ديگر اين مفاهيم گوياي حجم بالاي تلفات ‏انساني و خسارات مالي و اقتصادي ناشي از آن نيست، به همين ‏دليل بهتر است از سوانح رانندگي در ايران با ‏عنوان «جنگ ماشين و انسان» ياد كنيم.‏

فردا برابر است با روز جهاني يادبود قربانيان حادثه‌هاي راه. هرچند به گفته پليس راه ايران، ميزان سانحه‌‏هاي جاده‌اي همچنان نگران‌كننده باقي مي‌ماند، اما روز جهاني يادبود قربانيان سانحه‌ها در ايران بازتاب ‏چنداني ندارد.‏

كارشناسان به نوبه‌خود جاده‌هاي خراب و سرعت بالاي برخي از رانندگان را از مشكلات عمده براي بي‌‏خطري ‏حركت وسايل حمل‌ونقل در راه‌هاي ايران ارزيابي مي‌كنند.‏
عوامل انساني، وسيله‌اي و جاده‌اي از مهم‌ترين دلايل افزايش تصادفات جاده‌اي است و بي‌توجهي ‏به ‏قوانين ‏و مقررات آموزشي از جانب راكبان موتورسيكلت‌ها از علل اصلي افزايش آمار كشته شدگان تصادفات درون شهري ‏‏محسوب ‏مي‌شود‏.‏

وقتي بيشتر ما سرگرم كار و زندگي از خانه بيرون مي‌رويم، كمتر درباره احتمال وقوع صدمه‌اي فكر مي‌‏كنيم، اما واقعيت اين است كه بيشترين موارد مرگ اجباري در جهان، يعني حدود يك ميليون و 200 هزار مورد ‏مرگ ‏در سال، بر اثر سانحه‌ها رخ‌مي‌دهند.‏

جان در كف دست‏

جاده چالوس شايد خطرناك‌ترين جاده ايران باشد. يكي از رانندگان باتجربه درباره ميزان ريسك رانندگان و ‏مسافراني مي‌گويد كه از اين جاده عبور مي‌كنند:‏ ‏«جاده چالوس حتي در تابستان خيلي مشكل است. جاده پر از سنگ است، باريك و خطرناك. اگر خودرو ‏يك مشكل كوچك فني هم داشته باشد، مي‌تواند منجر به ناخوشي جدي شود و حالا در اين وضعيت از اين ‏راه سفر كردن، مثل جان خود را در كف گرفتن و رفتن است!»‏

اما ريزش بهمن از معمولي‌ترين حوادث طبيعي در جاده چالوس است كه بر احتمال وقوع حوادث تلخ در ‏اين ‏راه مي‌افزايد. ‏در حال حاضر جاده چالوس به‌دليل زيبايي خاص خود مهم‌ترين راه زميني‌اي است كه نواحي شمال كشور ‏را با پايتخت پيوند مي‌زند.‏

به گفته سردار رويانيان، رئيس پليس راه كشور، در ايران 2 هزار نقطه حادثه خيز شناسايي شده است، اما ‏اين كه ‏آيا بيشتر است، يا نه بايد شناسايي و براي رفع و از ميان برداشتن آن اقدام شود. برخي از اين ‏نقاط حادثه ‏خيز در دستور كار وزارت راه قرار دارد تا به‌تدريج حذف و يا تعديل شود اما اين كار زمان ‏زيادي مي‌برد چرا ‏كه در مواردي نياز به ايجاد راه‌ها و معبرهاي جديد، گذرهاي مختلف، آسفالت، ‏زيرسازي و در مواردي غير‌هم ‏سطح كردن برخي از تقاطع‌ها دارد. اين نقاط حادثه‌خيز زماني به حداقل ‏مي‌رسد كه هزينه و اعتبار آن به ‏سرعت در اختيار مجري قرار گيرد. مجريان رفع اين نقاط از كمبود ‏بودجه مي‌نالند.آنها تا دست به كار مي‌شوند ‏تا از يك نقطه رفع خطر كنند زمستان مي‌رسد.

تا بهار مي‌آيد و ‏فصل كار، دوباره بايد منتظر بنشينند. به همين ‏خاطر پليس راه فقط مي‌تواند محدوديت‌ها را به‌صورت ‏مقطعي اعمال كند، البته معتقديم وقتي مديريت ترافيك در ‏دست يك نهاد و سازمان باشد، مي‌شود كنترل‌ها را ‏بيشتر اعمال كرد و ايمني جاده‌ها را براي رفت‌وآمد ‏خودروهاي سبك بيشتر كرد اما تا زماني كه مديريت ‏ترافيك چند پاره است و هر كسي هم براي خود ضرورت ‏هايي را تعريف مي‌كند دستيابي به محدوديت‌ها به آساني ‏ميسر نخواهد شد.‏

اما بيشتر مسئولان بي‌تجربگي رانندگان جوان را نگران كننده‌تر مي‌دانند، البته ‏آن چه عيان است، حاجت به ‏بيان نيست. همه مي‌دانند كه راننده‌هاي وسايل نقليه عمومي بين شهري چه طور بي‌‏پروا رانندگي و ‏قاعده‌ها را نقض مي‌كنند.

بيشتر سانحه‌ها در تهران نيز همانا به‌دليل ‏نقض قوانين از سوي رانندگان ‏صورت گرفته است. شايد به اين دليل حالا پليس راه نسبت به اين رانندگان كنترل شديدتر ‏اعمال مي‌كند.‏ ‏پژوهش‌هاي علمي در مورد ويژگي‌ها و مشخصات رانندگان خطر ساز نشان مي‌دهد كه جامعه ما در زمينه ‏‏فرهنگ رانندگي با نوعي شكاف فرهنگي مواجه است؛ يعني با وجود ورود وسايل نقليه مدرن به ‏كشور ‏موضوع بهره‌مندي درست از اين وسايل در كشور ما شكل نگرفته، به عبارتي فناوري پيشرفته را ‏در اختيار ‏انسان‌هايي آموزش نديده و بي‌مبالات قرار داده‌ايم كه نتيجه آن فاجعه‌اي است كه سال‌هاست ‏نظاره‌گر آن هستيم. ‏

هراس اجتماعي

آمارهاي سال‌هاي گذشته به وضوح نشان مي‌دهند كه تعداد مجروحان تصادفات جاده‌اي در صدر جراحات ‏منجر به مرگ در تمامي گروه‌هاي سني قرار دارد.‏

سال گذشته در ايران 22 هزار نفر، يعني حدود 60درصد تمامي مرگ‌هاي ناشي از جراحت در ‏كشور، در اثر تصادفات رانندگي جان خود را از دست دادند.‏

با اين حساب حدود 3 درصد از تصادفات جاده‌اي دنيا، در ايران اتفاق مي‌افتد. اين به آن معناست كه آمار ‏تصادفات جاده‌اي در ايران چندين برابر ديگر كشورهاي جهان است.‏
با توجه به اينكه حدود 48درصد ازساكنان ايران زير 15 سال دارند، جراحات و فوت‌هاي ناشي از ‏تصادفات رانندگي، كودكان و نوجوانان را نيز به‌شدت تحت‌تأثير قرار‌مي‌دهد، بنابراين بالا بردن امنيت ‏رانندگي جاده‌اي براي كودكان و نوجوانان بايد در اولويت برنامه‌هاي سياست‌گذاران قرار گيرد.‏

درحالي كه پيشبرد برنامه‌هاي پيشگيري از آسيب‌ديدن كودكان در خانه‌ها، مهدها و مدارس محتمل‌تر به‌نظر ‏مي‌رسد، اما حفاظت كارآمد و مؤثر از كودكان در تصادفات جاده‌اي بسيار مشكل است.‏

فعاليت‌هاي آموزشي و ارتباطي با هدف تغيير رفتارهاي نوجوانان پسر و مردان جوان – كه بيشترين گروه‌ ‏آسيب‌پذير را در جراحات جاده‌اي تشكيل مي‌دهند- راهبرد چالشي اما موفقي است كه مي‌تواند آموزش ‏مهارت‌هاي زندگي، آموزش همسالان و استراتژي‌هاي كاهش آسيب‌ها را نيز دربرگيرد.‏ چنانچه كودكان در سنين پايين درباره زندگي امن ياد بگيرند و رفتارهاي امن را بياموزند بهتر است؛ ‏بنابراين ايمني بايد به برنامه‌هاي درسي مهدكودك‌ها و مدرسه‌ها افزوده شود.‏

چرا يادبود؟

روز جهاني يادبود قربانيان سانحه در سال 1993 ميلادي از سوي سازمان ملل براي جلب توجه به ‏موضوع رعايت ‏قواعد حركت در راه و جلوگيري از كشته شدن افراد بي‌گناه اعلام شده بود.‏

در روز 26 اكتبر 2005، مجمع عمومي سازمان ملل، قطعنامه‌اي را با موضوع ايمني جاده‌اي به تصويب ‏‏رساند. اين قطعنامه، اعضاي سازمان ملل را به مشاركت در نخستين هفته جهاني ملل متحد براي ايمني ‏راه‌ها در ‏سال 2007 دعوت كرد. قطعنامه همچنين از همه اعضا درخواست كرد كه سومين يكشنبه نوامبر ‏هر سال را به ‏عنوان روز جهاني يادبود قربانيان حوادث جاده‌اي به رسميت بشناسند.‏

سومين يكشنبه نوامبر 2008، بنا به تصميم نمايندگان ملل متحد، برابر با روز جهاني يادبود ‏قربانيان حوادث ‏جاده‌اي است. اين مناسبت در اثر تلاش‌هاي مستمر سه سازمان غيردولتي صلح جاده‌اي در ‏انگلستان، انجمن ‏سفرهاي بين‌المللي ايمن در ايالات متحده و فدراسيون اروپايي قربانيان حوادث جاده‌اي و با ‏نظارت و ‏هماهنگي سازمان بهداشت‌جهاني در قطعنامه مجمع‌عمومي گنجانده شد.

اين روز نه تنها فرصتي است ‏براي ‏اداي احترام به روح درگذشتگان حوادث جاده‌اي بلكه فرصتي است براي يك بازانديشي جهاني در ‏اين ‏واقعيت تلخ كه روزانه هزاران نفر در گوشه و كنار جهان، به‌دليل يك اشتباه كوچك، با مرگ يا يك رنج ‏‏مادام‌العمر مجازاتي سخت مي‌شوند. اين روز فرصتي است براي لحظه‌اي انديشيدن به كساني كه همواره ‏خاطره يك ‏حضور را در هزارتوي رؤياهاي خود جست‌وجو مي‌كنند.‏
شنبه 25 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 106]