ریشه جنایت.های خـــانوادگی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نگاهی گذرا به اخبار صفحه حوادث روزنامه.ها و پرونده.های مراکز پلیس و دستگاه قضایی ما را با این واقعیت روبه.رو می.کند که قتل در خانواده.ها افزایش یافته است. قتل.هایی که مسائل ناموسی، اعتیاد و اختلاف مالی مهم.ترین انگیزه وقوع آنهاست.
به گزارش شبکه ایران، شواهد حاکی از آن است این جنایت.ها اغلب بدون برنامه.ریزی قبلی و بر اثر عصبانیت لحظه.ای رخ می.دهد.اما آنچه در این میان مهم است شناسایی و کشف علل وقوع این گونه قتل.هاست. موضوعی که بررسی آن می.تواند نقشی پیشگیرانه در بروز قتل.های مشابه دیگر داشته باشد. در این زمینه در گفت.وگو با سرهنگ محمد مصطفایی معاون جنایی پلیس آگاهی- دکتر امان.الله قرایی مقدم- جامعه شناس- و دکتر مجید ابهری- آسیب.شناس اجتماعی- به بررسی علل وقوع قتل.های خانوادگی و راه.های پیشگیری از آن پرداختیم که می.خوانید.
سرهنــگ مصطفایی: براساس آمار پلیس آگاهی، حدود 30 درصد از قتل.های کشور در شش ماه نخست امسال مربوط به مواردی است که بین متهم و قربانی نسبت فامیلی وجود داشته است. البته این درصد در مقاطع زمانی مختلف و متناسب با شرایط، نوسان مختصری داشته است. در شش ماهه اول امسال حدود 65 درصد از قتل.های خانوادگی بدون برنامه.ریزی قبلی به وقوع پیوسته که براساس آن متهم قصد کشتن مقتول را نداشته و صرفاً در جریان نزاع با توسل به خشونت مرتکب قتل شده است. بیشترین قتل.های خانوادگی به وقوع پیوسته در شش ماهه امسال نیز مربوط به قتل زنان به دست شوهرانشان با 18 درصد بوده است.
از سوی دیگر بررسی انگیزه قتل.ها نشان می.دهد، 36 درصد قتل.های خانوادگی ناشی از اختلاف.های خانوادگی و حدود 21 درصد هم ناشی از مسائل اخلاقی است. براساس آمار، نرخ سالیانه قتل.های. خانوادگی در هر صدهزار نفر کمتر از یک نفر است. همچنین سهم قتل.های خانوادگی در استان.های مختلف متفاوت است. به طوری که در برخی استان.ها گاهی مواقع بیش از نیمی از قتل.ها به دست بستگان رخ می.دهد که این موضوع متأثر از شرایط اجتماعی و فرهنگی استان موردنظر است.
با توجه به این که بیشتر قتل.های خانوادگی بدون برنامه.ریزی رخ می.دهد و متهم تعمدی برای قتل ندارد، در این نوع قتل.ها مسائل پیش پا افتاده و جزئی منجر به این گونه حوادث تلخ می.شود. اعتیاد، روابط غیرمتعارف، برخوردهای غیرمنطقی، خشن و تحقیرآمیز، گمان و ظن بیجا، سعی در حل مشکلات و اختلاف.ها از طریق خشونت از جمله مواردی است که آثار و تبعات منفی به دنبال داشته و در برخی موارد منجر به وقوع جرایمی همچون قتل می.شود. پس توصیه می.شود در کانون خانواده از هرگونه رفتار، ارتباط، گفتار و درخواستی که آرامش خانواده را برهم بزند باید پرهیز کرد که این موضوع تنها با رعایت اصول اخلاقی و انسانی میسر خواهد بود.
دکتر امان.الله قرایی مقدم: بررسی اخبار صفحات حوادث نشان می دهد، خشونت.های جسمی بویژه خشونت در خانواده و بروز قتل در جامعه افزایش یافته است. البته نبود فرهنگ مناسب و قوانین و مقررات مشخص، عدم حمایت.های کافی دستگاه.های مربوطه و وجود زمینه بروز خشونت در جامعه موجب شده که بسیاری از خشونت.ها در خانواده به قتل بینجامد. از سوی دیگر فقر، بیکاری و ناتوانی والدین در برآورده کردن نیازهای خانواده، توقعات نامعقول اعضای خانواده و مشکلات روحی، روانی هم می.تواند میزان خشونت در خانواده را افزایش دهد. این نکته را هم نباید فراموش کرد که ضعف و مشکلات قانونی سبب شده اعضای خانواده.ها بویژه مردها و پسران فضا را برای اعمال خشونت در خانواده مهیاتر ببینند. مسائل ناموسی هم یکی از دلایل عمده در بروز قتل.های خانوادگی است. افراد به دلیل توهمات، تعصبات و گاهی مواقع تصورات ذهنی این اجازه را می.دهند که به بهانه دفاع از آبرو، شرف و حیثیت دست به قتل یکی از اعضای خانواده بزنند. البته نقش اعتیاد و مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را نیز نباید در ارتکاب خشونت و قتل.های خانوادگی نادیده گرفت.
در بسیاری از پرونده.های قتل.های خانوادگی شاهد بوده.ایم که عاملان جنایت، به خاطر مصرف موادمخدر بخصوص روانگردان.ها، دچار توهم شده و به قتل.های فجیع دست زده.اند. گاهی نیز فرد در بیرون از خانه مورد خشونت اعضای جامعه قرار می.گیرد و این خشونت را به داخل خانواده کشانده و سعی می.کند انتقامش را از یکی از اعضای خانواده بگیرد که باید به این مسائل نیز توجه جدی نمود. با تمام این تفاسیر آنچه مهم است اینکه باید قبل از درمان به فکر پیشگیری باشیم. متأسفانه به این دلیل که فرهنگ.سازی سخت و زمان.بر است، مسئولان چندان به این امر مهم و حیاتی توجه نمی.کنند. در حالی که فرهنگسازی از طریق رسانه.ها و آموزش و پرورش می.تواند در کاهش خشونت نقش مهمی داشته باشد.
دکتر مجید ابهری: اغلب قتل.های خانوادگی در ایران بدون برنامه.ریزی قبلی صورت می.گیرد و عاملان جنایت به دنبال تصمیم.گیری.های آنی، عجولانه و ناتوانی در کنترل خشم، مرتکب قتل یکی از بستگان می.شوند که بلافاصله پس از جنایت از کار خود پشیمان شده و دچار عذاب وجدان می.شوند. البته باید توجه داشت قتل.های خانوادگی در چند گروه دسته.بندی و بررسی می.شوند پس نمی.توان به این موضوع نگاه کلی داشت.
قتل شوهر به دست زن
اینگونه جنایت.ها بیشتر زمانی رخ می.دهد که شخص سومی که اغلب مرد است در زندگی زوج دخالت کرده و پس از فریب زن او را از مسیر اصلی زندگی منحرف نموده است. حذف فیزیکی شوهر در این گونه موارد به مفهوم رفع مانع وصال زن با مرد غریبه است. در حالی که در تمام این جنایت.ها میله.های زندان و طناب دار به چنین روابط ناسالمی خاتمه می.دهد. سختگیری.های شوهر و آزارهای جسمی او نیز می.تواند زمینه.های پررنگ شدن این نوع جنایت.ها را فراهم کند.
قتل زن از سوی شوهر
این دسته از قتل.ها وقتی رخ می.دهد که خشم، درگیری و نزاع پیش درآمدش باشد. اعتیاد به موادمخدر بویژه مواد روانگردان عوامل تشدیدکننده این قبیل قتل.ها هستند. البته سوءظن نیز در بروز این جنایت.ها نقش جدی دارد و مرد به خاطر رهایی از افکار شومی که ذهنش را بشدت مشغول کرده سرانجام تصمیم به قتل همسرش می.گیرد. او تصور می.کند با کشتن همسرش از این افکار رهایی می.یابد اما نمی.داند بعد از این جنایت دچار عذاب وجدان و پشیمانی خواهد شد. زیرا در این هنگام درمی.یابد که جان شریک زندگی.اش را بی.دلیل گرفته است.
در قتل زن به دست شوهر، خبری از شخص سوم نیست و مرد به تنهایی و با استفاده از روش.های خشن مرتکب جنایت می.شود. در ادامه باید به قتل فرزند از سوی والدین اشاره کرد. در این زمینه انگیزه متفاوتی برای ارتکاب جنایت وجود دارد، اما اعتیاد والدین نقش مهمی در وقوع این دسته از قتل.ها دارد. گاهی نیز کودکان به دلیل اینکه موجب بدنامی و ننگ خانواده می.شوند از سوی والدین.شان به قتل می.رسند. این جنایت.ها بیشتر در مناطق قبیله.ای و بخصوص جنوب ایران رخ می.دهد. گاهی نیز کودکان قربانی کودک.آزاری مرگبار والدین می.شوند. البته در موارد کودک.آزاری هم قتل.ها گاهی به صورت ناخواسته رخ می.دهد.
قتل والدین به دست فرزندان
در موارد نادر بدرفتاری والدین و سختگیری آنها زمینه وقوع این گونه جنایت.ها را فراهم می.نماید. چرا که برخی والدین با سختگیری.های بی.مورد، فرزندان را به سویی سوق می.دهند که برای رهایی چاره.ای جز قتل پدر یا مادر سختگیر نمی.بینند.
البته اعتیاد فرزندان به مواد مخدر بخصوص به مواد روانگردان نیز در ارتکاب این قتل.ها بسیار تأثیرگذار است. زیرا فرد معتاد بر اثر مصرف مواد مخدر صنعتی از حالت عادی خارج شده و در حالتی نامتعادل جنایتی هولناک را رقم می.زند.
قتل خواهر و برادر
مشکلات مالی، جدال بر سر تقسیم ارث و رقابت.های کاذب مهمترین انگیزه در ارتکاب این نوع قتل.هاست. در تمام دسته.بندی.هایی که به آن اشاره شد چند فرآیند مشترک وجود دارد. وجود خشم و ضعف کنترل هیجان.های رفتاری و فقدان مدیریت احساسات، کمرنگ بودن ارزش.های اخلاقی و فاصله گرفتن از مبانی دینی از جمله این فرآیندهای مشترک است. در مکتب اسلام بر فرو بردن خشم به هنگام عصبانیت تأکید بسیار شده است. حال آنکه ما شاهد هستیم اغلب جنایت.ها به دلیل ناتوانی در کنترل خشم به وقوع می.پیوندد. البته ضعف.های قانونی هم در برخی جنایت.ها بخصوص قتل فرزندان به دست پدر نقش جدی دارند. پس برای جلوگیری از ارتکاب قتل.های خانوادگی باید مهارت زندگی و رفتاری را در جامعه پررنگ کرده و به پیشگیری در این حوزه توجه ویژه.ای شود. تجزیه و تحلیل هر یک از قتل.های خانوادگی می.تواند از جنایت.های مشابه پیشگیری کند. حال آنکه قتل.های خانوادگی بشدت خشن.تر شده و این زنگ هشداری برای مسئولان است تا پیش از همه.گیر شدن این مسئله چاره.ای عاجل بیندیشند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 727]