چرا پلوتو نبايد يك سياره باشد. اين سوال تعداد زيادي از منجمان بود كه روز پنج شنبه گرد هم آمده بودند

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

دوم شهريورماه سال 1385. يادتان مي آيد؟ روزي سرنوشت ساز براي پلوتو. جرمي كه حتي از هفت ماه منظومه.ي شمسي و بدتر از همه از ماه زمين هم ريز تر است. منظومه.ي شمسي اين.قدر گستاخانه با اعضاي ريزش برخورد نكرده.است كه با پلوتو! در آن روز 474 نفر از اعضاء اتحاديه بين المللي نجوم راي به حذف نام پلوتو از ليست سيارات منظومه شمسي دادند. اعلام اين راي سر و صداي زيادي را به پا كرد. با اينكه حدود 2 سال است كه نام پلوتو در ليست سيارات كوتوله قرار گرفته اما هنوز منجمان زيادي وجود دارند كه راي اتحاديه بين المللي نجوم را در اين رابطه بي اعتبار مي دانند. روز پنج شنبه هفته گذشته تعداد زيادي از منجمان در كنفرانسي كه در مريلند برگزار شده بود ضمن اعتراض به راي اتحاديه به ارائه دلايل خود مبني بر اينكه پلوتو هنوز نهمين عضو منظومه شمسي است پرداختند. همان طور كه مي دانيد تعريف اتحاديه نجوم از سياره به اين صورت است: جسمي آسماني كه ضمن گردش به دور خورشيد منطقه اطراف مدارش را پاك كرده و به قدر كافي جرم داشته باشد تا به تعادل هيدرواستاتيكي برسد(يعني شكلي گرد داشته باشد) و همچنين نبايد قمر باشد. اين تعريف پلوتو را در بر نمي گيرد.

در همايش روز پنج شنبه تعدادي از منجمان به اين تعريف اتحاديه نجوم از سياره اعتراض داشتند. آنها عقيده دارند كه معناي " پاك كردن منطقه اطراف مدار " چندان واضح نيست. گروهي ديگر از منجمان عقيده دارند كه تصميم.گيري درباره.ي اين.كه چه اجسامي گرد اند يا چه اجسامي بر اثر نيروي گرانش خودشان شكل گرد پيدا كرده.اند، كار ساده.اي نيست. به نظر نمي.رسد ويژگي.هاي فيزيكي ساده.اي مثل جرم، اندازه يا چگالي كمكي به دسته.بندي اجرام گرد بكنند. چون براي مثال سيارك پالاس با چگالي 2.9 گرم بر سانتيمتر مكعب، شكلي نامنظم دارد ولي قمر انسلادوس با چگالي 1.61 گرم بر سانتيمتر مكعب نه تنها گرد است، بلكه كروي است. جالب است بدانيد كه پلوتو وقتي به نزديك.ترين فاصله اش از خورشيد مي.رسد از سياره.ي نپتون هم به خورشيد نزديك.تر مي.شود. زيرا بخشي از مدار پلوتو درون مدار نپتون است. مدار پلوتو بيشتر شبيه مدار دنباله.دارهاست تا سياره.ها. يعني از 18 بهمن 1357 تا 22 بهمن 1377 پلوتو درون مدار نپتون بود و نپتون دورترين سياره از خورشيد تلقي مي.شد. تعداد كمي از منجمان نيز بر اين پديده تاكيد مي كنند آن را گواهي بر سياره بودن پلوتو مي دانند.

تصوير تلسكوپ فضايي هابل از پلوتو و چارون(فوريه 2006)
اما شايد اين سوال براي شما نيز پيش آمده باشد كه چرا چنين سرنوشتي نصيب پلوتو شد؟ بايد تاريخ را به دو سال قبل يعني مردادماه 1385 برگردانيم! زماني كه گروه 19 نفري كه مسئوليت تعريف " سياره " را بر عهده داشتند پيش نويسي تهيه كردند. پيش.نويسي كه به جلسه.ي IAU رسيد بيان مي.كرد كه يك سياره، جسمي است كه به دور خورشيد مي.گردد و آن قدر جرم دارد كه بر اثر نيروي گرانش خودش شكلي كروي داشته باشد. بر اساس اين تعريف كميته.ي تعيين ماهيت سيارات پيشنهاد كرده.بود كه سرس، پلوتو و قمرش كارن و سدنا در فهرست سيارات منظومه.ي شمسي قرار بگيرند. به اين ترتيب تعداد سيارات به 12 عدد مي.رسيد. مشكل همين.جا تمام مي.شد اگر منظومه.ي شمسي هيچ جسم ديگري نداشت. ولي در آن زمان پيش.بيني شد كه بيش از 200 جرم در كمربند كويي.پر وجود دارد كه همگي گرد اند. فكرش را بكنيد چه كسي مي.توانست نام تمامي سيارات منظومه.ي شمسي را از حفظ باشد؟! در نهايت اين نظر مورد موافقت همه.ي اعضا قرار نگرفت و در جلسه.ي IAU در حدود 474 نفر از اخترشناسان درباره.ي ماهيت يك سياره و آن.چه كه يك سياره را از صخره يا اجرام ريز منظومه.ي شمسي متمايز مي.كند رأي دادند و تصميم گرفتند به جاي اين.كه ده.ها جرم ديگر را به فهرست سيارات منظومه.ي شمسي وارد كنند، فقط پلوتو بيچاره را از مقامش عزل كنند. نتيجه.ي رأي گيري اين شد كه تمام اجرام منظومه.ي شمسي به سه دسته سيارات، سيارات كوتوله و اجرام كوچك منظومه شمسي تقسيم شدند. جالب است بدانيد در نظرسنجي جديدي كه وب سايت plutopetition درباره سياره بودن يا نبودن پلوتو از كاربران خود به عمل آورده بيش از 80 درصد از شركت كنندگان به سياره بودن پلوتو " آري " گفته اند! شما نيز مي توانيد براي شركت در اين نظر سنجي اينجا را كليك كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در اين باره مقاله پارس اسكاي را در اينجا مشاهده نماييد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]