تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833438514
نگاهی به آخرين سال حيات حضرت امام خمينی
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: در آخرين دوره از حيات مبارك امام (ره) به وضوح در می‌يابيم كه ايشان با گذر از حوادث روزمره و فراتر از سطح ظاهری رويدادها و تحولات پيرامون، بر فراز و فراسوی اين جريان‌ها، افقی دورتر را فراروی خويش می‌بينند. با نزدیك شدن به دومین دهه از فقدان امام خمینی - آن قله همچنان دست نیافتنی فضیلت‌های خداگونه انسان - ضرورت تاملی جدی‌تر و همه جانبه‌تر در ابعاد مختلف سلوك و سیره سیاسی و معنوی آن عزیز، با همه وجوه متعدد و پرشمارش كه گستره عظیمی از آفاق آن "حضور " - به مظهریت تجلی بزرگ بعثت الهی بشر و اسطوره احیای فطرت قدسی انسان در این عصر- را فرا می‌تاباند، بیشتر از همیشه رخ نمایان كرده است. اینك نزدیك به بیست سال از معراج آن مبشر مطلع‌الشمس مشرق توحید و مجلای كامل فتح‌الفتوح كرامات حضرت غیب در عصر محو "معنا " و محاق "یقین "، آنكه سرچشمه پرفیضان منظومه فتوحات ربانی در اتصال با مناهج قدسی وصول و تشریف به سرّ نورالانوار "عبودیت " و "عرفان " بود؛ می‌گذرد. آنكه آسمان در راز هستی شگفت و خداگونه‌اش، خویش را به تمامی بر اهل زمین جلوه‌گر ساخت و میراث همه پیامبران و سنت همه مصلحان سلف،در تباهی تاریخ بی "آرمان " و "ایمان " و "راز "عصر حاكمیت مطلق اتوریته اتوپیای مدرنیته و عصر سلطه هژمونی تكنیك، توسعه و تمدن تولید و مصرف بر تقدیر تاریخی نسان در سخن و سیمای او - چون "رستخیز ناگهانی و رحمت بی منتها " - درخشش از سر گرفت و لمعان جان پر اعجازش، مفتاح ملكوت صدق و سلام و مشارق فیض "وحی " و "ولایت " شد و كوله‌بار آن امانت بر جای مانده را در عصر فراموشی "فطرت " بر دوش كشید؛ ولی روان شب زدگان و اسیر ماندگان طلسم "شك " و "شكست " را به شهود آفتابی ترین حقیقت عالم برد و به كهكشان نور نور واصل كرد. *اما قصد ما در این نوشتار، نگاهی تحلیلی به واپسین سال حیات الهی امام خمینی است. سالی كه شاید جوهره و چكیده و نیز معدل و محصلی از همه ابعاد، دامنه‌ها و ویژگی‌های یك "حضور " را در مقام یك "آئین " و در كلیت و جامعیت خویش در خود باز می تاباند و مجسم میكند. گستره گوناگونی و پرشماری اتفاقات و شدت میزان اهمیت و تاثیرگذاری آنها بر روان موجودیت و تداوم انقلاب و نظام به لحاظ استراتژیك، رهبری و مبنایی و ضرورت ورود توأم با بصیرت، هوشمند، قاطعیت، خردمندی، درك و شناخت عمیق پیچیدگی، حساسیت و دشواری شرایط پیش رو و تحلیل و محاسبه دقیق هندسه سیاسی ایران و جهان- كه در وضعیتی به شدت حساس و بحران زده در همپیوندی كاملی با یكدیگر بود - و در این شرایط، تصمیم‌گیری‌ها و تدبیرهائی تعیین كننده و تاریخی و به غایت حكیمانه و مقرون به آینده‌نگری و اندیشه‌ای كلیت محور و كلان‌نگر می‌طلبید؛ همه و همه در مجموع و از پی هم در آخرین سال (فروردین 67 تا اردیبهشت 68) روندی را ایجاد كرد كه در آن امام، تجلیات بی‌مانندی از تمامی وجوه شخصیت خویش را در طیفی كه از تصمیمات سیاسی بسیار مهم مملكتی و ترسیم روند و راهبردهای انقلاب جهانی اسلام در منطقه و سراسر جهان تا ظهورات حكمی، عرفانی، معنوی و ذوقی را شامل می‌شد، در مسیری به شدت كوتاه و فشرده به لحاظ زمانی، اما در نهایت وسعت، گستردگی و بسط و اتّساع كیفی و معنایی و تاریخی از خود به یادگار گذارد. بر این باورم كه علاقمندان مطالعه در ماهیت و مبانی سیره سیاسی و معنوی امام خمینی، از حیث رهبری انقلاب و نظام، شان راهبری اسلام در عرصه جهانی و در مقام یك حكیم، عارف، متأله و ... تا شخصی‌ترین و درونی‌ترین حالات، مقامات و مراتب معنوی ایشان، اگر به دقت و ژرف‌كاوی،تنها- و تاكید می‌كنم تنها-به همین سال و مشخصاً 14 ماه آخر عمر ایشان،نظر افكنند؛ كافی است تا روایت نسبتاً كاملی، و به لحاظ كیفی متبلور و مبسوط‌تری، از همه آنچه در پی‌اش بوده‌اند فرایابند. *نظری به اجمال بر حوادث و رخدادهایی كه از آغاز سال 67 تا اردیبهشت 68 از پی هم شكل گرفتند، حجم و دامنه و شعاع بازتاب، نفوذ و اثرگذاری و موج آفرینی و جریان سازی هر یك از این رخدادها بر روند تحولات سیاسی و مسیر سرنوشت انقلاب و نظام، كیفیت و نحوه وقوع این حوادث و جستجوی مواضع، تحلیل‌ها، برخوردها و واكنش‌ها و چگونگی نسبت، تعامل و زاویه دید امام و تبیین آن بر اساس هندسه نگاه و افق كلی اندیشه و شخصیت و شناخت و نیز شیوه مدیریت، ساماندهی، بسترسازی و هدایتگری ایشان، منظر پژوهشی گسترده‌ای را در دورنمایی از آفاق شخصیتی و سلوك رهبری آن یگانه دوران پیش چشم می‌گشاید. وسعت، اهمیت، امتداد و كیفیت تاریخی این حوادث در فاصله‌ای كوتاه و دامنه تاثیرگذاری هر یك بر حالات، روحیات و كلام امام به حدی مهم و بایسته بازشكافی و تعمق است كه هر مطالعه‌ای بر محور سیره سیاسی و سكوت معنوی و عرفانی امام بدون دریافت نقش محوری سال آخر عمر ایشان ناقص خواهد بود. اما پیش از ورود به بحث باید ضرورت یك بررسی و بازاندیشی دقیق و جامع از مراحل و مقاطع مختلف حیات و حركت امام از آغاز تا رحلت را با استناد به منابع مطالعاتی موجود، مستندات، مكتوبات، خاطرات و ... بر پایه روشی متریك، میان رشته‌ای، متكثر و بینامتنی و معطوف به وجوه متنوع و متعدد شخصیتی امام بر اساس یك دوره بندی و سیر تاریخی را یادآور شد كه مقطع مورد اشاره و بحث‌ها نیز می‌تواند حلقه‌ای از این زنجیره به شمار آید. این گفتار تنها طرح موضوع و رهیافتی به یك گستره تحلیلی و پژوهشی وسیع تر می‌تواند بود. * مقطع مورد نظر (68-67) در برگیرنده شماری از مهم ترین حوادث تاریخی انقلاب و ایران بود كه ناگهان و به طرزی شگفت همه در یك مقطع كوتاه به صورتی سلسله‌وار و از پی هم رخ دادند؛به گونه‌ای كه (صرف نظر از سال تاریخی 60) اگر تمامی حوادث 6 سال پیش از آن (از 61 تا 67) را در كنار هم بگذاریم، به جهات مختلف از موقعیت داخلی، جریان شناسی سیاسی و تعیین سرنوشت بسیاری از چالش‌های عمده و استراتژیك تا معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، قابل قیاس با تنها بخشی از این یك سال نخواهد بود. بهار سال 1367 با انتخابات مجلس سوم آغاز شد كه با موشك باران سنگین و پر حجم تهران توسط عراق و افزایش حجم گسترده سلاح شیمیایی در حلبچه و دیگر مواضع تثبیت شده توسط نیروهای ایران از سوی رژیم بعث و ورود جنگ به دوره‌ای بحرانی و پرتلاطم همراه بود، آغاز وضعیتی كه سرانجام به تغییر موازنه قوا به سود عراق ]و در پی آن غرب و آمریكا كه ناوگان نظامی خود را در خلیج فارس نشانده بود تا سخن ریگان تحقق یابد كه: جنگ عراق و ایران قطعاً برنده نهایی نخواهد داشت[ و در ادامه به سقوط فاو و مواضع شرق بصره و حتی پیشروی ارتش بعث تا پشت دروازه خرمشهر منتهی یشد. در این انتخابات، اولین صف‌بندی سیاسی درون نظام هم پس از سال 60 رسما شكل گرفت. در شرایطی كه حزب جمهوری اسلامی به عنوان حزب فراگیر با احساس تغییر شرایط قبلی و سالبه به انتفای موضوع شدن پس از چالش‌های چند ساله- كه بخشی از ماجرای آن را در خاطرات منتشر شده هاشمی رفسنجانی خوانده‌ایم- با نظر و موافقت امام منحل شده بود،اعلام انشعاب مجمع روحانیون مبارز از جامعه روحانیت مبارز كه در آنزمان تنها تشكل فراگیر، مسلط و واجد مرجعیت سیاسی و روحانی داخل حاكمیت محسوب می‌شد، آرایش سیاسی جناح‌های درون نظام را عوض كرد. این انشعاب و انشقاق - كه با حمایت و تایید امام صورت گرفت - تنها در ورود یك حزب جدید و نوظهور به عرصه رقابت‌های سیاسی خلاصه نمی‌شد، بلكه پیام آن فراتر از چارچوب فراینده‌های پارلمانتاریستی، ظهور یك اندیشه و گفتمان دیگر بود كه از دل آن یك جریان وسیع سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مطبوعاتی متولد شد و بعدها در دهه 70 و در میانه آن بسیاری از معادلات را تغییر داد. پیام مهم امام به مناسبت انتخابات در چنین شرایط و فضایی انتشار یافت. این پیام، گذشته از لحن و ادبیات كم نظیری كه تا پیش از آن (از 61 به بعد) تنها در نمونه‌های شاخص و منحصر به فردی چون پیام برائت (66) سابقه داشت و شروع یك روند جدید در شیوه نگارش پیام‌های ایشان تا پایان عمر گردید كه خود،موضوعی جالب توجه است، همچنین آغازگر جریانی شد كه از آن پس در تمامی سخنان امام امتداد و انعكاس یافت و آن: تبیین و تشریح دو تلفی از اسلام: اسلام آمریكایی و اسلام ناب محمدی(ص) و مرزبندی روشن و ترسیم دقیق افق‌های این دو نگرش بود كه به عنوان اصلی‌ترین محور و مركزیت اندیشگی (tight motif) در تمامی مواضع و رویكردهای ایشان از این تاریخ با جدیت و وضوح و شدت تاكید و به شكل معنی‌دار و تامل برانگیزی دنبال شد. امام در سخنرانی نیمه شعبان این سال (كه در حقیقت آخرین سخنرانی امام در یك ملاقات عمومی و در حضور مردم محسوب می‌شود و پس از آن جز در دو مورد خاص، دیگر تا پایان عمر سخن نگفتند)؛ به طرزی مشروح، دیدگاه‌های موجود در مسئله انتظار و ظهور را تبیین كرده و از رویكردهای انحرافی، مرتجعانه و متحجرانه در این عرصه، هشدارگرانه‌تر از همه تاكیدات پیشین، پرده برداشتند. در مورد دیگر نامه خصوصی امام به هیئت دولت در خصوص وحدت رویه قابل توجه است كه یك ضرورت مدیریتی كلان را طی آن گوشزد می‌كنند. گفتنی است كه در همین سال حجم نامه‌های خصوصی و در آن زمان منتشر نشده و محرمانه امام به مقامات سیاسی، قضائی و ... وقت كه محتوایی شدید‌اللحن و قاطع دارد، بیشتر از هر سال دیگر است. در 28 تیر این سال پیام تاریخی و سرنوشت ساز امام به مناسبت موسم حج و به سنت هر ساله صادر شد كه طی آن ایران به طور رسمی قطعنامه 598 سازمان ملل مبنی بر آتش بس را پذیرفت و در آن استراتژی كلی انقلاب و چشم‌انداز آینده نظام ترسیم گردید. در شهریور این سال فتوای راهگشای امام در خصوص شطرنج و موشیقی و آلات مشتركه بازتاب فراوان و فراگیری چه در حوزه‌ها و مجامع فقهی و چه در سطح عمومی و فرهنگی كشور و اقشار مختلف اجتماعی یافت و ایشان در پاسخ به نامه انتقادی یكی از مدرسان حوزه علمیه، موضع خود را به نحوی روشن‌تر تبیین كردند. اهمیت تعیین كننده این فتاوی از آن جهت است كه امام طی آن بر معماری اندیشه مصلحانه حركت از اجتهاد مصطلح و مرسوم با دید تنگ نظرانه و معطوف به حفظ وضع موجود و ناكارآمد و ناكافی دانستن آن به سمت فقه پویا و پاسخگو به نیازها و ضرورت‌های تاریخی و اجتماعی كه نبض زمانه را به دست دارد و همواره پیشرو و بر فراز زمان حركت و راهگشایی و خط شكنی میكند، بار دیگر و به گونه‌ای عملی و عینی تاكید می‌ورزد و در پاسخ روشنگر و تبیین كننده خود به آقای قدیری، ضمن تكرار مواضع قبلی با صراحت و قاطعیت بیشتری از ایده خویش كه: "زمان و مكان دو عنصر تعیین كننده در اجتهادند " دفاع می كنند و می‌گویند: "امروز غریب‌ترین چیزها در دنیا اسلام است كه نجات آن قربانی می‌خواهد. دعا كنید من هم یكی از قربانیان آن باشم ". پاییز این سال امام در نامه تاریخی "منشور برادری " در پاسخ به شبهات و پرسش‌های آقای محمد علی انصاری، اصول و مبانی رفتارشناسی سیاسی جریان‌های عمده كشور را در رقابت و تعاملات خود تعیین می‌كنند و در پیام مهم "بازسازی و سازندگی " بستر و بنیان این اصلی‌ترین روند و رویكرد حاكمیت و نظام و مسئولان را پس از پایان جنگ تبیین می‌نمایند. در پیام مهم دیگری كه به مناسبت سالگرد بسیج مستضعفان صادر می‌شود، فرمان تشكیل هستههای مقاومت در برابر سلطه جهانخواران را در سراسر جهان داده و بر حاكمیت اندیشه بسیج به مثابه یك مكتب فكری، اعتقادی و آرمانی برای همه زمان‌ها و همه سرزمین‌ها تاكید می‌كنند. در دی ماه این سال، پیام تاریخی ایشان به "میخائیل گورباچف " صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی سابق تسلیم وی گردید كه در سقوط قریب‌الوقوع نظام سوسیالیستی و اردوئی- كمونیزم بین ا‌لملل پیش‌بینی شده بود و در همین پیام رهبر شوروی را از در افتادن به ورطه لیبرایسم غرب برحذر داشته و به شناخت سرچشمه‌های اصیل تفكر معنوی، حكمت الهی و معارف والا و انسان ساز دین و به ویژه اسلام و مبانی عرفان، اخلاق و انسان شناسی آن فرا خواندند. در بهمن این سال فتوای مهم و مشهور امام مبنی بر ارتداد و قتل سلمان رشدی (نویسنده كتاب كفرآمیز آیات شیطانی) انتشار یافت كه خود منشاء تحولات و پیامدهای بسیاری در جهان اسلام و دنیای غرب شد و سیر روابط ایران با جهان غرب و اتحادیه اروپا را به شدت تحت‌الشعاع قرار داد و از سوی دیگر به تحكیم و انسجام جبهه متحد اسلامی در سراسر دنیا منتهی شد كه تا امروز به تحركات و اقدامات گسترده‌ای در برابر هر حركت و موضعگیری اهانت آمیز ضد اسلامی بر مبنای احیای هویت دینی منتهی شده است. در اسفند همین سال پیام تاریخی و ماندگار دیگری از ایشان،این بار خطاب به روحانیت منتشر گردید كه در آن با معرفی تقدس نمایی، تحجر و كژاندیشی و تنگ نظری و جهل و خرافه و تعصب‌ورزی به عنوان بزرگ ترین خطر و چالش در پیش روی حوزه‌ها و روحانیت، افق آینده و دورنمای فقاعت و اجتهاد را در حیثیت تاریخی و رسالت جهانی خود طبق تعریف فقه به عنوان "تئوری تمام نمای اداره همه امور انسان از گهواره تا گور " تعیین كردند. در آغاز سال 68 نامه مهم ایشان مبنی بر عزل آیت‌الله منتظری از سمت قائم مقامی رهبری صدور یافت و سرانجام در اردیبهشت همین سال و چند هفته پیش از بیماری و رحلت، در پاسخ به نامه مرحوم آیت‌الله مشكینی نظر نهایی و تكمیلی خود را مبنی بر عدم ضرورت شرط مرجعیت برای رهبری نظام اعلام داشتند كه تسهیل كننده مسیر انتخاب رهبری آینده توسط خبرگان گردید. نظری اجمالی به مواضع امام در قبال مهم ترین حوادث این سال از قبیل: پایان جنگ و پذیرش قطعنامه، اختلافات میان جناح‌های سیاسی، تعیین خط مشی كلی نظام پس از جنگ و در دوران بازسازی و سیاست‌های آن، ادامه كار و حدود وظایف و اختیارات مجمع تشخیص مصلحت نظام، تعیین شورای بازنگری و صدور فرمان متمم قانون اساسی، ورود موثر و تعیین كننده در مسئله حوزه و جامعه مدرسین و چالش‌های روحانیت بر اساس یك احساس خطر جدی و تشخیص نیاز حیاتی اصلاح در ساختار حوزه و نظام فقاهت و اجتهاد، عزل قائم مقام رهبری و ... نشان از تاثیر و تسلط انكار ناپذیری بر مسیر این حوادث و رخدادها و هدایت و جهت بخشی آن در مسیری مطمئن دارد كه در تمامی پیام‌ها، تصمیم‌گیری‌ها، تدابیر و موضعگیری‌های این دوره یكساله چند محور مشترك خواهیم یافت و در اینجا به آن اشارتی در حد مجال می‌رود: *1. دوراندیشی، آینده‌نگری و نگاه به افق‌های دور: در آخرین دوره از حیات مبارك امام (ره) به وضوح در می‌یابیم كه ایشان با گذر از حوادث روزمره و فراتر از سطح ظاهری رویدادها و تحولات پیرامون، بر فراز و فراسوی این جریان‌ها، افقی دورتر را فراروی خویش می‌بینند و چشم‌اندازی وسیع تر را در منظر و میدان دید و اشراف خود دارند و همواره در پی ترسیم آن برمی‌آیند. می‌توان گفت امام به هر بهانه‌ای و در هر پاسخی و پیامی و رهنمودی، ولو كوتاه در اندیشه تغییر هندسه جهان و پی‌ریزی شالوده تفكر حاكمیت اسلام بر جهان و اثبات توانمندی و رهبری و مدیریت آن در برابر پیچیده‌ترین تغییرات و معادلات بین‌المللی است. واكنش امام نسبت به حوادثی متعارف و معمول در حیطه مدیریت نظام، همچون تعیین تكلیف مجمع تشخیص مصلحت و چارچوب اختیارات آن یا پاسخ به ایرادات فقهی یكی از مدرسین حوزه علمیه قم از فتاوی ایشان یا پیام به كاركنان صنعت نفت، جهادگران، هنرمندان، نمایندگان مجلس، مهاجران جنگ و پیام‌های سالگرد بسیج یا ارتش و ... نه تنها در محدوده موضوع و مخاطب اصلی پیام منحصر نمی‌ماند؛ بلكه با عبور از آن گویی همه تاریخ را مخاطب گرفته و روی با همه جهان دارد و ایده‌ها و آرمان‌هایی را پیش رو می‌نهد كه تنها از منظری به غایت دوراندیشانه، حكمت باور و یقین یافته و پیوسته به گستره‌های بی‌انتهایی از احاطه ضمیر و ادراك ملهم و شهود باطنی و حدس اشراقی برمی‌خیزد. نگاهی گذرا به محتوای این پیام‌ها و مقایسه آن با سال های پیش از ان مؤید این معناست كه امام (ره)، گوئی از رفتن زودهنگام خویش خبر دارد و به آن است تا در اندك فرصت‌های باقی مانده و با هر بهانه و به هر مناسبتی، مسیر پیش رو را در چشم آیندگان روشن سازد و خطرها و موانع را یكی پس از دیگری یادآور شود. معیارها را به وضوح تمام آشكار نماید و مواضع همیشگی خود را شفاف‌تر و بی‌پرده‌تر و در یك قالب و صورت‌بندی جدیدتر بیان دارد و جای هیچگونه ابهام و تردیدی باقی نگذارد. ایده و الگوی اصلی و راهبردی امام (ره) مرزبندی دقیق و صف آرایی علنی و رودرروی اسلام ناب محمدی(ص) - به عنوان تجسم كامل همه ارزش‌ها و فضیلت‌های راستین مكتب توحید با همه حقانیت و اصالت خویش در برابر اسلام آمریكایی است كه تقریباً هیچ یك از پیام‌ها و موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای ایشان در این یك سال آخر، فارغ از آن نیست و در هیچ فرصت و مناسبتی از آن غفلت نشده است كه از اهمیت این موضوع در تعیین مسیر آینده انقلاب و ضرورت جا انداختن آن در اذهان عمومی و فرهنگ انقلابی و سیاست‌های استراتژیك و دورنمای بین‌المللی نظام نزد ایشان خبر می‌دهد. *2- دغدغه و نگرانی نسبت به آینده: هرچه به پایان عمر امام (ره) نزدیك‌تر می‌شویم حجم نگرانی و دغدغه ایشان را نسبت به آینده اسلام و نظم و انقلاب، بیشتر و جدی‌تر احساس می‌كنیم. حتی طرح مسئله اسلام ناب محمدی(ص) و اسلام آمریكایی نیز از متن همین دغدغه‌مندی برمی‌خیزد تا مبادا در آینده شاخص‌ها و معیارهای اصلی اسلام راستین با دروغ و نفاق و فریب و تزویر صورتی دیگرگونه به خود گیرد و مشتبه و مقلوب و مسخ و تعریف شود: این دغدغه‌ها از عمق درك هوشمندانه ایشان نسبت به نقاط آسیب‌شناختی و حساس و ضربه‌پذیر انقلاب و جمهوری اسلامی در طی مسیر آینده و در رویارویی با پیشامدها و مخاطرات محتوم در میانه راه برآمده است. گذشت زمان و ظهور تدریجی بسیاری از مسائل و چالش‌ها و بحران‌ها در سال‌های پس از فقدان امام (ره) نشان داد كه عمق هوشمندی و نگاه واقع‌بینانه، جامع و فرانگر ایشان تا چه میزان، گره‌ها و گسل‌ها را از دوردست و پیشاپیش و زود هنگام رصد كرده و نسبت بدان هشدار داده است. *3- نگاه جهانی و فرا منطقه‌ای به انقلاب و تداوم تاریخی آن: سخنان یك سال آخر امام (ره) نشان از یك نگاه جهانی و درگذر از مصلحت‌ها و موقعیت‌های داخلی و دارای ابعاد فرامنطقه‌ای و معطوف به تغییر هندسه سیاسی جهان و معادلات حاكم بر آن دارد. طرح ضرورت تشكیل هستههای مقاومت حزب‌الله در سراسر جهان، بخشیدن ابعادی جهانی به بسیج و عدم انحصار آن به ایران، توجه ویژه به جنبش‌های مقاومت شیعی در لبنان، پاكستان و ... تاكید بر امتداد و گسترش جبهه‌های جدید در جنگ فقر و غنا و توسیع و بسط دایره مفهومی مبارزه و مقاومت در یك گستره جهانی، با پایان یافتن جنگ عراق و ایران هم در این بستر شكل می‌گیرد. امام (ره) در این یك سال، حساسیت و هوشیاری مضاعفی توام با یك اشراف دقیق به موقعیت ایران در منطقه، جهان اسلام و نیز سراسر دنیا دارد؛ نسبت آن را با سیاست‌های بین‌المللی به خوبی می‌نگرد، چالش‌های سران قدرت‌های جهانی را با اندیشه و افق انقلاب اسلامی به دقت زیرنظر می‌گیرد و در هر مناسبتی، تداوم تاریخی انقلاب اسلامی و گسترش آن از مرزهای گذشته به سمت تعیین تقدیر آینده جهان و به تعبیر خود ایشان "فتح سنگرهای كلیدی جهان " را گوشزد میكند. همچنین امام(ره) در سال آخر، ابعاد رهبری خود را كاملا در معیارهای جهانی و منطبق و متناظر با مفهوم "هدایت انقلاب جهانی اسلام " تعریف و تثبیت كرده است. ارسال پیام به گورباچف، دیدار با شوارد نادزه، صدور حكم قتل سلمان رشدی، اعلام موضع صریح نسبت به بحران‌های ایجاد شده در روابط تحادیه اروپا و سران غرب با جمهوری اسلامی پس از این فتوای تاریخی، برجسته‌تر شدن و اهمیت بی‌سابقه مقوله سیاست خارجی، روابط بین‌المللی و اولویت‌های راهبردی نظام در این زمینه و در مواضع ایشان بازنمای این رویكرد امام (ره) در آخرین سال حیات و رهبری خویش است. *4- راهگشایی، عرضه‌آفرینی و تحول‌جویی: سراسر سخنان، تصمیم‌گیری‌ها و تدابیر حكومتی امام (ره) در واپسین سال، منظری بی‌سابقه از جسارت، هوشمندی و به دست گرفتن ابتكار عمل در رفع محدودیت ها و موانع و بسترسازی تحول در تمامی عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی را آشكار می‌سازد. در نگاهی گذرا به برخی مواضع امام (ره) از جمله: تصمیم تاریخی پذیرش قطعنامه با مسئولیت شخصی خویش، پاسخ به نمایندگان و تصمیم‌گیری درباره انطباق تمامی سیاست‌ها با قانون اساسی پس از جنگ، شورای بازنگری قانون اساسی، مسائل جامعه مدرسین و طرح نكاتی بی‌سابقه درباره آینده روحانیت و اداره حوزه‌ها و مدیریت فقهی، تعیین تكلیف رهبری، فتاوی مشهور به شطرنج و موسیقی و ... نشان از یك روحیه مصمم و اندیشه خلاق در سنت شكنی و گذار از چارچوب‌های پیشین با جسارت و جرئتی بی‌نظیر و بر اساس ضرورت حفظ مصلحت كلی نظام و اسلام دارد. این عرصه‌آفرینی، مرزگشایی، ابداع و ابتكار و طرح نظریه‌های نوین و منطبق با نیازها و مقتضیات روز و گشودن افق‌های جدید، به نحوی كه هیچ كس را جز او یارای این ورود شجاعانه به بسیاری از مقوله‌ها و حریم‌های غیرقابل تغییر نبود؛حاكی از محوریت اندیشه و گفتمان "تحول‌آفرینی " در مسیر پیشبرد نظام و جلوگیری از ركود، جمود و توقف آن در لایه‌های جزم‌اندیشی، تنگ نظری و انحصار در منافع محدود و سیاست‌های معطوف به حفظ وضع موجود در نگاه و نظر ایشان است. *5- نگاه كلان، جامع و راهبردی به همه مقوله‌ها: در امتداد این اندیشه و نگرش راهگشاست كه شاهد یك نگاه كلان نگر، منظومه‌وار، متكامل و فراگیر در تمامی مواضع و بیانات امام (ره) در این یك سال هستیم؛نگاهی كه در كوتاه‌ترین زمان ممكن، با جامعیت و كلیت خود،جغرافیای اندیشه و هندسه معرفتی آن حضرت را ترسیم میكند. امام(ره) حتی در نامه ها و پاسخ‌های كوتاه خود نیز، گوئی نه با مخاطبی خاص كه با همه تاریخ و بشریت رودررو است و می‌كوشد تا جوهره تفكر خود را به هر بهانه ای متبلور سازد. نگاهی به افزایش حجم پیام‌های امام (ره)- نسبت به سال‌های 64 تا 67- و تحلیل محتوایی این پیام‌ها حاكی از این حقیقت است كه ایشان در زمانی فشرده، گوئی در پی آن است تا تمام ناگفته‌ها را مطرح و چكیده تمامی اندیشه‌های خود در طول تمامی سال‌های مبارزه و رهبری را یكجا عرضه و تبیین نماید. همچنین در تداوم همان نگره عرضه‌گشایی و گستردن افق‌ها و ساحت‌های نایافته از بینش و دریافت خود، نگاهی راهبردی، طراح، نظام ساز و مبتنی بر ترسیم (vision) و چشم‌انداز دارد. این جامعیت، راهبردی بودن و تعبیه راهكارهای عملی و ظرفیت‌های اجرایی را در مواردی چون منشور بازسازی و سازندگی، منشور برادری، توصیه‌ها و رهنمودها به روحانیت در زمینه اجتهاد و منابع فقهی و روز‌آمدی و كارآمدی آن، بازنگری قانون اساسی، اصلاح اساسنامه مجمع تشخیص مصلحت و ... به وضوح می‌توان مشاهده كرد. *6- ظهور، تكامل و اوج‌گیری ابعاد و عرصه‌های عرفانی، عاطفی و معنوی و سرانجام در آخرین سال حیات و حضور حضرت امام (ره)، شگفتگی و ظهور قابلیت‌های عظیم عرفانی و معنوی را در رفتار و سیره و سخن آن عزیز، در اوج و اكمال آن شاهدیم. با گذری به اشعار سروده شده (در فاصله فروردین 67 تا فروردین 68) كه حاوی بسیاری از منویات درونی و تأملات اشراقی و عرفانی و حالات عاطفی و روحی ایشان است تجلیات بدیع و بی‌سابقه‌ای از این تكامل را در آخرین حد خویش می‌توان یافت. نگارنده در گفت‌وگوهای متعددی كه با برخی از نزدیكان حضرت امام(ره) داشته، این حقیقت را دریافته است كه رفتار و سیره فردی آن یگانه اعصار در این یك سال نسبت به گذشته بسیار متفاوت و ناشی از یك ارتقا و اعتلای روحی و تصعید و تجلیه باطنی و سرشار از تجارب ناب برخاسته از شهودات باطنی و اتصال آن روح قدسی و جان ربانی با سرچشمه‌های فیض و حكمت و اشراق و معرفت قلبی بوده است. جلوه روشن و برجسته این "حكمت " و "عرفان " و پررنگ شدن معنی‌دار و پررمز و راز آن در تمامی حالات و روحیات و به ویژه در ادبیات امام (ره) - چه در وجه فردی آن كه در اشعار یك سال آخر ایشان نمودی كامل و چشمگیر دارد و چه در وجه عمومی آن كه پیام‌ها و مواضع علنی آن حضرت است- وجهی ناشناخته از آن شخصیت بی‌مانند را به قدر استعداد و استطاعت باز می‌نمایاند. این همه، تنها نكاتی به اختصار و اجمال بود از طرح و پژوهش گسترده‌تری كه پیرامون آخرین سال حیات و حضور آن آخرین یادآور پیامبران در عصر غیبت و شاهد و شمع جمع سرحلقه عاشقان و به حق پیوستگان توسط نگارنده در دست انجام بوده و به یاری خدا در آینده به صورت كتابی مستقل منتشر خواهد شد. والحمدلله اولا و آخرا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 369]
-
گوناگون
پربازدیدترینها