چه كساني بايد نگران كاهش قيمت نفت باشند سعيد خوشرو كارشناس اقتصاد انرژي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: چه كساني بايد نگران كاهش قيمت نفت باشند سعيد خوشرو كارشناس اقتصاد انرژي
سقوط قيمت نفت به مرز هر بشكه 50 دلار اگرچه در كوتاه مدت درآمد كشورهاي صادركننده را كاهش مي دهد و ممكن است اسباب كسري بودجه را براي آنها فراهم آورد اما منافع درازمدت دنياي مصرف كننده را بسيار عميق تر و شديدتر به خطر خواهد انداخت .
مصرف كنندگان بزرگ نفت كه همواره انگشت اتهام را به سوي كشورهاي اوپك نشانه رفته اند بايد با عاقبت انديشي به پيامدهاي درازمدت سقوط قيمت نفت بينديشند.
با نگاهي به روند افت و خيز قيمت هاي نفت در چند دهه گذشته به روشني مي توان دريافت كه افزايش قيمت نفت روي نمي دهد مگر اين كه چند سال قبل از آن قيمت نفت چنان پايين بوده باشد كه شركت هاي نفتي را به سرمايه گذاري در اين بخش ترغيب نكند.
كاهش شديد بهاي نفت در اواخر دهه 1990 ميلادي سبب كاهش هزينه هاي سرمايه گذاري در بخش نفت و افزايش شديد تقاضاي آن به دليل رشد اقتصادي جهان به ويژه در هند و چين شد.
افزون بر اين توليد نفت غير اوپك نيز به اوج خود نزديك مي شد و با قيمت هاي پايين نفت به هيچ روي امكان افزايش توليد در اين دسته از كشورها وجود نداشت ; از اين رو در سال هاي آغازين هزاره سوم به تدريج پيشي گرفتن تقاضا از عرضه نفت و از ميان رفتن ظرفيت مازاد عرضه توليد در كشورهاي عضو اوپك سبب شد كه قيمت هاي نفت در پنج سال گذشته بيش از هر بشكه 100 دلار افزايش يابد. شدت گرفتن عوامل ژئوپوليتيك و سرازير شدن سرمايه بانك ها و صندوق هاي بازنشستگي و بيمه به بازار معاملات كاغذي سبب شد كه در تيرماه گذشته بهاي نفت « دبليو . تي . آي » به هر بشكه 147 دلار افزايش يابد .
پس از آن به تدريج با از ميان رفتن مسائل ژئوپوليتيك و دامنه دار شدن مشكلات مالي بانك ها قيمت نفت رو به كاهش گذارد. در اين ميان بورس بازان نيز به سرعت سرمايه خود را از بازار نفت خارج كردند و روند كاهش قيمت را شتاب بخشيدند.
گزارش هاي مايوس كننده در باره بحران اقتصادي در آمريكا و اروپا و احتمال گسترش آن به آسيا عامل ايجاد نگراني درباره كاهش تقاضاي جهاني نفت و عرضه اضافي نفت عربستان سبب ساز كاهش بهاي جهاني نفت شد و در چنين شرايطي اوپك بيش از ديگر نقش آفرينان بازار مسئوليت پذيري از خود نشان داده و در چارچوب سياست ها و رويه خود براي جلوگيري از ريشه دار شدن مشكل بازار نفت به كاهش توليد روي آورده است .
كاهش درآمد كشورهاي صادركننده نفت را نبايد اصلي ترين خطر كاهش قيمت نفت تلقي كرد. كاهش سرمايه گذاري در صنعت نفت و نيمه تمام ماندن پروژه هايي كه بر اساس قيمت هاي بالاي نفت اقتصادي بوده است در درازمدت مشكلات ريشه داري در صنعت نفت به وجود خواهد آورد.
هم اكنون شركت هاي نفتي روسيه بزرگ ترين توليدكننده و صادركننده نفت غيراوپك از كاهش شديد قيمت هاي نفت ابراز نگراني كرده اند و هزينه هاي توليد و عوارض صادراتي را بيش از هر بشكه 80 دلار ارزيابي مي كنند; اين در حالي است كه بعضي از پروژه هاي نفتي اين كشور بر اساس قيمت هاي هر بشكه 100 دلار در دست بررسي قرار گرفته است و در صورتي كه ميانگين قيمت كمتر از اين باشد نمي توان به اجراي آنها اميدوار بود; از اين رو اجراي بعضي از طرح هاي توسعه ميدان هاي نفتي به اجبار لغو يا به آينده موكول خواهد شد.
اين در حالي است كه افزايش قيمت هاي نفت در سال گذشته سبب شد سرمايه گذاري شركت هايي همانند شل اكسون موبيل بي . پي شورون و كونوكوفيليپس در سال 2008 ميلادي در قياس با سال 2007 بيش از 30 ميليارد دلار افزايش يابد . حال اگر قيمت نفت همچنان پايين بماند آنگاه شركت هاي نفتي ديگر در موقعيتي نخواهند بود كه افزايش تقاضاي بعد از بحران اقتصادي را پاسخگو باشند.
بايد توجه داشت كه مشكلات اقتصادي كنوني جهان سرانجام برطرف خواهد شد و چرخ اقتصاد به روال معمول خواهد گشت اما سرمايه گذاري هاي پرهزينه و زمانبر صنعت نفت را نمي توان در شمار طرح هاي زودبازده تلقي كرد. نگراني اصلي آن است كه پس از برطرف شدن ركود اقتصادي چه كسي مي تواند به اندازه كافي نفت به بازار عرضه كند دنياي مصرف كننده بايد بيش از صادركنندگان نفت از كاهش قيمت نفت نگران باشد و بايد در مقابل مشكلات فراروي صنعت نفت مسئوليت پذير و عاقبت نگر باشد و بكوشد موانع سرمايه گذاري صنعت نفت را از ميان بردارد.
چهارشنبه 15 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 270]