جنبشهاي نوپديد ديني و مخالفان آنها در آمريكاي قرن 21

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

● نويسنده: جيمز - گوردون مــلتون

● مترجم: بهزاد - حميديه

در آغاز قرن بيست و يكم ايالات متحده به لحاظ ديني، پلورال.ترين جامعه.اي بود كه تا آن زمان وجود داشت. بيش از دو هزار گروه ديني بدوي مختلف (انشعابها)(2) در آمريكا وجود دارند كه متعلق به طيفهاي مختلف اديان جهانند. در طي قرون 19، تنوع دين،.در وهله.ي اول درون جامعه مسيحي بود؛ 16 كليساي مسيحي كه در بدو تشكيل اين ملت وجود داشت، صدسال بعد از تشكيل، بيش از 300 انشعاب جديد به وجود آورد. هرچه به پايان قرن 19 نزديك مي.شويم، با اين امر روبه رو مي.شويم كه همه.ي اديان اصلي جهان، مراكز اوليه و اصلي خود را به رسميت رسانده.اند، هرچند نسبتاً كوچكند. از سال 1880 تا به امروز، دهه به دهه مرتباً تعداد اديان جديد در جامعه.ي آمريكا افزايش يافته است، هم انشعابهاي مسيحي و هم طيف وسيعي از بوديسم، هندو، مسلمان و حتي گروههاي يهودي. آهنگ رشد اديان جديد، چه در شرايط تشنج و چه در حالت آرامش نسبي جامعه، چه در شرايط تشنج و چه در حالت آرامش نسبي جامعه، چه در شرايط جنگ و چه در حال صلح، چه در وضعيت خوب اقتصادي و چه در وضعيت بد اقتصادي، كاهش نيافته است.{1}
پلوراليسم آمريكا، در سايه.ي احيا مدرن سنت باطني(3) غربي، شاهد بسط قابل توجهي است. گرايش به علوم خفيه(4) كه در ابتداي قرن19، چيزي جز يك عامل و فاكتور در فرهنگ غربي تلقي نمي. شد، در قرن مذكور با ايجاد معنويت گروي،(5) حكمت اشراقي،(6) رشد طالع.بيني و ظهور اعتقاد به تناسخ، آشكارا رواج يافت. اين رشد در دهه.ي 1980 در مورد جنبش عصر جديد، كامل تر اتفاق افتاد. اين جنبش، بسياري را به عقايد باطني كشاند و در عين حال تصويري تازه براي آنچه سابقاً به عنوان علوم خفيه محض كنار نهاده شده بود ترسيم نمود.
اين فرهنگ بسيار پلوراليستي، برپايه سنت قانوني مندرج در اولين متمم قانون اساسي آمريكا كه از آزادي ديني سخن مي.گفت مبتني شد (تعبير لفظي اين سنت قانوني، بعدها در قانون اساسي دول مختلف گنجانده شد). اين سنت، با ديگر تعهدات قانوني اساسي در مورد آزادي بيان و گردهمايي گره خورد.(7) تعهدات مزبور، بيشتر، توسط متمم چهاردهم وارد قانون اساسي شدند، متممي كه بيان مي.داشت: «هيچ دولتي نبايد قانوني تصويب يا تحميل كند كه حقوق يا مصونيتهاي شهروندان ايالات متحده را محدود كند و نيز هيچ دولتي نبايد بدون طي پروسه.ي قانوني، كسي را از زندگي، آزادي يا مالكيت محروم نمايد، همچنين نبايد هيچ كس را درون محدوده.ي خويش از برخورداري مساوي از اعمال قوانين ممنوع نمود»،
آمريكا همچنين، تأكيدي بر فردگرايي همراه با اين رويكرد دارد كه «زندگي كن و بگذار زندگي كنم». اين رويكرد، مداراي همواره فزاينده.اي را در قبال تنوع سبكهاي زندگي ايجاد مي.كند. اما با وجود اين مدارا، حوزه عمومي آمريكا همواره محدوديتهاي خود را اعمال مي.كرد و بررسي اينكه رفتار قابل قبول، چه حد و مرزي دارد، منبع دائمي تنش در فرهنگ آمريكا بود. قرن بيستم، شاهد نزاعي عظيم در مورد پذيرش كار كردن زنان، انتقال مردم آمريكايي- آفريقايي به طبقه.ي متوسط و حضور جمعيتهاي آشكار زنان همجنس.باز، مردان همجنس باز، دوجنسي و تغيير جنسيتي بود.
تغييرات پوياي جامعه.ي آمريكا جمعيتهاي ديني اديان اصلي را تغيير نداده است. مسيحيت آمريكا در دهه.هاي نخست قرن بيستم به وسيله مجادله.ي بنيادگرايي با مدرنيسم ، عميقاً دچار شكاف شد. اين مجادله در ميان همه.ي انشعابها سريان يافت انشعابهايي با تفاوتهاي الهياتي كه غالباً ناشي از اعتقادات عميق آنها درباره.ي پذيرش يا رد تغييرات در جامعه آمريكا و اهميت اخلاق اجتماعي در برابر اخلاقيات شخصي بود. در نيمه دوم قرن بيستم، اين شكاف به صورت گزينش ميان اهتمام به جنبش تقريب مذاهب يا اهتمام به اوانجليسم خودش را نشان داد. آمريكاييها اين تقسيم را از طريق آرايش مجدد گروهها، شوراي جهاني كليساها و انجمن جهاني اوانجليك، به سراسر جهان اشاعه دادند.
عوامل متعددي با رشد پلوراليسم آمريكا در طي زمان مرتبط بوده.اند. يكي از اين عوامل مهاجرت است. غالب اديان جديد در ايالات متحده همانند ساير كشورها به وسيله مهاجران، از نقاط ديگر جهان وارد شده.اند. اگرچه برخي از اين اديان در جمعيت يك قوم، محدود مانده.اند، اما اكثريت آنها خصوصاً با روند آمريكايي شدن جمعيتهاي قومي، در آمريكاي ميانه، مقبوليت يافته.اند. با آنكه رشد كلي تحت تأثير قرار نگرفته است، اما تصويب قوانين مختلف مخاجرت، توسعه اديان خاصي را به شدت تغيير داده است. يكي ديگر از عوامل، رشد جمعيت است كه كشش دائماً فزاينده.اي براي اعضاي بالقوه نسبت به گروههاي جديد ايجاد كرده است. رشد جمعيت مزبور با شهري شدن روبه رشد حوزه عمومي آمريكا همراه شده است. ابهام زندگي شهري، فضايي خصوصي مهيا كرده است كه گروههاي جديد و بسيار متفاوت مي.توانند در آن بدون نظارت مستمر حوزه.ي عمومي ادامه حيات دهند.

1- اديان نوپديد در اواخر قرن 20
پويايي دين آمريكا كه خود را در توليد مستمر گروههاي ديني جديد بروز داده است، مشكل تمييز جنبشهاي نوپديد ديني از ديگر انواع جنبشها را نيز پيش كشيده است. واژه.ي «جنبشهاي نوپديد ديني» البته از ژاپن وارد شد. اين واژه در ژاپن براي متمايز ساختن طيف اديان جديدي به كار مي.رفت كه در پي تحميل شدن آزادي ديني به سبك آمريكايي بر كشور در سال 1945 ايجاد شدند. در طي بيست سال بعد، تعداد متنوعي از گروههايي كه سابقاً سركوب مي.شدند و دسته.ي كثيري از گروههايي كه تازه احداث شده بودند، مدعي در دست داشتن بخش مهمي از جمعيت شدند. اين واژه به آمريكا وارد شد تا نام گروههاي آسيايي (كه در پي تغيير قوانين مهاجرت، در سال 1965 به اين كشور وارد شده بودند) و گروههاي مسيحي (كه مي.خواستند نسلي از كودكان را كه در پايان دهه.ي 1960 به سن رشد مي.رسيدند اوانجليك سازند) باشد.
اديان جديد در فضايي نزاع.انگيز به سر مي.برند، برخي از آنها به خاطر باورهاي يگانه و بي.نظيرشان و برخي ديگر به خاطر الگوهاي رفتاري متمايزشان (همچون اوانجليسم پرفشار،(8) جماعت.گرايي،(9) اخلاق جنسي متفاوت به خاطر درگير شدن در فعاليت غيرقانوني و يا خشونت.آميز برجسته شده.اند. همچنين آن گونه كه اين نام نشان مي.دهد، اديان جديد در چشم انداز ديني نسبتاً جديد هستند. درست همان.طور كه مردم از امور ناشناخته به طور كلي مي.هراسند، نامأنوس بودن فراوان اديان جديد در ابتداي ظهورشان نيز غالباً اضطراب.زا است. در راستاي اهداف اين نوشتار، «جنبشهاي نوپديد ديني» را بايد به معني گروههاي ديني خاصي گرفت كه اولين بار در جامعه.ي آمريكا پس از جنگ جهاني دوم ظهور يافته.اند و آنها كه جوانان را سيبل اوليه.ي خويش قرار داده.اند تا آنان را به عضويت درآورند.
محيط آشوبناك دوران افزايش زاد و ولد (محيط جماعت.گرايي، استفاده از مواد مخدر، زندگي در خيابانها) توجه دانشمندان علوم اجتماعي را به خود جلب كرد، و در همين حال، ائتلاف قابل ملاحظه.ي جوانان فاقد وابستگي ديني، نيز تعدادي از اوانجليستها و ميسيونرها را به خود جلب مي.كرد. ژاپن، گذار خود به يك پلوراليسم افراطي را در حالتي نسبتاً مسالمت.آميز انجام داد، امام موقعيت ويژه.ي ابتداي دهه.ي 1970 در آمريكا، جنبش مدرن آگاهي از كيش را به وجود آورد، يكي از مشكلاتي كه در برابر متولدين دوره.ي تكثرزاد و ولد قرار داشت، مشكل اشتغال بود. اقتصاد آمريكا در سازگار شدن با افزايش ناگهاني افراد جديدي كه وارد بازار كار مي.شدند ناتوان از آب درآمد. اين امر به جوانان خياباني انگيزه.اي بيشتر براي پيوستن به گروههاي ديني.اي مي.داد كه به شدت متقاضي عضويت جوانان بودند و زندگي در آنها علاوه بر پايبندي به گروه، براي.شان شغل، دوستان و مكاني براي زندگي فراهم مي.كرد. چنين گروههاي به شدت متقاضي عضو، بافتي ديد براي حل معضل جوانان در مورد خط.مشي زندگي، امور جنسي و پايبنديهاي ديني فراهم كردند. به كارگيري گروههاي ديني به عنوان سكوهاي پرش به استقلال شخصي، ظاهراً به اينجا ختم مي.شد كه جوانان،.در تعارض با والدين خويش قرار مي.گرفتند، والديني كه گروههاي مزبور را چنان رقيباني براي قلوب فرزندانشان مي.ديدند.
جدا از صدها جنبش نوپديد ديني كه در اين زمان پديد آمدند تعداد اندكي از گروههاي به شدت متقاضي عضو (مثلاً كليساي وحدت.بخش، جامعه بين.المللي براي آگاهي كريشنا، رسالت زندگي الوهي، راه بين.المللي) تلاش كردند با ساختن كادري از كارمندان تمام وقت، خود را توسعه دهند تا تلاش شديد اوانجلستي را رهبري نمايند. اين گروهها موجب خشم والدين شدند. آنها باورشان نمي.شد گروهها، پسران و دخترانشان را با وعده.ي مشاغل تجاري يا حرفه.هايي در قبال زندگي و كار با ديني جديد، سئوال برانگيز و دون.رتبه، به دام اندازند.
دهه.ي 1970 را مي.توان به عنوان اولين فاز يك جنبش جديد آگاهي از كيش به حساب آورد. واژه.ي «كيش»، به عنوان لقبي بسزا براي اديان جديد تنفربرانگيز ، از مسيحيان اوانجليك اقتباس شد. در دهه.ي 1970 چند گروه از والدين در ايالات متحده ظهور كردند و اعضاي آنها به دنبال وسايل موثري بودند تا فرزندانشان را از NRMها بيرون كشيده، به سوي شغل و سبك زندگي مقبول.تري جهت دهند. از دهه.ي 1970 تاكنون، تاريخ تعارض اديان جديد با فرهنگ آمريكا در ضمن تلاشهايي (هرچند عمدتاً ناكام) از سوي ضد كيش.گرايان رقم خورده است، تلاشهايي براي تحريض دولت به حمايت از جنگ صليبي خود و فعاليتهاي مختلفشان جهت پيشبرد دستور كاري خويش كه با سرباز زدن دولت از درگيري در اين كار مواجه شد. گروههاي والدين ابتدا براين امر حقوقي جبراني در محاكم متمركز شدند كه از طريق قوانين محافظه.كارانه، بستگان فرد گرويده به كيشها را قادر سازند تا جوان نوكيش را از گروه، خارج كنند، اما اين تلاش به سرعت به بن.بست رسيد. آنان همچنين بر برنامه.ريزي بازگرداني متمركز شدند، تاكتيكي فراقانوني مبني بر ربودن فردي از افراد يك گروه و قرار دادن وي در تحت فشار شديد رواني براي تبري.جستن از گروه. والدين به زودي آموختند كه نياز به ياري طيف گسترده.اي از متخصصين دارند تا به آنان دريافتن راه حلي سكولار براي معضلشان كمك كنند. محاكم و مراكز اجراي قانون در برابر نگراني والدين نسبت به پيوستن فرزندانشان به اديان كوچك كاملاً احساس بي.مسئوليتي مي.كردند. در نوامبر سال 1978، با حادثه.ي مرگبار جونزتاون، همه چيز تغيير كرد. گرچه معبد مردم،(10) گروهي در زير يك انشعاب اصلي بود، اما به سرعت به مظهور يك كيش خطرناك تبديل شد. با اين وجود، گروههاي والدين دريافتند كه نمي.توانند واكنش مؤثري در قبال حادثه.ي مرگبار جونزتاون انجام دهند. آنان فاقد سازماني ملي بودند. در طي چند سال بعد آنان دو سازمان ايجاد كردند: بنياد آزادي شهروندان، كه گروهي عملگرا بود، برنامه.ريزي بازگرداني را ترفيع داد و طرحهاي ابتكاري متعددي براي جذب حمايت مردمي درانداخت و بنياد خانواده.ي آمريكايي (AFF) كه در تحقيق و آموزش در زمينه.ي كيش به طور تخصصي فعاليت نمود. چند سال نگذشت كه CFF)) به شبكه آگاهي از كيش (CAN) تبديل شد.
با CFF به نوبه خود و نيز با انزجار عمومي در مورد واقعه.ي مشهور جونزتاون، تعداد برنامه.هاي بازگرداني به شدت افزايش يافت و مراكز توان.بخشي نيز توسعه يافتند، مراكزي كه در آنها افرادي كه به طور موفق تحت برنامه.ريزي بازگرداني قرار گرفته بودند، دريافت كمك مي.كردند تا عزمشان را براي ترك گروه و بازگشت به جامعه اصلي جزم.تر نمايند. ضد كيش.گرايان طرحهاي ابتكاري مختلفي را در سطح دولت و قانون.گذاران هم.رأي با خود به اجرا گذاردند و تلاش كردند وسيله.اي براي به وسط گود كشيدن دولت به عنوان طرفدار والدين ببايند. اين طرحهاي ابتكاري، همه بدون استثنا از سوي ائتلاف آزادي خواهان جديد را به عنوان تهديدي عليه موجوديت خويش مي.ديدند دچار شكست شدند.
نقش صدها گروه ضدكيش مسيحي اوانجليك در شكل دادن به باور عمومي درباره.ي اديان جديد به طور عمده ناديده گرفته شده است، زيرا آنها دخالت مستقيمي در برنامه.هاي بازگرداني و بسياري از پرونده.هاي محاكم و طرحهاي ابتكاري براي قانون.گذاري كه از سوي سازمانهاي متعدد آگاهي از كيش ارائه شده بودند، نداشتند. با اين حال، درك علت موفقيت تلاشهاي آگاهي از كيش در دهه.ي 1980 بدون لحاظ مبارزه جمعي عليه اديان جديد كه توسط سازمانهايي نظير مؤسسه تحقيق مسيحي،(11) پروژه جعليات معنوي(12) و امداد مسيحي شرقي(13) تبليغ شد ميسر نيست. اين گروهها بدون لحاظ افت و خيزها در جنجال سكولار بر سر كيش،از يكسو به توليد موجي وسيع از نوشتجات در محكوميت آنچه اديان شيطاني محسوبشان مي.كنند ادامه دادند و از سوي ديگر در اينترنت، حضوري چشمگير به هم رساندند.{2}

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]