تجارب موفقيت آميز 11 كشور در هدفمندسازي يارانه ها

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: تجارب موفقيت آميز 11 كشور در هدفمندسازي يارانه ها
تجارب 11 كشور در هدفمند كردن يارانه ها نشان مي دهد اهتمام دولتها در هدفمند سازي يارانه ها تاثير بسياري در اصلاح ساختار اقتصادي كشور و بهره مندي اقشار كم درآمد جامعه از منابع كشور را فراهم كرده است.

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار گروه اقتصادي ايرنا، يكي از عمده ترين تحولات كشورهايي چون تونس، ‌الجزاير، ‌مراكش، ‌پاكستان، مصر، ‌سريلانكا، جامائيكا، ‌مكزيك، آمريكا‌، ‌يمن، برخي كشور- هاي شمال آفريقا و خاورميانه و غيره در حوزه ساماندهي يارانه ها در طول سالها بوده كه مردم اين كشورها همچنان در حال بهره مندي از نتايج مثبت آن هستند.
اصلاحات انجام شده در پرداخت يارانه ها در كشورهاي شمال آفريقا و خاورميانه بيانگر اين موضوع است كه در اين مناطق هزينه هاي عمومي كالاهاي يارانه اي سهم مطلوبي از بودجه دولت را تشكيل مي دهد.
براين اساس تقريبا در تمام كشورهاي اين منطقه يارانه ها بيشترين سهم برنامه پرداختهاي
اجتماعي دولت را براي كاهش فقر در بر مي گيرند.
از اين رو بيشتر كشورهاي شمال آفريقا و خاورميانه و اصلاح اين سيستم را به منظور كاهش ناكارايي و هزينه مالي يارانه ها آغاز كه نتايج نشان مي دهد تاكنون دراين زمينه موفق عمل كرده اند.

** اصلاح سيستم يارانه در تونس
اصلاح سيستم يارانه ها در تونس از طريق هدفمندي تفاوت در كيفيت صورت گرفته است.
معيار مشخص اين اقدام شامل بهبود هدفمندي كالاها كم ارزش، ‌افزايش قيمت كالاهاي لوكس(كالاهاي مصرفي گروههاي پردرآمد) و كاهش هزينه توليد و توزيع كالاهاي يارانه اي بوده است.
با كاهش فساد و افراد ذينفع اثربخشي برنامه اعطاي يارانه به طور زيادي افزايش يافته به طوري كه در طول سه سال، ‌‌سهم يك پنجم گروههاي پايين درآمدي از كالاهاي كالري زا و پروتئيني افزايش يافت و هزينه هاي يارانه از چهار به دو درصد در يك دوره خاص كاهش پيدا كرد.
به دنبال اين اصلاحات منافع مطلق فقرا افزايش پيدا كرد و آنها توانستند 21 درصد كل يارانه ها را به خود اختصاص دهند درحالي كه سهم گروههاي بالاي درآمدي از يارانه به 18 درصد رسيد.

** الجزاير، ‌حذف كامل يارانه
كشور الجزاير نيز از ابتداي سال 92 ميلادي برنامه پرداخت يارانه را در چهار سال به طور كامل حذف كرد كه اين امر از طريق آزادسازي تدريجي قيمت كالاهاي اساسي حمايت شده صورت گرفت.
در همين زمان هم برنامه هاي تامين اجتماعي براي جبران رفاه عمومي از دست رفته، اعمال
شد، ‌پيش از برنامه اصلاحات درالجزاير طي يك دوره خاص ارزش يارانه ها در دسترس ثروتمندان سه برابر فقرا بوده است.

** اصلاح برنامه يارانه در اردن
فشارهاي شديد مالي و بي ثباتي اقتصادي از دلايل اصلاح برنامه يارانه در كشور اردن به شمار مي رود.
در اين راستا ابتدا در سال 1996 ميلادي يارانه گندم حذف و قيمت آرد و نان افزايش يافت كه اين افزايش با پرداخت هاي انتقالي به كل جامعه همراه بود.
كالابرگ هاي مواد غذايي نيز جايگزين پرداخت هاي نقدي شد كه كاهش پرداختهاي انتقالي براي نان را به دنبال داشت و در مرحله بعد معادل پرداخت نقدي انتقالي كه عام بود پرداخت هاي سيستم نقدي به خانوارها اعمال شد كه اين اقدام افزايش قيمت گندم، علوفه دام و نان را جبران كرد.
در خلال اعتراضات اوليه مردمي، اين اصلاحات كاهش هزينه ها و بهبود هدفمندي يارانه ها را در پي داشت.

** قانونمند شدن يارانه ها در مراكش
مراكش از سال 1996 ميلادي پيشرفت هايي در قانونمند كردن يارانه ها داشته به اين صورت كه هيچ سهميه اي و نه اجازه وارداتي حتي براي گندم و نان داده نمي شود و توليدكنندگان محلي و بازار داخلي تنها از طريق تعرفه حمايت مي شوند.
تا پيش از اصلاح نظام يارانه ها در مراكش يك پنجم جمعيت بالاي درآمدي دو برابر فقرا از يارانه ها برخوردار شده اند و شكر و روغن بيشتر توسط گروههاي بالاي درآمدي مصرف شده و در اين بين تنها يارانه گندم براي گروههاي كم درآمد هدفمند تر بوده است.

** انحصار دولت براي حذف يارانه در يمن
در كشور يمن نيز تا پيش از 1996 قيمت هاي داخلي گندم و آرد در سطوح پايين تري از قيمت هاي جهاني توسط دولت تعيين مي شدند.
اما از اين سال به بعد انحصار دولت طي يك برنامه ميان مدت براي حذف يارانه ها به منظور كاهش هزينه هاي يارانه و افزايش قيمت داخلي تا سطح قيمت جهاني شكسته شد و در نتيجه هزينه هاي يارانه مواد غذايي از 2/5 به 6/3 درصد توليد ناخالص داخل در طي يك دوره خاص رسيد.

** اصلاح نظام يارانه در مصر
در مصر نيز سياست كاهش يارانه ها از جانب دولت اتخاذ شد به طوري كه دراثر اين سياست ها سهم يارانه هاي مواد غذايي از 14 به حدود پنج درصد كل هزينه هاي دولت در يك دوره خاص كاهش يافت كه اين امر از طريق كاهش كالاهاي مشمول يارانه ها، افزايش قيمت نان، قند و شكر و روغن خوراكي صورت گرفته است.

** جانشيني يارانه عام، جامائيكا، مكزيك، آمريكا
جانشيني يارانه عام به بن كالاها به منظور حمايت از فقرا و كاهش هزينه هاي مالي در كشورهاي جامائيكا، مكزيك و امريكا نيز قابل توجه است.
كشور جامائيكا تحويل بن كالا را جانشين برنامه فراگير يارانه ها كرد. اين برنامه به طور قابل ملاحظه اي هدفمندي يارانه را در مقايسه با يارانه هاي فراگير بهبود بخشيد به طوري كه 20درصد فقيرترين افراد جامعه 31 درصد منافع اين روش را به دست آوردند درحالي كه اين رقم در توزيع عام يارانه ها 14 درصد بود.

** بهترين اصلاح تدريجي يارانه توسط سري لانكا
سري لانكا نيز يكي از بهترين اصلاح تدريجي يارانه ها را تاكنون انجام داده است. اين كشور پس از استقلال از بريتانيا نخستين تغييرات سيستماتيك در نظام يارانه ها را آغاز كرد و به مدت 35 سال در بين اغلب افراد جامعه سهميه مواد غذايي توزيع مي كرد و بعد بن كالا را جانشين سهميه بندي در كشور كرد.
اين اصلاح، سهم كل يارانه هاي 40 درصد خانوارهاي پردر آمد جامعه (چهار دهك بالا) را به نصف كاهش داد.
با ادامه هدفمندي يارانه اكنون سهم دو پنجم (چهار دهك آخر) از ثروتمندان به 15 درصد كل يارانه ها كاهش يافته اما در مرحله بعدي دولت پرداخت نقدي را جايگزين بن كالا كرد.

**پاكستان و تحول اقتصادي
پاكستان با تحول اقتصادي در سال 1987 و حذف توزيع سهميه مغازه ها، آرد گندم را 30 درصد پايين تر از قيمت هاي متداول به فروش رساندند.
اين امر تنها اعتراض مغازه داران را در پي داشت زيرا بيش از نيمي ازغلات هيچگاه در اختيار مصرف كنندگان قرار نمي گرفت اما دولت سياست هاي جبران آشكاري به كار بست براي مثال حقوق و دستمزد كاركنان دولتي كم درآمد را افزايش داد.
اقتصام ** 1601 ** 1558
دوشنبه 13 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 179]