واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کوتاه درباره.ی زندگی.نامه، اندیشه.ها و آثار
میراث گنون بیش از هر چیز نوشته.های اوست و نه کوله.باری از زندگی.نامه.های پراکنده؛ این همان چیزی است که خود او خواستار آن بود.
رنه ژان ماری ژوزف گنون در پانزدهم نوامبر سال 1886 م. در بلوای فرانسه در خانواده.ای کاتولیک متولد شد. در جوانی ریاضی و فلسفه آموخت و به محافل معنویت.گرا رفت و آمد داشت. در سال 1912 در سن 26 سالگی، از طریق تصوف، مشرف به آیین اسلام گشت و نام «عبدالواحد یحیی» را برای خود برگزید. بسیار زود به زبان.های یونانی، لاتین، انگلیسی، ایتالیایی، آلمانی، اسپانیایی، سانسکریت، عبری، عربی و بعدها چینی مسلط شد. در سال 1930، پس از مرگ همسر نخستش، پاریس را به مقصد قاهره ترک گفت و مدت بیست سال تا هنگام درگذشتش (در سال 1951) به اروپا بازنگشت و در قبرستان مسلمین قاهره به خاک سپرده شد. (1)
آن.چه در زندگی پر از شور معنوی گنون جلب توجه می.کند، شیوه مواجهه او با دنیای مدرن است؛ چنان که هر چه بیشتر دریای معرفت ادیان جهان، از آیین اسلام و مسیح گرفته تا آیین هندو و دائو را مورد مطالعه و بررسی قرار می.داد، در برابر روح شورش.گر و ضد دینی جهان مدرن بیشتر موضع می.گرفت. در واقع، از سویی نقد گنون به دنیای مدرن و از سوی دیگر گرایش او به معارف معنوی، فاقد هرگونه فرضیات تحمیلی مدرن بود؛ این امر برای کسی، امکان.پذیر نیست مگر با شناختِ مدرنیسم به همان.گونه که هست. همین شناختِ عمیق گنون از جهان سنتی و مدرن، نوشته.هایش را دارای دو جنبه ساخت:
یکی توجه به بُعد معنوی ادیان و سنن، و دیگری جنبه. نقادانه تأملات وی در برخورد با دنیای مدرن.
پیش از آغاز بحث در مورد کتاب.های وی، لازم به تذکر است که مقالات بسیاری از گنون در نشریات گوناگون فرانسه به چاپ رسیده است. (2)
گنون علاوه بر تسلط کامل بر زبان ساسنکریت، با متون دست .اول آیین و مکاتب هندو سر و کار داشت، با سنت شفاهی مکتب ادوایتا در ارتباط بود. درآمدی بر مطالعه .آموزه.های هندو، نخستین کتابی است که گنون منتشر ساخت. دکتر سید حسین نصر درباره این کتاب می.گوید: «همچون انفجار ناگهانی آذرخش، ورود سرزده..ی مجموعه.ای از معارف و منظری کاملاً بیگانه با حال و هوا و جهان.بینی حاکم و کاملاً متضاد با همه مشخصّه.ها، ذهنیت متجدد را به درون عالم متجدد نوید می.داد.» (3) این کتاب، شامل 4 بخش است:
1. پرسش.های ابتدایی؛ 2. مشخصه عمومی اندیشه شرقی؛ 3. آموزه.های هندو؛ 4. تفسیرهای غربی.
آثار گنون را می.توان یک کلّ منسجم در نظر گرفت، چنان که «گویی همه.ی آن.ها را در یک نوبت نوشته و سپس طی چند دهه منتشر ساخته است.» (4) از این رو، غیر از بخش سوم کتاب درآمدی بر مطالعه .آموزه.های هندو، که مختص به آموزه.های مکاتب هندو است — و در نوع خود بی.نظیر است — معانی بسیاری از اصطلاحات پرکاربرد و مبانی و مباحث مورد توجه گنون در آثار بعدی.اش و به طور کلی الگوی خردورزی حکمای جاویدان خرد، در این کتاب پی.ریزی شده است.
انسان و صیرورتش طبق ودانتا مکمل کتاب یادشده است. از دیگر نوشته.های مهم گنون در حوزه. دین.پژوهی، سه.گانه بزرگ است که به آموزه.های چینی، به ویژه تفسیر دائوی آن.ها می.پردازد. گنون برای آیین دائو، شأن و منزلتی والا قایل شده و می.گوید: «در شرق دور هر چیزی از یک گروه عرفانی و رازآموزی (در هر درجه.ای که باشد) ضرورتاً با آیین دائو بستگی دارد.» (5)
جدا از کتاب اخیر، چند فصلی از کتاب.های دیگر وی و نیز پاره.ای از مقالاتش به موضوعِ «اندیشه و سنت خاور دور» می.پردازند. چشم.اندازی بر طریقت اسلامی و آئین دائو عنوان کتابی است که از چند مقاله گنون تشکیل شده و پس از درگذشتش به این صورت به چاپ رسیده است.
چنان که گفته شد، گنون در پاریس به محافل معنویت.گرای مدرن رفت و آمد داشت و به انحراف.ها و خطاهای آن.ها به خوبی آگاه بود. «اشتباه روح.گرایی» و «تئوسوفیسم: تاریخچه یک مذهب دروغین» به این موضوع می.پردازند؛ هرچند آثار دیگر گنون خالی از اشاره به این مسأله نیستند؛ تا آن جا که چند فصل پایانی (به نوعی) مهم.ترین کتاب گنون، با عنوان «سیطره کمیت»، به این موضوع اختصاص یافته. است. از اصطلاحاتی که او در این حوزه به کار برده، «رازآموزی دروغین» (pseudo-initiation) و «سنت معکوس» (counter-tradition) است.
نمادپردازی یا رمزگرایی، جنبه دیگر آثار گنون است. در نگاه سنّتی، همه چیز یک نماد است و نمادپردازی در سلسله مراتب وجود و البته معرفت طرح می.شود. مارتین لینگز با اشاره به نگاه گنون به نمادها، می.نویسد: «همه چیز رمز است، اگر رمزی در کار نبود هیچ چیز نمیتوانست به وجود بیاید، اما رمزهای بنیادین آن.هایی هستند که به وضوح، وجوه حقیقت برین و طریقت برین را بیان میکنند.». (6)
«نمادهای بنیادین: زبان همگانی علم قدسی» نیز از کتاب.هایی است که پس از درگذشت گنون با جمع.آوری مقالاتش، به چاپ رسید. مروری بر عناوین مقالات یا فصول کتاب، خواننده را حیرت.زده می.کند: گفتار و نماد ، زبان پرندگان، سرزمین خورشید، جنبه.هایی از نمادپردازی ماهی، سلاح.های نمادین، کوه و غار، هشت.ضلعی، نمادهای تناظر، درخت جهانی، نمادپردازی نردبان، هفت پرتو و رنگین کمان، نور و باران، پل و رنگین.کمان، دل و مغز، چشم همه بین و شهر الهی تنها بخشی از 76 فصل این کتاب. هستند. از جنبه.های برجسته این کتاب (در قبال آنچه ما در زندگی روزمره خود فرا گرفته.ایم) بخشیدن معنای جدید به بسیاری از چیزها است — اعم از آن که مصنوع بشر سنتی باشد یا طبیعی.
آن.چه به طور عمومی به منزله اندیشه. بارز گنون تلقی می.شود، نقد تند او به دنیای یک.سره عاری از معنویتی است که مدرنیسم آن را خلق کرده و در پی جهانی.کردن آن است.
«شرق و غرب» (1925)، «بحران دنیای متجدد» (1927) و «سیطره کمیت و علایم آخرالزمان» (1945) سه کتابی است که در آن.ها غرب مدرن از منظر حکمت کهن (که سابقاً در شرق و غرب یافت می.شد و اکنون تنها این مشرق زمین است که بر حفظ آن دوام آورده) تجزیه، تحلیل و نقد شده. است. همچنین انحرافات علم و فلسفه مدرن با موشکافی و دقت ژرف گنون مشخص گشته.اند.
گنون بر اساس آیین هندو (به طور ویژه) و آموزه.های دیگر ادیان.، فلسفه تاریخ خود را بنا می.نهد. بر اساس مسلک هندوان، طول یک دوره انسانی (مانوانترا)، از چهار دوره تشکیل شده است که عبارتند از:
مراحل تنزل معنویت ابتدایی، که در سنت غربی از آن.ها با عنوان عصر زرّین، سیمین، مفرغین و آهنین یاد شده است. طبق همین سیر افول روحانیتِ مردمان، در دوره. آهنین نیز جهان هرچه به پایان نزدیک.تر می.شود، بیشتر در مادیّت فرو رفته و بیشتر اسیر کمیّت شده و بیشتر از کیفیّت دور می.شود تا به اسفل.السافلین می.رسد.
اکنون در پایان دوره. آهنین یا به زبان هندوی «کالی یوگا» قرار داریم؛ پس از گذران این دوره، بازگشت به معنویت آغازین و سر و سامان یافتن این بی.نظمی و هرج و مرج جهان و خروج از ظلمت آخرالزمانی پیش.روی ماست.
آثار رنه گنون:
- درآمدی بر مطالعه آموزه.های هندو (1921 م.)
- Introduction générale à l"Étude des doctrines hindoues
- Introduction to the Study of the Hindu Doctrines
- تئوسوفیسم: تاریخچه یک مذهب دروغین (1921)
- Theosophy, the History of a Pseudo-Religion
- Le Théosophisme, histoire d"une pseudo-religion
- اشتباه روح.گرایی (1923)
- L"Erreur spirite
- The Spiritist Fallacy
- شرق و غرب (1924)
- Orient et Occident
- East and West
- ازوتریسم دانته (1925)
- L"Ésotérisme de Dante
- The Esoterism of Dante
- انسان و صیرورتش طبق ودانتا (1925)
- L"Homme et son devenir selon le Vêdânta
- Man and His Becoming According to the Vedanta
- بحران دنیای متجدد (1927)
- La crise du monde moderne
- The Crisis of the Modern World
- پادشاه جهان (1927)
- Le Roi du Monde
- King of the World
- اقتدار مینوی و قدرت دنیوی (1929)
- Autorité spirituelle et pouvoir temporel
- Spiritual Authority and Temporal Power
- سنت برنارد (1929)
- Saint Bernard
- معنای رمزی صلیب (1931)
- Le Symbolisme de la Croix
- The Symbolism of the Cross
- حالات چندگانه هستی (1932)
- Les États multiples de l"Etre
- The Multiple States of the Being
- متافیزیک شرقی (1939)
- La Métaphysique orientale
- Oriental Metaphysics
- سیطره کمیّت و علایم آخرالزمان (1945)
- Le Règne de la Quantité et les Signes des Temps
- The Reign of Quantity and the Signs of the Times
- سه.گانه بزرگ (1946)
- La Grande Triade
- The Great Triad
- اصول متافیزیکی حساب جامع (1946)
- Les Principes du Calcul infinitésimal
- Metaphysical Principles of the Infinitesimal Calculus
- نظری بر رازآموزی (1946)
- Perspectives on Initiation
- Aperçus sur l’Initiation
آثار منتشر شده پس از درگذشت گنون:
- رازآموزی و تحقق روحانی (1952)
- Initiation et Réalisation spirituelle
- Initiation and Spiritual Realization
- چشم.اندازی بر ازوتریسم مسیحی (1954)
- Aperçus sur l’ésotérisme chrétien
- Insights into Christian Esoterism
- نمادهای علم قدسی (1962)
- Symboles de la Science sacrée
- Symbols of Sacred Science
- مطالعاتی پیرامون فراماسونری (1967)
- Études sur la franc-maçonnerie et le compagnonnag
- Studies in Freemasonry and Compagnonnage
- مطالعاتی پیرامون آیین هندو (1967)
- Etudes sur l’Hindouisme
- Studies in Hinduism
- صور سنّتی و ادوار کیهانی (1970)
- Formes traditionnelles et cycles cosmiques
- Traditional Forms and Cosmic Cycles
- نگرشی به حقایق باطنی اسلام و تائوئیسم (1973)
- Aperçus sur l’ésotérisme islamique et le taoïsme
- Insights into Islamic Esoterism and Taoism
- جُنگ مقالات (1976)
- Mélanges
- MiscellaneaÐ
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1007]