نخستين مدارگرد اكتشافي هندوستان با موفقيت به‌سوي ماه پرتاب‌شد هندي‌ها ‌به‌ سوي ‌ماه‌ مي‌روند

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: نخستين مدارگرد اكتشافي هندوستان با موفقيت به‌سوي ماه پرتاب‌شد هندي‌ها ‌به‌ سوي ‌ماه‌ مي‌روند
جام جم آنلاين: ايالت آندهارا پرادش در مركز هندوستان، يكي از معروف‌ترين ايالات اين كشور است كه در جنوب شرقي و در كناره اقيانوس واقع شده است؛ منطقه‌اي سرسبز با فرهنگ غني و چشم‌اندازهاي زيبا كه لايه‌هايي از فرهنگ چند لايه هندي را با معابد‌، ‌باغ‌ها و جشنواره‌هاي مختلف به بيننده گوشزد مي‌كند.

حيدرآباد كه شهر مركزي اين ايالت به شمار مي‌رود، حضوري با سابقه در تاريخ پر‌فراز و نشيب شبه قاره هند داشته اما اين روزها شهر كوچك ديگري در اين ايالت بيش از هر زماني توجهات را به خود جلب كرده است.

شهر كوچك جزيره مانند ‌سري هاريكوتا،‌ به دليل ميزباني پايگاه پرتاب‌هاي فضايي ساتيش داهان،‌ در سال‌هاي اخير نقشي مانند منطقه كيپ كندي در ايالت فلوريداي آمريكا را براي برنامه فضايي هندوستان بازي مي‌كند.

هفته گذشته اين پايگاه، اولين پرتاب كاوشگر هندوستان به سوي ماه را ميزباني كرد تا هندوستان نيز وارد بازي فضايي جديد شود كه در ابتداي هزاره سوم در حال شكل دادن آينده ما در اين جهان است.

بامداد روز اول آبان امسال، بسياري از مردم هندوستان تجربه‌اي متفاوت را از سر گذراندند. حتي آنها كه در مزارع دوردست اين كشور،‌پيش از طلوع خورشيد به مزارع خود رفته بودند نتوانستند ساعت 6 بامداد از تماشاي آسمان صرف‌نظر كنند. آنها به آسماني نگريستند كه ميزبان نخستين ارابه هنديان به سوي ماه مي‌شد.

اين شور و اشتياق در ميان افرادي كه در اتاق كنترل پرتاب،‌ لحظات پر اضطراب آغاز ماموريت را سپري مي‌كردند بيش از همه بود. آن زمان كه موتورهاي پرتابگر روشن شد و پس از چند دقيقه كاوشگر چاند‌رايان ‌ 1 در مدار زمين قرار گرفت، بيش از هر كسي،‌ ميلسوامي انناداريا و س. ك. شيو كومار بودند كه نفسي براحتي كشيدند.

اين دو دانشمند هندي بيش از هر فرد ديگري در اين ماموريت نقش داشتند و تلاش طولاني آنها باعث به ثمر نشستن اين ماموريت شده بود.

چاند‌رايان - 1 اين روزها پس از سفري 5/5 روزه به ماه در حال قرار گرفتن در مدار ماه است تا اولين ماموريت هندي در اطراف قمر زمين را آغاز كند به اين ترتيب، مثلث كاوشگرهاي آسيايي در اطراف ماه تكميل شده است. چاند‌رايان هندي،‌كاگويا يا سلنه ژاپني و چانگ 1 چيني اكنون تنها كاوشگرهاي زميني در اطراف ماه هستند كه بزودي كارواني از كاوشگرهاي آمريكايي و اروپايي نيز به آنها ملحق خواهند شد.

اما داستان چاند‌رايان - 1 كه معني آن به زبان سانسكريت ارابه‌ماه‌پيماست، به سال‌ها قبل بازمي‌گردد. هندوستان راهي طولاني را براي تبديل شدن به كشوري پيشرفته در حوزه فناوري‌هاي نوين طي كرده است.

تصويري كه عموم مردم جهان از اين كشور دارند؛ مردماني رنج ديده و تنگدست اما سختكوش است كه با حداقل امكانات، زندگي خويش را پيش مي‌برند. تجربه تاريخي عظيم اين كشور و سابقه استعماري طولاني ظاهري متفاوت با واقعيت براي اين كشور طراحي كرده است به طوري كه كمتر كسي در مواجهه اول به ياد خواهد آورد، امروز هندوستان نه تنها بزرگ‌ترين دموكراسي جهان است كه يكي از قدرت‌هاي اقتصادي و فناوري و دانش جهان به شمار مي‌رود.

برنامه‌ريزي دشوار اما ثمربخشي كه دولت‌هاي هندوستان در زمينه علوم و فناوري انجام دادند كم‌كم ثمرات خود را نشان مي‌دهد . اگر برخي منتقدان، زماني اين كشور را براي سرمايه‌گذاري‌هاي ميلياردي در حوزه‌هايي مانند علوم رايانه، ‌نجوم، ‌فيزيك،‌ علوم فضايي و مشابه آن مورد انتقاد قرار مي‌دادند در حالي كه مردم اين كشور با بحران غذا روبه‌رو هستند، امروز متوجه سودمندي اين سرمايه‌گذاري‌ها شده‌اند.

امروز هندوستان نه تنها بخش عمده‌اي از صنعت نرم‌افزار جهان را در اختيار دارد كه يكي از قطب‌هاي نجوم و بويژه نجوم راديويي جهان به شمار مي‌رود و در فناوري‌هاي فضايي نيز به جايي رسيده كه مي‌تواند اهداف جاه‌طلبانه‌اي مانند فتح ماه را در سر بپروراند و به واسطه همين سرمايه‌گذاري‌ها،‌ امروز به قدرتي اقتصادي تبديل شده است.

اما داستان چاند‌رايان اگرچه سال‌ها در محافل علمي و فضايي هندوستان و در سازمان تحقيقات فضايي هندوستان (ISRO) مورد بحث قرار داشت اما زماني توجه گروه‌هاي علمي را به خود جلب كرد كه سال 2003، چين اولين سفينه سرنشين دار خود را به سوي ماه اعزام كرد.

در آن سال نخست وزير وقت هندوستان،‌ آتل بيهاري واجپايي، اعلام كرد هندوستان بايد سرعت اكتشافات فضايي خود را افزايش داده و اعزام انسان به ماه را تا سال 2020 در دستور كار قرار دهد. او در آن سخنراني كه بسياري آن را يادآور سخنان كندي در زمان آغاز مسابقه فتح ماه در دهه 60 ميلادي ارزيابي مي‌كردند از دانشمندان كشورش خواست عزم خود را جزم و ماه را فتح كنند. اين سخنان در آن زمان چندان جدي تلقي نشد اما آنها كه هندي‌ها را مي‌شناختند، مي‌دانستند بايد منتظر رويدادي در اين حوزه باشند.

بامداد اول آبان، اولين گام سلسله رويدادهايي كه فضانوردان هندي را به ماه خواهد برد كليد خورد و چاند‌رايان 1 كه مدار گردي كاوشگر و بدون سرنشين است، عازم مدار ماه شد. هندي‌ها در اين تجربه نه تنها قصد دارند توانايي‌هاي خود را بسنجند كه با مشاركت دادن سازمان‌هاي فضايي ديگر جهان از جمله سازمان فضايي ناسا،‌ آژانس فضايي اروپا و آژانس فضايي بلغارستان در اين ماموريت خود را وارد جرياني بين‌المللي كردند.

اين 3سازمان فضايي در مجموع 6 ابزار علمي طراحي و بر عرشه كاوشگر چاند‌رايان نصب كرده‌اند تا به كمك آن، اطلاعات جديدتري از سطح ماه به دست آورند.

اهداف اصلي مدارگرد چاند‌رايان، تهيه نقشه دقيق، 3 بعدي و كامل از هر دو نيمكره ماه است. 5 آزمونگر علمي كه هندي‌ها بر عرشه اين مدارگرد قرار داده‌اند، ضمن اين‌كه نقشه سطح‌نگاري 3 بعدي بسيار دقيقي را در اختيار دانشمندان قرار مي‌دهد كه بعدها در برنامه ماه هندوستان مي‌تواند براي تعيين محل فرود مورد استفاده قرار گيرد ‌اسكن شيميايي دقيقي را تهيه مي‌كند كه پراكندگي مواد معدني و عناصر شيميايي سنگين را بر اين قمر مشخص خواهد كرد و همچنين به كمك ابزارهاي دورسنجي كه در طيف‌هاي الكترومغناطيسي متفاوتي از مادون قرمز گرفته تا اشعه ايكس سطح ماه را كاوش مي‌كنند، در مدت 2 سال فعاليت در اطراف ماه مي‌توانند اطلاعات بسيار زيادي توليد كنند؛ اطلاعاتي كه نه تنها براي هندي‌ها ارزشمند خواهد بود بلكه ديگر سازمان‌هاي علمي و فضايي نيز آن را با علاقه دنبال خواهند كرد.

يكي از سوژه‌هايي كه چاند‌رايان، ‌جستجوي آن را در دستور كار خود قرار داده جستجوي منابع احتمالي آب در مناطق قطبي ماه و به شكل منجمد بر سطح يا زير سطح ماه است. اين مساله بويژه پس از آن‌كه مدارگرد ژاپني كاگويا چند هفته پيش اعلام كرد يكي از مناطقي كه نامزد ميزباني منابع آبي بوده فاقد نشانه‌هاي يخ است ، ‌اهميت بيشتري پيدا كرده است.

پيش از اين، كاوشگر كلمانته مدارك جدي مبني بر وجود آب پيدا كرده بود و اينك كاگويا نظر متفاوتي ارائه مي‌كند. يافته‌هاي چاند‌رايان مي‌تواند كمك بزرگي در اين عرصه به حساب آيد. آب براي آينده اكتشافات مريخ، حكم كليدي راهگشا را دارد.

اگر آب در مريخ و در مناطقي قابل استحصال وجود داشته باشد، فرآيند پروازهاي ميان سياره‌اي از پايگاه‌هاي آينده ماه و از سوي ديگر بناي چنين پايگاه‌هايي بسيار خوب پيش خواهد رفت. چرا كه نه تنها نياز به آب را از بين مي‌برد كه مي‌توان از آن اكسيژن مورد نياز و همين‌طور هيدروژن لازم براي سوخت سفينه ها آينده را استحصال كرد.

چاند‌رايان اما بر عرشه خود يك وزنه 170 كيلوگرمي حمل مي‌كند. اين وزنه زماني كه چاند‌رايان در مدار ماه قرار دارد از عرشه آن جدا خواهد شد و بر سطح ماه سقوط خواهد كرد. در اثر اين برخورد كه به صورت سقوط آزاد انجام مي‌شود گودالي بر سطح ماه ايجاد شده، غباري از مواد برخواهد خاست كه دستگاه‌هاي دورسنجي چاند‌رايان با بررسي طيفي آن، اطلاعات دقيقي از لايه‌هاي زيرين سطح ماه به دست خواهند آورد.

اما فراتر از همه اين موارد، اين ماموريت تجربه متفاوت و منحصر به فردي در مديريت پروژه‌هاي فضايي براي هندوستان به شمار مي‌رود ؛ تجربه‌اي كه باعث خواهد شد ايده سفر انساني آنها به ماه بيش از هر زماني جدي گرفته شود. هندي‌هاي سختكوش خيلي زود به ارزش اين جمله پي برده‌اند كه آينده بشر در فضاست و به همين دليل، در آينده ما حضوري چشمگير خواهند داشت.
يکشنبه 12 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]