بختك از نگاه علم

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: انگار خواب میبیند، ولی نه. میخواهد از ترس فریاد بكشد، ولی دست و پایش را زنجیر كردهاند و راه گلویش را بستهاند. انگار چیزی روی سینهاش سنگینی میكند. از شدت وحشت، تمام بدنش فلج شده و تكان نمیخورد. خوب كه نگاه میكند میبیند چیزی شبیه یك موجود وحشتناك و گاهی پشمالو روی سینهاش نشسته و گویی جان او را میگیرد.
خواب شیرین از آن دسته چیزهایی است كه خیلیها آرزویش را دارند، ولی دستشان از آن كوتاه است. اگر از تمام بیخوابیها و مشكلاتی كه شبانگاهان به سراغمان میآید بگذریم، چیزی هست كه خواب را به كام انسان زهر میكند و آن چیزی نیست جز بختك. كابوسی كه تا كنون بسیاری آن را تجربه كردهاند. شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید كه بختك به سراغتان آمده است.
بختك در واقع یك نوع كابوس است. خوابی كه واكنش احساسی بسیار ناخوشایندی را در فردی كه خوابیده به صورت ترس یا وحشت، درد، احساس افتادن از جایی، غرقشدگی یا مرگ ایجاد میكند.
چنین خوابهایی میتواند به دلایل جسمی همچون تب بالا یا عوامل روانشناختی چون ضربههای روحی یا استرس در زندگی فرد رخ دهد یا ممكن است دلیل خاصی نداشته باشد.

نام بختك به این دلیل روی این نوع كابوس گذاشته شد كه از زمان های گذشته، افراد بر این باور بودند كه عجوزهای زشت صورت، شبها بدن جسمانی خود را ترك كرده و روی سینه قربانی خود مینشیند. فرد قربانی در چنین حالتی با احساس وحشت و در حالی كه به سختی نفس میكشد از خواب بیدار میشود، گویی چیزی سنگین روی سینهاش سنگینی میكند و قادر به حركت نیست، انگار فلج شده است.
این باور در بسیاری از فرهنگهای دنیا رایج است. در كشور ما هم هنوز به این حالت سنگینی و وحشت، بختك گفته میشود.
البته تحقیقاتی كه در سالهای اخیر روی این فرآیند پیچیده صورت گرفته، نشان میدهد كه این پدیده نوعی فلج خواب است كه طی آن ماهیچههای اسكلتی به طور ناپایداری از حركت باز ایستاده و به اصطلاح فلج میشوند و فرد در آغاز خوابیدن یا در حین بیدار شدن از خواب، توانایی انجام حركات اختیاری بدنش را به طور موقت از دست میدهد.
در واقع فلج خواب، نوعی اختلال خواب محسوب میشود كه حدود چند ثانیه تا چند دقیقه طول میكشد. البته میتوان با لمس بدن فرد یا صدا زدن او، وی را از این حالت خارج كرد.
بختك با چه علائمی قابل شناسایی است؟

به طور كلی بختك یا فلج خواب دارای دو دسته علائم است كه ممكن است به تنهایی یا تركیبی از هر دو، در فرد دیده شود:
فلج اندامها:
این مرحله هنگام بیدار شدن از خواب یا مدت كوتاهی پیش از به خواب رفتن رخ دهد. در این حالت فلج یك بخش یا تمام اندامها شامل بازوها، پاها و كل بدن اتفاق میافتد و فرد قادر به حركت آنها نیست، نمیتواند صحبت كند و تنها كنترل كمی در خصوص تنفس و پلك زدن خود دارد.
این فلج همانند فلجی است كه در هنگام دیدن رویا رخ میدهد. به طوری كه مغز برای جلوگیری از افزایش بروز هیجانات در هنگام رویا، ماهیچهها را از كار میاندازد و تنها بخشهایی از بدن طی دیدن رویا حركت میكند.
به دنبال این فلج، فرد احساس سنگینی روی قفسه سینه خود میكند، به طوری كه نمیتواند به درستی نفس بكشد.
علائم توهمی:
این مرحله شامل دیدن یا شنیدن تصاویر و صداهایی طی فلج اندامهاست. بهگونهای كه فرد فكر میكند كسی كنارش ایستاده یا صدای عجیبی میشنود. دیدن سایه افراد، تجربه خروج از بدن، احساس شناور بودن در هوا، شنیدن گامهایی كه نزدیك میشوند هم از علائم توهمگونه است.
در این دسته معمولا توهمات شنیداری از همه شایعتر است. افراد معمولا از شنیدن صداهای خراشیدن چیزی، خندیدن، تراشیدن، وزوز، زنگ زدن و صداهای مختلف سخن می گویند كه بسیار واقعی به نظر میرسند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 199]