واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
آيا به كلمات والفاظي كه روزانه مي نويسيم دقت كرده ايم؟
برخي از اين الفاظ رايج به دليل عدم مشروعيت و مخالفت آنان با اعتقادات ما مي تواند خطراتي به همراه داشته باشد.
از بين اين الفاظ (ان شاء الله) در بعضي اوقات انشاء الله نوشته مي شود, با كمي دقت به معاني اين دو متوجه مي شويم كه اين دو لفظ با هم تفاوت دارند .
إنشاء مصدر فعل «أنشأ» و به معناي (ايجاد كردن ,به وجود آوردن , خلق كردن )است.
طبق اين آيه ((إِنَّا أَنشأْنَهُنَّ إِنشاءً))(۳۵٫واقعه)ما آنان را به وصفي ناگفتني ايجاد كرديم .
پس ابراز (انشاءالله) در مواقعي كه مي خواهيم كاري را انجام دهيم، معناي ايجاد و خلق از سوي ما را القاء مي كند، يعني ما خداوند را ايجاد كرده ايم.(العياذبالله)
«إن» در (ان شاء الله) حرف شرط و به معناي «اگر» و فعل «شاء» به معناي خواستن و مقدر كردن است.
و ما با نوشتن إن شاء الله به اين صورت مي گوييم( اگر خداوند مقدر فرمود؛ به خواست خدا).
كه در اين آيه معنا مشخص است:
وَ مَا تَشاءُونَ إِلا أَن يَشاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً(۳۰٫انسان)
و شما ( اولياي حق ) چيزي جز آنچه خدا بخواهد نميخواهيد ( و كار را به او تفويض ميكنيد كه ) البته خدا به احوال خلق دانا و به صلاح بندگان آگاهست.
بيان لطيف قرآن
وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا «۲۳» إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا
«۲۴» (سوره كهف)اين آيات يك دستور كلى به پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) مى دهد كه هرگز نگو من فلان كار را فردا انجام مى دهم (و لا تقولن لشى ء انى فاعل ذلك غدا). مگر اينكه خدا بخواهد (الا ان يشاء الله ) يعنى در رابطه با اخبار آينده و تصميم بر انجام كارها، حتما جمله انشاء الله را اضافه كن ، چرا كه: اولا: تو هرگز مستقل در تصميم گيرى نيستى و اگر خدا نخواهد هيچ كس توانائى بر هيچ كار را ندارد، بنا بر اين براى اينكه ثابت كنى نيروى تو از نيروى لا يزال او است و قدرتت وابسته به قدرت او جمله انشاء الله (اگر خدا بخواهد) را حتما به سخنت اضافه كن .
ثانيا: خبر دادن قطعى براى انسان كه قدرتش محدود است و احتمال ظهور موانع مختلف مى رود صحيح و منطقى نيست ، و چه بسا دروغ از آب در آيد، مگر اينكه با جمله انشاء الله همراه باشد.
شان نزولى را كه در مورد آيات فوق نقل شده است اين بيان را تاييد مى كند، زيرا پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) بدون ذكر انشاء الله به كسانى كه پيرامون اصحاب كهف و مانند آن سؤ ال كرده بودند قول توضيح و جواب داد، به همين جهت مدتى وحى الهى به تاخير افتاد، تا به پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) در اين زمينه هشدار داده شود و سرمشقى براى همه مردم باشد سپس در تعقيب اين جمله ، قرآن مى گويد هنگامى كه ياد خدا را فراموش كردى بعد كه متوجه شدى پروردگارت را بخاطر بياور (و اذكر ربك اذا نسيت ). اشاره به اينكه اگر بخاطر فراموشى جمله انشاء الله را به سخنانى كه از آينده خبر مى دهى نيفزائى هر موقع بيادت آمد فورا جبران كن و بگو انشاء الله ، كه اين كار گذشته را جبران خواهد كرد. و بگو اميدوارم كه پروردگارم مرا به راهى روشنتر از اين هدايت كند (و قل عسى ان يهدين ربى لاقرب من هذا رشدا).
تعبير «ان شاء الله» با افزايش دادن توجه ما به خدا در كارها، به ما نيرو و قدرت مى بخشد ، و هم دعوت به پاكى و صحت عمل مى كند.
جمله ان شاء الله به هنگام بيان تصميم هاى مربوط به آينده ، نه تنها يك نوع ادب در پيشگاه خدا است ، بلكه بيان اين حقيقت مهم نيز هست كه ما چيزى از خود نداريم هر چه هست از ناحيه او است ، مستقل بالذات خدا است ، و ما همه متكى باو هستيم ، تا اراده او نباشد اگر تيغهاى عالم از جا حركت كنند حتى يك رگ را نخواهند بريد، و اگر اراده او باشد همه چيز به سرعت تحقق مى يابد و حتى شيشه را در بغل سنگ نگه مى دارد. اين در حقيقت همان مفهوم توحيد افعالى است كه در عين وجود اختيار و آزادى اراده انسان ، وجود هر چيز و هر كار را به مشيت خدا وابسته مى كند. اين تعبير با افزايش دادن توجه ما به خدا در كارها، به ما نيرو و قدرت مى بخشد ، و هم دعوت به پاكى و صحت عمل مى كند. از پاره اى از روايات استفاده مى شود كه اگر كسى سخنى را در ارتباط با آينده بدون انشاء الله بگويد خدا او را به خودش واميگذارد و از زير چتر حمايتش بيرون مى برد.
در حديثى از امام صادق (عليه السلام ) ميخوانيم : امام دستور داده بود نامه اى بنويسند، هنگامى كه نامه پايان يافت و به خدمتش دادند ملاحظه كرد، انشاء الله در آن نبود، فرمود: «كيف رجوتم ان يتم هذا و ليس فيه استثناء، انظروا كل موضع لا يكون فيه استثناء فاستثنوا فيه» شما چگونه اميدوار بوديد كه اين نامه (يا اين كار) به پايان برسد در حالى كه انشاء الله در آن نيست ، نگاه كنيد در هر جاى آن نيست بگذاريد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 185]